Skip to main content

Full text of "Joannis Rossi antiquarii Warwicensis Historia regum Angliae"

See other formats 


e 
' 
" 


- 


ad ac ga 


aAA 


SS ENS] 
 IPLOIP UE 
: 4 4 
inv Nr 


|l- JOANNIS ROSSI - 
|llANTIQUARII 
|| WARWICENSIS 


HISTORIA REGUM ANGLLA. 


E Codice MS. in Bibliotheca BoDLEJANA 
defcripfit, notifque & indice adornavit. 


: ! - Accedit 

| JOANNIS LELAN?I 
ANTIQUARII 

 NZENIA IN MORTEM 

|Hzxnrcr DuppzErLEGI Éguilis; 


Cui prafigituar Teftimonium de LEL ANDOo am- 
plum & praclarum, hactenus ineditum. 


EHbpiTi10 SECUNDA. 


OXONII, 


E THEATRO SHELDONIANO, MDCCXLY, 


Impenfis Jac. FLETCHER Bibliop. Oxez. 
& J. PoT E Etozezfi. 


——— 


as 


: eri À, b vet is 23 


io et i 


adi nott soi 


IS s 


irII 


. Editoris Prxfatio 

| Ad Erud eruditum 

Ibonam Rawlnfonum, Armigerum: 
Virum antique probitatis. | 


ABES hic, amiciffime RAwLINsONE, 
oannts Rolf, IMntiquarii Warwicenfis, 
Regum nglie Hifloriam, five (ut 
alii) quatuor Mund? /Etates...E, Co- 
dice nimirum MS. qui nuper erat viri reverendi 
Henrici Jones, Rectoris ecclefie de Sunning- 
well cis Abbingdoniam in agro Bercherenfi. 
Is autem, una cum aliis, à doctiffimo F Erro, 
-epifcopo Oxonienfi, acceperat. Ut ederem 
fuaferunt cum Scriptoris auctoritas & eruditioy 
tum etiam Tui ipfius, aliorumque rei antiqua- 
riz ftudioforum (Tui fimilium) exfpectatio. Fe- 
cerant fcilicet ut exfpectaretis reliqua id genus 
à nobis in lucem prolata opera, mecumque 
multis verbis egiftis, ut Auctoribus adhuc in- 
editis, potius quam editis fzpiufque excufis 
operam impenderem. Neque difficulter morem 
geífi; utpote qui & re litteraria magis effe per- 
Ípicue cernerem. Proinde, alus negotiis fepo- 
fitis, operi manum ferio admovi; eo tamen 
confilio, ut fexaginta tantammodo excuderen- 
tur exemplaria, Nam ita poftülabat ratio, ne 
E: | a 2 forfitan 


1V 


EDITORIS 


forfitan deficerent facultates hifce difficillimis 
temporibus, quibus hominum ingenia ad invi- 
diam & malitiam funt proniora, quam ad a- 
quitatem & juftitiam. 

CopEx nofter, qui eft admodum recens, é- 
Codice Cottoniano primum fuit defcriptus (à 
Radulpho Jenninges, harum rerum, fi quis a- 
lius, peritiffimo 'j)) deinde cum alio Codice in 
bibliotheca Collegii Corporis Chrifti! Cantabri- 
giz collatus. At Codex ifte Cantabrigienfis 
Cottoniano videtur effe recentior, quippe qui 
viri cl. Matthazi Parkeri, archiepifcopi Cantua- 
rienfis, cura exícriptus fuerit, ut me docuit vir 
integerrimus & eruditiffimus, cujus amicitiam 
plurimi facio, THó MAs BakEnus, S. T. B. 
é Collegio D. Jo. Evang. Cantabrigiz. Proinde 
in hac noftra Editione littere €. C. Codicis Can- 
tabrigienfis varietates denotant, littera M. ejuf- 
dem Codicis notas marginales; quas pofteri- 
ores ad oram libri exteriorem. defignavimus. 
Primo vero intuitu. videbis harum varietatum 
nonnullas efle futiles & nullius pene momenti, 
alias corruptas & deformatas; ne quid dicam 
de lectionibus quibufdam ipfius textus Cotto- 
niani. Quas tamen omnes retinere placuit, ut 
fides noftra Tibi aliifque eruditis & prudenti- 
bus viris etiam in hifce rebus levioribus mani- 
fefta effet, Quid quod & 1íte minutie. Caio 
Iwynoque magno fuerint fubfidio? 

ViTAM Auctoris non eít quod ipfe litteris 
confignem. Eam enim jam olim contexuerunt 
Scriptores illuftres, é quibus proinde prakfigen- 


:. Peritig & indufirix fpecimen admirandum exhibuit in Editione 
X. Scriptorum Twyfdeniana, 


dam 


PRZEFATIO. 


dam duxi, At & Collegio Balliolenfi in Acade- 
mia Oxonienfi noftrum fuiffe neque docuit Le. 
landus, neque Baleus, neque Pitfeus, Et tamen 
ita fe rem habuiffe vel inde intelligimus, quod 
virum fummz eruditionis, nec minoris fidei 
erga Principem, (quem & velim recentiores 
imitentur) JoaNxNEM TieTorTUM, comitem 
Vigornienfem, in eodem quo & ipfe fodalitio 
litteris bonis inftitutum fuiffe hac in hiftoria, 
quam edimus, docuerit *. TirrorruM vero in 
Collegio Balliolenfi ftudiis incubuiffe cum & 
Baleo Pitfeoque, tum & & Woodio elicimus. 
Pitfeus etiam obfervavit Hiftoriam quandam, in 
Collegio Benedidtii apud  Cantabrigienfes adfer- 
vatam, concinnaffe Roffum ; quam à noftra 
non aliam fuiífe cenfeo. Miror autem ejufdem 
itidem mentionem neque feciffe Lelandum ne- 
que Baleum. Quam quidem omiffionem quoad 
, Baleum ob oculos quoque habuit cl. Twynus in 
Apologia. Qui proinde librum de Academiis, 
cujus meminit Baleus, eundem cum noftro fu- 
ifle conjicit. Minus tamen recte, ut mihi vide- 
tur. Quamvis enim multa hoc in opere de 
Academiis narrentur, longe tamen pauciora 
funt quam ut hujufmodi infcriptione infignia- 
tur totum opus. .. Nifi forte quis putet, Baleum 
eas tantummodo fchedulas hujus operis vidiffe 
in quibus de Academiis agitur, indeque de A- 
cademiis infcripfiffe, perinde quafi opus fuiffet 
perfectum atque abfolutum. | Quid quod & ex 
Appendice, à nobis divulgata, ad Lelandi Iti- 
nerarit Vol. IV. opus plane diftin&tum fuiffe li- 
queat? Plura ibi leguntur ex tractatu de Aca. 
demiis excerpta, qua fruftra hoc in opere quz- 

| P ME fiveris, 


VI 


EDITORIS 


 fiveris, Ceterum utcunque hzc fefe habeant; 


id certiffimum eft, cl. ArtENuUM tractatum de 
Academis & librum de Regibus opera fuiífe 
diftincta exiftimaífe. Hinc eft, quod notam 
hancce fcripferit in Balei vitam Roffi: Scripfit 
[ Roffus] Z/b. de regibus negli & contra deftruciz- 
ones, villarum. |. Sic zncipit : Cum ad celfitudinem 
regiam. Ob; etiam multa de Academiis Britan- 
nicis traclantur. Libri intitulatio Henrico feptimo. 
Hanc notam habes ad calcem noni Vol. Itine- 
rarii Lelandi, Ubi & alia id genus ALLEN: oc- 
currunt, Quod fi pro uno eodemque libro ha- 
buiffet, non dubito quin illud le&oribus aperte 
fignificaffet. Adeo ut pro certo nunc conclu- 
damus, libros iftos inter fe invicem difcrepaffe, 
neque argumenta fatis valida attuliffe Twynum, 
cur opinionem fuam amplectamur. Utinam 
aque effet exploratum, an re vera itidem Hi- 
ftoria noftra à Roffi erovico fit diftinguenda., 
Chronicon quidem hoc titulo infignitum com- 
pofuiffe Roffum affert Lelandus; nulla inte- 
rim ratione prolata cur Chronicon, quod com- 
memorat, ab Hiftoria non effe diverfum fufpi- 
cemur. ! 

S1 rogetur, quid de Auctoris verbis ad u- 
tramque Academiam fpectantibus fentiam, il- 
lud repono, me controverfiam de utriufque an- 


tiquitate in. medium denuo proferre in. animo 


non habere. Valeant Oxonienfium argumenta 
quantum valere poffunt. Suam itidem vim ha- 
beant Cantabrigienfium ratiocinia.. Optandum- 
que eft, ut cl. Bakekus fua quoque Collectanea 


.de Antiquitatibus Cantabrigienfibus juris faciat 


publici. quippe qui eruditione fumma judicio- 
"4 que 


PREFATIO. 


que acri & Ííubacto polleat. Ad. nos in prz- 
Íentia potius pertinent Auctoris obíervationes 
de Mempricio. Illum urbis Oxonienfis. funda. 
torem fuiffe diferte aflerit. Idque etiam é ve- 
tuftis, que confuluerat legeratque, monumen- 


- tis. Ht quidem apud omnes in confeffo eft, 


longe. antiquiffimam effe civitatem Oxonien- 
Ííem. Neque rationem ullam video quz obftet 
quo minus concedamus veritati confonam effe 
opinionem de Mempricio. | Moribus feris prae- 
ditus erat, ftudioque venandi omnino deditus. 
Et quemnam locum afífignare poflimus ad hocce 
ftudium. magis accommodatum | quam Oxoni- 
ume?  Sylvis referta fuit tota regio, lupiífque 
alifque belluis immanibus ac indomitis obfeffa, 
Hinc Qütolbercof viculus nomen duxit à lupis, 
à quibus & ipfe Mempricius fuit occifus. Ita 
Roffus nofter. Scilicet ut idem fit quod Qüitolz 
befcof, littera fin r mutata, ut in lingua An- 
glo-Saxonica evenire folebat. Et tamen locum 
quo mortem obit Mempricius Xtolbertof fu- 
ile appellatum Codex tantummodo comme- 
morat Cantabrigienfis, non item Cottonianus. 
At non defunt argumenta qua Codicem fi- 
ment Cantabrigienfem. | Miror proinde alios à 
Íylva potius originem nominis ducendam effe 
arbitrari, nimirum à qjtlgar toíf, quod idem va- 
lere atque W/garz fylvam aiunt. In quibus & 
ipfe erat cl. Twynus'. Equidem fateor, fon- 
tem nunc temporis confpici quem .frzffotelus 
fontem, five Qriftotle's ipei, vuleo vocant. Et 
hunc forte antiquitus J72ar; fylee fontem, five 
"Agar coif fuell, vocatum fuiffe dicent. Me- 
tuo vero an ita recte. Utinam auctores qui 


4- Apol. p. 123. fenten- 


VII 


VIII 


EBDITONR'LKS 


fententiam ftabiliant antiquiffimi in promptu 
effent." Eft & alius fons paullo auftralior, qui 
Waltoni fons, five Wütalton tueit, vulgo audit. 
Hunc alio antiquiorem effe puto. Cur non 
igitur ab ifto potius (fi modo à fylva, non à 
lupis, etymologia fit petenda) quam ab altero 
nomen fumplíerit? Nimirum ut Wlgarus, qui- . 
cunque demum is fuerit, qüalfon viculum con- 
diderit, vel faltem eidem evaferit beneficus, 
privilegiaque aliquot. in. eundem contulerit , 
ifteque fons non tantum in ufíam incolarum 
ceflerit, verum etiam viculi conditoris retinu- 
erit nomen. Atqui plane omnia funt obícura, 
conjecturifque valde incertis fulta, Nec & ve- 
tuftate, uti fane puto, emanarunt, fed ex fa- 
buls vulgi anilibus. qalfom viculus procul- 
dubio infignis olim erat, mihique videtur huc 
ufque urbis Oxonienfis veteris moenia perti- 
ciffe, Inde, ni fallor, nomen. Sed nunc totus 
perut, & vix ulla ejufdem remanent veftigia. 
Evanuit item ecclefia, qua hic aliquando fita 
erat. Rede igitur in villarum ecclefiarumque 
dirutores acriter invehitur Auctor, é quarum 
certe numero hzc eft de qua diximus villa. 
Nam mea fententia fert, eam una cum ecclefia 


ab hoftibus excidio datam fuiffe, idque etiam 


ante Edoardi primi tempora. Nihil enim. de 
ecclefia hacce in Benefiwiorum Valere, ipfo re- 
gnante confecto, taque non eft mirandum 
nullas hic loci corporum humanorum inveniri 
reliquias, quum tamen zdificia pariter atque 
coemiterium hifce in campis quondam exftitiffe 


fatis evincat foli color. Atque inde mihi in 


mentem venit Oxonii veteris fatum deploran- 


PRIEEFATIO. 
dum, Penitus nimirum excidit, jamque terram 
qua exítru&ta fuerat quotidie aratris profcin- 
dunt agricola. Longe plures quam nunc tem- 
| poris vifuntur Oxoxr: ecclefias Parochiales ante 
aliquot fecula deprehenfías fuiffe ex Lelando 
'difcimus. Neque defunt alia optime note 
teftimonia qua adftipulentur. S. Mildredz ec- 
clefie, nunc dirutz, mentionem in libro Bo p- 
LEJANO petvetufíto Statutorum Academiz ve- 
terum (libris Procuratorüs in. Scholarum turri 
reconditis. multo antiquiore ) difertam atque 
dilucidam invenimus. 1ta enim illic, (verbis iftis, 
viz. De modo tenendi Ve[berias in Medicina, 6 re- 
gione ad oram Codicis collocatis: ) ** Quia 
* Vefperiae Artiftarum & Medicorum concur- 
* rentes inpediunt fe mutuo, ftatutum eft quod 
* Vefperiz Medicorum in fcolis propriis tene- 
*antur, & quod doctores arguant in eifdem 
*ficud in aliis facultatibus eft hactenus obfer- 
* vatum, ita tamen quod non concurrant cum 
«€ Artiftis in Vefperus tenendis, fed in ecclefia 
«S, Mildrede teneantur intéreffe in Vefperiis 
*« omnibus. Artiftarum," Et hunc locum é Sta- 
tutis eo lubentius extraxi, quod lectu omnino 
fit dignus; utpote é quo edifcimus priftinis fe- 
culis magiftratus Academiz diligentiam. fum- 
mam adhibui(fe ne exercitia Academica & lit- 
teraria perfunctorie praftarentur, idque ctiam 
Vefperiarum atque Comitiorum tempore, qua 
hifce antiquis temporibus quotannis fuerint ce- 
lebrata, (fecus atque nunc dierum fieri. folet,) 
ànzternam Academiz laudem.  PoíTem & alia- 
rum veterum ecclefiarum Parochialium nomina 


1, Itin, Vol, VIII, Edit, Nov. p. 103. | 
b hac 


1X 


EDITORIS 


hac occafione oblata recenfere. Sed de illis 
commodius tractabitur in Civitatis Oxonienfis 
Antiquitatibus, fi modo quifpiam, quem no- 
minis fama & litterarum antiquitatifque fcien- 
tia magnopere commendant, aggreflus fuerit. 
Illud certe mihi exploratum eft, hujufmodi ec- 
clefiarum rudera fzpiíffime apparere. Ut ta- 
ceam de ecclefiüs coenobialibus, qua & bic 
multe, pro loci dignitate & amoenitate, con- 
Ípiciebantur. Sed ifta omnes dirutz funt, 
(parte folummodo dempta ecclefiz Prioratus 
S. Fredifwide) Henrici Octavi, principis am- 
bitiofi & avari aliorumque hominum facrile- 
eorum juffu ac imperio. Adeo ut hac ipía de 
cauífa, uti etiam alias ob rationes, T'abulezm ur- 
bis Oxonienfis, à Radulpho Agaío regnante 
EBlizabetha editam ', paucis abhinc annis mira 
cum voluptate confuluerim, mihi monftrante 
(nam nunc rariffima eft) Viro quodam clarif- 
fimo Oxonienfi. Haud pauca enim in. ea oculis 
obtulerunt, nunc plane deperdita. Neque pro- 
inde minorem jucunditatem prebent Thomz 
Neli collegiorum & Scholarum publicarum ico- 
nes à me nuper in lucem prolatze é Codice MS, 
BobLEJANO, ad finem fcilicet cl. DopwErr|; 
de Parma Equeftri WoopwaAnpiANA Differta- 
' tionis, meis fumptibus impreffz. Quod fi ifta 
tam jucunda fint, quid de tabula antiquiori 
cenfendum, quam fibi comparaverat cl. Woo- 
dius, Henrico VII. regnante ligno incifa, & 
omnibus palam facta; cujus tamen exemplar 
nondum videre contigit? De ea tamen non fe- 
mel locutus eft doctiffimus DopwErrus, cui 


Y, A. D. 1578. Vide Athen Oxon, Vol. I. col. 199. 
oftenderat 


PROUBEATILG 


oftenderat Woodius. Et quidem ejufdem no- 
titiam DopwErLo debeo. Hujus adminiculo, 
ut opinor, Parochi: D. Joannis Baptiftz li- 
mites accurate diftinxit Woodius in. Perambu- 
latione quadam Parochianorum annua; de qua 
diftin&tione. frequenter. me audiente difleruit 
vir eruditus, optimus, & permodeftus, & in re 
Botannica veríatiffimus RicHARbUS Dvrm, 4A, 
M, collegii Orielenfis focius, quem amicitia & 
honoris cauffa nomino. Utinam in manus cu- 
juídam rei antiquariz periti incideret, ut tan- 
dem aliquando recuderetur. Quidni item hor- 
temur eruditos Agafi Tabula Editioni nove 
favere, quam Oxonienfes nonnulli, ut fertur, 
meditantur? Certe diu abhinc iftiufmodi Edi. 
tio prodiiffet, fi modo Viri cujufdam clariffimi 
amiciffimas admonitiones fecutus fuiffet Woo- 
dius. Sed fruftra fuafit Vir clariffimus, qui E- 
ditionis impenfas in fe fufcipere inftituerat, 
nec quid aliud à Woodio petiit, quam ut fuis 
neício quibus obfervationibus illuftraret. 

D epifcopis Vigornienfibus librum concin- 
naífle Roffum ex Appendice przdi&ta ad quar- 
tum Volumen Itinerari Lelandi intelligimus ; 
ubi & ejufdem edita funt fragmenta egregia. 
Forfitan etiam inde ea qua de epifícopis Vi- 
gornienfibus obfervavit in Collectaneis fuis Le- 
landus fuerint haufta. Menmuünerunt item alii, 
Nec alius eft ab eo quem alibi * de epifcopis 
Wiccenfibus fcripfiffe Roflum memoria prodi- 
dit Lelandus. |Sed ubinam nunc integrum ex- 
ftet opus non liquet. Metuo tamen ne una 
cum bibliotheca, quam Warwici condidit. li. 


7, In Com. de Script. Brit. 


b a brifque 


XI 


XII 


EDITORIS 


brifque inftruxit Roffus, perierit, Certe cl. 
WHARTONUS nancifci non potuit; quo tamen 
nemo his in rebus erat diligentior, id quod ex 
"fnglia Sacra. manifeftiffimum eft, opere fane 
fpilo & immortali, licet contempferit orator 
ille Sarisburienfis malo publico raucus & in- 
geniofus, nimifque notus omnibus, qui nuper 
ad plures abiit. 
Hzc quum ita fefe habeant, mirari fubit 
cur Woodius nofter adfirmarit ne tantillum 
quidem nunc Roffi operum füpereffe prater 
Chronicon, quod hic damus, & librum de Co- 
mitibus Warwicenfibus. Quin & eo magis mi- 
randum videtur, quod Woodius, fi quis alius, 
affiduus effet in bibliothecarum forulis riman- 
dis, & in operibus Lelandi (apud quem jam 
fupra vidimus lacinias é Roffi libris de Academiis 
Britannicis & de epifcopis Vigornienfibus con- 
Íervari) pervolvendis. Hoc liquet cum ex An- 
tiquitatibus & Athenis Oxonienfibus, tum é 
Diario ipfius, cujus fragmentum non ita pri- 
dem divulgavi*. Neque dubito quin & alia- 
rum etiam Roflfi lucubrationum (in quibus & 
liber de jure regum Anglie ad Scotie regnum 
eft numerandus?) reliqui in lucem fint pro- 
diturz, fi modo ad omnes noftras bibliothecas, 
tam privatas quam publicas, ille pateret aditus 
quem exoptant & defiderant eruditi. Itaque 
oro & obteftor Te aliofque, quotquot ftudio 
antiquitatis flagrant, ut in. Rofft operibus à te- 
nebris vindicandis non leviorem curam & dili- 
gentiam adhibeatis, quam ipfe ufus fuit in chro- 


1. Ad initium primi Vcl, Lelandi Coll, 2. Vide Hiftoriam hanc Anglix 
pegum, p. rgo. EN 
nicis 


PRZEFATIO. 
nicis aliifque rebus vetuftatem prz fe ferenti- 
bus confervandis. llla autem quanta fuerit, 
partim é teftimoniis infra fubjiciendis, partim 
ex ipfius Roffi verbis hoc in opere legendis 
clarum erit. Kiftorie veteres haud paucae fua 
etate exftabant variis in bibliothecis reconditz, 
nunc vero vel plane deperditz, vel tineis blat- 
tifque confumpte & exefz. Ad rem fuam 
mire facere iftas qualefcunque Hiftorias vidit vir 
fagax & eximius. Hinc varia itinera fecit in 
partes etiam ab zdibus remotas, ut eas inípi- 
ceret omniaque qua ad inftitutum aliquo modo 
pertinerent exfcriberet. Inde eft quod notet, 
fe in Northwalliam & infulam Anglefeiz pro- 
fe&um fuiffe, impenfis nimirum hominum il- 
luftrium, qui Roffum magni zftimabant, eo 
majori honore cumulandum efle judicantes, 
quod linguam Cambro-Britannicam forfitan 
calleret. Sed unde tanti pretii monumenta 
in iftis regni partibus adfíervari acceperat ? 
Haud dubie vel à monachis, vel ab aliis. viris 
fide dignis & exceptione majoribus, vel faltem 
é libris praclarz note collegerat. Neque illud 
mirandum eft, quum & hodie etiam de patria 
fua mira referant Walli, fzpiufque etiam cum 
Chronica tum & chartas antiquitate fua vene- 
randas proferant, & quibus hiftoriz veteres non 
parum illuftrantur. Immo non raro ea com- 
ple&untur hecce monumenta quz nobis aliter 
eflent prorfus incognita, uti me przfente in 
magno Amicorum coetu oftendit vir cl. E p- 
VARDUS LuuvpiUs, magno reipublicae litteraria 
damno paucis abhinc annis morte immatura 
abreptus.  Quifquamne igitur eft qui negabit 


1. Pag. £4. fruftra 


X11 


XIV 


EDOITORIS 

fruftra in Walliam pedes conferre eruditos, ac 
fi terra effet inculta, barbarieque fua & feri- 
tate. tantummodo notanda, neque ulla pene 
eruditionis & humanitatis in. ea comparerent 
veftigia? Quifquamne inquam id inficias ibit, 
qui Luuvpri Collectanea Codicefque MSS. ad- 
Ípexerit, & quibus Hiftoriam abíolutam totius 
pentis Wallice. pertexere conítituerat vir praz- 
ftantiffimus ? "Utinam alius quifpiam fufcipe- 
ret. Profecto rem faceret doctis omnibus, to- 
tique Britanniz gratiffimam; deque Luuvprr 
item Manibus tali opere optime mereretur, 
Specimen quidem ipfe nobis exhibuit Luv v- 
bius in Camdeni Editione Gibfoniana. | Sed pau- 
cula continet illud fi cum. Colle&aneis confera- 
tur, quz nuper non tantum vidi, fed & pervolvi, 
vixque credas qua voluptate, qua letitia animum 
perfuderint, ea pr&cipue quz Latina verna- 
culaque concipiuntur lingua. nam fermonis Hy- 
bernici & Cambro-Britannici me ignarum effe 
palam profiteor. Tam multa, tamque eximia 
in ilis comprehenduntur, ut vel atatem in 
coacervandis confumpfiffe non. unum hominem, 
fed etiam plures facile conjiceres. Itaque ma- 
enopere fum lxtatus, quum hac fcribens ab 
Amico accepiffem ea amnia (fi modo non coe- 
merit Academia ) in manus efle perventura 
pranobilis D?i, D*. THoMz SEsRIGHT DBaro- - 
netti, juvenis probi, ingenioque, modeftia, & 
eruditione etiam ornati, cujus exemplo alii de 
patria bonifque litteris bene. mereri. pergent, 
veramque laudem non in verborum honore, fed 
in Dei proximique amore, atque in una virtute 
conftituere, 

Qe 


; PRZBRTÀAS'IEO. 

CzETERUM objJiciet non nemo ea quz retu- 
limus peregiffe Roffum non ingenio & naturz 
vi ductum, fed fpe lucri coactum, & ut viros 
aliquot nobiliores & fortunz fplendidioris fibi 
devinciret. Verum hzc objectio in nihilum 
recidet, fi confideretur Roffum divitias & glo- 
riam devitaíle, vitamque privatam & rectam 
confcientiam honoribus etiam fummis pratu- 
liffe, Quid quod & ex ipfa Hiftoria conftet, 
eum jam juvenem Oxoxr54 commorantem bi- 
bliothecas Academiz perluftraffe, & 6& chronicis 
& authenticis fideque fumma dignis monumen- 
tis quzcunque reperire fibi licuit ad antiqui- 
tates utriufque Academiz fpectantia in. unum 
collegiffe ?. Inde nota illa ad pag. 100. de Chro- 
nica Ofneienfi. Inde item illa qua paffim hoc 
in libro occurrunt de Academiis, Eo item illa 
funt referenda qux non é libris didicerat, fed 
propriis oculis obfervarat, quippe qua accide- 
rant dum ipfe Oxowiz degeret. Hinc liquet 
eandem methodum fibi propofuiffe Roflfum, 
qua & antiquarii recentiores ufi funt infignes, 
Id quod alibi innui, ad principium nimirum 
Differtationis de antiquitatibus aliquot. Oxoni- 
enfibus, in fecundo Volumine Itinerarii Lelandi 
excufz. Adeo ut non poflim quin putem Roffum 
ipfius Lelandi fuiffe quam fimillimum, ea tamen 
differentia, ut Lelandus doctrina eloquentiaque 
illam longe fuperarit, quippe cui, litteris ele- 
gantioribus jam denuo renatis florenti, fcripto- 
res Greci & Romani (qui criticorum celeber- 
rimorum Íítudio erepti vetuftate atque homi- 
num infcitia, veterem fuum fplendorem ac ni- 
forem recuperarant) magis eílent familiares, 


Itaque 


1v 


XVI 


BDIZAXORAJIEs 


Itaque cl. Galeus ad initium Codicis Cottoni- 
ani (ut me docuit Amicus egregius & ingeni- 
ofus Jacosus SoTHEBEiUs, Junior, Londinenfis) 
recte monuit, Rofílum dgzum effe quz legatur, non 
propter feipfum, fed propter eos, quorum fragmenta. 
confervavit; ftyli inelegantiam ob oculos ha- 
bens aque ac obfervationes & multis optimz 
note Auctoribus magna cum diligentia felectas. 
Huc quoque fpectant note de Academis in 
quarto Volumine Itinerarii Lelandi, quas quum 
Oxoxnrs in Collegio Balliolenfi adolefcens vi- 
tam ageret in pugillaribus primum notaíle ar- 
bitror, deinde jam annis maturum otioque 
Warwici fruentem libro quem de Academiis 
contexuerat propria manu inferuiffe, 

DorteT, mehercule, non plures comparere 
iconas virorum illuftrium qui priftinis feculis in 
Britannia noftra vixerunt. Siquidem hifce ad- 
Ípectis multi ad eorum virtutes imitandas inci- 
tarentur; indocti praecipue, qui qua de illis 
traduntur fcriptis non intelligunt, nifi quif- 


piam forte fortuna explicet. Hinc fadum quod 


tot icones cernantur in prima Hollinfhedi edi- 
tione, uti etiam in Foxii Martyrologio aliifque 
à variis auctoribus confcriptis libris. Hinc eti- 
am tot pi&ure in ecclefiis veteribus. Hinc 
quoque tot Harlemi & Moguntie impreílz 
mox poft artem typographicam inventam, In 
ufum íÍcilicet vulgi, qui frequenti earundem 
confpe&tu ad bonas & laudabiles actiones in- 
cenderentur, Verum hz picture ad noftrum 
inftitutum parum faciunt. Earum enim pau- 
ciffima viros accurate repraíentant quorum 
ferunt nomina. Quippe qu& vel Pi&orum 


phan- 


PRAEFATIO. 
phantafiz ortum debuerint, vel faltem ab im- 
peritis Pictoribus fuerint delineatz, Illud pro- 
inde eft quod velim, raro nempe cerni virorum 
qui olim apud nos claruerunt effigies ad vivum 
depictas & expreflas. Quod vel illorum mo- 


deftiz, vel temporis injuriz, vel artificum. pau- , 


citati adícribendum videtur, —Verifimillimum 
eft Lelandum, modeftia dudum, vetuiífe ne quit- 
piam fuam effigiem depingeret. Quod fi ve- 
rum fit, eos falli probabit qui Lelandum de in- 
genio fuo & doctrina fuperbifle fidenter affe- 
runt. E contra humillimum fuifle arguet, & re 
vera bonum. Incredibile. eft. quam follicitus 
nuper fuerim de ipfius effigie, quantaque cum 
diligentia eam quafiverim. Certe non aliam 
ob cauffam effigies omnes in galeria BopLEJfa- 
NA in adverfarus denotavi, Amicoque commu- 


XVII 


nicavi, qui juris fecit publici; Eum, inquam, 


in finem illud quicquid eft laboris fuübii, ut Le-- 


landi, fi fieri poílet, effigiem mihi compararem. 
Sed oleum operamque perdidi; etfi non diffi- 
tendum eft, multas in galeria Boprsjawa ex- 
ftare iconas haud alibi deprehendendas. . Adeo ut 
non pofífim quin bibliothece BoprgjANs Cura- 
tores laudem, qui pictori Academico in mandatis 
dederunt, ut veteres effigies renovet nitorique 
priftino reftituat ; quippe quas eo pluris zíti- 
mandas efle ceníco, quod eas in galeria depin- 
 gendas jufferit ipfe Bopr Ejus, Loci Genius. 
Verum enimvero quamvis ob cauflas pradictas 
tam pauca exftent virorum illuftrium | effigies, 
tamen beatos nos eífe exiftimo quod Roffi no- 
ftri adhüc fervetur icon accuratiffima, in Duc- 
DALII fcilicet opere immortali & Herculeo de 


C Anti- 


XVIII 


| LDDIIOXI'S | 
Antiquitatibus comitatus Warwicenfis, E quo 


proinde & nobis vifum eft inferere, una cum 


Guidonis, comitis illius infigniffimi Warwicen- 
fis, clyvique quo degebat figuris. Dvcparivs 
ufus eft opera chalcographi celeberrimi Win- 
ceflai Hollari (non Guilielmi Hallyer, ut in Epi- 
ftola BiGronpiANA!) gratufque agnofcit ty- 
pum zri fuiffe incifum  fumptibus Antiquarii 
doctiffimi EL1& AsuworLu. Nos vero, ut id in- 
genue fatear, chalcographum Academicum ad- 
hibuimus, & denuo coelari curavimus portiun- 
cula pecuniarum quas Fratres clariffimi, omni- 
umque bonarum litterarum Maecenates fummi, 
SAMUEL & RicHARDUS Map, nobis tenuitate 
fortunz laborantibus, ipfifque quafi ignotis, 
perbenigne funt largiti. Propter quam bene- 
volentiam rogo, Amice pererudite, ut gratias 
viris illis, in quibus tot plane cernuntur ingenii, 
animi, virtutis, doctrinz ornamenta quantas 
concipere licet meo nomine agas. Sed redeo 
ad Roffi effigiem. Non eft cur fufpicemur ficti- 
tiam effe, & à manu aliena, quum Dvucparivus 
certiores nos fecerit, ab ipfo Roffo fuiffe de- 
pictam. Adeo ut hinc etiam liqueat Roffüm in 
arte pictoria pariter atque hiftorica excelluiffe. 
Nam fumma apparet elegantia hac in. pictura; 
nec à prototypo difceffiffe Hollarum ipfum Duc- 
DALIUM habemus teftem. — Ceterum non deerunt 
fine dubio nonnulli qui Roffum vel de vanitate, 
vel de immodeftia accufabunt, eo quod nobis 
hanc pi&uram fui ipfius proprio penicillo ex- 
hibuerit. Sed injuífte, ut opinor. Exiftimo e- 
nim hoc feciffe invitum, ut placeret Viro illi 

1. Ad initium primi Vol, Coll, Lelandi, p. rxxxtt j 


magno 


PRIEFATIO. 
magno ac potenti in cujus gratiam hiftoriam 


de comitibus contexuerat, qui ab ipío obnixe. 


rogarat. Vehementer [fcilicec Roffi operibus 
delectabatur, voluitque proinde ut effigies eti- 
am ad initium hujus egregii tractatus compa- 
reret. Eo modo quo & veteres melioris notz 
libris effigiem fcriptoris fzpenumero prafige- 
bant. Haud alia de cauffa ita fcripfit Marti. 
alis':- 

Quam brevis immenfum cepit membrana Maronem? 

Ipftus vultus prima tabella gerit. 

Huc fpectat effigies Terentii, quam in volumi- 
ne quodam Colle&taneorum * defcripfi & Codi- 
ce Terenti calamo exarato A. D. 1424. & in 
Bibliotheca BoprgJAwA repofito. Huc item 
Chauceri effigies. Verum de ea agant Lucu- 
brationum UnniaNARUM Editores. Sufficit, fi 
verifimile videatur (ut fane mihi eft verifimil- 
limum) Amicum illuftrem Roffli effigiem eflla- 
gitaffe,. precibufque importunis tandem impe- 
traffe; in hoc quoque ab antiquioribus non dif- 
cedentem, qui & ipfi maxima notz auctorum 
effigies quovis pretio fibi comparabant, & non 
raro impenfe petebant, ut poteftas fibi conce- 
deretur artifices qui ad vivum reprafentarent 
propriis fumptibus conducendi, qua poteftate 
concefía nonnunquam in annulis fignatoriis ex- 
hibebant, quibus proinde ufi fant in litteris ad 
amicos aliofque datis obfignandis. Exempla fa- 
tis frequentia hodie etiam exítant. Quem ta- 
men morem non femper valuifle vel inde in- 
telligendum eft, quod aperte conftet homines 


M 


vetuftiffimos fignaffe lignis à vermibus corrofis, 


1, Lib. xiv, Epigr. 185. 2. Vol, Coll. meorum xxxiv. p. 98. 
c2 co 


XIX 


XX 


hbDIcX ORIS 


eo quod multis punctis eflent diftincta. — Hinc 
Tzetzes ad Lycophr. v. jo3. rle & peptyrea Tug 
c Qoid ots, 01 aucun ir Qeatpacoy Eius Cao eme 
[Goto Lois, Ola ? qum WoAUMÉVTMTOS CiyeM. 
PaTER noftrum, fuit alius, longe recen- 
tior, Joannes Roflus Interioris Templi Lon- 
dini Socius, Hujus mentionem primum inveni 
in Catalogo librorum impreflorum viri cl. Ri- 
chardi Smithi (qui ad cl. Hammondum de 
Chrifti ad Inferos defcenfu fcripfit) Londini 
divenditorum A. D. 1682. Deinde in alio Ca- 
talogo perutili & methodo accuratiffima con- 
cinnato, libros felectos in muféo ejufdem Smi- 
thi (qui propria confcripfit manu, multifque 
pereruditis notis decoravit) continente. Hunc 
pofteriorem Catalogum mutuo fumpfi à doctif- 
fimo Prafule Elyenfi, Gur1igL.Mo FLEETWODIO, 
ftudiorum noftrorum fautore benevolo. Ex u- 
troque Catalogo manifeftum eft Roffum hunc- 
ce carmen hiftoricum panxiffe infcriptum, Br. 
tannica u[que Saxonicum imperium. Prodiit Fran- 
cofurti A. D. 1607. in 8. Exemplar impref- 
fum nondum vidi. Sed autographon bibliothe- 
ce BoprEjaws nuperrime donavit cl. Whifto- - 
nus, Inde liquet Audórem in rebus noftris non 
mediocriter fuiffe verfatum. | Ad calcem occur- 
runt Note perquam erudite, fed in quibus ne 
9e quidem ad rem noftram. . 
H £c de opere & Auctore prefanda duxi. 
Scias tamen velim huc etiam accedere Appen- 
diculam fatis egregiam, Lelandi Encomium Hen- 
rici Duddelegi Equitis, una cum teftimonio de 
Lelando amplo & przclaro, continentem. Hanc - 
ad me tranímifit vir pereruditus T Ho Mas 


BAK E- 


PREFATIO. 


BAxERUS, quem fupra commemoravi, Canta- 
brigienfis. | 
PRiUsQUAM concludam de alia re breviter 
dicendum. Vicem noftram proculdubio dolebis 
fi forfitan ad aures tuas retulerit fama, me non 
tantum Archetypographi ' beneficio, quo ab 
Academie OxowNriENsIS Convocatione, plau- 
dentibus eruditis, perhonorifice ornatus fu- 
eram, cuique Bedelli Superioris in Jure Civili 
* munus iufeparabiliter annexum eft, fpoliari, 
verum etiam à confuetudine bonarum littera- 
rum in Bibliotheca BorEJAwA pene fejungi 
& excludi, Sed bono es animo, mi Amice, & 


memento Deum effe qui mundum regit. Quod. 


five bc five zlle fecerit id plane non eft tribu- 
endum vel Academiz vel Convocationi. Ne- 
que re vera ulla ratio eft cur ipfa graviter 
luat Academia quod aliena culpa contractum 
eft. Ergo tam Academie quam etiam Con- 
vocation: gratiam habeo, femperque fum ha- 
biturus, ut debeo, maximam. Juxta mecum 
quoque fateberis contra noftram voluntatem 
contigiffe quod quifquam 6e noftris vel male 
audiat, vel maledictis profcindatur. Nunc de- 
mum in feceffü litterario mihi vivam, folutus 
fere ab omni cura. Immo Deo vivam, fpretis 
divitiis, & gloria illa, quam falfa prorfus, & 
inanis honorum [fpecies oftentat. A Fortuna 


adeo non eft pendendum, ut ipfam etiam con- 
temnant fapientes, Horum exempla mihi pro- 


1- .r. De quo hzc, inter alia, in Statutis Academicis, Tic. XVIII. Se&, V. --- 

qrafenti Staruto cautum efto, quod publice Univerfitatu Typographia, inffruende in 
— Domo aliqua huic ufui fpecialiter deputata, praficiatur -Archetypographus | unn, 
vir Graecis Latinifque literis. probe inffruifus, é* in Studiis Philologica verfatiffi- 
Ts, Bc. 2. Perpetuo in poflerums anunelfendum fore prafenti Statuto cawium 
effo funt ipfiffima Statuti verba, 


ponenda 


XXI 


XXII 


EDITORIS &c. 


ponenda e(fe duxi. Quamvis igitur Fortuna 
omnia eripuerit qua bona appellare vulgus 
folet, ea tamen nunquam adimet, qua nec 
ipfa dedit, nec cuiquam dare poteft, re&am 
mentem, fidem obítinatam, optima ftudia, pie- 
tatem in Deum patriamque. Vides, Vir cl. 
fecundum noftram opinionem (qua in fenten- 
tia etiam cupio omnes alios effe) ftudia litte- 
raria divino cum amore eífe conjungenda ; 
quippe fine quo nulla lztitia, nulla poffit eífe 
vera felicitas. Bona igitur fama (ad quam 
pervenire omnes vehementer expetunt ) non 
in opibus aut magiftratibus, principumve aulis 
ac palatiis quaerenda eft, fed à rectis cogita- 
üonibus, honeftis laboribus, ftudioque & exer- 
citatione virtutis re vera eft exípectanda. Hzc 
iterum iterumque fecum cogitent juvenes, me- 
morefque fint corporis ac fortuna dotes cito 
evanefcere & exfítingai, & plerumque irrita- 
menta effe nequitiz, gloriam vero é virtute 
ortam perpetuo effe manfuram, nominaque ab 
interitu vindicaturam. 

FLonEAT Ecclefia ANGLICANA, floreat Aca- 
demia OxoNrENsrS, floréant bonz littere, re- 
fipifcant Adverfarii. Vale, mi Amice, & da o- 
peram ut illa ornamenta referas in patriam, quae 
nulla vis fortunz, nulla temporum mutatio au- 
ferre poffit. Volui hoc amoris ac obfervantize 
teftimonium apud te relinquere. Sordidi & 
peranguíti eft animt ea non publice agnofcere 
qua acceperim, ideoque de liberali & prolixa 
tua erga me voluntate gratias habeo, eamque 
inter fumma beneficia collocandam puto. ]te- 
rum vale, & macte tua virtute & integritate, Ex' 
Aula Edmundi Febr. I"»». A. D. wpccxv. 


XXIII 


4 TESTIMONIA 
| D E 


30A4NNE ROSSO, 


Cum Obfervationibus de Gv v's-Cr 1rrE. 


Leland's Itinerary , Vol. IV. p. 6x. im the Account of 
thofe that are buried in the Body of our Lady Church in 
Warwick. 


W Ohannes Rous, CapeHanus Cantuarie de Guy-cliffe, 
qui fuper porticum. auflralem * librariayum.| conftruxit, 
€ libris ornavit. Obiit 24. Jan. 1491. This Rous was 
well learned in thofe dayes in Matbefi, and was a great 
Hiftoriographer, borne (asit is fuppoted) of the Houfe 
of the Roufes of Ragley by Aulcefter. 
Ibid. p. 63. 

There is a right goodly Chappell of St. Mary Magda- 
lene upon 4von. River, ripa dextra, cant a Mile above 
Warwike. 'This place of fome is called Gibelife, of fome 
Guy-ciffe; and ould Fame remaineth with the People 
there, that Guido E. of Warwike in K. Athelflon's Dayes 
- had a great Devotion to this Place, and made an Ora- 
tory there. Some adde unto it, that after he had done 
great Vi&tories in outward Parts, and had beene foe long 
abfent, that he was thought to have beene dead, he came 
and livid in this place like an Heremite, unknowen to 
his Wife Felice, untill at. the Article of his Death he 
fhewed what he was. Men fhewe a Cave therein a Rocke 
hard on Ayo» Ripe, where they fay that he ufed to fleepe, 
Men alíoe yet fhewe fayre Springes in a fayre Meadowe 
thereby, where they faye E. Guide was wont to drinke. 


1, Lege, librariam, 


] his 


XXIV 


TESTIMONIA-DE 


This Place had before the time of Rich. E. of Warwike 
onely a fmall Chappell and a Cottage wherein an Here- 
mite d welt. 

Earle Rich. bearinge a great Devotion to the place 
made there a goodly new Chappell, dedicate to St, Mary 
Magdalene, and founded 2. Chauntery Preifts there to 
ferve God. He fett up there an Image of E. Guido Gyant 
like, and enclofed the Sylver Welles in the Meadowe 
with pure white flicke Stones like Marble, and there fett 
up a praty Houfe open like a Cage covered, onely to 
keepe Comers thither from the Raine. He alío made 
there a pretty Houfe of Stone for the Chauntery Preifts 
by the Chappell. "The Lands that he gave to it lye a- 
boutthe Houfe. Itís a Houfe of Pleafüre, a Place meet 
for the Mufes. "There is Sylence, a praty Wood, atra 
in vivo faxo, the River rouling over the Stones with a 
praty Noyfe, zemufculum. ibidem opacum, fontes liquidi 
CQ 'jemnei, prata flvida, antra mu[cofa, vivi levis € 


ger faxa ? difcurfus, necnon. folitudo C quies ? multis. a- 


micifma. 
Leland's Itin. Vol. xx. p. 76. in Comm. nimirum 
in Cygueam. Cantionem. 

Secutus eft & Roffus Verovicanus, vir majoris longe 
diligentie quam judicii, hanc qualemcunque de Scho- 
larum tranflatione [Bellofitum fcil. à Grzcolada. & 
Lechelada.] | 

E Joannis Lelandi Com. de Scriptoribus Brit. p. 343. 

| MS. fed pag. 473. Edit. impreffa. 

" Joannes Roffus, aut, fi' mavis, Rufus, quem patria 
lingua Rowfe vocant, * Verovici, * urbe magnz olim ce- 
lebritatis,ut ex reliquiis venerandz vetuftatis etiam nunc 
apparet, natus fimul & educatus fuit, donec maturiores 
anni philofophicos pofcebant praeceptores. "Tum vero 


r. F, gemmei. 2. F.decurfus 5. F. mu(is. 4. Gaurovici primum fceri- 
pferat Lelandus. Deinde propria manu mutavit.  $. Sic in M$. sta tamen ub 
fignum quoddam. (nempe t) fab e ponatur, perinde pd in utbis utar? debeat. 
Et tamen urbe etiam babet Baleus. 6. Ibique vitam duxit, donec primum feri- 


pferat Lelandus. Tandem» vere mutavit, 


* fidis 


JOANNE ROSSO. 


* [idis vadum petiit altum aliquid in re literaria inchoa- 
turus, ubi tantum abeft ut operam perdiderit fuam, ut 
ex jlla fru&um multo? uberrimum acceperit. Inter ce- 
tera tamen incredibili ufus eft diligentia legendis auto- 
ribus qui de rebus noftris fcripferunt. Unde tam ex- 
actam, tam variam, tam denique luculentam Britannica 
antiquitatis cognitionem fibi comparavit, ut multos ex 
noftris longo, inquam longo, przcetfferit intervallo. 3Vi- 
derer hic forfitan Polydoro Italo injurius, fi Roffum ho- 
minem Britannum cum illo auda&er conferrem. Certe 
ut libere, & extra fucum omnem loquar, adeo fordet 
pre Roffo in recondita noftrarum antiquitatum le&i- 
one, quanvis eloquentiz dote fit longe fuperior, ut ne 
ad ejus umbram quidem accedat. Sed Polydorus per- 
fuafit fibi futurum ut folo orationis fuz fulmine & toni- 
tru concu(fi Barbari ejus in hiftoria autoritatem non modo 
ftatim admitterent, verum, quod majus eft, etiam vene- 
rarentur: cum tamen interim conftet multos noftra 
etate Barbaros aliquanto propius ad ipfum five Livianz, 
five Ciceronianz di&ionis filum acceffiffe, quam illum. 
Miíerum me! quam nunc vereor ne hzcà Barbaro dicta 
gravius ferat Italus! Quare verbum non amplius unum 
addam preter quam ad inftitutum pertineat." Non mi- 
raberis, le&or, quod Roffum ita tibi laudaverim. ipfe 
dixeris digniffimum laude fuiffe. Nam ut undecunque 
certam antiquitatis cognitionem fibi compararet ad Cam- 
bros primum Britannorum reliquias profectus eft. Inter 

uos cum multa cognitu certe digniffima percunctator 
curiofus didiciffet, multaque oculatus teftís vidiffet fi- 
mili diligentia per totam fere infulam ufus eft. Adde 
huc quod multarum bibliothecarum forulos excufferit. in 
quo opere díutiufcule & Bellofiti & Granta claris noftrz 
Britanniz achademiis veríatus fuit. Jam copiofam, fi- 
mul & divitem rerum maxime memorabilium fapelle&i- 
lem collegerat; quz ne per incuriam dilaberetur, contulit 


4 VÉ h : 


1. Sic ab ipfa Lelande, qui tamen primum Oxonium pro Ifidis vadum fzripfe- 
rat. 2. Uberiorem conjecerit forte non nemo. 3. Hac omnia de Polydoro Ver- 
gilio ufque ad, non miraberis &c. deleta funt im .4utographo noftro. ldque, us 
fallor, ab ipfo JAuitore, — Hinc illa omifit Editor. i 
| ES d Íe 


XXV 


XXVI 


TESTIMONIA DE 


| fe ad quietem, rem fcripturienti in primis neceffariam. 


Eft locus in colle pofitus propter ripam Avonz fluminis, 
diftatque vix mille à 'Verovico paffibus, ubi conftans 
fama eft Guidonem comitem ? Verovicanum famofiffi- 
mum pugilem quidem illum, reli&a urbe, ftrepitu, & 
armis vitam aliquando vixiffe folitariam. Vicinia locum 
à cultoris nomine clivum Guidonicum appellat. Extat 
in clivo ?ecclefiola D. Magdalene, cujus poenitudini 
bonus comes multum tribuebat, facra. Comites * Vero- 
vicani memorie recentioris aream ecclefiolz circunija- 
centem muro utcunque alto cinxerunt, edes in ufus unius 
aut alterius facrificuli extruxerunt, fundulos etiam vici- 
nos liberaliter adjecerunt. Hunc locum Joannes Roffus 
ex ea natus familia, quz Ragelegam incolit, non procul 
ab Alauni caftro, homo minime ambitiofus in poffeffio- 
nem, annuente vel *Verovicano comite, vel Eadveardo 
quarto, accepit. Vidi multa loca in quibus natura varia 
lufit amoenitate. Nullus tamen in primo confpectu magis 
unquam meis adblandiebatur oculis. INa&o in hunc mo- 
dum honefto otio, & aurea fortunz mediocritate, ex- 
peditus & alacer ícribendi munus aggreffus eft,quod nun- 
quàm poftea, nifi cum ipfa vita, depofuit. Quo longo 
tempore multa chartis commendavit, ex quibus quedam 
ad umbilicum deducta aliis communia fecit, quedam in 
Íchedulis imperfe&a moriens reliquit, Ego hec que 
fecuntur vidi & legi: 

De antiquitate $ Verovicenfis urbis, 

De epifcopis Uuiccenfibus libr. r. 

De antiquitate clivi Guidonici. 

De comitibus Verovicenfibus. 

Contra pfeudohiftoriam antiquitatis Grantana. 

De antiquitate achademiarum Britannicarum opus 


imperfectum. 


Scripfit preterea Chronicon, juftum volumen, cui in 
gratiam urbis fux titulum indidit " Verovicum, Porro 


1. Gaurovico primum. fcripferat Lelandus. 2. Gaurovicenfem primum fcri- 
ferat Lel. 3. Sic in JAutographo, mon, ut Editor, ecclefia, — 4. Gaurovicenfes 
primum firipferat Lelandus. — $. Gaurovicenft primum [iripferat Lel. 6. Gau- 
rovicenfis primum [cripferat Lel,. 7. Gaurovicum primum féripferat Lel. 
biblio- 


T. 


JOANNE ROSSO. 
bibliothecam inftituit in ipfa porticu auftrali fani S. Ma- 
riz Verovici. Unum defuit Roffo homini alioqui folide 
erudito, ncmpe torrens illa eloquentia. quod tamen folo 
etatis imputandum vitio. Si in noftrum feculum tam 
undecunque felix incidiffet, plane tuliffet omne ' pun- 
&um. De morte ejus tanquam in re ignota nolo temere 
aliquid adfirmare. Vixit ufque ad primos annos Hen- 
rici feptimi, & * Verovici obiit 14. Januarii anno D. 
1491. Sepulkus eft ibidem in fano Marix coníecrato, ut 
ex epit. infcripto apparet. 

Sir William Dugdale's Antiquities of Warwichk[bire, p. 183. 
G v y &'s-C r 1 r r x. 

This being a great Clif on the Weftern bank of 
flbort, was made ? choyce of by that pious man.S. Dz- 
britius (who in the Brittons time had his Epifcopal feat 
at Qülattoith) for a place of devotion ; where he built 
* an Oratory dedicated to S. Mary Magd. unto which, 
long after, in the Saxons dayes, did a devout Heremite 
repair; who finding the natural Rock fo proper for his 
Cell, and the pleafant Grove, wherewith it is back'd, 
yeilding entertainment fit for folitude, feated himfelf 
here. Which advantages invited alfo the famous Gz 
(fometime E. of (üartoích) after his notable atchieve- 
ments, having weaned himfelf from the deceitfull plea- 


fures of this world, to retire 5hither; where, receiving: 


ghoftly comfort from that Heremite, he abode 5'till his 
. death (as by my difcourfe of him in Qütatty. fhall more 
fully be manifefted.) 

It feems that this place continued in the fame condi- 
tion for a long time afterwards. For I find that in 8. E. 
3. one Zhomas de Lewes, being a Heremite here, had 
the K. Letters ? of protection for himfelf and all his 
goods ; in which Record it is written (Dibbeclpbe. And 
that in * 1o. H. 4. one John Burry, at that time likewife 


1. Mox poff banc vocem hujufmodi fignum à manw. additur Lelandi, viz. Y H 


perinde ac [i aliquid effet inferendum. 2. Gaurovici primwm [cripferat Lel. 
3. Rot. 7. Reus. 4. Ibid. 5. Hift. MS. jJ. Rows, p. 258. Hift. MS. Ger. 
Cornub. in bibl, Coll. S. Mar. Magd. Oxon. 6. lbid, 7. pat. 8. E, 3. p.t. m 17. 
8, Ex comp. Ball. Warw. Com. penes W. Pierpoint, ar, 


d 2 Heremite 


XXVII 


XXVIII 


TESTIMONIA DE 


Heremite here, had C.s. per amm. falary, for to pray 
for the good eítate of Ric. Beauchamp, then E. of Qülavto. 
as alfo for the fouls of the father and mother of the 
faid Earl. 

Whether it was out of refpc& to the memory of the 
famous Guy, before mentioned, or to view the rarenefs 
of it's fituation, I cannot fay, but certain it is, that K. 
Henry s. being on a time at (farífu. came 'to fee it, 
and did determine ? to have founded a Chantry here for 
2. Priefts, had he not been by death prevented. After 
which the before fpecified Ric. Beauchamp E. of Qillavío. 
bearing ?a great devotion to the place, whereupon then 
ftood * nothing but a fmall Chapel, and a Cottage in 
which the Heremite dwelt, in 1. H. 6. obtained licenfe 
5to do the like, fv. for 2. Priefts, which fhould fing Mafs 
in the Chapel there daily, for the good eftate of him the 
faid Earl and his wife, during their lives; and afterwards 
for the health of their fouls, and the fouls of all their 
parents, friends, with all the faithful deceafed. Of which 
Chantry Will. Berkfwell, ( afterwards Dean of the Col- 
legiat-Church in Qarfa.) and one John Beviugton, 
were the firft $Priefts ; for whofe maintenance, and their 
fücceffors, the faid Earl in 9. H. 6. had licenfe ? to 
grant the Mannour of dboint in this County, with one 
meff, one catucat of land, and cxvir.s. x.d. ob. yearly 
rentlying in Qbitta( and Qüellesburne.. And becaute 
he thought not that enough, by his laft Will and Tefta- 
ment he ordained, that in all haft after his deceafe, the 
remnant of what be had defigned for his Chantry Priefts 
there, fhould by his Executors be delivered, and made 
fure to them : And that the Chapel there with the other 
buildings, fhould be new built, as he the faid Earl had 
devifed, for the wholíom and convenient dwelling of 
thofe Priefts. 

The cofts of all which, with the confecration of the 
two Altars therein, as appeareth by the accounts ?of the 


1. Hift. MS. 3. Rows, p. 258. 2. Ibid, 3. Lel. Itin. Vol. IV. £. 165, 
4. lbid. $. Pat, t. H. 6. p. 5. m. $. (6. Ex autog. penes S. .4. eq. aur, 
7. Pat. 9. H. 6. p. 1, m. 23. 8. Reus, f, 141. g, Penes Ball. & isi o 

ald 


JOANNE ROSSO. 


faid Executors, from the 28. to the 37. H. 6. amounted 
unto cLXxxIIII... v. d. ob. "Then did Earl Richard, in 
memory of the warlike Guy, erect that largeStatue, there 
yet to be feen on the South fide within that Chapel, the 
Figure whereof I have here expreft: And having raifed 
!a roof over the adjacent Springs, walled ? them with 
Stone. 

Here was it alío that our Qüfaríoich(b. Antiquary 7obn 
Rous (whofe portraicture likewife, exa&ly taken from 
an antient Roll, wherein it was drawn to the life by 
himfelf, I have reprefented) after he came from the 
Univerfity, lived?, being a Chantry-Prieft in this Cha- 
pel; and compiled *his Chron. de Regibus, which I 
have fo often quoted. Of whom, confidering his fpe- 
cial affe&tion to, and knowledge in Antiquities, being 
loth to omit any thing which may do honour to his me- 
mory, Ifhall here obferve, that for his parentage 5 he 
was the fon of Geffrey Rous of Qülattoich, but defcended 
of the Roufes of Aoritbloto in this County; and touch- 


ing his education, courfe of life, and death, have tran- 


P» aj o d 


Íícribed what Bale $from Leland hath expreffed of him. 


Joannes Rouufe, alias Roffus, Unaruuici, utbe magne 
olim celebritatis, natus fimul & educatus fuit (ut Le- 
landus ícribit) donec maturiores anni philofophicos 
pofcerent preceptores. Tum vero Oxonium petiit, altum 
aliquid in re literaria inchoaturus ; ubi inter cetera, in- 
credibili diligentia ufus eft in legendis authoribus qui 
de noftris rebus fcripferunt, unde tam exactam Brytan- 
nicz antiquitatis cognitionem fibi comparavit, ut multos 
ex noftris longo pracefferit intervallo. Perluftratis enim 
apud Anglos & Cambros omnibus fere bibliothecis, co- 
piofam rerum maxime memorabilium fupelle&ilem col- 

legit: que ne per incuriam dilaberetur, contulit fe ad 
quietem, rem fcripturienti in primis neceffariam. Eft 
locus in colle pofitus, prope Avonz fluminis ripam, di- 
ftatque à Uuaruuico vix paffibus mille: ubi conftat Gui- 


r. Lel. Itin. Vol. IV. f. 165; 2. Ibid. 3. Hift. MS. 7. Rous in bibl, Cotton. 
(fab effügie Vefp. A. 12.) pag. 258. 4. lbid. 5. Rot. j. Rew: in dorfo. 
6, Jehan. Bale: Cent, VIII. p. 629. 

| donem, 


XXX 


TESTIMONIA DE 


donem, Uuaruuicenfem comitem famofilfimum illum, 
vitam olim vixiffe folitariam. Hunc locum amoeniífi- 
mum, Guidonicum clivum ab eo appellatum, alto muro 
cinctum, annuente rcge Eduuardo quarto, Roffus, homo 
minime ambitiofus, una cum vicinis aliquot fundulis, in 
poffefionem accepit. Et parato in hunc modum ho- 
neíto ocio, atque aurca fortunx mediocritate, expeditus 
& alacer fcribendi munus aggreílus eft: quod nunquam 
poftea nifi cam ipfa vita depofuit. Quo longo tempore, 
multa chartis commendavit, in charaGeribus Latinis : 
precipue hzc, 

Antiquitates Uuaruuici, Lib. I. 

De epifcopis Uuigorniz, Lib. I. 

Vetuflates clivi Guidonici, Lib. I. 

De Comitibus Uuarauicenfibus, Lib. I. 

De academiis Brytannicis, Lib. I. 

Conftra hiftoriolam Cantabrigienfem, Lib. I. 

Chronicon Uuaruuicenfe, Lib. I. | 
Et opera quzdam alia, fed imperfecta, moriens reliquit. 
Bibliothecam etiam inftituit in ipfa autlrali porticu fani 
Marie Uuaruuici. Vixit ufque ad maturos annos Hen- 
rici feptimi, ac Uuaruuici demum obiit 14. Januarii, 
anno à Chrifti fervatoris nativitate 1491. Sepultufíque 
eft ibidem in di&o Mariz fano, ut ex infcripto epitha- 
phio apparet. 

But of thefe his writings, moft,I fuppofe, are perifh'd, 

or in füch obícure hands, that it is not known to me 


where they can be feen. Thofe only which are extant, - 


being a Roll 'of the Earls'of vülartoith (wherein be- 
fides a brief Hiftorie relating to each of them, their 
Pi&ures and Arms are with much curiofity depi&ed; 
and a Chronicle * of the Kings of &nglanb reaching 
down to his own time. 

Butlreturn. ^A place thisis of fo great delight, in 
refpe& of the River gliding below the Rock, the dry 
and wholfome fituation, and the fair Grove of lofty 
Elms overfhadowing it, that to one, who defireth a re- 


1. Penes Rob. Ardea de Parkha'l], ar. 2. In bibl, Cetten. à 
tired 


JOANNE ROSSO. 


tired life, either for his devotions or ftudy, the like is 
hardly to be found, as Leland in his MS. Itinerary ', 
made temp. H. 8. doth well obferve, It is a Houfe 
(faith he) of pleafure, a place meet for the Mufes; 
'There is filence, a pretty wood, 4mtra im vivo faxo, 
the River rouling over the ftones with a pretty noyfe, 
nemufculum. ibidem opacum, fontes liquide C" gemmei ; 
prata florida, autra mufcofa, vivi levis C per faxa difiur- 
fus 5, necnon folitudo & quies Mufis amiciffima. 

Several Caves are there hewen out of the firm Rock ; 
one of which, if we may believe tradition, was made 
by the renowned Gzy, when he was an Heremite here. 
In 26. H. 8. by the Survey ?then taken, the lands be- 
longing to this Chantry were certified to be worth xvii. 
ii.s. iiii.d. per annum, over and above all reprizes, 
Nich. Launder and 1o. Moore being then the Priefts 
that ferved therein. But by another Survey ?, in 37. H. 8. 
the value, over and above reprizes, was certified to be 
xix/. xs. vi.d. All which, viz. Chapel, Buildings, and 
Poffeffions thereunto belonging, were, by 77e. Moore 
and Rog. Higbam, Prieíts of that Chantry (the Ks. Li- 
cenfe *being thereunto had and obtained) granted 
5 unto Sir Zndresw Flammock, Kr. and. his heirs, the 4. 
day of Zune, 1. E. 6. whofe fon Will. Flammock, dying 
5 (eized of them, 11. fuly, 2. Eliz.. left Katb. his daugh- 
ter and heir, then about three years of age: The parti- 
cular lands belonging thereto, being 15. meff. oo acres 
of land, 5o. acres of meadow, and 30. acres of paíture, 
fituate in Guye's-cliff, Atbotne, and Gübitrafo, as by thac 
Inquif. "appeareth. 

The Chapel here was dedicated to S. Mary Magd. as 
the grant ? thereof by Q. Eliz. to Jobn Colburne in 
22. of her reign, manifefteth ; and is in the pari(h ?of 
S. Nich. in the fuburbs of Qütattoich. "This 7ohn wed- 
ded '? the faid Kath. the daughter and fole heir of Will. 


1. In bibl. Bed/. Vol. IV. f. 165. 2. MS. penes 5. Archer, eq. aur. f. 7.a. 
3. Penes eundem $. 4. f. 17. a. 4. Ex autog. penes H. Beawfo. 5. Ibid, 
$. Eíc, 2. Eliz, 7. Ibid. $8. L[at2a. Eliz. p. io. 9. MS. penes 8$. .4. eq. 
aur. fÍ[ 17. a. 10. Ex rclat, Edr. Colburn eq. ar. 


Flammoch 


XXXI 


XXXII 


TESTIMONIA DE 


Flammock before mentioned. And of him was it pur- 
chafed (as I have heard! ) by Will. Hudfon of «ate 
íuit& ; whofe daughter and heir, 'Urfula, brought it in 
marriage unto Sir 75e. Beaufo of &mícote Kt. in which 
family it ftill continues. | 

Within the precin&ts of Guye's-Cliffe there is nothing 
more bur the Mill; which, as I have formerly fhewed, 
was in being at the Norman Conqueít; and afterwards 
given * by Geffr. de Clinten (the fecond ) to Gilebert 
Nutricius, of whom I fhall fpeak in 3Lemington: in 
which grant it is called Molendimum de Qr oibbeclite. 
How the faid Gilbert parted with it, appears not; but I 
find, that Henry de Clinton, Íon to the faid Geffrey, 
morgaged ? it to Randolph de Codion for ten pounds of 
filver. It feems that the fame Geffr. beftow'd it on the 
Canons of J&eniltoortb ; for fo doth the confirmation 
*of Henry his fon, made to them thereof, imply; 
whereby he grants * unto them therewith, both the Mil- 
ler and his Children, in which it is written 3sibtl(tc. 
And yet it can hardly be faid that he gave it; for by 
his deed it appears, that the fame Canons difcharged xx. 
marks of filver which the faid Miller was tyed to pay ; 
as alfo two marks of filver yearly to the faid G. de Clin- 
ton during his life. But in 7. E. 1. I find$, that the Prior 
of Jieniltpott) had two Mils here; which, after the 
diffolution of the Monafteries, were granted ?to Ric. 
and Z7o. Lawley, and their heirs. 


Brianus D'wynus in lib. Y. p. 7. Antiq. Acad. Oxon. 
Apologia, Oxon. excufe A4. D. 1608. 4to. 


Hiftorie utriufque Academic [tam Oxonienfis quam 
& Cantabrigienfis] eftimator omnium zquiffimus, [o- 
annes Roffus Warwicanus. - 

Ibid. p. 71. 
Roffum centum * Londinenfibus antefero. 


I. Ex relat. Edw. Colburn eq. aur. 2, Reg. de Kenill p. 157. 3. lbid. 
p.139. & 140. 4. Ib, p. 12. 5. Ibid. 6. Inq. per. H. Nott. &c. f. 18. b. 
7. Pat, 37. H. 8. p. 35. 8. Lendinenfis nomen fibi adíumpfit. cl, Caius Can- 
tabrigienfis. T. H. : 

vested Ihi. 


TO ANN B ORO SS D. 
Ibid. p. 118. 

Hzc Rofíus antiquariorum diligentifmus, qui anno 
1436. plus minus floruit. Quo tempore anno etatis 
fuz 42. librum illum de Regibus & contra deltru&ores 
villarum apud Warwicum, uti ipfe fcribit (non autem e 
monafterio Canonicorum beate Marix dc Ofney juxta 
Oxonium, uti dicit Londinenfis in fuo fcriptorum cata- 
logo) 4d laudem Dei C omnium Sanctorum complacentiam 
(ipfius bec verba funt) c proficuum. vegis. (fc. Hl. feptimi) 
Regnique compilayit. 

Ibid. p. 130. 


Nam quod Londinenfis exiftimat, fe omnem fidcm 
Roffodetraxiffe,dum Lelandi fententiam produxerit,qua 
is Jo. Roffum diligenti: potius quam judicii nomine 


laudaverit, illad certe non impedit, quo minus idem Le- 


landus, ficut apud Baleum cent. 10. cap. 3. videre eft, 
eundem Jo. Roffum judicii quoque nomine fatis com- 
mendaverit, dum eum tam exactam Brytaunice antiqui- 
tatis cognitionem fibi comparaffe dicit, ut multis ex noftris 
longo pracefferit intervallo: quo quid à Lelando ad Roffi 
judicium praedicandum illuftrius dici potuit ? 


E Zoanne Pitfeo de illuflribus. Anglia Siri 
ptoribus, p. 692. 


oannes Roffus vel Rous Warwici in Anglia natus; & 
ibidem in bonis literis ufque ad Juventutem educatus, 
ut auctor eft Lelandus, ad ftadía Philofophica petiit.Ox- 
onium. Ubi tamen percepta quadam in volvendis hi- 
ftoriis dulcedine, fpinofas fcholafticorum exercitiorum 
falebras ameenis hiftoriarum campis longo poftpofuit 
intervallo. Incredibili igitur labore, diligentia, induftria 
Ícrutatus eft antiquitates tum Britannicas, tum Anglicas; 
erluftratis pene omnibus totius infulz Bibliothecis. Col- 
jeda autem ingenti rerum memorabilium copia, feceí- 
fum quafivit, & quietis locum ad fcribendum oportu- 
num. Neclonge à natali folo, quod quefivit, invenit. 
Vix enim uno diftat milliari à Warwicenfi civitate collis 


editior ad.Avonz fluminis ripam (clivum Guidonicum 
| e vocant) 


XXXIII 


XXXIV 


TESTIMONWTA DE 


vocant) quoniam Guido comes Warwicenfis ille famo- 
fiffimus illic aliquando vitam egit folitariam. Hunc lo- 
cum ad vivendum falubrem, ad ftudendum commodam 
elegit Roffus, &,Edwardo rege quarto concedente, muro 
inclufum accepit. lbi igitur quafi in quodam novo Pa- 
radifo, vel Mufarum Parnaffo, totum fe contemplationi, 
vel le&ioni, vel denique fcriptioni, dedidit. Omnia quz 
prius ut quoddam Chaos & rudem. molem coacervave- 
rat, tunc in fuas partes diftribuit, fingula ad fuum locum 
retulit, & in diverfos hiftoriarum libros omnia redegit, 
ordinate divifit, defcripfit, & pofteris reliquit. INec prius 
Ícribendi quam vivendi finem fecit. Iu favorem etiam 
rei litterarie, & litteratorum hominum, Warwici apud 
D. Virginem, in Auftrali Ecclefiz porticu, Bibliothecam 
infignem erexit, & optimis libris replevit. Scripfit au- 
tem Latino fermone & quidem non ineleganter 

Antiquitates Warwici, Librum unum. 

De comitibus Warwicenfibus, Librum unum. 

Chronicon Warsvicenfe, Librum unum. 

Vetuflates Clivi Guidonici, Librum unum. 

Hifloriam quz habetur MS. Cantabrigiz in Collegio 


S. Benedi&i. 


De Epifcopis Wigornie, Librum unum. — — 

De Academiis Britannicis, Librum unum. 

Contra bifloriolam. Cantabrigienfem, Librum. unum. 
Et alia plura. Warwici mortuus & ibidem in templo D. 
Virginis fepultus eft decimo quarto die Januarii, anno 
gratiz 1491, fub Angliz rege Henrico feptimo. 


Ex Hiflria C Antiquitatibus "Univerfitatis 
Oxonienfis, Lib. ll. p. 77. 


JosuaxNzsRossus, vel fi malis Rufus, quem 
patrià linguá Rezvfe vocant, in hoc etiam Collegio |Bal- 
liolenfi] ftudiorum tyrocinia videtur pofuiffe, quod 8 
Libro ' fuo de regibus colligendum duco, ubi de Tip- 
tofto comite If/;gornienfi, in fodalitio ifto Artes Acade- 
micas edocto, fic loquitur: Nov? ilum in "Umiverfitate 
Oxen. tempore 1meo con[cbolarem. | Natus is eft in agro 


1. MS. p. 4. W. À 
AYTTV(- 


" 

JOANNE ROSSO. 
Warwicenfi, &, fi '* Dugdalio fidem adhibueris, à Roffis 
Brinklovienfibus, ejufdem Comitatus, Genus deduxit, 
tametfi Ragleienfibus oriundum tradidit ? Lelandus. Poft- 
quam Gradum fufceperat Magiftralem, inque omnimo- 
da eruditione, maxime autem fux Gentis Hifloria, mul- 
tum profecerat, ad fuos rediit. Poft hac rapiente il- 
lum rei Antiquarie & proinde genealogiz atque afpi- 
dologic defiderio, utriufque Academix, immo totius 
pene regni, ut Baleus habet, cui tamen agre aíleníe- 
rim, Bibliothecas rimatus eft, & locuplete collectaneo- 


rum penu probe inítru&us, inter Presbyteros Cantores 


Capelle S. Marie Magdalene, in fundo amoeniffimo, 
Cupe's4Clift, hoc eft Guydonis, Comitis quondam War- 
wicenfis Clivo nuncupato, & à Warwico ad. primum la- 
pidem pofito, cooptabatur. Ibi Collectanea fua in mc- 
liorem formam redegit, poft autem aliquanto Itudiis 
fefe numinifque cultui totum dedit, annoque Dom. 
CIOCDLXXXIII. &tat. XLII. contexuit ad laudem B. Ea- 
rie & Omnium Sancorum, & complacentiam, & pro- 
ficuum regis regnique, | 

Hiflorie de regibus Anglia lib. Y. MS. in. Bibl. S. Bene- 
dicli Cantabrigiae, &: Cottoniana Weflmonafleria. 

In libro illo plurima occurrunt de Academiis Britan- 
nig, & contra Deftru&ores Villarum in Com. Warwi- 
cen[i, & alibi; in quo tamen induftriam egregiam im- 
pari plane judicio adjunxit. 

De Comitibus Warwicenfibus. Rot. MS. Quorum ibi- 
dem imagines, arma gentilitia, geftaque omnia, atque 
fub finem hzc habentur carmina: | 

Jo- Rows boe junxit beroum nobile flemma, 

lartoich quem genuit, fenior fuit Incola QQupeclitte, 

"hrtibus Oxon. donatus bonore Magiffri, 

Qui Britonum varia fludiofe Chronica luffrans, 

Scriptis ex variis opus boc conjecit in unum, 

Per quod quifque Comes propriis donabitur armis, 

In Qüartotich /ucceffurus. feliciter heres : 

Fecit bic ut ducum redeat premortua vita : 

Vivat hic ego deum |... ..— nefcia fecla. 


1, In libro fuo de An:iquitatibus Cemitat, marmi& — 2. In Tom. 4. p. 342. 
ed Adjicitur 


XXXV 


XXXVI 


I Bb'S T4 M-O N I"A^ D E Ec. 


Adjicitur effigies ipfius Rofi ad vivum delineata, cum 
cucullo & habitu magiftrali, una cum infignibus fuis. 

De Antiquitate Academiarum Britannicarum, MS. (Opus 
bcp referente Lelando) vel, fi Baleo creden- 

um, 

De Academiis Britannicis. Lib. x. 

Librum hunc fzpiffime allegat Lelandus in Tom. IV. 

Colle&an. ac nominatim in vitis ! A/fredi regis, * Toban- 
nis Blond, Oxonienfis eruditi, & ? Simonis Stocbii. Quare 
cum ita fe res habeat, & Lelandum in omnibus qua de 
Roffo perhibet fequatur Baleus, mirari fubit cur Librum 
hunc eundem cum illo de regibus crediderit * Anti- 
quarius nofter; & cur dubitarit Antiquarius 5 Cantabri- 
gienfis, an talem quempiam Libellum ediderit Rofus, aut 
viderit unquam Baleus. Ut quod res eft dicam, in er- 
rorem inde ductus eft Nofter ille, quoniam in libro de 
Regibus multa deprehendit Academias tangentia, quz 
quidem eidem propterea inferuit Roffus, quia libellum 
fuum de Academiis, exiguus cum effet, perdendum iri, 
haud falfo augurio, przfagiebat. | 
" Contra. Hifloriolam Cantabrigienfem. MS. — Quem li- 
bellum proinde conícripfit, quod in Hiftoriam praedictam 
Cantabrigie incidens mendaciis apertiffimis plenam. dc- 
prehenderet. | | 

Alia quz fcripfit apud Baleum ac Pitfeum quzrenda 
funt, quorum tamen ne tantillum fupereffe (Libros de 


Regibus & de Comitibus fi excipias) confido. Diem 


obiit x1v. J'anuariüi Mcoxcr. & Warwici in Ecclefia S. 
Maria funeratus ett, | 
pEDUIMaDAMM———— o cenae 


ri. Pag. ITO, I1T, &c. - 2, Pag. 212. 3. Pag. 224. 4. In 2, Lib, Apol. 
fe&, 153. 5$. Catus in, lib. I. Antiq. Cantab. p. 30. 


Jo^NNrIS 


- JoaxNis Rossr, 2/2: Rovs, — 
Warwicenfis Hiftoria le&u digniffima. 


^X 'O M ad celfitudinem regiam quicquam La- 
gua vel fcriptis quis offendere pre [umpferit, 
confonum eft, u£ £alza fimt que eum ad dez 
laudem, ipfius principis commodum, vel ad. tocius 
reipublice incitent incrementum. Fiinc ? eft" ( fere- 
nili me princeps FHenrice, rex. dfnglie € Francie ) 
mee fimplicitati utile 8 bone[lum videtur, talia ex- 
cellentie tue literis mandare, que fru&ium optimum 
poffunt producere, ut beneficio literarum. fenefcentis 
memorie di[bendium relevetur. | Intendo bic zeztur, 
- praflante deo, ad ipfius dei bonorem, ? tuum utriuf- 
que hominis maximum commodum, ac. £ocius ret- 
publice proficuum, primo inducere exemplaria maegni- 
ficentie tue, nobilium predece[forum tuorum, regum . 
G princibum, ex quibus originem trabis, snclita 
facla, ut ea in flatu debito, te * atclore, remaneant, 
€ contra ? procella adverfa, te * protigente, fecure 
- fubfflant. Confidera ( fereniffime princeps ) civita- 
tes, ecclefias catbedrales, unzoerfitates [ludentium, 
mona[Lerza, collega, €9 ? bugufmod:" facra loca, per Fol. x.5- 
preclaros predeceffores tuos fundata, &8 poffef[onz- 
bus ne deficerent. [ufficienter devote * indotata." At- 
tende nunc quot per eos ? babes pro tuo feliez [flatu 


"r2 Numeri saarginales. Codicis nofiri folia indicant.. Nempe littera a faciem 
primam, b faciem fecundam foli denotat 2. Vocula :fla forfan redundat. 
3. Mie 4» A&orum C. C. s. Procellas.adverfas C. C. 6. Sic, 7. HujusC.C. 
8. L'a etiam in C. C. 9. Homines pro habes legitur i» C. C. Homines habes 
forfitaa mallet non nemo, 

A die 


J. Reff, Mntiquariz Warmicenfis, 

die €8 no&le contznue orantes. Für per te debite 
confideratis, iuducam. originem cleri &$ fludentium, 
puta philofophorum, quorum ex pericia dotlrina na- 
turalis &$ virtutum ac eciam leges bumane originem 
traxerunt. Nec omittam ura &8 titulum corone 
"fnelie ad provincias fingulas egus domino rite fub-: 
jellas. Et inter bec, ut convenit, mixtim replicabo 
contra quedam enormia modo ufitata, &$ precipue 
eontra modernos villarum dirutores, qui ut frenetict 
infirmitates, quibus vexantur, ne[cientes rident, le- 
tantur €9 ? plaudent de fuis mzferabilibus &8 dam-. 
pnofis atibus. — Parcat eis deus, quia pro certo ne- 
féiunt quid faciunt, nec quantis periculis * dampnabi- 
libus fe involvunt, ut planius, deo bermittente, oflen-. 
dam inferius. | Cupiens nunc fcribendo deo placere 
5 zllius gratiam invoco, cujus eft ftribenda in[birare, 
calamum gubernare, € mercedem laboris compen fare. 
ANunc ergo ad incepti negociz ordiem divino dutlu 
accedamus. | 


1, Parte debite C. C. — 2 Ira etiam in C. C, — s. Dampnabilibus in confpecu 
dei fe iny. €, C, 4. Ejus C. C. 


t PRIMA. 


Us Eiftria regum. Anglia. 


"3 


: RIMA igitur mundi atate primis patentibus rol. a. a. 


veftitis tantum tunicis pelliceis à deo facis, 
ut evidet Genefis tercio capitulo, à paradiío 
pro fuis demeritis expulíis, in terram hanc 
nudam nudi ? quafi" incole vi&u & veftitu 
carentes quo fe ? diverterent neícii, aut quo contra 


 aieris 5 caliditate vel frigiditate intemperiem ingreffuri ' 


ignorantes füb umbrofis nemorum locis, petrarum ca- 
vernis, aliifve antris aut fpeluncis pro prafidio fe contu- 
lerunt. Hac inedia afflicti natura inftigante montes & 
alta loca confideraverunt qualiter pluviarum fluxus ad 
loca depreffa & humiliora defcenderunt. Ex hoc edocti 
primum domos cum tectis arcuatis & quodammodo a- 
1peris facere excogitaverunt, quibus ingreffi cum tempus 
exigebat refugium invenerunt eis ad tempus neceffarium. 
Huic proceffui concordat? illud Ifidori* Éthimologiarum 
libro XV9. capitulo ? XX*." fic fcribentis: ** Homines 
** primum tanquam nudi & inermes, nec contra beftias 
f aut homines tuti, nec receptacula frigoris aut aftus 
** habentes refugium naturali folercia opida excogitave- 
**runt. Unde & tuguria & cafus ex virgultis & arundi- 
*' nibus contexerunt, ut vita eorum tutior effet." Cre- 
verunt tamen ante diluvium in numerum ingentem foli 
deo '?numerabilem. Demum cum homo fit animal civile 


& domefticum, folitudinem abhorrens & familiaritatem . 


diligens, ipfe inter natos mulierum primus !! Caym pro- 
thomicida ?? fraternus, virorum nequiffimus, timens pro 
malefa&is deftru&tionem finalem fibi ? iminere, fibi & 
fibi adhzrentibus primus omnium civitatem xdificavitin 

arte orientali mundi, quam, ut habetur Genefis quarto, 
ab '* Enoch, filio fuo primogenito, Enoch nominavit. De 
aliis civitatibus ante diluvium conditis tacet '5 Moyfes. 
Scribit tamen egregius vir Bernardus de '$ Breydenbach, 


t. In C.C. bic loci babemus iflum titulum, viz. Quatuor mundi ztates à 
Johanne Roffio Warwicenü infcripte (7c. 2. Qui C.C. 3. Deverterent C. €. 
4&« Sic.. $5. Caliditatem vel trigiditaiem C. C.  6..Media C. C. 7. Id C.c. 
8. Ethielogiarum C. C. 9. Lege, Ido. — tc. Innumerabilem C. C. 11. Ita cw 
€. €. pro Cain. — t2. Fru&us pro fraternus i& C.C. — 1:3. Imminere, C, C) 
34. Enoche C, C, 15. Sic (7 C. C. 16. Braydegbache C. C. 


À 2 decanus 


Fol. 2. b, 


Fol. 5. a. 


Fol. 5. b. 


7. Roffi, Mdntiquarià. Warwicenfis, 
decanus & camerarius Maguntinenfis ecclefize cathedra- 
lis, in Itinerario fuo ad Terram Sanctam & ad San&am 
' Katerinam, quod ante diluvium Noé fuerunt oco no- 
biles urbes condite in hamanum przfidium contra dilu- 
vium illud. Noé venturum, quarum ? Joppe, alias Ja- 
pha, erat una, fic nominata à Japhet, filio Noà, qui eam. 
conftruxit, & ex fuo nomine eam appellavit, ubi & ho- 
die vectes ? eciam" magni ex quadam rupe videntur pen- 
dere, quibus naves fuere affixe ; ubi etiam" mirc ma- 
gnitudinis cathena quaedam apparet, qua gigas quidam, 
Andromadus nomine, detinebatur captivus, cujus cofta 
quadraginta unius pedum longitudine protenditur, ut 
hodie cernitur. Hanc coftam vidit ifte nobilis vir Ber- 
nardus primo menfis Julii anno domini M.cccc.rxxxr11?. 
& nunc 5 communiter appellatur Porte Jaffe. Memini 
eciam" melegiffe in Itinerario magiftri Johannis? Mand- 
vyl militis, Doctoris in medicinisAnglici, apud Sanctum 
Albanum nati, qui, ut fcribit, eandem Andromadi gi- 
gantis coftam vidit. Ex di&a cofta * poteft conje&urari 
quantitas gigantium ante diluvium, quorum unus ipfe 
erat. Nec in?hiisfcriptis determinatur quantitas ftaturze 
fuz '? comparative ad alios fuos predeceffores aut con- 
temporaneos, quia forte aliqui erant majores ipfo. Iíte 
magifter Johannes de Maundevilla '! à plerifque propter 
miranda que fcripfit à multis viris non reputatur veri- 
dicus. Sed tales rerum invifarum ab eis deprehenforeg 
attendant ad antiquiora, puta ad librum vitz Alexan- 
dri Magni, & epiftolam fuam ad magiftrum fuum Ari- 
ftotelem; & in fingulis nóbilibus civitatum & villarum 
ecclefiis, ubi mappa mundi artificialiter defcribitur, vide- 
bunt fatis expreífa quz in fcriptis predicti magiftri Jo- 
hanpois de Mandavilla detrahunt. & derident. Vidi 
" etiam" Itineraria illufttis viri Lupoldi de Suchen, & ile. 
luftris memorix domini ? magillri Pauli de Veneciis, in 
quibus non minus ftupenda legi. Sed nottris diebus an-. 
no domini w.cccc.rxxxiir1. quidam nobilis comes To- 


r. Catgrinam C.C. 2. JToppC. C, 53. Autem C.C.. 4. Autem C.C.. 5. Com» 
muniter Porte Jaffe appellatur C. C, 6. Aurem C. C... 7. Mandvill C. C. 
8. Potuit C. C... 9. His €. €, 1o. Conperare C. C. — 11.. Vel à plerifque, ve/ à 
multis viris redundare puta. 32. Autem C, €. - 13. Marci Pauli C. C. , 

: hannes 


cHifteria regum. duglia. j 3 

hannes de Solins, & przecitatus nobilis & magne ' lite- 
rature vir Bernardus de Breydenbach, camerarius atque 
decanus * Maguntinenfis, cum aliis comitibus & baro- 
nibus ftrenuifque militibus, ac aliis nobilibus viris. & 
plebeis in magno numero à Veneciis iter ? erofolimita- 
num fumpferunt. Hujus venerabilis magiítri Bernardi 
Ícriptis omnes alii erant teftes, quorum fano teftimonio 
infanum eft contraire. íle magifter Bernardus hujus 
itineris gratia ingeniofum & eruditum * pi&orem. Er- 
hardum nomine, fcilicet Rewych de T'raje&o inferiori, 
opere precium fecum, qui à Veneciano portu & dein- Fol4 2. 
ceps potiorum civitatum, quibusterrz pelagique tranfitum 
applicabant, facrorumque in Terra Sancta locorum.-& ad 
San&am Katerinam difpofitiones, fitus, & figuras, quoad 
magis proprie fieri poffent, artificiofe 5effigiaret, & idem 
opus imprefforiz artis $amminiculo habere volentibus . 
communicavit, Hujus venerabilis decani proceffum con- 
ceptum mente mea diu ante hoc habens, incitavi illu- 
Ítris memoriz Johannem ? T'iptoft, Wigornenfem comi- Johannes 
tem,in caftro Warwici difpofitum, San&am Terram vifi- Prset 
tare, quem virum magnz litteraturz novi in Univerfitate comes. 
Oxonien(i tempore meo confcolarem, ut fecum arte por- D* hoc To 
treturz virum aliquem induftrium in numero familiz fuz hitoriam. 
affumeret, qui vifa defiderata effigiaret, & per * hoc C'nibrie- 
in reditu artifices ad hxc fienda optime certificaret. E 

? Iterum. ad. priora calamum refümens invenio quod 
prima mundi etate multis innotuit, & precipue per Noé 
oftenfum fuit tunc viventibus, quod pro-peccato tale 
diluvium effet venturum. Moyíe de hac rmateria ta- 
cente, Ícribit '? Giraldus cum aliis fuper '' hoc teftibus, 
quod Caphera, alias Cefara, neptis Noé, timens dilu- 
vium, fperans ubi peccatum nunquam perpetratum fu- rol. 4. b. 
erat diluvii vindictam non habere, cum multis aliis na- 
vibus & rebus neceffariis in iifdem habundanter refertis 


r. Lituraturz €.C. 2. Ecclefie Maguntinenfis C. C. 3. Jerofolitanum fu- 
perfunt €. C. a? farra lin. Jerofolimam fubiverunt. 4. Pictorem, Erhardum. 
fcil. Rewich, de Traje&o inferiori operz precium duxi mecum fÍumere, uri 

 & feci, qui à Veneciano i» impreffis Breydenbachii Codd. — $. Effigitaret C. C. 
6. Amminiculo cün&is volentibus C.C. 7. T'iptoft, Wigorinz com. C. C, 
8. Hos in reddita C, C, 9, Item C. €. 19. Geraldus C. C. 11. Hac C.C. : 


Hibezniam 


Fol. ;. 2. 


3. Refü, Antiquarii. Warwicenfis, 
Hiberniam venit cum fua folum navi, ceteris difperfis 
aut naufragio deftructis, &litus, in ' quo navis illa ap- 
plicuit primum, navicularum litus vocatur, ubi predicta 
Caphora, vel Cefera, eft tumulata, & ufque hodie Ce- 
farz tumulus nominatur. Hic proceffus, ne oblivioni 
traderetur & per diluvium deleretur,quorundam illorum 
adventantium induftria fcriptus eft lingua tunc Hebrza, 
qua folum tunc humanum genus ufum eft, in latere de- 
co&o, ficut & Mufica, alie eciam fcientix particulares, 
* l(ecundum magiftrum Sententiarum, ante diluvium, ne 
perirent, invent funt, di&aque Caphera, vel Cefara, 
cum tribus viris & quinquaginta mulieribus Hiberniam 
venit primum proximo anno ante diluvium, in quo di- 
luvio terminata eft prima ctas mundi continens annos 
M. DC. LVI. | 

In prima ? eciam etate non multum ante diluvium, ut 
habetur in libro, qui intitulatur Fafciculus temporum, 
omnes artes, vel fcientix, feculares, liberales, five me- 
chanice, vel phy(íice, human: curiofitati defervientes, 
à filiis * Lamech leguntur invente. Et fic filii adulte- 
rini primum fubtiliores aliis fuerunt ; & quia timebant 
futurum periculum diluvii & ignis, ideo Tubal eafdem 
artes dui columpnis * fculpfit, una latericia contra 
ignem, alia marmorea contra aquam. Ad hzc tempora 
non funt  commixti filii dei, id eft, Seth, cum filiabus 
Cayn, quia preceperat Adam ut à conforcio Cayn & 
progenie fua omnino ! abftinerent, fed tempore Lamech 
commixti funt & genuerunt gigantes. *?Seth eciam, fe- 
cundum Methodium, erat vir ? gigantez ftature. Ipfis 
gigantibus florentibus multiplicata funt mala fuper ter- 
ram. Nam Lamech incepit bigamiam pro concupifcen- 
tialuxurix.  Jubal invenit muficam, in qua eft concu- 
pifcentia aurium. — 'Tubal primo invenit artem ?? ferra- 
ream, & varias fculpturas pro concupifcentia oculorum. 


Et '' Neoma, foror ejus, invenit artem variz diverízque 


texture, lanum & linum in fila traxit, & pannum texuit 
pM NNNM. ———' n nc 

r. Qua pro quo in MS. que mode etium in C.C. 2. Secundum noflram 
de ud C.C. 3. Autem CC. 4. Lameche C.C, ;. Infculpfit c. C. 
6. Conjan&i C,C. 7. Abftineret C. C. — 8. Sete C. C, — 9. Giganus C. C, 


1e. Ferream C, C. 1r, Neonia €, C. 
propter 


"Hüfloria vegum. Anglia: 

propter lévitatem. Nam & antea homines pellibus befti- 
arum pro veftibus utebantur, ! & fic per iftam Neomam 
crevit concupifcentia * mollis vefturz ad dele&ationem 
carnis, & ex hoc? patet" incepit ufus ab ifta Neoma 
veftium preciofarum, ^ fericorum, & 5 hujufmodi. Huic 
concordat 5 illud in Novo Teftamento Luc. 16. .** Filii 
** hujus feculi prudentiores funt filiis lucis." Centefimo 
auno ante diluvium coepit Noé precepto domini facere 
archam, & in centum ? aliis eam perfecit, & tunc cum 
omnibus preparatis intravit eam, ftetitque aqua fuper 
altiffimos montes cubitis xv. Et eodem die dominico in 
Maio quo ingreffus fuit anno revoluto cum univerfis quz 
in archa erant egreffus eft. 

. Secunda ztas mundi ab o&o perfonis originem traxit, 
& prima à duobus tantum, (fcilicet Adam & Eva. Hzc 
fecunda à Noé, & uxore fua, & tribus filiis cum eorum 
uxoribus. Prima stas in luxuria habundavit, quz cor- 
rs polluit; ideo convenienter dei judicio generali di- 

uvio per aquam terra ? lota & mundata fuit. In fine 
autem hujus mundi, quia cupiditas habundabit illicite, 
igitur ? adquifita per ignem exurentur. Aurum & argen- 
tum perignem purgari folent. Prima '* eciam xtas mun- 
di debite affimilatur prima ztati hominis, puta infancia. 
Nam infantes funt debilis memoriz, bona '* vel mala 
eis fa&ta cito oblivifcuntur. Sic e(t de prima state 
mundi, quz licet diucius duravit quam tres ztates fe- 

uentes, tamen de factis in ipía state valde pauca in 
fion facra commemorantur, fed de fa&o traduntur 
oblivioni. No&,qui utramque novit tatem,primam vide- 
licet & fecundam, ita vexatus erat diluvio, quod maxi- 
ma devotione dominum oravit, ne ultra diluvium do- 
minaretur fuper totam terram, & refponfum habuit à 
domino quod nequaquam mundum diluvio deleret ; & 
oftendens dominus yridem, id eft, archum coeleftem, 
** hoc ecce", inquit, ** fignum foederis quod do inter me & 
* vos, & omnem animam.". Gen. rx. "Unde, ut Ícri- 


1. Et c, Per (pro & cetera per) C. C. 2. Molliter veftire ad C. C, 

3. Deeib C. C. 4. Sericarum C, C. $. Hujus. Huicc.C. 6. Id C.C. 

7. Annis eam C, C, 8. Tota C.C. 9. Per ignem adquifita exurentur C. C. 
3e. Autem C, C, i11, Ve. M$. 12. Verum, ut C. C. bi 

It 


Fol. 5. b. 


Fol. 6. a. 


Fol. 6. b. 


: 9. Rofi,. Antiquarii. Warwicenfis, 

bit Jofephus, pepigit deus foedus, quod non ultra foret 
diluvium, & in fignum pofuit archum fuum in nubibus, 
& eft fignum duorum, fcilicet Judicii per aquam prz- 
teriti, ne timeatur, & futuri per ignem, ut exfpectetur; 
& ' habet duos colores, coeruleum, qui aquofus eft, & 
eft exterior, quoniam diluvium preteriit, & rubeum, 
qui eft igneus, qui eft interior, quia futurus eft ignis. 
Et tradunt San&i, quod xr. annis ante ? diluvium non 
videbitur archus ifte. "Tunc benedixit eis deus, dicens, 
** Crefcite & multiplicamini, & fit tremor vefter fuper 


 *univeríaanimancia terre." Hoc dictum eft eis in fo- 


Fol. 7. a. 


lacium, ne pauci homines à pluribus beftiis opprimi ti- 
merent, ? quafi diceret eis, ** Olera virencia, * quz prius 
* dederam vobis in cibum, nunc trado vobis animantia." . 
Et fic, fecundum dei preceptum, deo benedicente, cre- 
verunt in populum.magnum, ita ut, INoé vivente, ex tri- 
bus filiis fuis nati funt viginti quatuor milia virorum & 
centum preter mulieres & parvulos, habentes füper fe 


- tres duces, qui diviferunt inter fe mundum. Sem poffe- 


dit Afiam, Cham 5 Affricam, & Japhet Europam. De 
Sem defcenderunt xxvr1. generationes, de Cham defícen- 
derunt xxx. generationes, & de Japhet xv. Qui de 
ftirpe Cham defcenderunt multi erant perverfi.. DeSem 
& Japhet multi erant morigerofi. . Itte Japhet à No&, 
patre fuo, cordialiter benedi&us eft, propter ingenuam 
nobilitatem, eique dilatationem prolificationis à deo 
Simprecabatur. Demum orta eft libido dominandi. Unde 
" Nembtoth, gigas x. cubitorum, filius Chus, filii, fecun- 
dum quofdam, * Cham," regnavit fuper filios Cham, & 
Jectan regnavit fuper ? filios Japhet. Sem biennio poft 
diluvium genuit. Arphaxat, & fertur "^ ifte fuiffe ille fa- 
mofus Melchifedech, qui primus poft diluvium condidit 
ürbem Salem, quz nunc dicitur Jerufalem. Quidam 
poft, nomine Affur, volens rebellare contra '! deum, in 
cditicatione turris Babel, cum Nemroth, fugit ideo de 


terra Sennar ad aliam. regionem longinquam prius non 


r. Habuit €. C. a. Judicium C. C. — 3. Qui pro quafi /& C. C. 4. Qm 
prius C. C. 5. Gic d» C. C. pro Africam, | 6. Imprecabitur C.C.— 7. Nimrod C. C. 
$9. Deef. C. C. 9. Filios Seme, & Suphen fuper filios Japher Sem biennio 
€ C. ro, Iftum fuiffe illum famofum €, — t1, Dominum C. €..—— » 
| | inhabi- 


Hifloria Yegum. Anglia. 
inhabitatam, qua ex ejus nomine vocatur Affiria, & xdi- 
ficavit ibi civitatem, quz ! prius vocata eft Ninive, quz 
fuit metropolis tocius regni Afliriorum. | Predici vero 


tres principes, ? Nembroth, Je&an & ? Suphene cum - 


populis fuis convenerunt in campum Sennar poft mor- 
tem Noé formidantes diluvium iterum poffe inundare, 
dixeruntque, *zdificemus turrim, cujus altitudo pertin- 
* gat ufque ad coelum" &c. ut habetur Genefis xi?.. Vi- 
dens autem deus ftulticiam eorum, miraculofe in poenam 
peccati eorum linguas confudit, ^ & fic difperfi funt per 
totum mundum, & divi(i funt in turmas ? fecundum 
numerum linguarum, videlicet rxxir. Nam, fecundum 
Iüidorum, melius homo viveret cum cane fuo quam cum 
homine ignotzlingux. Antiqua lingua ab Heber, patre 
Phaleg (cujus nomen fonat divifio, & in cujus tempore 
fuit hzc divifio linguarum) ipfam Hebrzam tunc cum 
fua familia tenente, ex tunc di&a eft lingua Hebreica, 
& hoc plane oftenditur, quia nomina qua leguntur uf- 

ue ad divifionem linguarum Hebrza funt. Et $ nota, 
P indim Auguftinum, quod numerus linguarum fuit 
fecundum numerum generationum fcilicet rxxr1. Auctus 
eft autem numerus gentium multo amplius quam lingua- 
rum. Nam in una lingua plurimas gentes effe novimus.. 
Poft hanc confufionem linguarum ifte nequiffimus Nem- 
broth ad Perfas abiit, & eos ignem pro deo colere do- 
cuit, Babilone reli&o filio fuo Belo qui ei fuccethit. 
Huic fucceffit filius fuus Ninus, qui regnavit fuper Af- 
firios, & ejus metropolim ampliavit, & nomine fuo Ni- 
nive appellavit, & bella frequentatus totam Afiam fibi 


fubjugavit. Ab ifto fuperatus eft ? Zoroaftes, alio no- 


mine dictus Cham, filius Noé, rex *Braccianorum. Hic 
rifit quando primo natus cít, & artem magicam in- 
venit, cujus libros ifte Ninus combuffit. Iíle, ut afferi- 
tur, ? Zoroaftes feptem liberales fcientias in x1r11. co- 
lumpnis fcripfit, vir. eneis & vir. latericiis, contra u- 
— trumque diluvium aque & ignis. Ifte eciam Ninus fecit 


MCIQPOP 60... Nimroth (, (. "sC.Buphen CC, 4. Et e. Sie C. C, 
$. Sed pro fecundum ;» C. €. 6. Non pre nota i» C, C. 7. Zoroaftres C. C. 
8, BaGrianorum C, €, 9. Zoroaftres (. (C. 


b | '* ymaginem 


Fol(4. 5, 558 


Fol. 9. a. 


IG 


Fol. 8. b. 


Fol. 9. a. 


3. Reft, Autiquarit. Warwicenfis, 

' ymaginem pro patre fuo Belo rege inortuo, & ab illa 
ymagire incepit primo Idolatria. Tantam ipfi ymagini 
contulit reverentiam, ut reos ad eam fugientes ? pardo- 
naret ; ideo deinde Belum rudes homines deum effe pü- 
tabant. Hoc exemplo alii magnates imaginibus fuis & 
aliorum ab eis intime dile&orum fimiles reverentias con- 
tulerunt, & fic crimen ydolatrie primo exortum eft. 
Proceffu temporis floruit Abraham dei dile&us, qui una 
vice cum paucis propter Loth percuffit 1111. reges, quo- 
rum unus dicitur fuiffe Nembroth, qui hic vocatur Am- 
raphel. In ortu Abrahae incepit tercia mundi «tas, & 
hxc duravit ad nativitatem ? Moyfy, qui eduxit manu 
dei filios Ifrael ab * Egipto. Er in ipfo deferto monte 
5 Synay dedit deusMoify legem in duabus tabulis faphi- 
reis à populo fuo debite obfervandam. 

Hac quarta ztate mundi incipiente fuit hoc regnum 
primo inhabitatum à mulieribus fine maículis, ut ex an- 
tiquis nobis relinquitur fcriptis, & primum nomen erat 
Albion, fecundum Ranulphum, ab albis rupibus in & 
circa littora maris de longe apparentibus, vel à quadam 
regis filia, nomine Albina, cum fororibus fuis huc ap- 
plicantibus "fine maículis, ut predixi, eam primo, ut no- 
titia fcripturarum oftendere poteft, inhabitantibus, pa- 
treque di&z * Albinz & fororum fuarum ? Dioclifiano 
nomine, tege Siriz, qui eas procreavit de uxore fua no- 
mine Labina numero xxx. vel, fecundum quofdam, 
xxxin. Cumque virgines przdictz ad annos nubiles 
perveniffent, tot principibus fub patris earum. imperio 
erant copulatz. Quid plura? Certorum temporum cir- 
culo fponfis '? fupra mel & fanum fponfarum placuit prz- 
fentia, & e converfo. Sed fecundum antiquiffimos & 
maximz auctoritatis viros profperitas & divitiz non 

offunt diu continuare, ut in ipfis apparuit fororibus. 
Diaboli incitatione inter ipfas & maritos latens odium 


' feminatum eft, ita ut in maritorum fuorum mortem con- 


fpirarent, &, ut id deduceretur ad actum, per internun- 


AEDEM E TUIIVEBREIECNENCERENO. Jet nuage o CY EROR p EPIS DA MD Ln MIRO RUNE 7.2 

r. Imaginem C. C. 2. Perdonaret, jam di&um Belum rudes C. C. 5. Moy- 
fey C.C. 4. Gic etiam C.C. 3g. Sinay C.C. 6. Super mafc. C. €. 7. Super 
muíc, C, C. $8. Albani C. C. 9. Dioclefiano C, C. 10. Super C. C. ; 
: C1OS 


Hifleria regum. Anglia. 
cios fuos * ftatuerunt die & loco limitatis omnes pariter 
obviare. Venit dies, affuerunt, & ipfe non defuit in 
cibis & potibus quod tumptibus adquiri poffet. Tandem 
in unam cameram intrantes, femotis aliis adventus fui 
caufam invicem ?ruminabant. Etquia eloquentia & au- 
 dacia ceteris fenior Albina nomine prepollebat, fuas in 
hunc modum forores allocuta eft: **Ecce, amantiffimz 
* (forores, quante nobilitatis ortum traximus palam 
* nofcitur, & quod filie magnifici regis fumus nulli 
*3 vertitur in dubium. Dum paternalis pallacii ambitu 
* cingebamur, quis regum aut principum protervum 
** quid nobis oftendere aufus eft? Et, ut verum dicam, 
* inexpertum eft. | Nec modo nobis latet ex quo à pa- 
* rentum noftrorum contubernio receífimus, * prehabita 
* dignitate privamur, viris noftris, qui nobis olim genua 
*'5fleGtebant, & fervire prompti erant, modo contrario 
* nuncobedire cogimur. $Confüulo igitur ut utamur cau- 
* telis; Retrahamus nos à tantis infolentiis, & cum à 
* nobis aliquid ? eis placabile petant omnino negetur. 
* Et fi ira accenfi quovifmodo murmurent, ortum no- 
"ftrum nobilem & ? prehabitam cum honore dignita- 
"ttem, vultumque triftem, torvum, & flebilem eifdem 
**? obiciamus, & his mediis priftinam fuperioritatem 
*nobis '? fine dubio adquiremus." Placuit aliis hec 
'' exortacio, domoríumque fingulz fe properantes, pro- 
tervas & implacabiles peffimafque, fi ita dicerem, fe 
maritis fuis reddiderunt. Stupefacti, & non mirum, ma- 
riti, ob parentela reverentiam eifdem parcentes, pri- 
mo " favorabiliter verbis blandis, fecundo robuftioribus 
di&is & minis, tercio coacti verberibus eas domare 
temptabant : fed fruftra ; corda earum indurata molli- 
ficari non poterant. Nec diu fuit quin fermo venit ad 
regem, Ipfe inde valde conturbatus, tam maritos quam 
conjuges omnes pariter die limitata convocavit ; quibus 
venientibus letum vultum prebuit, & ditioribus qua 


..Y. Statuerent C.C. — 2. Remunerabant C. C, 39. Vertetuz C, C. 4. Prg- 
hibita C, €. 5. Fle&abant M$.. 6. Confilio C. C. 7. Ab eis C, C. 8. Pra- 
hibitam €, €, 9. Objiciamus C. C. — ro. Super pro (ine i C, C. — 11, Exhor- 
fatio C, C. . 12, Parentelem C, C, 13. Favorabile C. C. ; 
Li 


B2 adquiri 


1 


Fol. 9. b. 


12 


Fol. 10. a. 


TW 


[x 
fert 


3. Ref, Amiquariüi Warwicenfis, --— 
adquiri poterant epulis refecit ; tandem filias fuas loco 
fecreto congregatas de fua protervia multum redarguit, 
quz de patris monitis verecundz promiferunt fe omnia 
prius malefacta humiliter emendare, verba mellea emit- 
tentes, fed felleo conceptu minime eradicato. ' Unde, 
patre ab eis recedente, firmiter inter fe ftatuerunt ea- 
dem nocte maritos fuos occidere eorum ? guttura fcin- 
dendo, tutius credentes tantum nephas paternali palacio 


quam alibi perpetrare, quod & eadem no&e compleve- 


runt. Mane fa&o, clamor fa&us eft per caftra, a&uque 


Fol. IC. b, ; 


palam cognito, areftatze & capte immifericordes hex 
feminz paternali judicio omnes dampnate funt. Con- 
cremationis judicio ? magnatorum mediatione mutato, 
in navim *fine remigio (fed cum victualibus) in mari 
pofite funt perpetuum exiliutn 5 fubiture, & ad hanc 
defolatam infulam tandem applicuerunt. Aliam confi- 
derationem $ hujufmodi proceffus habet David Pencair, 
orator confpicuus & manu fcriptoria diebus fuis vir ex- 
cellentiffimgus. Hic in Chronica quam edidit hanc ma- 
teriam tangit fub hac forma, allegans pro fe Ovidium in 
libro Epiftolarnm, five Heroidum, epiftola xirrr. fic 
inquiens: ** Belus pro deo ab hominibus primo acceptus 
* genuit Ninum, regem Afhriorum, conditorem Ninive 
** civitatis, metropolis Affiriorum. Hic de uxore fua, no- 
* mine " Semiranide, genuit Abantem Danaium; & Egi- 
* ftum, alias Egiptum, fratres. Itte Egiftus habuit L. fi- 
* |ios,' & frater fuus Danaius habuit quinquaginta filias, 
* quibus matrimonio copalatis , fun Danaii przdicte 
* flize fuz interfecerunt una nocte limitata omnes ma- 
** vitos fuos, excepta *Ipermeftra, minori filia omnium, 
*' quz amore ftringente pepercit marito fuo nomine Lino. 
** Nam przdiétus Danaius timuit fubpeditari à marítis 
* filiarum fuarum. ob quod fa&um mifericordiz dictus 
**Danaius incarceravit filiam fuam Ipermeftram." Et 
ficut prius allegavit dictus ? David Ovidium, fic poft 
pro confirmatione allegavit pro predi&is Orofium libro 


r. Verum pro unde i& C. C. ». Guttere C. C. — 3. Sie. — 4. Super pro fine 
i» C.C. 5. Subitare C. C, 6. Hujus proceffus habuit C. €, 7. 9i. $8. Hi- 
permeftra C. C. 9. Davit M6, JAt in C. C. pro'bac voce legitur Dani, 


primo 


Hifloria verum. Anglia. 


T 


primo quod Danaius, & Egiftus, vel Egiptus, erant fra- Fol. 11. a: 


tres, & filiis Egilti interfectis omnibus preter Linum, 
ipfe Linus profequens tantam proditionem * judicialiter" 
coégit omnes uxoris fuz forores numero xr 1x. profcribi 
diebus Jofuce fecundum Marianum in Chronica fua, 

uz, ut predicitur, impofite navi cum victualibus fine 
Niaore venerunt du&u fortunz in hanc infulam. — Dif- 
cordia iftarum hittoriarum ftat in duobus, videlicet in 
numero feminarum & nomine patris earum. . In prima 
hiftoria ? numerantur xxx, vel xxxirir. & in fecunda 
hiftoria numerantur quinquaginta; & in prima ? hiftoria 
pater earum nominatur * Diocli(íanus, & in fecunda 
vocatur Danaius. Utrumque nomen incipit cum D li- 
tera, 5 & fic, ut credo, prima opinio erat ex vicio fcri- 
ptoris. De provincia ortus earum non eft multum cu- 
randum. Nam Siria poteft accipi pro Affiria, & pater 
earum rex Ninus ampliavit regnum Affiriorum. * Unde, 
fecundum magiftrum Bernardum ? Maguntinenfem, * al- 
legans pro fe Jacobum de Vitriaco, fan&x Romane 
ecclefiz quondam legatum in partes mundi orientales, 
regnum Affiriorum divifum eft in quatuor. "Tota enirn 
terra à ?* Tugri fluvio ufque ad Egiptum generaliter Siria 
nuncupatur. Pars tamen prima eft inter fluvios Eufra- 
tein & Tigrim, & protenditur per longum ab aquilone 
in auftrum, hoc eft, à monte'? Tauroo ufque ad mare 
rubrum, & hec vocatur " Mefopotania Siri, quaft 
media inter aquas predictas, & '? habet gentes mul- 

tas, fcilicet Perfas & Medos, quibus ab auftro con- 
jungitur Chaldea, in qua eft Babilonia magna juxta 
5 fluvium Thobar. De hac turri przloquutum eft, & de 
ea tangitur Genefis x?. & illi ab auftto adjacet Arabia 
ufque ad mare rubrum. | Secunda Siria incipit à fluvio 
Eufrate, & terminatur in rivo ^ Valaniz, qui rivus de- 
mum cadit in mare Mediterraneum. — In hac fita eft An- 
 tiochia. Tercia eft Siria Phoenicis, quz incipit à dicto 


t, Deesf C, C. 2. Numeratur C. C, 3. JEtate pater C. C. — 4. Dioclefianus 
€.C. 5. Et c. ut credo, C. C, 6. Verum, fecundum C.C. 7. Decanum 
Magunt, C. C. 8. Sic, 9. Tigri C. C. 19. Szc etiam in C. C, . 11. Mefopo- 
tanea, quafi C, C, 12. Habuit (, C. 13. Flumen Chobar C. C, 14. Sic MS. 
Leg. Valoniz, 


fluvio 


Fol. 11, b, 


14 


Fol. 12. a. 


Fol, 12. b. . 


3. Rofft, Antiquarià Warwicenfis, 
fluvio Valoniz ab aquilone, & extenditur ' ufque auftrum 
ufque ad petram deferti * füb monte Carmeli. In ifta 
erant civitates Sydon, Tirus, Acon, & Capharnaum, 
Quarta Siria eft Siria Damafci, cujus metropolis eft ci- 
vitas Damafcus, & in ea eft mons? Libiani. In quibus 
partibus Sirie mauferunt Danaius & Egiftus non videtur 
determinatum, Conje&urari tamen poteft quod Danaius 
regnavit in fecunda Siria, quz terminatur in mari magno 
five mediterraneo, ubi eft Antiochiz civitas portus ma- 
rinus, & in illud mare tranímiffz funt iftz forores pro 
* imperpetuo exulate. Alii tamen tenent, quod regnavit 
poft in Egipto tempore Jofux. Hujus opinionis eft Ma- 
rianus in Chronica fua. INominat filium Egipti, uxoris 
beneficio falvatum, Lintheum non Linum. Poteft 5 effe, 
pro 5 illa horribili incitatione filiarum fuarum ad occi- 
fionem ? maritorum aut profugatus eft in Egiptum, vel 
ibi tenuras magnas aliquo legitimo titulo tenens illuc : 
pro majori fecuritace corporis fui fugit. Hanc ambigui- 
tatem non determino, totum relinquens deo. Jam * re- 
deundo ad proceffum hiftoriz. Iftz mulieres quot in nu- 
mero non certo fed indeterminato hic applicuerunt,qua- 
rum fenior Albina nomine ceteris alloquuta eft, inquiens : 
** O amantiffimz forores, fortuna nobis finiftrante, pro- 
** prias fedes naturales amifimus, non tamen ? totaliter 
* infortunio commiffz fumus. Pro divitiis propicius 
* deus contulit fanitatem, & maritimam folicitudinem 


** convertit in terreftrem foliditatem. Ut ante diluvium 


Fol. 15. a. 


* nobis eadem conceditur libertas de peilibus animalium 
** 9 veftiri, & fructibus arborum & radicibus faciari, 
**&, quod plus eft, de carnibus & piícibus ingenio no- 
** (tro capturis, nec defunt fontes aquarum dulcium flo- 
*' ridiffime '! (caturientes, & ex " prunis, piris & pomis 
** alia pocula nobis arte mini(trante faciamus, & "^ lzte- 
* mur in domino, qui nos non ex toto dereliquit ; ^ ac 


** quia ego inter vos fenior & prima infulz foliditatem 


I. Verfus auflrum C. C. 2. Verfus monte C. €, 3. LibaniC. C. 4. Im- 
pertuo C. €. s. Effe, quod pro C.C. 6. Illo MS. 7. Maritorum fuorum aut 
C.C. 8..4n tedeundum? — o. Totalem C. C. — xo. Veftiri de fru&ibus C. C. 
1r. Satutientes C, C, — 12. Paryis piris C. C. 13. Lxtamur C, C, 14. At C, €. 


** ! attigi, 


Füfleria veguim. Anglia. 

*153ttigi, à nomine meo, quz Albina vocor, hanc in- 
*' fülam Albion volo nominari." Paruerunt & cetere 
fororis fenioris exhortationi. "Tunc circuentes terram 
eam placabilem invenientes, cum fructibus & radicibus 
primo nutritz, poftea ingenio carnibus & pifcibus captis 
? impinguatz, lacrimis ab *eorum oculis ^ exficcatis cce- 

eruht? exaltári. De quatuor elementis nichil eis defuit, 
ber artem 5 calibe & cilicibus habuerunt ignem. ? Aier 
ubique erat falubris. Aqua ubique fcaturiens eas ad pla- 
citum potavit, & terra aptum germen arboribus, frugi- 
bus, herbis, & * hujufmodi uberime produxit. Incubo- 
rum poftea ufi concubitu in magnam gentem gigantium 
increverunt. Ita ut applicante Bruto de nobili T'rojano- 
rum fanguine, eorum gigantium triumphatore & ipía- 
rum mulierum profapia pleno expulfatore, in primo fuo 
adventu in littore maris * apud" Plimton obviaverunt 
gigantes, fed inermes, ultra fexaginta ; quibus fagittis 
interfectis, excepto eorum omnium capitaneo nomine 
Gogmagog ad tempus falvato, qui pro ingenti ftatura 
admirabile eis contulit '? fpe&acülum, volens videre lu- 
&ationem "' ipfius & Corinei, qui congredi cum talibus 
ultra modum eftnabat. Itaque Corineus maximo gaudio 
flu&uans fuccinxit fe, & abjectis armis ipfum ad. lu- 
&andum provocat. Inito tandem certamine, hic Cori- 
neus ftat, hicíltat gigas, & alter altrum vinculis bra- 
chiorum annectens crebris afflatibus a&ra vexant. Nec 


mora, Gogmagog Corineum maximis viribus aftringens - 


fregit ei tres coftas. Unde Corineus in iram compulfus 
revocavit vires fuas, & imponens illum humeris fuis, 
quantum velocitas pro ponderefinebat, ad proxima, maris 
littora ibi fatis ' propingua cucurrit, & deinde fummi- 
tatem excelíe rupis nactus excuffit fe, & letale mon- 
ftrum, quod fuper humeros ferebat, in mare projecit. Ac 
ille per abrupta faxorum cadens in multa ? fruftra dila- 
ceratus eft, & flu&us fanguine maculavit. Qui locus in 


I. Attingi C, C. 2. Impinguante C. C. 3. Sic. Leg. eatum. — 4. Deficcatis 
C C. $5. ExulariC. C. 6. Calibe C. C. 7. Sic dr C. C. 8. Hujus uberrime 
£.C. -9. Dee C, C. 160. Spe&aculum; hunc Brutus vivum refervari prz- 
«epit, volens C. C, r1. Illius C. C, 12. Propinqua C. €, 13. Gic. Leg. frufta, 


hodiernum 


15 


Fol, 13. 5] 


16 


9. Roff, Antiquari& Warwicen[is, 
hodiernum diem faltus Gogmagog appellatur. Vulgari 


Fol. 14. 2. Jingua dicitur (Dogntagogs " Ieppe. — Et ufque? in hodi- 
ernum diem eorum imagines amborum in terra effigian- 


tur fecundum eorum ? utrorumque veram longitudine 
& latitudine proportionem, & certi viri ibi & prope 
poffeffionati tenentur per tenuram fuam dictas annuatim 
imagines fervare nudas herbagiorafo. —Certe ipfas nun- 
quam vidi, fed funt in confinio Cornubie & Devoniz 
juxta eundem faltum. | Et, ut vidi in fcriptis, ipfe Gog- 
magog erat longitudinis xrir. pedum. — Creverunt ifti 
gigantes ad numerum xrr. millium virorum ^ gigantez 
molis, exceptis mulieribus & parvulis, quos, quia iner- 
mes erant, Brutus cum fuis telis & fagittis cito delevit. 
Permanfit hic illarum mulierum progenies ante Bruti ad- 
ventum per multa centenaria annorum. Confiderare pof- 
fumus hic, quod inter modernorum ftaturam ad primz 


etatis mundi ante diluvium 5 comparandam hominum . 


tunc temporis magna erat differentia. Seth, filius Adz, 


- fecundum Methodium $martyrem,erat gigantez ftatura. 
- ? Autumant" multi viros tunc ficut & nunc fimilis fuiffe 


Fol. 14. b. 


ftaturz. Hii fic fentientes ut cxci & ut inícii mente 
vagantur. Sed revera viri ingenio & difcretione pollen- 


tes, auctoritate, ratione & experientia longe aliter cre- 


dere edocentur. Scripturam vero fan&am | nemo fanc 
mentis negare poteft. Scrutare libro primo facrz Scri- 


pturz Genefis * 6. capitulo, & invenies quod in diebus 
? hominum" ante diluvium gigantes erant fuper '? terra 
viri famofi. De eorum magnitudine & ftatura nunc |. 


certitudinaliter '' determinare difficile eft, nifi quod 


" convinci poteft ex Ícriptis Johannis de Manda- 


villi Anglici militis & Doctoris in jure civili, con- | 
temporanei regis Angliz poft conqueftum Edwardi ter- . 
cii, qui ab anno domini wcccxxir. ad annum domini. 


McCcCLVI. militans erat cum Ífoldano Babilonis & a- | 


5, 


liis dominis in Afia & Affrica, & inter ? cetera qua vi- ^ 


dit, ut ipfemet fcribit in mirando Itinerario fuo, refert 


1. Lepe C. C, 2. Ad C. C. 3. Utrumque C. C. 4. Gigante(.(, 5. Com- 
parationem C, €. 6. Mertyrem , erat vir giganteg C. C. 7. Deest C. C. 
$. Quinto capite C. C. 9. Deeff C. C. 10. Terram C, C. 11. Denarrare C. C.- 
12, Conjeci C, C. 13. Certa C. C. 


i 
Ó 


Fs: 


* 


» 


quod. 


2o Hifleria vegum. Anglia. 
quod elt quidam portus à mari in Terram San&am 
N Poitisfealicius, diftans à Jerufalem per unam dietam 
& dimidiam. alio nomine dicitur Joppe... Hanc civita- 
tem fundavit Japhet, filius * No&, ante diluvium, ubi 
adhuc in rupe apparent cathene ferrez quibus vinctus 
fuerat & incarceratus ante diluvium Andromadas gigas, 
cujus gigantis cofta lateris ibi adhuc manens quadra- 
ginta pedes longitudinis habebat. Magifter tamen Ber- 
nardus, decanus Maguntinenfis, ibi ? nuper exiftens, 
unum pedem predi&is addit, ut * primo hujus libri ca- 
pitulo fcripfi, ut patet parum fupra. Poft vero gene- 
rale diluvium commemorat facra fcriptura de giganti- 
bus, ut patet * Numeri xx1. capitulo, & Deuteronomii 
111. capitulo de Og rege Bafan, qui * tante erat ftaturz 
in longitudine & latitudine, quod ? tatalis exercitus fili- 
orum Ifrael, numeratus ad pc wl. virorum, exceptis mu- 
lieribus & parvulis, in exitu Ifrael de Egipto, erat de 
eo perterritus. Sed juravit & confortavit eos deus ut 
non timerent. Hic, fecundum opinionem Hebrzorum, 
erat quafi maximus unquam hominum. — Et, ut fcribunt 
-Orbis perícrutatores, inter infulam Tile &Northwagiam, 
parum citra polum atticum, in infula Grenland, ut cre- 
ditur, nuncupata, in boreali mundi plaga, funt homines 
altiffimzftature; & confimiliter in auftrali mundi plaga 
$ ufque polum antarticum funt homines utriuíque fexus 
ingentis ftaturz. ?Et quanto propinquiores habitant po- 
lis, tanto longiores homines funt. Directe fub polis eft 
terra ? pro frigiditate omnino inhabitabilis: | Comme- 
morat eciam beatus Auguftinus libro de civiczate Dei xv?. 
-«apitulo 1x?. quod ipfemet non folus, fed cum aliis fide 
dignis vidit in Uticenfi littore molarem hominis den- 
. tem tam magnam, ut fi in" contemporaneorum füorum 
dentium modulos minutatim concideretur, centum fibi 
& eis videretur facere potuiffe. Addit eciam & allegat 
profe Homerum & Plinium, quod ad finem mundi 


.1. Portiaphe C. C. 2. Noi C. C. 3. Nuper epifcopus, unum C.C. 4. Ca- 


pite hujus libri promo ícripfi C. C. 5. Numerum C.C. 6. Tanti C. C, 


: Totralis C. C. 
itane £, C. 
neorum C, C, 


8. Verfus polum C. C. 9. Ft proximioribus quinto ha- 
19, Pro íuperioritate animo inbabitabilis C, €. — 1t. Contra- 


C ! decreícet 


17 


Fol. 15. a. 


Fol. r5. b. 


15 3. Rofü, Autiquari. Warwicenfis, 


! decrefcet corpus humanum. Hac ille. Multum latius 


de hac materia fcripfi in quodam fpeciali tractatu quem 
feci de gigantibus, precipue? de gigantibus poft dilu- 
vium ortis. *Sed ids omiffis ad fucceffores & expugna- 
tores gigantium Albaniz redeamus." 


Pümume- — Brutus * de nobili ftirpe Trojanorum, fecundum Gal- 


pu bito" fridum, ac Alfredum, ac multos alios 5 hiftoriagraphos 


Brutusrex de geftis Britonum fcribentes, pro nece parentum fuo- 
primus. X: rum ab Italia expulfus Grzciam adiit, ubi ope Trojano- 
rum ibi inventorum Pandraítum regem Graecorum de- 


Uxor ejus vicit, filiamque ejus nomine Innogen defponfavit. Tro- 


hy janos à fervitute Grecorum $ pro imperpetuo" liberavit. 
Deinde à Graecia cum fuis Trojanis & certis Grzcis, 
omni fcientia tunc habita valde peritis, "7 marino navi- 
gio fe contulit, & juxtalittora Tireni maris invenit mul- 
tos * alios" "Trojanos in illas partes difperfos fub ftrenuo 
 Fol.:6.& duce nomine ? Corineo, qui pro '? majori" parte cum 
Bruto annexifunt. Hii omnes pariter, fecundum Hen- 
ricum Huntingdon in Chronica fua libro primo capitula 
fecundo, navigantes, '' circumeuntes Hifpaniam, perve- 
nerunt in brevi ad Aquitaniam, & partes Galliz : ubi 
parva morula trahentes, & Brutus, ut nobilis princeps, 


Civitas Ta- civitatem ibi condidit Turonenfem, fic nominatam à. 


o ges 4, ftrenuo milite, Bruti nepote, nomine Turno, ibi fortuna 
belli occifo, & ibi eciam fepulto. "Tandem mare re- 
petentes oraculo Dianx ad hanc devenerunt infulam, & 
profpero huc navigio evectus bona fortuna applicuit, & 
cum fuis ad folidam terram profpere cito defcendit, 
Hely tunc judicante fuper duodecim tribus Ifrael in Terra 
Sancta, & tunc, ut fupra fcribitur, gigantibus occifis 
totam infulam pacifice poffedit, & nomen comrnutavit, 

Unde no. €àam vocans à nomine fuo Britanniam, & gentem fibi 

men acc-. 1? fnbje&am à fuo 5 eciam" nomine Britones appellavit, 

AU i a & urbem Trinovantum, hoc eft, novam Trojam, quz 

Tun TIPHIIRUE London, fuper flumen '^ Thamifiz condidit, ubi 


j& London. 
M 


1. Decrefcunt corpus hominum €, €. 2. A gig. C. C.  $. Defunt C. C. 
4. Ex nobile C. C. $. Sic. 6. De/unt C.C, 7. Maritimo C. C. 8. Deeft C.C. 
o. Cornico C. C, 1o. Mari C, C. 11. Cireuientes C. C, 12. $ubditam C. C, 
15. Deef C, C, — 14. T hamefix C. C, 


ftatuit 


9 Tom 


Eüfloria verum. Anglia. 19 
ftatuit unum archflaminem in templo dei Appollinis, 
folidumque terra fuis divifit. Corineo inclito duci pro- 
vinciam contulit, quz à fuo nomine ufque in Unde nomen incepit 
hodiernum diem |Cornubia Latine, Anglice Meu conii 
! (orntoapl appellatur. Et hec pars multo tunc Cornubia in prima 
amplior erat quam modoeft. Nam continebat fione. M. 
citra eam modo comitatus Dorcetie, Somer- Fel. 34 0p 
cettio &c? Devoniz ; fed rex? Athelítanus diebus fuis 
fugavit Cornubienfes ad angulum ubi ufque modo refi- Rex Alüss 
dent, & ipíe muravit Exceftriam, &, domo monialium i gxce- 
deflru&a, fecit ibi ecclefiam nobilem, qua modo ca- fiam. x. 
thedralis eft.  Proceffu temporis de domina Innogen, 
preclara uxore fua, genuit tres nobiles filios, Locrinum, 
Camber & Albanactum, qui, mortuo patre fuo, terram 
interfe diviferunt. Primoceffittotum à Trentaflumine —— 
ad mare auftrale, & ab ipfo *di&a eft Lo8gria.  Secun- aM CA Eos 
dus habuit in partem fuam totam terram à flumine Sai. iier 
brinz ad mare occidentale, & hxc pars ab eo dicta elt vs fraves. 
Cambria, & nunc vulgariterdiciturWallia, Anglice (lae ' 
lps.. Tercius eorum habuit in fortem fuam à Trenta & 
Humbria fluminibus" totam borealem plagam * infula" 
ufque ad Scoticum mare, & hzc pars dicta eft Albania 
à nomine tercii fratris, filii Bruti. Hec continet boria- 
lem plagam Anglic cum tota Scotia. $Regnavit Brutus Regiminis 
annis XXIIII.  Portabat in armis, fecundum Johannem M iur 


! Herdyng in Cronica fua, *ut patet hic": annis24,M, 


iDe bate omn ? qotolys it. '? leans of olv, 
«ountre. rampant toitb qolb botb croiunpp. 

£DE olo £.roJans be toas tpe nert " evce fotonb. 
Qno üt tbo ^ arntps be pvp tbvs le conquece. 
iDvs ancettrp ator bpnt te fame oio bere. 


1. Cornewall C. C. . 2. Devonienfis C. C. ' 3. Altheítanus ducibus fuis 
C.C. 4. Di&a eft Locgrina, In tres regiones diviía eít Brittannia major. 
Prima pars, id eít, Locgrie, conceíla eít Locrino major [/. majori ] natu, 
id eít, à renta flamine ad mare auítrale. Secundo filio, nomine Cam- 
brio, affortita eft ea pars, qux totam terram à flumine Sabrinz uíque ad 
mare occidentaije. Quz pars ab eo Cambria di&a eít, qux nunc Wallia di- 
citur, Minor natu habuit in fortem fuam à Trenta & Humbria fluminibus 
C. C.. $. Dee C. C, 6. Et regn, Brutus, eorum pater, annis xxiii. — Et por- 
tabat €, C. 7. Hardinge C. C, 8. Ut íequitur C. C. 9. Gowlis (. (. 
|109. Lyons C, C. ' 11. Heise C, C. 12. Armes C. C, 


C 2 à gteta 


20 | 3. Roft, Antiquarii Warwicenfis; 
£A quete clethe com tottb bpnt alfo, 
£Lpe tobycbe toas callyo Corineus £09. 

Fol, 17. a, «orincus cuntrep toitb otot fayll 
£DE bim vas callpo «otnínapll. 


'Bp bim (ommagog of (Peants Xiyng, 
3n toreflpig bao à foíoll enbpug. 
1pc fpas à geant of qret. ftrengtb : 


: fote | 
iBe ína8 xr. rubetté oC lengtb : 
finb x. fote from tbe elboíu to tbe ' Doube ? 
£nb xx. of brcoe tn bpm focte fotonoe. 


Erantque hec arma Priami, regis Troje, & filii fui 


primogeniti ftrenuiffimi militis Hectoris. Et pro aucto- - 


ritate fua ifte Johannes Herdyng allegat pro fe Hugo- 
nem de Genefi Romanum in cronicis fuis. Et, ut cro- 
nice docent, ipfi magnz literaturz viri à Grecia cum 
ipfo eorum rege fzpedict Bruto novz advene locum 
. . -pro eorum habitatione congruum eligebant, cui & no- 
Unies men ab ipfis Grecis Greklade appellatum eft: à quo 
lande, M. | quidem loco non multum ditlante fitu medici qui erant 
inter eos periti locum eis appropriarunt congruum & 

15i fitu falubrem, qui ufque hodie ab ipfis medicis Lech- 
idet, Grz- lad appellatur. Mortuo ? Bruto füccetfit Locrinus.. In 


corum & cujus diebus hoftes, *Huni fcilicet natione, borialem in- 
medicorum 


ville. M, fulze plagam invadentes regem Albana&um interfecerunt. | 


Locinus Superveniens rex Locrinus ipfos fugavit; quorum rex, 
"** nomine Humber, fuis pro maxima parte occifis * targi- 
Fol. 17. b. verfit fe cum paucis reli&is, qui ad fluvium diffugiens 
:. fubmerías eft infra flu&us, & nomen fuum dicto flu- 
mini reliquit pro imperpetuo, unde Humber in hodier- 

num appellatur diem. Ipfe poitea Locrinus de uxore fua 
5Gwendolena, filia ducis Cornubiz, habuit filium, cui 

nomen impofitum eft Magdan, qui avi fui Corinei ducis 

curia nutritus eft, $Sed ftatim defun&o Corineo, defe- 

ruit Locrinus Gwendolenam reginam, &c fovit Eftril- 

1 » 


1. Hande €.C, 2. Bruto, conqux ftare primo, fucceffit. C. C. 3. Hunifi : 


natione C. C. 4. ójc. Tergiverfit C. C. 5. Guindolena C. C, 6. Scilicet fta- 
um (. €. 


dam, 


drangrira I. 


fs e 
re. D aes 


ios dL 
VPE VI 


j 


.& ultimo Oxonia, five Oxenfordia, à quodam eventu, 


AHüfloria vegum Angli. 0 21 
dam, cujufdam regis Germanis ' filiam, in navi regis 
Humber inventam, ^? Sed regina Gwendolena ultra 
modum indignans adivit cito Cornubiam, colle&toque 
exercitu congreffa eft hoftiliter cum viro fuo Locri- 
no, qui eam reliquerat, fecundum quofdam apud Dor- 
fett in comitatu Dorfettiz, commifloque proelio juxta 
fluvium Sturam, ex infortunio ibi Locrinus i&u fa- 
gittze percuffus gaudia vite amifit. Et quia fuus 


? filius erat füb minori etate, Gwendolena .. 
Guindolenz, uxor ac 


igitur regina pro filio xv. annis regni fufcepit jj, rocin, pro 


gubernacula, & filio tunc adulto fceptro regni filio imperium acce- 

illum infignivit. Circa hec tempora judicabat fe EMT que 

Samuel, dei fervus, in Judza. — Habuitque ifte 

rex Magdan duos *filios, videlicet Mempricium & Ma- Bex Vis- 

lun." Hic junior 5 proditorie à feniore 5 interfe&o mo- ^ 

narchiam ! fratricidi reliquit. Erat vir ? invidus & im- 

mifericordia plenus, &, juxta illud Proverbiorum 11e, 

*jra non habet mifericordiam", fic nec ipfe, fed erat Fol. 18. 2. 

ipfe contra omnes, & omnes contra eum. Ipfe Mem-Rex Mem- 

pricius ? monarcha exiftens male intravit, peífime pro-?"** !^ 

ceres fuos necando rexit. "Tandem vicefimo regni fui 

anno à multitudine rapidiffimorum luporum circumda- 

tus ? miferime vitam finivit, ab ipfis dilaceratus & de- 
: 2 . In loco, qui 

voratus. Nil boni de eo commemoratur, nifi quod prog rw. 

bum filium & heredem generavit nomine Ebrancum, vercox. M, 

'1& unam nobilem urbem condidit, quam à nomine 

fuo Caer ? Memre nominavit, fed temporum poftea de- 

curíu Bellifitum, demum Caerboffa, tandem 9? Ridohen,Ridehen a- 

liasOxford, 

de quodam "* vado vicino per Saxones appellata eft, 

quod nomen ufque hodie retinet. Crevit ibi pofteris 

diebus nobile ftudium generale, ab inclita 5 Univerfi- 


tate" de Greklaad !$ dirivatum. — Situatur inter flumina 


V'DThamifiz & Charwell ibi obviantia. Urbs hzc, ficut 


. J. Filiam nam regis C. C. 2. Scilicet pro fed im C. C. 3. Filius, no- 
mine Magdan, erat C.C,. 4. Filios, unum Mempricium & alterum Malum 
€. C. 5. Prodito C. €. 6. Sic ér €. C. 7. Sic etiam C. C. 8. Mundus & 
mifericordia plenus C. C. 9. Monarcham adeptus, male vixit, peffime pro- 
«erosífuos C, C. 10. MiferrimeC, C. 1r. Et villam nobilem C, C. 12. Mem- 
pris C. C. 153. RidehenC.C. 14. VaGocinio per Sax. €. C, 15. Deest C. €, 


. 36. Sic. 17. Thamefiz C. C. 
"ym | | ! [herus 


Nota. M, 


j. Refü, Autiquarii Warwicenfis, 
* Ihetufalem, ut apparet, eft alterata, Nam mons * Cal- 
veric Chrifto paílo erat juxta muros civitatis, & nunc 
infra murorum ambitum continetur. ?3Sic extra Oxo- 
niam eft modo quzdam * larga planicies muris ville con- 


Belmoutte. tita. & Belmount appellatur, quod fonat pulcher mons, 


.& hoc quodammodo cum uno de antiquioribus nomi- 
nibus urbis ipfius prenominatis & prarecitatis, videlicet 
Bellifitum ; unde opinantur multi, Univeríitatem à 
5 Greklad ad ipfum Bellum montem, $ vel Bellefitum, 
Ttranflatum" ante adventum Saxonum Britonibus in in- 
fula regnantibus, & ecclefia San&i Egidii, fub nomine 


Fol, 19. b. cujufdam alterius San&i dedicata, erat locus creationis 


Ebrancus 
rex, M. 


Eboracum, 


graduatorum, ficut modo eft ecclefia Sanct Marix in- 
fra muros. De hac nobili Univerfitate plenius tangam 
cum pervenero ad tempora regis Aluredi. Modo ad pro- 
ceflum rediens de Ebranco filio regis Mempricii herede 
loquuturus, invenio quod erat vir egregius & magne 
ftature, & plures civitates nobiles & caftra condidit, 


Aldud, g.puta Eboracum, Alclud, & Edenborugh in Scocia, ? fepe 
denbrougt, dictum caftrum puellarum, '^ait" Maylros, & Notyng- 


Maytros, 
Noting- 
ham, Con- 
didit. M. 


RexBrutus 
viride fcu 


ham fuper montem "' dolorofum fuper Trentam fluvium 
fitum. Et, ut creditur, vocatur mons dolorofüus propter 
magnum gemitum &, dolorem Britonum, * quia" ibi 
cum ? numerofa gente cecidit primus rex Albaniz Alba- 
nactus, filius Bruti, & frater regis Locrini, per cruentas 
manus Humber, regis Hunorum, in flumine de '* Hum- 
ber, ut predicitur, fubmerfi. Hiis diebus regnavit 5 rex" 
-David 1n Judza. — Huic fucceffit filius Brutus cognomi- 


E 


wm. Rexpatus viride fcutum. — Deinde regnavit filius fuus rex 


Leyl. M. 


Ceftria. M. 


L7 


Leyl, qui condidit urbem in aquilonali parte regni,nünc 
dictam Caerleyl, ubi ' fepellitur, &, ut afferunt Bri- 
tones in Cronicis fuis, condidit aliam civitatem dictam 
modo "! Cheftur, caput provinciz circumjacentis dictae 
Chefturfhire. Floruit ifte Leyl, Salamone in Judza no- - 
biliter regnante. Poft hunc regnavit filius fuus Rud- 


e 


r. Jerufalem C. C. 2. Calvari C.C. 3. Sed juxta Oxoniam CC, 4. "Terga 
C.C. 5$. Grekland €. C. 6. Ut (C. (C. 7. Legend. fer(an, tranflatam. —.Deesf — 
ifa vox in C. C. 9. Edigii f. n. c. alius San&i €. C. 9. Sepe deinde caftrum. - 
C.C.. 10, 4n, & ?-. r1, Dolerofum (.(.. 12. Quod (.(. | 33. Innumerofa C.C,.. 
14. Humbre (.(. 15. Def C. C. 16. Sepelitur €. C, 17. Chefter C. €. 


hudibrace, , 
1 


— Hiferia vegum. Anglie: 
hudibrace, qui condidit Caerkeyn, id eft, Can- 
tuariam, & ' Caergudint, * id eft, Wintoniam, 
atque opidum montis?Paladur,quod nuncSouth- 
amptona dicitur, & Shaftysbery. Huic Winto- 
nie fepulto fucceffit &lius fuus rex Bladud, qui 
condidit urbem Badonis, id eft, Bath, fecitque 


23 
* Fol. 19.3. 

Rex Rudhudibracé 
Caerkeyn, Wintoni- 
am,Southehamton, &c 
eftiquey condidit, 
M. 


Rex Bladud Bado- 
nem, Stamfordiam 
condidit, M, je 


ibi calida balnea. Hic etiam, [fecundum ]Johan- 
nem ? Herdyng, condidit ^ Staunfordiam juxta paludes, 
ubi fundavit Univerfitatem, que continuavit ad tem- 
pora San&i Auguftini, cujus fuggeftione Sanctus Grego- 
rius papa pofuit eam fub interdi&o propter 5 herefes, 
tuncibi$emanentes. Et ifle ' eciam" Bladud apud Ba- 
thoniam balnea calida fecit. In juventute ftuduitAthenis, 
ac inde *duxit fecum 1111. magna literatura viros, quos 
?Staumfordiz reliquit. De ipfo fcribit Johannes * Her- 
dyng fub hac " forma" : 


fxtaumftorb be mae, fo callpo to tbvs bap, 
"n tobvcb be mabe a Vinibrerüte, 
1pvs noble " clerhs, as '^ qperlion potb fev, 
35ab fcbolars fell of qreat babilite, 
£Xubieng ober all alltocp (t unite, 

. 3n all tbe vir. liberall fcience, 
Jet to purcbe(e ioi(oam ano fapience. 


Hecille. Ifte rex Bladud ingeniofus homo fuit, docuit 
nigromaniciam in qua erat peritus. Tandem paratis fibi 
alis per fummitatem aieris temptavit volare, ceciditque 


fuper templum "^ Apolinis in urbe 5 Trinovantum, & Fol ro. 5; 


in multa fruftra contritus fuit. Mortuo rege Bladud 


Rex Leyr 
» Leceítriam 


fucceffit filius fuus rex Leyr, qui '5fuper lumen Soram erexic, M; 


condidit '5 Leyrciftriam, & ibi ftatuit '* flaminem & 
templum in nomine ? Janus, cumque ad diem extre- 
"mum petveniílet fepultus eft, ut jufferat, in quodam 


7. Careguduit C, C. 2. Paladuris, q. n. Sothehampton d. & Shafiüsbury. 
Huic C, €. 3. Herdinge C, C. 4. Stamíordiam C. C. — 5. Hrefes Palagia- 
nas tunc C. C, | 6. Sic etiam in C. C. Lege, emanantes. 7. JDeesi C. C. 
8. Secum duxit C. C. o. Stamfordiz C. C. 1o. Hardinge (. (.— 11. Forma 
fequenti C. C. 12. Clarke C, C. 13. Merlyn C. C. r4, Apolonis C.C. 15. Sie 
i» MS, .A4rt '"Trinoyantum in fruftra multa contritus fuit i» C. C, 16. Subtes 
€. C 17. Leyeeftriam €, €, 18, Flamen C, C, 19, Jani C, C, 


fabter- 


24 - 9. Roffi, Antiquarió. Warwicenfs, — 


fubterraneo fpecu fub Sora fluvio infra * Leirceftriam, - 


Erat autem fubterraneum illud conditum in honore bi- - 


frontis Jani. Ibi omnes operarii urbis, adveniente fo- 


lempnitate diei, omnia, qua per annum acturi erant, - 


incipiebant. Simili * eciam" ? tumilatione quidam de 
cenere Britonum comes civitatis Caerguerienfis, qua 


Warwick nunc Warwyk appellatur, fub aqua Albani, alias * Avyn, . 


"S -jbi per fuos fumptuofe fepultus eft.  Ifte Leyr habuit 
tres filias, fcilicet Goronillam duciffam Cornubiz, Ra- 
gan duciffam Albanie, & Cordeillam reginam Franciz, 
cui pater, quia eam odio habuit, nichil ei matrimonio 
contulit. Ceteris duabus 5 divifit regnum fuum.  Alie 

. filie fuz produxerunt duos formofos juvenes, Morga- 
rh num ducem Albanie, & Cunedagium dic Cornubiz. 


nedagus, & Et quia regi Leyr ett. proles mafculina negata, 5 ideo 


Morg:^'* iti duo diviferunt inter fe regnum. — Tandem bello in- | 
ter eos orto Cunedagius fuum invaforem Morganum, fu- - 


gientem in Cambriam, perfecutus eft, & eum inter- 


* Fol. 19.2 fecit, & tota provincia ' ab interfe&to ufque hodie Mor- 
Cunedagus 


rex funda.gan appellatur. "Tunc Cunedagius, alias Keneth vel 


tor fuit de Kenedancus, * monarcha effe&us fundavit templum Mi- | 


civitate 


CK 


"m 


Baogar , ac nerve & * flaminem apud Bangor, eciam templum Mar- 


etiam di- tis apud ? Perch ultra Scoticum mare, ubi '? eciam" po- 
em- H a i . . LÀ 
Siaccodidir fuit & flaminem & '' templum Mercurii in Cornubia, 


inregno.M. pbi natus eft. Regnavit annis xxx1ir. & "^ Eboraco | 


Rival rex eciam " fepellitur. Huic fucceffit filius ejus '* Rivallo, | 


fuic maxti- 
musviarum 


& poft ipfum multi '5 alii fucceffive ufque ad '5 Dun- 


publicarum wallonem Molmucium filium Clotonis ducis Cornubiz, - 
ac temP'?- qui aliis fabregulis deftru&is,regni " tenuit monarchiam, : 


rum, ac et- 


iam flami- & primus omnium coronatus eft corona aurea. Priores. 


rd int* fui anteceffores coronis !? tantum" cupreis & deauratis 


utebantur. fte ? etiam" in Loégria, Cambria, & Alba- | 


nia fecit fex templa & tot flamines. Condidit & leges, | 
quz ab eo trahunt nomen. Famofas ?? eciam" fecit vias, 


1. Leiceftriam €.C, 2. Enim C. C. 3. Gie.. 4. Atin C, C. s. Dimifit 
C. C. 6. ldcirco C. C. 7. Ab interfe&o Morgan ufque hodie appellatur. C. C. 
8. Flamen C, C, 9. Pearch C. C. 1e. Autem C. C, — rt. Templum tertium 


in Cornubia in honore Mercurii condidit, ubi natus fuit. Et regnavit C. C. 


12. Eboraci C. C. 13. Sie. 14. Rivallo nomine, & poft c.c. 15. Alit 
Eboraci fücceffive C. C. 16. Dumwallonem filium Eutonis C, C; 17. Tenit 
€.C, i8. Tunc C, C. 19. Autem C, C, 20, Autem C, C, 


ut 


Hifloria vagum. Anglia. 25 
ut Fos & Watlyngftret, quas multis articulis privilegía- Fos, alias 
vit ' Huic fucceffit filius fuus Bellinus, cujus frater t nl 
Brennius condidit Briftolliam, quafi? Brendlocum ; & w. 
ifte Bellinus condidit urbem Legionum in ? Cambria, & nellinusrex 
Bylinfsate apud London, & Danmarchiam fibi con- td 
queftu fubjugavit. Hzc urbs Legionum, nunc dicta templorum 

* Caerleon, à lumine fubtus currente primo dicta eft ow 
. 5Carusk, fed à Romanis 5ibi hiemantibus propter legi- fandator. 
ones fuas * dica eft? Caerleon. Floruit ibi quondam no- RA 
bilis ftudentium Univerfitas. |. Ibi * eciam" ipfe ? rex ita- condidi: 
tuit unum ?? archiflaminem, ?' alium London, alium E- Briftolliam, 
boraco, & ftatuit in diverís locis de novo x1ir. flami- *pora5. & 
nes, & fundavit templa correfpondentia, & potleffioni- 
bus indotavit. Huic fucceffit filius fuus '? Gurgwynt, La- Gurguntigs 
tine Gurguncius. Iíte condidit ? Caerwerith, id eft, ad obi 
Longcaftriam, ^ & urbem Legionum, quam fuus pater iis princeps 
in Cambria '5 condiderat, iíte muris nobilibus circum- MSERPAMAF 
cinxit, decoravit, & fortificare ftuduit. Erat hec me- licerrasci. 
tropolis Demeciz, id eft, '$ Suthwallie, ficut alia urbs Pb 
Legionum, quz nunc Ceftria dicitur, erat metropolis &c, v, ' 
Venedociz, id eft, Northwalliz, que " eciam", ficut & 
prarecitata, nomen traxit à legionibus Romanorum ibi 
commorantium tempore Imperatoris, expectantium pla- 
cabilem ?? aieris tranfitum in Hiberniam. Anno vr. regni 
hujus regis Gurguncii, certis Hifpanis à regno fuo ex- 
pulfis, fub '? Partholaym, corum principe, Hiberniam 
tunc vacantem de fe fuifque fub ** omagio tenendam rex 
Gurguncius graciofe conceffit. Et eorum principis 
fratrem Gantebrum nomine, ?? Cantebre" civitatis Hi- 
Ípaniz verum heredem, fecum retinuit, cui cum pro- 


pria filia in uxorem dedit portionem terrz in Eaftanglia, 


Fol, 21. 2. 


- 1. Huic Rivalloni patri fucceffit C. C. 2. Breaniilocum C, C, 4. Cambria, 
Billinfgate apud London, C. C. 4. Kereleon C. C. s. $íc. Sed Caruske C. C, 
6. Ibidem C. C. 7. Caerleon, id eft, civitas legionum, Floruit C. C. 8. Au- 
tem C. C. 9. Rex Belinus ftatuit C. C, 1c. Archiflamen C. C. 
archiflamen Londini, alium Eboracem (pro Eboraci) C. C. 
Latine Gurguntius, C. C. 13. Carewerith C. C. 14. Et praterea urbe C, C. 
15. Condiderit C. C. 16. Suthwallim. Fecit etiam ifte aliam urbem Legi- 
onum, quz nunc Ceílria dicitur. Erat enim metropolis C, C. 17. Autent 
C. €. 18. Sic. Maris forfan mallet non. nemo. 19. Partholaen C. C, 20. Ho- 
magio C.C. 21, Eorem MS. zoifer, 22. Deest (. (. 


D - ubi 


I1. Alium 
12, Gurgwinte, 


26 J. Roff, Autiquari Warwicenfis, 


Ere&io ci- ubi, ut fcribunt Cantebrigienfes, civitatem fuper Qlu« 
wunusee men ! Cant" condidit circa annum ab origine mundi 
tis Cana- * M. M. M. M. CCC. XVII." & quia vir literatiffimus erat 
Prigia. M- viros literatos fibi collegit, ac? fibi ftudium generale in- 
cepit, quod noftris temporibus in magno *floret honore. 
Quz civitas à filio fuo Grantino, qui pontem ibi fece- 
rat, * Caergrant appellata vel $ Grauntceftre fecundum 
alios, & modo appellatur Cambryge, & eft caput pa- 
fie rex trie circumjacentis. fte rex ? Gurguncius, fecundum 
qargenuius? Gaufridum, cum vicini adverfus eum rebellabant, au- 
fubjecit (as daciam exemplo genitoris revocans proelia committebat 
dinoni Di- in hoftes, eofque ad debitam fubje&ionem reducebat. 
am ac infu. Inter alia contigit, quod rex Dacorum, qui diebus pa- 
hs Orchi- tris fui tributum eidem reddebar, huic reddere ? nega- 
es ret; quod ipfe graviter ferens, duxit ^ navigium in Da- 
merchiam, affiictoque duriffimis proeliis populo " inter- 
Vo.2:.b. feeit regem, patriamque priftino jugo fuppofuit. Et 
cum, habita victoria, domum per infulas * Orcades '? eas 
fibi fubjecit, ibi, ut fupra tangitur, triginta naves, viris 
& mulieribus ^ plenas, fibi '5 tributarios direxit, '$fe- 
pultufque eft ifte rex in urbe Legionum in " Suthwallia, 
ubi uberes fecerat * exfpenfas. Regi Gurguncio xv?. 
nexcuc, , anno regni fui apud Caerleon in Suthwallia fepulto, vel 
linas con- London, fecundum alios, fucceifit filius fuus & heres 
secs gig rex Guthelinus, alias ? Kenelinus vel *? Kibelinus, quz 
ciam ur. omnia unum nomen funt, Ifte diadema regni poft patris 
bem Wat- mortem accipiens virtuofe rexit. Erat enim vir benignus 
wicige. M. 3 EIU . . 
& modcftus. . Condidit ipfe Porceftriam, id eft, *' Por- 
cheftre, prope ?* Suthamptoniam, & urbem Warwici, 
quz caput eft provinciz circumjacentis, quz & Caer« 
leon eft appellata *? fecundum noftrum Gildam, virum 


diebus fuis literatiffimum & moribus excellenter pollen- 


r. Sic dr C. C, 3. 4328. C56, ..53. Ibi C. C... 4. Florüit C,6C,. s. Caite- 
gr.unte C, C... 6. Grauncefler C. C, 7. Gurguntius C. C. 8. Galfridum (. (. 
g. Negabat C. C. 10. Navigum fuum in D. C. C. 11. Regem eorum inter- 
fecit, patriamque füb priftino C. C. 12. Rediret, vel quid fimile, deeffe videtur, 
15. Eas etiam fibi C. €. 14. Plenas in Hiberniam fibi C. C. 15. Sic. 16. Se- 
pultus eft C. C. 17. Southwallia C, C, 18. Exlpenfas, Anno regni fui de- 
cimo quinto, nonnulli dicunt fepultum effe apad London. Huic fucceffit 
filius fuus C. C. t9. Kanelius C. C. 20. Kimbelinus C. C. 21. Porchefter 
€,C, 22. Suthehamptoniam C, C. 23. Secundum magiftrum Gildam c. C. 


tcm, 


coo FHifforia regum. Anglie. 
tem, magni regis Arturi przcipuum capelfanum. Qua 
occafione nefcio, bene ' tamen" novimus quod plura 
virorum & mulierum ? nomina" ab ultimis fyllabis brevi 
vocatione ? nofcuntur, ut Koc pro * Wylkoc, Ger pro 
Roger, & Bel pro I(abell, Bes pro Elizabeth, Grete pro 
Margrete, 5& fic de multis aliis. Et fic ab ultima fyllaba 
nominis regis 5 Gutheleon potuit appellari Caerleon, id 
elt, Gutheleon civitas, quia Caer in lingua Britannica 
idem eft quod civitas, & fic, ut videtur, Hebraice idem 
. fonat; uride CariatharbeGenefis xx1r1. dicitur à Cariath 
' Hebraice", quod fonat civitas Latine, & arbe, * id 
elt 111r." hoc eft civitas, 1111. fcilicet nobilium?patrum 
ibi fepultorum, & eft in Ebron. '? ibi quiefcunt, fecun- 
dum Catholicon. Adam maximum, Abraham, lífaak & 
Jacob, unde !* Britannice five Wallice caer eft Hebraice 
Cariath, & Latine civitas, Alia '? eciam" confideratione 
33 hec urbsà Gutheleon rege condita ^ vocari Carleon à 
legionibus ibi certís temporibus congregatis, quia eft ia 
'5 umbelico regni quafi equaliter diftans à mari orien- 
tali & occidentali, puta ab Yermouth in NNorthfolchia, 
& à Menevia, qux nunc nomen trahit à Sancto David 
in Weftwallia, & '5(ic" in certis cafibus ibi fuit conve- 
niens congregatio " exercituum regalium. Sic sex ' R i- 
cardus tercius in medio fere regni congregavit ?excerci- 
tum fuum, quamvis ?? nichil fibi. proficiebat, deo ob 
demerita (ibi adverfante. Sxpius ante hoc medio regni 
?' adunatz funt tales??excercituum congregationes. Iítis 
confideratis, reperio quod erant antiquitus tres urbes 
legionum : prima in Suthwallia ; fecunda in confinibus 


Cia ?? in" Lo&gria, quz nunc Caerleon, quz nunc** War- 
wyk appellatur, cujus conditor rex Guthelinus regnavit 
 aunis x. & nova Troja, fcilicet London, fepultus eft, 


1. Cum C.C, 2. Deefl C. C... 3. Nofcunt C. C, 4. Wilcoke C, C. 5. Et 
c. de €. C. 6, Gutheleon, civitafque Caer in lingua Britanea idem eft 
quod civitas, ur videtur, Hebraice idem fonat C. C. 7. Deef C. C. — 8. De- 
Junt C.C. 9. Patruum C. C. 10. Ubi C. C. — 11. Britannice Wallia-caer (.. (. 
12.EnimC.C. 13. Hac. C. 14. Sic. 15. Sie. 16. Dee C. C. 17. óie, 
13, Richardus C. C. 19. Sic. 20. In nichil C. C. 2:, Ad;uvante funt C, C. 
$2. Sie. 25. Deefl C. C. 24. Warwick C. C. 


D 2 cirea,, 


27 


Fol. 22. a. 


Fol. 22. b. 


Tres urbes 


Loégriz & Northwalliz, quz nunc Ceftria dicitur; ter- Fg'onae 


Fol. 23.8. 


Fol, 33. b. 


j. Refü, Antiquarii Warwicenfis, 
circa tempora, ut conjecturari poteft, nativitatis nobilif- 
fimi regis & conqueftoris magni Alexandri, florentibus 
tunc vici(fim famofiffimis philofophis Socrate, Platone, 
* Ariftotele", regina Hefter, uxore regis ? Affweri, nobi- 
liter florente inter Affirios. 

? Et quia hic fecimus mentionem de iftis honocabili- 
bus philofophis, cum paciencia ve(tra non fpero inuti- 
lem, fed fru&uofam, licet patvam, digreffionem de fci- 
entia, & fcientiz inventoribus, deo infpirante, hic agere. 
Scientia vero multiplex eft, aut intuitiva aut difcurfiva. 
Prima eft quafi fübita, & à deo quando & quibus pla- 
cuerit infuía. | Hanc habent fancti in ccelo, tam angeli 
quam ceteri fan&i quondam hic viventium fpiritus. 
Hc erat data Ad», dum erat fupernz curie raptus, 
cum erat in extafi, dum ex cofta ejus Eva fibi forma- 
retur in adjutorium fimile fibi. Hxc eciam in veteri Te- 
ftamento data eft Abrahz, & ex eo procedentibus patri- | 
archis, & quam plurimis prophetis. Et in novo eciam 
Teftamento data eft Johanni apoftolo & ewangeliftz, 
dum reclinabat in ccena domini ipfius pectore vel gre- 
mio ; deinde Paulo apoftolo, dum raptus erat in coelum 
tercium, & multisaliis quibus deo placuit. Et qui an- 
tiquiores erant de fe genitos docuerunt fcientiam difcur- 
fivam, crevitque fic fcientia multorum pro experientiz 
longzvitate. Ideo ut priores & aptiores fierent ad pro- 
bandum neceffarias conclufiones per experientiam, lon- 
giorem eis deus contulit vitam. Curfus nempe ftellarum, 
& conjunctiones maximas, immo & medias fuperno- 
rum aítrorum non fine tempore experire poterant, & 
malto fecurius, quia in illis partibus, ubi fcrutacio fci- 
entiarum incepit, erat * aieris multa ferenitas fine nubi- 
bus, aut nebulis, aut ceteris hujufmodi impedimentis, 
quin quaflibet planetarum applicationes poffent optime 
alpicere. Longe aliter erat de fcientia intuitiva, Nam 
Ezechicl propheta illuftris libro fcriptus intus & extra, 
omnem dulcedinem terreftrem fuperans guftanfque, & 
fubito cibatus, plus totali natione & cognatione fua 


1. Deeif C C. 2. Affueri C, C.— 5. Defattt omnia in C. C. ab boc loco ufque. - 
e ba; Verba, Poft mortem regis Guthelini Gc. fol. 56, 6. 4. Gic. 
fubito 


Hifloria vegum  duglia. 
fubito novit. Spiritus ubi vult Ípirat; unde eximius pro- 
phetarum non fe collaudans dixit, * lingua mea calamus 
* (cribz velociter fcribentis." Spiritus nempe Sanctus 
nefcit * terda emolumenta, ut certifimum eft. In novo 
certe Teftamento die Pentecoftes idem paraclitus de 
? rudis pifcatoribus eruditiffimos fecit theologos. Ipfe 
paraclitus eis igneis linguis apparens, ficut in ? terrz 
Babilonis zedificatione in rxxr1. homines fuperftites per 
linguas divifit, fic ipfa die * Pentacoftes deus in ele&is 
fuis omnes linguasadunavit. Nam apoftolis & aliis ele&is 
Hebraica lingua vel quavis alia loquentibus, qui eos au- 
diebant *non linguam proferentis fed lingua loquentium 
in linguam audientium commutabatur, ut extunc ipfi 
ele&i dei mirabiliter mutati funt. Nam de vecordia in 
audaciam, de infcientibus ad fcientiam, & de fragilibus 
ad firmam vivendi gubernationem. — Tunc ipfi coelefti 
do&rina inebriati inducebant alios per fcientiam diícur- 
fivam, quamvis eorum fcientia erat libere & fine labore 
adquifita. Omnes ifti fuerunt Hebrzi, &, fecundum 
fratrem Rogerum Bacon, natione Anglicum, de comi- 
tatu Dorcettie, Sacre Theologiz Doctorem in Francia 
merito creatum, & modo inter ordinis fui fratres Mino- 
res Oxon : fepultum, * inter epiftolas fuas ad papam 
Clementem de laude artis Mathematicz fcribit, allegans 
pro fe Ariftotelem de libris fecretorum ad Alexandrum 
Magnum, quod **Deus dedit Hebreis omnem fapien- 
* tiam antequam fuerunt philofophi, & ab ipíis Hebrzis 
* omnes nationes habuerunt philofophiz principium. 
* Albumazar libro introductorio majori, ac alii philo- 
* (ophi, & Jofephus primo & o&tavo Antiquitatum libris 
* hoc manifefte docent." Hzcille. Et, ut fcribit ma- 
gitter Hiftoriarum, filii Chayn ante diluvium omnes artes 
invenerunt, & non filii Seth, qui vocabantur filii dei, 
quia, ut fcribit Evangelifta Lucas capitulo xv. **filii hu- 
* jus feculi funt prudentiores filiis lucis." Et hoc mani- 
feftum eft in eis. Hezfcientiz per influentiam dei datz, 
& per do&rinam & difcurcionem au&z in potleris mul. 
timodo multiplicatz funt. Sed prima poft diluvium fci- 


1. Síe 2. 0íe. 3. Sie. 4. Gic. $, Sie. 6. Sic bae concipisntur. 
entia 


29 


Fol. 24. 2. 


Fol. 24, b, 


Fol. 27, a. 


$. Rofti, Antiquarii. Warwicenfis, 
entia inventa, fecundum fcire meum, erat ipfa nephan- - 
da & deteftabilis Nigromancia, quam primo adinvenit. 
Cham, filius Noé, alio nomine di&us Zoroaítes, rex - 
Bractiorum. Ipfe, ut fcribit Auguftinus, & doctores in- 
numeri, qui, contra morem aliorum naícentium, riíit 
in primo fuo ortu quo matris cecidit ab uteris, ymo - 
cum occifus fuit per Delum, regem Affiriorum, filium 
Nemphrot, zdificatoris turris de Babilon. Hzc fcientia 
in multorum dampnationem ampliata eft, precipue per 
Democritum philofophum, & deinde per multos alios, 
& ufque nunc in latebris fervatur quafi nunquam * de- 
lendum eft moritura. Scientiz pro certo liberales feptem. 
in numero ante philofophiam invente funt. Hec ceterís 
aliis multo dignior, inventione pofterior, difcurfive fe-- 
cundum triplicem philofophie divifionem diícurfivam 
habuit inventionem. Primi inventores di&ti erant autho- 
nomatice feptem fapientes. Quorum nomina funt T ha- 
les, Solon, Chilon, Periander, Cleobolus, Bias, & Pita- 


€us. Primus omnium praerecitatorum Thales cognomi- 


natus Milefius, natione Afianus, Athenis claruit. A Mi- 
lefia civitate dictus eft Milefius. Ab Egiptiis Geome- 
triam didicit, & obiit anno ctatis fuz rxxvr1i*. — Cla- 
ruit tempore Romuli, Romae conditoris,.& Achab, rc- 
gisTuda. Hic primo & primus poft politicam naturalis 
philofophiz factus eft fpeculator, & inventor * fuiffe 
confiderationis ftellarum, & nominationis precipue Urfz 
majoris, vulgariter dicte Cfarlmons toapn ;. & naturalis 
aftrologize precipuus audor fuit. De Solítitione & /E- 
quino&io primus poft diluvium perícrutator fuit. De 
eclipfibus folis & lunc ante ceteros tractavit. "Tempora 
quoque anni fertur inveniffe, & annum in cccrxv. dies 
diviüiffe. Hic vero? Thales pauper erat. Vacans enim 

hilofophiz ftudiis, acquifitioni pecuniarum intendere 
non volebat. Cumque à quibuídam * exprobaretur illi 
paupertas, & quod fua philofophia efiet fibi inanis, tali 
ufus eft ingenio ut confunderet exprobantes. Confide- 
ravit enim per aftrologiam, cujus erat peritus, quod fu- 
Mets VENUS WO ETE RRBDURESAIS eI e ET CEN HGETSRE UPSSCNIUI SEIN A^ 


f. Gic. 2. Vox dicitur, vel fimilis defideratur. ..3. Tales MS,. 4. L. ex- 
probraretur : (2004, exproprantes ; (7 rferiuo, exprobrantibus, 
tura 


KHifleria vegum. Anglia. - 31 
turo anno prater confuetudinem ubertas magna fieret rol 25. b. 
olivarum, quarum przcedenti anno copia fuerat. Ut 
plurimum enim olive poft ubertatem deficiunt. Cum 
igitur hieme adhuc effet habundantia olivarum cultori- 
bus in duabus civitatibus, fcilicet Mileto & Chio, paucas 
pecunias pro arra fructuum anni futuri, qui ia cre- 
debantur excrefcere, tradidit. Et cum, ut ipfe pravide- 
fat, fa&a fuiffet copia olivarum, multis quaerentibus 
olivas emere precium tantum taxavit ut voluit, & fic 
multas collegit pecunias. Quo fa&o, oftendit exproban- 
tibus non effe philofophiam inanem, quoniam philofo- 
phis facile eft ditari. Iftius Thaletis difcipulus erat 
! Anaxinander, qui docuit Anaximenem, magiftrum Ana- 
xagore. Hicdocuit Archilaum, magiftrum Socratis, & 
. Democritum, magiftrum Pictagorz. Socrates docuit Pla- 
tonem, magifítrum Ariftotelis, qui primo per triennium 
fuerat difcipulus eciam Socratis, quo mortuo adhzfit 
Platoni. Primi feptem fapientes, fecundum Auguftinum, 
nulla de proprio labore fcripta poft fe reliquerunt, fed 
? quedam morum honeftate homines docuerunt. Hxc 
ille. Similelegitur de Socrate, qui folebat dicere, ** Me- 
**|ius eft fcribere in cordibus viventium, quam in pel- 
*' libus animalium mortuorum." IítiusSocratisdifcipuli Fol.26.2. 
do&rinam ejus fcripferunt, & in libros ? redigerunt. 
Pigtagoras, de quo przlocuti fumus, noluit prefumere 
vocari fapiens ; fed philofophus, id eft, amator fapien- 
| tiz, & dicitur à philos, quod eft amor, & fophos, quod 
eft fapientia, & ab eo nomen philofophorum & philo- 
fophiz incepit. Antiqui certe philofophi erant viri fan- 
&iffime vite. De Socrate fcribit Tullius libro de Tuf- 
culanis, fic inquiens: **Socrates philofophiam evocavit 
*de coelo, & in urbibus collocavit." Et Yfidorus 
-* primo Ethicorum fic ait: * Ethicam primus Socrates 
. *ad corrigendos componendofque mores inftituit, ac 
* omne ftudium ejus ad bene vivendum difputatione per- 
. *duxit, dividens eam in quatuor virtutes animz, id eft, 
."! prudentiam, juftitiam, fortitudinem & temperantiam." 


I, Sic. 2. n quadam? 3. Sie. 4. Ira M$, Hac autem verba occurrunt 
, Grig. lib, IL. c. 24. : 
| Virtutibus 


32 


Fol.26. b, 


DoGrinz 
Socratis. 


Fol. 27. a. 


3. Rofh, Antiquarià. Warwicenfis, 

Virtutibus erat ipfemet mirabiliter preditus, ita ut pto- 
prer virtutum heroicarum eminentiam eum ultra homi- 
nem eciam philofophi pronunciarent. Multum enim 
dominabatur fuis paíffionibus. Erat autem in eo ir 
fignum vocem fubmittere & loqui parcius.. Ipfe eciam 
mundialium omnium contemptor erat. Nemo eum in 
adserfitatibus triftiorem, nec in profperis alacriorem vi- 
dit, fed femper zqualis erat in vultu in magna inzqua- 
litate fortunz, ^ Confueverat difcipulis fuis fuadere ut 
crebre feipfos in fpeculis contemplarentur, ut qui eo- 
rum foret pulcritudine complacitus ftudiofe procuraret 
ne dignitatem corporis malis moribus dedecoraret ; qui 
vero minus fe commendabilem formam gerere putaret, 
fedulo operam daret, ut virtutis laude turpitudinem te- 
geret. [íte fan&us vir, inter cetera multa, dixit plura 
regibus & regali confilio utilia. Sed ' plurimis hic pauca 
fubinfero : 

** Contraria confilio funtira & feftinatio." Et fequitur: 

*' Velox confilium fequitur poenitentia. 

* Principium amicitiz eft bene loqui: male dicere eft 
*' inimicitiarum exordium. | 

*Communitas fine fapientia eft ficut fine rege provincia. 

** Nulli imponas quod ipfe facere non poteris. 

** Qui in alios poteftatem ? excercet, primo fuam con- 
*' fcientiam purgare debet; ut qui delicta corrigit, non 
** admittat vitetque quod judicat puniri. 

** Si pacem vis belli mencionem ne fecetis. ' 

** Melius eft cavere quam pavere. 

* Utilius eft erubefcere quam pavefcere. 

** Quod habes ita utere ut alieno non egeas. 

* Plurimi fxpe fua amittunt dum appetunt aliena. 

** Nullus alium punire debet, qui propriis paffionibus 
** dominari nefcit. 

* Viri boni eft fcire pati, nec fcire facere injuriam. 

** [racundia infelicia germinat : falli namque poterit 
*'fama, coníciencia vero nunquam." 

Multa autem ejus di&a atque per alios fcripta vidi, 
qua hic non intitulavi. Et finis ejus erat bonus, in caufa 


1. «4n $ plurimis? a. Gic, 


dei | 


ede Hifleria regum. dnglia. V 
dei obiit. Pluralitatem deorum negabat. Unde judici- 
aliter in nomine unius dei venenum fine periculo bibe- 
bat, deinde ipfi * Idolatri fub nomine deorum fuorum 
dabant, quo obiit poft xxx. dierum incarcerátionem. 
Cum unus fibi diceret, *Athenienfes zemuli tui morte te 
** condempnaverunt," dixit ille & altri,** & illosnátura;" 
& cum potum mortis fuz biberet; confuetum non tri- 
ftem habuit vultum, * eundemque poculum non aliter 
quam medicamentum immortalitatis accepit, & de mor- 
tis contemptu uíque ad vite exitum libero animo difpu- 
tavit. Vidit in fompris pulchritudinis eximiz feminam, 
qu& eum nomine vocavit; dicens Homericum quendaini 
hujufmodi verfum : 


* Tercia te ? Putela tempeftás Izta locabit." 
Quod di&um fic contigit. Mortuus eft igitur Socrates 
veneni poculo anno vitz fux xcr111*.. Poft mortem vero 
ejus Athenienfes; poenitencia du&i, dampnatores ejus 
morti adjudicantes imaginem ejus in templo collocaye- 
runt. Obiit ifte vir nobilis in unius dei caufa diebus 
Affueri regis Affiriorum: | 

Plato,difcipulus Socratis, philofophus Athenienfis tem- 
pore Darii regis Perfarum natus elt, cujus ori parvulo 
dormienti apes mel * infuferunt, eloquentiz fuz futurz 
excellentiam portendentes. Hic, ut Socrates, vultum 
fuum in fpeculo fzpe videre volebat, non curiofitatis vel 
compofitionis gratia, fed ut videret, quid per ftudium 
de flatu naturali mutaffet faciei judicio; ut confervaret 
ac relevaret naturam, ne 5labore infüeta dizta corrumpe- 
retur. Platonis verba eruditione plena multa fuerunt; 
quoruni quedam fequuntur: —. 

**'Tunc beatus & felix cenfendus eft orbis terrarum, 
** cum fapientes efficiuntur reges, aut reges efficiuntur 
* fapientes. | 

** Res publica ante omnia przferenda eft; T 

* Qui rei publice profuturi funt, duo prztepta tene- 
* ant; unum, ut utilitatem fic tueantur Communitatis, 
* quod quicumque agaíit,ad eam referatitur, obliti com- 


L3 


h $iá 2. Gic, 3.81. 4. Gic. 3g. fe, 
| «€ modorum 


53 


Fol. 27. b, 


Fol, 38, a, 


E" di es as 


34 


Fol.28. b, 


7. Roffi, Antiquarii Warwicenfis, 

** modorum fuorum ; altrum, ut totum corpus rei pu- 
*  blicz curent. 

* Parum deeft cum fubditos opprimit magiftratus, ac 
* fi caput adeo intumefcat, ut à membris fine moleftia 
«gravi * fieri non poffit. Hanc autem paffionem fine 
**oravifimo dolore membrorum * tollerari aut curari 
* impoffibile eft. 

* Et cum in fubje&os poteftas fevit idem eft, ac fi 
** tutor pupillum perfequatur, vel cum fuo mucrone ju- 
* eulet, ob cujus defenfionem ab eodem traditum tibi 
* gladium accepiftti. Re namque publica frui jure pu- 
* pilli percelebre eft, & eam tunc demum re&e proce- 
* dere cum caput ejufdem inutile effe cognofcit nifi fi- 
* deliter membris cohzreat. 

* Vilitas hominis cognofcitur in multiloquio. 

 *Homines & vafa ? teítea fimili modo probamus : 

* illa quidem in fono, homines vero in fermone co- 
** enofcimus. 

** Cave ab inimico potente, & domino przdatore." 

- Plato ifte fcripfit duos libros de re publica, & de legi- 

bus decem, in quibus multa preclarafunt.  Pofuit ipfe 
animz immortalitatem. Interrogatus femel per quid 
cognofcitur fapiens, ait, *Sapiens cum vituperatur non 
** jirafcitur, & non extollitur cum laudatur. Et tempe- 
** rancior aliis eft cui fufficit quod habet." Interrogatus 
quis inter homines fit fortior, refpondit, * qui propriam 
** poteft iracundiam vincere. Nolo igitur, ait, ut puni- 
* endus fit in ejus poteftate, quia in fua non eft po- 
* teftate." Mortuus eft autem Plato tempore Philippi 
regis Macedoniz, patris Alexandri Magni, anno etatis 


fuz rxxxi. natalis*ífuz die. Ideoque magi, qui tunc À- 


thenis erant, immolaverunt defun&o, amplioris eum 
fuiffe fortis divine quam humane arbitrati, quia con- 
fummaffet perfe&tifimum numerum, quem novem no- 
nies multiplicata componunt. Et de facto vir valde vir- 
tuofüserat. Peregrinus pro fcientia multa regna vifita- 
bat. Et fecundum Auguftinum Confeffionum libro & de 
Civitate Dei, evangelium Johannis, *In principio erat 


i. F.ferri, 2, $i. 3. F.teflacea, 4. Sie. 
d [44 35 
| verbum", 


Hiftoria vegum. Anglia. 
* verbum", pro magna parte, & alias Sacre Scripture 
auctoritates, licet non in eifdem verbis, fentencialiter 
tamen fcripfit, & pro veritate tenuit. Et in ejus occafu 
Aflüb quafi Sol de ccelo cecidit. 

* Ariftotiles, philofophus eximius, genere Macedo, 
patria Stragmitanus, Platonis fuit difcipulus, & per tri- 
ennium Socratis prius erat fcolaris. De genere erat Ef- 
culapii. Filius erat Nichomachi medici, regis Mace- 
doniz. Septemdecim erat «tatis annorum cum Athenas 
caufa do&rinz erat miffus. Adhefit Socrati tribus annis. 
Quo mortuo adhzfit Platoni annis viginti. Cum Pla- 
tone tanto favore habitus eft, ut, abfente eo, dicere fo- 
lebat Plato, ** intelle&us abeft, fürdum eft auditorium." 
Huic dum Philippus rex Macedoniz filium fuum ma- 
gnum Alexandrum committeret, epiftolam hanc fcriptam 
mifit: * Philippus Ariftoteli dicit Salutem. Filium mi- 
* chi genitum fcito, de quo equidem diis gratias ago, 
*non proinde quod natus eft, quam pro eo quod eum 
*' nafci contingit tempore vitz tuz. Spero enim, quod 
*t edoctus à te dignus exiftet & nobis & regni fuícepti- 
— *'oni," Vixit autem Ariltoteles poft mortem Platonis 
X annis xxxr11. partim quidem Alexandrum docens, par- 
tim cum eo multam circuens terram, & partim libros 
componens & alios docens. Poft mortem autem Platonis 
fcolas ejus affumpfit Ariftoteles. Tandem invidus qui- 
dam fuafit Athenienfibus, ut Ariftotelem cogerent idola 
adorare. Nam ipfe erat unius veri dei fideliffimus cultor. 
Hanc inimicitiam Ariftoteles fentiens, recedens inde ad 
propriam patriam Stragmiam fe reduxit metu compulfus 
ne id fibi *inferent, quod Socrati intulerunt, quem ?per- 
imerunt veneno. lbique vacabat * elemofinis infiftendo, 
pupillos & orphanos maritando, & eofdem gubernando. 
Hujus elegantia quzdam dicta funt hzc : | 
— *'De femetipfo in neutram partem loquendum eft, 

* quoniam qui fe laudat vanus eft; qui fe vituperat, 
- * ftultus eft. 
— * [ra non fit nimis afpera, neque nimis levis: quia 
* 5 unó luporum fequitur mores, alia puerorum. 


J. Sic. 2. Sie. 3. Sie. 4 Sie. s. Óie. 


D ** Animus 


3 


Fol, 29. 3. 


. Fol. 29. b. 


36 


Fol. 3o. 8. 


Fol. 5o. b. 


Jj. Ref, Autiquarià. Warwicenfis, 

* Animus * proclivus ad vicia fcientie non tecipit 
** incrementum. 

* Sicut igne aurum, fic homo fuis probatur operibus." 

Dicebat eciam, **fe unum folum paupertatis incom- 
"modum pati, quod non poffet egentibus fübvenire." 
Ex hoc benevidetur, quod vir magne compaffionis erat. | 
 * Difficile eft in re profpera amicos probare, in ad- - 
* verfa femper facile." . | 

Reprehenfus eft aliquandoAriftoteles, quod iniquo ho- 
mini * elemofinam dediffet. |. Qui refpondit, * natura, 
"non malicig fum mifertus." ^ ^. ^ -. 

Interrogatus,quid cito fenefcit, refpondit, gaudium." 
Ariftoteles erat facundus eloquio, fed überior fenfibus, 
agilitatem corporis & perfpicaciam ingenii habens. Hic 
libros fcripfit trecentos & tra&tatus mille, & ut fcribit 
Johannes de Mandevilla in Itinerario fuo; quod" incivi- | 
tate Strageres eft tumba Ariftotelis velut altare, ubi B 3 
fingulis annis certo die feftum ejus folempniter *felebra- . 
tur à populo ac fi fuiffet fan&us. Temporibus etiam . 
magnorum & arduorum confiliorum conveniunt illuc j 
fapientes terrz, exi(timantes fibi per infpirationem opti- . 
mum immitti confilium de agendis. Et unus liber de ; 
morte ejus, qui intitulatur liber de pomo, qui legenti 
multa bona dabit documenta fi ratione infpiciatur. Phi- - 
lofophi totaliter fe dederunt virtuti, viciorum radices ab 1 
eis amputantes. Hii gentiles erant in hoc à vulgo diffe- ) 
rentes, quod unum effe deum erant credentes, quem - 
primam caufam appellabant. |Commemorat vero Au- . 
guftinus de civitate Dei libro quinto capitulo x1ri9. di- . 
cens, quod inter gentiles conjun&tz fuerunt edes vir- | 
tutis & honoris diis fuis 5 dedicatas & divifim, & per 
edem virtutis intrabatur in edem honoris, ad defignan- 
dum, quod per virtutem debet quis pervenire ad hono- - 
rem & prafidentiam, non per fallaciam & ambitionem. 4 
Unde Seneca in Epiftola xcrrrr. dicit, quod fumma fe- | 
licitas erat gentium, in quibus non poterat quifquam . 
effe potencior, nifi effet virtuofior ad confervationem E 
rei publice. Ideo iíti przrecitati maxime auctoritatis | 
SUME NUDO SINUS vL os dicc. 2 2D IM ORE m 


1. Proclinus MS, F. proclivis. 2. Sic, — 3. Delend. forfan. 4. Gic. $. 00 


philo- ? 


ur. t4 


^ 
1 


Hiftoria vegun. Anglia. 


philofophi, & omnes eorum fequaces in hoc concor- 


dant, quod res publica eft omnino fingulari commodo 

tzferenda, & totis nifibus à bonis regibus & principi- 
Loi fecundum totum poffe fuum firmiter fupportanda. 
Si queratur quid fit res publica, refpondet Auguftinus 
de Civitate Dei libro IIdo. capitulo xix. & libro v. ca- 


| pitulo xvrr1*. & epiftola v**. quod eft res populi totam 


umani generis concernens utilitatem & prolperitatem. 


- Et fi queratur quid fit populus, refpondet, quod eft ho- 


minum coetus juris * gr" & utilitatis * communis 
fociatus. Omne igitur intendens bonum commune om- 
nium, ut regni, patrie, civitatis, ecclefix, & fimilium 


'communitatum, intendit rem publicam augere & defen- 


dere. Et tunc eft res publica falva, cum omnes inten- 
dunt bonum commune. |. Hoc autem conftat ex perfonis 
fuperioribus, mediis & inferioribus fecundum Augufti- 
num, ibidem recitantem verba Scipionis. Inter quas 
períonas debet effe concordia ad modum muficorum 


. €antantium fubtus, fupra & medio. Sicut enim abhor- 


rent aures nifi fonus ipforum cantantium concors fuerit, 
fic horror & terror eft in civitate, religione, & omni 
communitate ex perfonarum ? difcencione; & ficut con- 


 fonantia delectat in Mufica, ficin regno, civitate, teli- 


gione, & omni communitate unanimis concordia. | Et 


"ideo dicit propheta, Ecce quam bonum & quam Jo- 


** cundum habitare fratres in unum!" Quilibet enim in 


- regno, civitate, religione, & omni communitate eft ficat 


litera in di&ione, vel quafi una nota in cantu fecundum 


- fententiam Auguftini de civitate Dei libro 1119. capitulo 


T 


111? Superiorum ergo perfonarum eft jura vel leges (cire 
& eas facere cuftodiri quafi fidei fuz commiffz, & in- 
telligere fe gerere perfonam communitatis. Apud deum 
non eft acceptio perfonarum, fed apud homines. Supe- 
riores perfonz funt fpirituales & * temporales, ut papa, 


| Bros cardinalis, archiepifcopus, & fic de aliis no- 


ilibus 5ftatubus. "Temporales funt, ut imperator, rex, 
princeps, dux, comes, barones, vavafores, & hujufmodi, 
EEUU "LUCERE EL RENS i T Ll INZO ee 
AME ces. ^ Cois M$. 3. $íc. 4. Forte, temporales,  Spirituales, ut 
papa; Ge. 4. ic, k fA ^ 
qui 


37 


Fol. 5t. a. 


Fo]. 31. b, 


38 


Fol. 52. a. 


3. Ref, Antiquari. Warwicenfis, kd 
qui ordinantur magno honore, & cin&i funt gladiis; 
unde Píalmo dicitur infcriptura, *Accingere gladio tuo 
* fuper femur tuum potentiffime." Gladius fignificat 
defenfionem regni & ecclefie. Barones dicuntur quafi 
robur belli. Vavafores, id eft, valentes, vel ut vafa for-: 
tita ad valitadinem, ficut comites, aut coníules ad con- 
fulendum. Omnes ifti & eorum fübditi fant fub rege, 
fed dominus rex non fübeft alicui nifi deo, & legibus. 
abfolutus eft, licet legibus vivere debet propter deum ; 
quia fi alicui * injuriatur, aut aliquid detineatr, füppli-. 
candum eft ei ut fa&um corrigat, quod fi non fecerit | 
deum habet ultorem, nec contra facta fua quis difpu-- 
tare praíumat, nec contra fa&um fÍuum venire, quia. 
quicquid principi placetlegis habet vigorem. Hzc Bret- 
ton in prohemio vel principio libri fui de Jure Angli- 
cano. fte magifter Johannes Bretton erat in jure An- - 
glicano juris peritus, tandem mundum relinquens fa&us ^ 
eft epifcopus Herfordenfis diebus regis Edwardi primi, ut. 
Ícribit Nicholaus Trevet in Cronica fua. |Orandum eft 
pro regibus, ut gratia eis infundatur, & pralati ecclefiz | 
habentes caram animz ejus ? poffunt confulere fibi ad | 
bonum, quia funt intermedii inter ipfum & deum, per. 
quorum preces & virtuofas exhortationes poteft de bono 
meliorfieri. Utile igitur eft regibus preces deo devote 
effundere ut habetur tercio regum tercio capitulo. Regi 
Salamon cor docile à deo devote petenti ad regendum - 
populum hoc fibi deus conceffit, & eciam fuperaddidit | 
divitias & potentiam. Reges eciam, fecundum doctorem - 
de Lira Apoc. x. capitulo, habent fibi limitatos duos | 
angelos bonos, unum ratione perfonz, alium ratione | 
officii. Item idem Pfalmo xrirrr. fcribit, quod rex | 
differt à tyranno, eo quod rex querit commune bonum | 
fubditorum, & eos regit fecundum lineam veritatis & | 
juíticie ; fed tyrannus quzrit utilitatem propriam per. 
fubditorum oppreffionem. Et ut parum fuperius men- : 
tionem feci auctoritate San&i Auguftini de triplici ftatu 
perfonarum, videlicet fuperiorum, ? mediorum, & infe-- 
riorum, quia hic tra&avimus de fuperioribus, nunc de. 
Mare og favis Pr REL mn 

t. Se. 2. Si. 3. F. mediarum, 
reliquis. 


W 


Fijfloria regum. Anglia. 

reliquis duabus procedamus. Inferiorum vero perfona- 
rum eft, nichil preter negocium fuum agere, nichil de 
alio inquirere, nec in re publica curiofum efle, fed pro- 
prium opus & officium fibi injuncdtum ad communem 
utilitatem perficere, fecundum Tullium de Officiis capi- 
tulo xxxix*.  Mediarum vero perfonarum eft, negocia 
inferiorum ad fuüperiores fideliter deferre, accufanda ex 
caritate accufare, promovenda promovere, & concor- 


39 


Fol. 32. b, 


diam fuper omnia inter hos & illos confovere. Haec 


enim concordia debet effe inter omnes in re publica, &c 
 jnomnicivitate fana, bona, & laudanda. Hic ordo 

concordat voluntati dei, fecundum illud Petri 1111. *al- 
. *terutrum adminiftrantes"; & eciam Actuum 1111. « erat 
*eis cor unum, & anima una"; & ad Romanos x111?. 


* Diliges proximum tuum ficut teipfum"; & fequitur, 


.**Dile&io proximi malum non operatur; plenitudo ergo 
* legis eft dilectio." Sit ergo hzc cuique regula in a- 
 gendis tuis erga proximum: Videas fi quid tu erga 
eum intendis, fi ! faceret tibi ? an te lederet, aut noceret 
tibi, vel difpliceret tibi. Si fic, omnino dimittas, quia 
fic agendo ratio tua plane tibi oftendit, quod non diligis 


proximum. Et, ut fcribitur primo canone Johannis ca- 
pitulo xr1r, * qui non diligit proximum fuum quem vi- 


* det, deum quem non videt quomodo poteft diligere?" 


Sequitur ex hoc, quod qui non diligit proximum, nec 
diligit deum nec proximum. — Ne facias ergo proximo, 
quod tibi nolles fieri. .O ! igitur vos amatores mundi, 
qui villas deftruitis, vicinos veftros de habitationibus fuis 
expellitis, qui, ut oftenditur fupra, fi forte verbo, non 
tamen re deum aut proximum diligitis, profedo fciatis, 
quod ordinem naturx fübvertitis, & ideo ut czci vifu 
carentes rationis in foveam dampnationis eterna irruitis. 
Et, ut ante dixi, probo, quod ordinem nature à deo 
? editam inordinate fubvertitis. Nam, fecundum beatum 
Paulum ad Romanos xr1?. **unum corpus multi fumus." 
Unde in diligendo proximum habemus veram & (anam 
| do&rinam in fimilitudinem membrorum, fecundum di- 
verfas fimilitudines. Prima fimilitudo eft hzc : Quod- 


1. Si. 2. Sie. 3. Sie 


libet 


Fol, 33. a; 


49 


Fol. 55. b. 


Fol. 34. 2. 


j. Roffü, Antiquarià Warwticenfis, 

libet membrum non folum fibi, fed & aliis membris fuc- 
currit, ut * oculus pedi, & capiti, ac ceteris membris 

rgcavet, & pes totum corpus fupportat. Sic quilibet 
Juftus non folum fibimet, fed & aliis pro bono communi 
communicare & proficere debet. Nam clerus & viri 
ecclefiaftici quafi oculi queque. offendicula anima pra- 
dicando premunire debent. Et modo confimili medici 
docent regimen corporis, & juris periti fpirituales & 
temporales leges ecclefia & temporalium pronunciant, 
quibus pax communicatur & jus unicuique obfervatur, | 
Item membtis ? mutulatis ufus membrorum caffatur. Ut 
digitis manuum vel pedum abcifis non poteft quis am- 
bulare, fcribere, vel alia opera manualia facere; fic vil- 
lis deftru&is deftruitur provincia in burgis mercatis. Et | 
fic ifti villarum dirutores non poflunt negare quin lz- 
dunt & mutilant, quantum in eis eft, totali provincia 
ubi fua mala enormia exercent. & provinciales expel- 
lunt. Quid igitur di&uri funt tales miferi in die judicii, | 
allegantes pro fe pauciffima forte opera mifericordiz, - 
qux umquam fecerunt ? ut in Legenda quartz feriz in | 
capite Jejunii : **O domine in nomine tuo mifericordias . 
* fecimus." Quibus di&urus eft dominus, ** Quod de- 
** diftis dicitis, quod feciftis rapinari quare non dicitis ? 
** Quos hofpicio recepiftis non reticetis, fed quantos de 
* habitationibus fuis exclufiftis reticetis." Cum ergo ju- | 
dicium fine mifericordia, fecundum Jacobum Jacobi II*, 
erit illi qui non facit mifericordiam, in vanum erit tunc | 
vobis petere mifericordiam, & multo pocius cum ? ele-: 
mofinz veftrz non funt: de juítis laboribus veftris, fed | 
per rapinam & extorcionem de rebus alienis. Preterea, 
dominus rex cum milicia & affiftencia * providum ma-. 
gnatorum aliis & digne praeft in regimine & protedi- 
one ; fed plebei tam artifices quam laborantes & coloni: 
prote&ioni fuperiorum & defencioni fe fubmittunt, Ipfi 
eciam fupcriores 5 victo & veftitu per eorum labores 
fuftentant. E converfo faciunt ifti villarum & ecclefia-- 
rum parochialium. dirutores, deo offendunt, homines. 
rationales à villis eicientes, & beftias pro eis irrationáles. 


Mm 2. mue ETE PETA 


*7 


i. Occulus Má. 2. Síc. 3. Si. 4. 8$. $5. Sic. j 


inducentes;. 
s 
bo 
^ 


Hhiflovia vegum. Anglie. 
inducentes. Ecclefiz dei offendunt, ecclefias deo dedi- 
catas deftruentes, decimas antiquas minuentes, & folitas 
oblaciones adnichilantes. Regiam celfitudinem laedunt, 
eo quod ubi prius homines ad regis & regni defencio- 
rem corpore robuftos & fortitudine habiles habere fo- 
lebat, modo tantum bruta animalia remanent.  Pauci- 
ores eciam folito funt modo ubi hzc peftis regnat vil- 
— ]e, & ex confequenti pauciores homines, & nulle alix 
-. ville per hoc creícunt, fed potius leduntur, quia in allo- 
. catione per regiam mifericordiam taxationum domini 
villarum dirutarum de ipía allocatione pro carencia te- 
mentium magnam partem ejufdem allocationis eifmet 


"I 
i 


Ju 


appropriant, & totum onus fuper villas non dirutas ap- - 
ponunt.  Offendunt eciam civitatibus & villis mercatis Fol. 54. 


multipliciter, tum quia caufant cariftiam: (nam ubi de- 
ficiunt coloni deficiunt eciam grana, & per villarum de- 
ftru&ionem multi pauciores funt coloni, & folita cul- 
tura reducitur in herbagium. | Sequitur ergo neceffario 
'ex hoc major parcitas granorum, & ex confequenti ori- 
tut & augetur cariftia, & multimode minoratur habun- 
dantia qua civitates burge & villa mercate profpera- 
bantur;) tum quia, villis dirutis, eft minor populi afflu- 
entia venientis ad nundinas & mercatas, & per hoc mi- 
nuitur emptio & venditio, unde mercatores ceterique 
mechanici depauperantur, quorum depauperatio mina- 
tur ruinam civitatum, burgorum & villarum, ubi major 
populi confluentia adeffe folebat, & íi continuaretur, 


. regni totius defolationem procuraret, quod abfit. Et fic 


. iftorum malorum virorum avaricia totam rem publicam 
- ledit, offendit & pene fubvertit contra do&rinam & le- 
— gem theologicam, juxta illud ad Galathas fexto: **AI- 
"*'ter alterius onera portate, & fic adimplebitis legem 

ietrrChriftf."! i 
. . Secunda fimilitudo eft, quod quidquid unum mem- 
|. brum recipit omnibus aliis membris communicat, ut ci- 
' baria fumpta in ftomacho poft terciam digeftionem, ut 
trádunt medici, per naturz folertiam quod utile de eis 
relinquitur omnibus membris fecundum eorum indigen- 
ciam mittitur per venas, & alia receptoria, & per hoc 
| EF | vita 


Fol. 55. a, 


41 


Fol. 55. b. 


jJ. Reffi, Autiduarii Warwicenfis, | 
vita noftta indies confervatur. Sic boni Chriftiani finguli, 
fecundum eorum poffe, ex mifericordia aliis Chrifticolis 
indigentibus mifericorditer adminiftrant, juxta illud Pe- 
tri i117. *Unufquifque prout accepit gratiam à do- 
* mino in alterutrum illam adminiftrantes, ficut boni 
** difpenfatores Chrifti." E converfo faciunt ifti villarum 
dirutores avaricia infecti, feipfos ditantes, fuos vicinos 
depauperant, multos exheredantes, & multo plures men- 
dicitati & aliis miferiis exponentes. Unde in natura, fi 
unum membrum plus debito de aliquo humore habun- 
dat ftatim inficit alia membra. — Sic dives pecuniis ha- 
bundans villas deftruit, circumfodit, & fepibus munit, 
proximos ibi prius manentes lzdit, à domibus propriis 
recedere cogit, & multa enormia ad fuam avariciam 
agit explendam. Exemplum in natura per catarrum 
quandoque ? migranea generatur, & hxc quandoque 
oculos eruit. Ex catarro eciam quandoque dolor den- 
tium gignitur. Unde pro dolore multi dentes eruere co- 
guntur. Sic ifti villarum dirutores feipfos ditant, & alios 
à propriis fedibus ad fuam in futuro dampnationem, 
uod dolendum eft, expellunt. 

Tercia fimilitudo eft, quod unum membrum fibi re- 
putat fieri quod alteri accidit, five bonum five malum. 
Unde fi lzdatur pes, os loquitur ledenti dicens: **Lo- 
*' dis me." Non dicit, **1zdis pedem", fed **lzdis me", & 
fic dealiis partibus lzfis.. Sic ait Apoftolus ad Romanos 
xii9. **Flere cum flentibus, gaudere cum gaudentibus." 
Sic non faciunt ifti avari villarum deftru&ores; nam 
cum per eos exheredati lugent illi gaudent. Et cum non 
poffunt habere fuum facinorofum intentum, tunc illi in- 
aniter & inutiliter lugent. 

Quarta fimilitudo eft, quod unum membrum non in- 
videtaltri, nec lzdit ' eum, licet eo habeat officium no- 
bilius; ficut capur non invidet pedi. Non fic faciunt 
ifti avari villarum dettru&ores, fed invident proximis 
fuis illis ? refiftentibus, quamvis in confpe&tu moribus 
funt multo meliores & diviciis inferiores. Sed fi in 
corporali fubftancia membrum putridum fuerit, illud 


I, $e a. Reciftentibus M3, j 
abíci- 


L 


- 


£fleria vegum. Auglie. 

abícidendum eft, ne alia membra inficiat. Lex fures 
fufpendit, & fic deus eos hic qui funt deftru&ores villa- 
rum, aut eos depauperat vel infirmitatibus vexat, aut 
anala morte interimit, ut quidam fufpenfi funt, quidam 
decollati, quidam infra ecclefiam occifi funt, co quod 
ecclefias ' deftruerunt, quidam ad patibulum tracti, qui 
diu refervati funt, hoc eft, ad correctionem, vel ut hic 
compleatur eorum gaudium, & in futuro ad eternam 
deícendant ? afflixionem & poenam. 


" Quinta fimilitudo eft, quod fi unum membrum lzdat Fol. 56. « 


aliud, non fe vindicat fed patienter fuftinet, & pocius 


illud à malo defendit, ut f1 manus carpentarii cum in- - 


ftrumento lzdat pedem, non vindicat fe de manu, fed 


pocius manum fovet & defendit. Non fic ifti avari de- - 


ftra&ores & dirutores villarum. — Cum, fecundum Apo- 
ftolum, ut fupra, ad Galathas, ** Multi unum corpus fu- 
* mus, & non omnia membra unum officium habent ;" 
ifti male difpofiti viri contra legem dei & ordinem na- 
turz, comembris fuis, id eft, aliis Chriftianis, * obciftentes 
valde graves funt, & contra naturam membrorum vici- 
nos fuos ad fuam dampnationem male tractant & mul- 
tipliciter ledunt, & fic convertunt dile&ionem proximi 
in dampnabile odium. — Utinam haberent * antidodum 
fufficiens ad expellendum hoc peftiferum avariciz toxi- 
cum à cordibus eorum. Homines pacifici affimilantur 
ex proprietate columbis, &c cafte perfonz turturibus, 
mites agnis; fed ifti villarum dirutores fecundum Docto- 
. res affimilantur bafilifcis. Eft autem, fecundum Yfido- 
rum, bafilifcas Grzce, id eft, regulus Latine, & eft rex. 
ferpentum, eftque animal parvum femipedale in quan- 
titate, albis maculis lineatus. Habet caput ut gallus 
cum crifta alba, & caput curvatur ad terram, & habet 
. duos pedes, & duasalas, & caudam ferpentineam. Et 
.ita prz ceteris venenofis alia animalia venenofa excellit, 
«quod rex ferpentum vocatur. Ex proprietate habet 
omnia viventia fibi objecta folo vifu interficere, repti- 
lia, gre(fibilia & *aiere volancia, & omnia virentia, ut 
arbores, herbas, & gramina, fuz habitationi & con- 
l. Sie. 2. Oje. 3. 8j. 4 Sic, Leg, antidotum, — f. se. 


F2 Ífpectui 


om Lo ——————————————————Ea——EO———————-"-———————————w——————————————————————— A ÁM M 


— mA 


JT—— 


————— ———— 


44 J. Reffi, Antiquarii. Warwicenfis, 

fpe&ui circumjacentia. Sic ifti villarum dirutores vicinos 
fuos juxta eos vivere non finunt, & violenter coguntur 
recedere, quod dolendum eft. | Deus, cum placuerit, fe- 
ftinum & utile remedium ad rei publice proficuum gra- 
ciofe apponat. De hac materia iterum tradabo cum 
pervenero ad tempora regum Aluredi & Willielmi 
Rufi. | : 

Guthelins — Poft mortem regis Guthelini non memor fum me Ie- 

*x* M.  giffe de aliquo rege vel potenti ! principe civitatis aut 
villa nobilis conditore, quoufque perveniatur ad regem 

Gorbonia- Gorbonianum ejus quintum füccefforem, ? qui", ut fer- 

nusreX Quite condidit Grantham,; &, ut multiafferunt, multum 


fui i 
erdum decoravit Cantebrigeam, & hic ? Londoniis fepeliebatur 
wd gr feptimo anno regni fui, & non multum pott fucceffio 
Peridas regalis pervenit ad Peridurum. Qui fecundo anno 
rx q regni fui condidit villam de Pikryng boriali plaga An- 
vilam de gliz comitatu 5 Eboracen(i, & ibi idem rex, ut ipfe jf- - 
 Fickeringe ferat, $erat fepultus. Deinde poft longum temporis pro- 
Rex Lud Ceffum regnavit rex Lud, qui muros civitatis Nov 
cpnditote AT. de novo fecit, & nobilem portam ibi " conftruxit, 
Trono. Qu ab ejus nomine * ufque hodie Ludgate appellatur, 
dig M *eciam multis turribus dictam civitatem decoravit, & an- 
- *357*'tiquo nomine,fcilicet Novz Trojz, *oblivione fubmerfo, 
à nomine füo Caerlud appellari juffit, id eft, civitas Lud. 

Sed modo vocatur '? London, Gallice dicitur Londurs. 
Tandem ipfe rex Lud juxta portam, quam condiderat, 

!G Britanice dictam Porthlud, Saxonice Ludgate hono- 

rifice fepultus eft. Quo defun&o, propter minotem z- 
taffbilangstatem filiorum fuorum fubrogatus "^ frater fuus rex Cat- 
rx.M.  fibelanus, vir ftrenuus & providus tempore pacis & . 
Julius ce. guerra, ? Hujus tempore Julius Caefar in regnum '5 ap- 
fr.M.  plicuit. Sed rex Caffibelauus eum '5 in" Gallias fugavit. 
"Tandem regno civili litigio divifo Julias Caefar !6à parte" 


| 


1, Principe, ut inquit Rofcius, civitatis C, C. 2. Deeif C. C. 3. Lon- 
dinis C..C. '4. 47. regni C. C. . Eborach C. C. 6. Sepultus eft C. C. 
7. Conítrinxit C. C, 8. Ac eciam C. C. 9. Subverfo C. C. 10. London. 
Nam Gallice C. C. 11. Britanice dicitur C, C, 12. Fuit frater fuus nomine 
Caffibelanus, effe prore&orem ac regem fuper Britannos, qui fuit vir ftre- - 
nuus €, C. 13. Nam hujus C. C, 14. In portu Rutupino applicuit C. €. 
15. Vi C. C. 16. Aperte C. C. : 

1 Caffi- 


Hiflevia regum. Anglia. ^v 
Caffibelano advería tandem in regnum revocatus, victo- 
riam ' reverfus" optinuit, & regnum Romanis tributa- Ex juffa u- 
rium fecit, Erat autem vectigal quod rex Caffibelanus 1,5; ron- 
tunc Julio Cefari & Romanis annuatim tria milia ? li- dinarius, 

. . . .: caftrumDo- 
brarum argenti. Per hiemem totam ? Julius moram Lon- ,,;. eno. 
don & ubi fibi * placuit continuavit, quo fpacio, ut di- fente ince. 
citur, turrim Londoir, & alia certa loca, ut Rocheftri- P^ o 
am, Doveram confttuere coepit, & in vere verfus Ro- 
mam regreffus contra Pompeium receffit & vicit, 5 & 
extunc folus fuper Romanos imperavit, ut hilitoriz te- 
ftantur.^ Nec multo poít quin regnavit in DBritania 
nobilis rex Kymbelinus, alias Guthelinus, vel Kevelinus, cuthelinus 
qui magno ftetit Romanorum favore. In tantam eorum 7 2. b. 
inciderat amicitiam, ut cum poffet tributum eorum de- 
tinere, gratis impenderet. Hic nutritus fuerat Rome 
cum Odcaviano Cafare Augufto, & ab eo armis deco- 
ratus eft. HujusSanno regni xr 11?. natus eft apud ? Beth- muc eh 
lem no&e fabbati, qux diem fabbati fequebatur, anno Fama 
etatis beatz Mariz xr1119, dominus nofter ? Ihefus Chri- 
ftus, cujus preciofo fanguine redemptum ett genus hu- 
manum.  lAegi Kimbelino mortuo, & Londoniis fc- 
pulto, fucceffit fuus filius fenior & primogenitus nomine 
Gwyderi, multis annis regnavit, contemporaneus Chrifti cuiderius 
& beate virginis, eoque circiter anno quo beata Maria, ^^ " 
mater Chrifti, obiit, ipfe infortunio belli extin&us eft. 

Hic, fecundum affercionem David LL, thefaurarii ec- 

clefiz Landaveníis, urbem Legionem," alias Ca&rleon, Urbem e 
in Leogria, que nunc Warwyke appellatur, in magno warwicke. 
favore habuit, eamque fumptuofa reparatione decoravit, - 


1. Deeff C. C. 2. Librarum folvebat, Per hiemem C. C. 3. Julius Cafar 
moram "fecit Lond!niis, & ubi C. C. | 4. Placuit, gofpatio, ut dicitur, Lon- 
dinarium incipiebat ob titulam Britannorum, ac euam condere juffic caftrum 
- Dorenfe ac etiam Rofenfe, ad patriz defenfionem, & ejiciendos inimicos, 
|Haxc enim cara conítruere ccpit, & opus continuatur, per ejus edictum, 
&rario communi, & in vere (c. C. C.  $. Defunt (. (. 6. Anni regno 
"KLIIC. CC. 7. Bethlem Judx no&e fabbati, anno «tatis beatz €. C. — 8. Ihe- 
fus Chriftus. Qui Kimbelnus mortuus & fepulius eft cum | patribus Lon- 
diniis. Cui fuccefft fuus filius fenior & primogenitus Guiderius (nomine) 
qui multis annis regnavit. Qui tandem infortunio belli extin&us eft, Hic, 
fecundum David Vel, id eft, Davidis Fluellene, the!aurarii ecclefim Landa- 
veníis, urbem Legionem, C. C, 1 


& 


46 — J-. Refi, Antiquarii Warwicenfis, 
Arigaus & privilegiis *roboravit. Cum igitur quadam vice tri-- 
"^  butum,quod appetebant, Romanis denegaret, füpervenit | 
Claudius, qui in imperium faübrogatus fuerat. Aderat 
cum €o princeps militie nominatus Lelius Hamo, qui 
arma Britaniz affumens Britonibus fe commiícuit, 8c 
ftrenuiffimum militem regem Guiderium inter fuos pro- 
ditorie interfecit, & fubito dilapfus ad fuos fugit, quem 
Fol. 33. 4, regis Guiderii frater armis regalibus indutus rex Árvi- - 
Gloefüer. ragus maxima feftinatione infequens in brevi fuper ripam | 
eictor. M-maris cum multis aliis interfecit, quz de nomine Ha- 
monis Hamptonia ufque hodie vocatur. Denique fa&o | 
pacifico tractatu cum Claudio imperatore & novo rege | 
Britonum Arvirago, convenerunt in hunc modum, ut rex 
Arviragus accipiens Claudii liam nomine Genuiffam in | 
uxorem, & tributum folitum folvens in Romanorum 
maximum affumeretur cum amicitia favorem.  Miffi 
tunc funt qui Romam pro filia Claudii omni feftinatione - 
tranfirent, & omni feftinatione ducta regi Arvirago in - 
uxorem eft copulata, & ubi erat locus nuptiarum in rei | 
memoriam Claudius imperator urbem condidit, quam à 
nomine fuo Caerclaw, id eft, Gloceftriam nominavit. | 
Receffo Claudio iterum certo fpacio pertranfito tribu- 
tum Romanis negavit. Supetveniens tunc ? Vafpafianus 
poftea imperator, fed tunc à Claudio ? miffus in Britones | 
juxta Exceftriam irruit, ubi Arviragus cum eo obvia- - 
vit, & inter partes acriter pugnatum eft. Sed demum 
mediatione reginz Britonum Genuifíz, filie Claudii, | 
in firmam pacem *concordarunt cum fubje&tione Bri- - 
tonum fenatui & confueta & impoíterum femper folu- - 
De Hibernocione tributi. Hac convencione facta & firmata duces | 
nEggecar & commilitones fuos miferunt in Hiberniam. Hieme | 


1. Roboravit. Guederici frater, nomine Arviragus, regnavit &t acriter - 
pugnavit contra Romanos, & vicit eos, fed in hunc modum tandem e 
inierunt, ut Arviragus rex acceperat (l. acciperet] in uxorem Claudii fi- - 
liam, nomine Geuiffam, & tributum folutum íolverer. "Tandem dedud&a eft P 
Geuiffa cum omni feftinatione, & regi Arvirago data eft in uxorem. Ob cu- 
jus rei memoriam Claudius urbem condidit nomine íuo Caerclaw, id eft, 
Gloceftria, Receflo Claudio, iterum tribdtum Romanis negavit fuperveniens 
tunc C. C. 2. Sie, 3. Miflum eft, & Britones juxta Excetter obviavit, ubi - 
fortiter pugnaverunt ambo duces. Sed demum meditatione reginz Genuiffie, 
filiz C. C. 4. Concordaverunt C. C, 


vero 


' Hifloria vegum. Anglia. 47 

vero finita rediit * Vafpafianus Romam, * & Atviragus vato. 

| remanfit in Britania. Tandem defun&us Claudioceftriz, nus. «. 

| fepultus eft in quodam templo quod in honore Claudii eget 

dicaverat. Succeffit ei in regnum filius fuus Marius, virgagel f- 

| potens & prudens", qui civitatem Ceftriz reparavit nilbeb.a 

| fumptuofe. Cujus diebus quidam Pi&orum rex, * Rod- 5,97." 

| fik nomine, de Sithia cum magna claffe veniens ingagie M; 

* Albaniam coepit patriam illam vaftare. — Cui obvians Marius reg. 

| rex Marius cito illum interfecit in loco qui Stanefmor"" 

| dicitur, ubi erexit lapidem in fignum victoris. Qua 

| poftea provincia de nomine fuo dicta fuit Wettmaria. 

|! In quo lapide inícriptus titulus memoriam ejus ufque in 
hodiernum diem 5 teftatur. Perempto vero rege Rod- 

"rik, rex Marius populo divicto qui cum eo venerat par- 

| tem Albaniz ad inhabitandum, quc Cathanefia nuncu- 

| patur, dedit. Erat autem deferta & inculta à nullo in- 

| habitata. Cumque uxores non habentes filias Britonum 

| ab illis petiviffent, Britones ipíos in deteftatione ha- 

| bentes plane negabant. Hanc repulfam paffi transfre- 

taverunt in Hiberniam, ubi quod quxfierantoptinuerunt. 

Horum primus rex poft Rodricum Berench nomine, qui 

| fecit pulchram villam fuper aquam T wede, quz à nomine villa qua 


é : NEN :c dicitur Bera 
| fuo Berewyke "appellatur. Regnavit rex Marius annis 2e P 


| x. Sie. 2. Et Arviragus vi opus perfe&um caftrum Dorenfe & portum 
Rutupinum obturavit contra vim Vefpafiani & fuorum Romanorum, ut 
| Britannia manfit, & obiit, & Claudioceftrie fepultus eft. «ec Yobícl) 
| «aftie after tbe conquett, xag xoell finítbeb, beantifpeD anu 
| enlatgco by ilDilliam tbe Conqueror ano bíg fBobility, (n fa 
mucb tbep gate nameg to tbeiv loogíngs, ten appoínten to 
| the fate &eeping of tbe fapo catiie, (n fo muc) tbat Dibcre 
of their cotes be glaceo (n tbeiv &oxoerg, anb (n Qowarb tie 
| fourth g tíme mucb beauti(peo, Arviragi deceffum, qui fepultus 
| fuit in templo in honorem Claudi dedicato in Claud:oceftria praedicta, 
. Deinde fuperveniebat in regno filius ejus nomine Marius, vir potens &c 
; prudens C, C. 3. Rodericus (. (. 4. Albaniam, id e&, Scotiam, ccepit C. C, 
$. Teflatur, Roderico vi&o dedit Pi&is alas, Sithis eam partem Albaniz, 
qux Cathanefia dicitur ad habitandum. Qui quidem Pi&i recufantibus Bri- 
tonibus uxores Hibernienfes fibi parciverunt à Roderiki deceflu elegerunt 
fibi alium ducem nomine Berench, qui fecit pulcherrimam villam. (. ('. 
6. Appellatur, id eft, vicus Berenchi, qui quidem Marius obiit cum regna- 
verat annis 29. & fepultus eft apud Carelile. Huic fucceffit (ilius fuus Coy- 
| lus, qui nihil egregie faciebat, & obiit, cum enim regnavit 40. annis, & 
fepultus eft in Eboraci civitate, Cui fuccefür filius füus nobilis €, C. 


XXIX, 


49 9. Roffi, Antiquarit Warwicenfis, 1 
Coylus rex. XXIX. & apud Cairleyl eft fepultus.. Huic fucceffit filius 
"n fuus Coylus, qui regnavit annis xr. & Eboraci fepellitur. 
Lucius rex. Cui fucceffit filius fuus nobilis" rex Lucius annis ' 1xvrr. - 
M. cs i, Hic erat primus rex Chriftianus de cunis regibus, *&c 
Chriftiani- pro San&o inter eos accipitur. Hic *ambafiotores Ro- ; 
nte cir mam mifit cum epiftolis fuis Eleutherio *papz, ut ab " 

i 


annum Do- . * * LI . . . . 
minir;6. Chriftianitatem 5reciperet. Cui papa deftinavit duosreli- 


Fol. 39. a. glofos doGtores dignitateantiftites Faganum &Dumanum | 
Chriftum praedicantes. Hii ipfum regem facro baptifmate - 
abluebant. Cujus bono exemplo multi alii confluebant - 
ad baptifmum circa annum domini crvr. fecundum" 
$Bedam. Tunc templa plurimorum deorum infra am- 
bitum regni ubique dedicata uni deo per predi&os fan- 
«&os" Doctores de novo confecrata funt, & diverfis coe 

Tres archi- tibus ordinatorum repleverunt. ? Fuerunt tunc in Bri-: 

Anges tania xxviII. flamines, necnon & tres archiflamines, 

Locium re- quorum poteftati ceteri flamines ? fübmittebantur. lllo- 

gem infi- rum fpurcitia expurgata, pro prophanis expulfis inducti 

tutz funt. «di : t Y E 

M. funt veri" unius dei cultores, '?ac" ubi fuerant " archi-- 
flamines impofiti funt archiepifcopi, & ubi fuerant fla- 
mines epifcopi" indu&i funt. Sedes autem archiflami- 
num in tribus nobilioribus totius regni civitatibus, Lon-^ 
doniis videlicet, & Eboraco, atque in urbe Legionum, 
quam fuper Ofcam fluvium in Glamorgancia veteres 
muri & zdificia fitam fuiffe teftantur. Hiis igitur tribus 
evacuata füperftitione ? viginti octo" epifcopi fübduntur, 
divififque parochiis fubjacuit metropolitano Eboracenfi 
tota Albania, ? fcilicet" ab Humbro " ufque" borialem- 
plagam. '5Londonienfi vero metropolitano fubmiffa eft 
Loégria & Cornubia. Has provincias '6 fecerint Sabrina 
& Cambria, id eft, Wallia, quz urbi Legionum " fubja- 


] 
1. 47. Cum regnare incipiebat primus rex Chriftianus C, €. 2. Ac €. C 
3.Gic, 4. Romanorum epifcopo, ut ab(.(. $. Acciperet. Cui idem Eleuthe- | 
iius deftinavit (. C. 6; Venerabilem Bedam (. (.. 7 Templa deorum, fed po-- 
tius fynagoga Judzorum, uni foli Deo iníra ambitum ejus regni dedicata 
fuiffent, & per przdi&os fan&os C, C. 8. Nam hinc fuerunt in Britania 29. 
flamines C. C. 9. Submittebantur. Inftituti funt veri C. C, 10. Deeft C. C 
ir, Archiflamines inftiruuntur archiepifcopi, &c ubi flamines ibi epiícops 
C. C, 12. 29. C. C. 13. Sed C.C. 14. Verfus C. C. 15. Londinenfi C. C. 
16. Fecerunt C. (. 17. Subjacuit. Et nobilis antiftes, & cun&a que fece- 
rant à beatiffimo patre Eleuthero confirmari impetraverunt, Tunc glori- 
oíus rex Lucius maximo gaudio C. C. : 

cuit, 


0o 00 Hifleria regum. Anglie. 49 
cuit. Deinde reftauratis omnibus redierunt antiftites 
Romam, & cun&a que fecerant à beatiffimo patre 
domino papa confirmari impetraverunt. Facta confir- 
matione rever(i funt in Britaniam'cum multis aliis comi- 
tati, quorum do&rina gens Britonum in fide Chrifti co- pr ,,. 
roborata fuit, . Tunc gloriofus rex Lucius maximo gau- Lucius rex 
dio &u&uans poffelfiones & territoria,ques prius idolorum [caer 
templa ' poffiderant, in meliorem ufum vertens, ipfa ec- rium tem. 
clefiis ?fidelium" permanere conceffit, & quia majo- e 
rem honorem ipfis impendere debuerat, ampliavit illa porum, ac 
majoribus agris & ? manfis, omnique honore füblimavit. Sau n 
Iater hxc Claudioceftrie ab hac vita migravit, & in ec- «m ampli- 
clefia primz fedis honorifice eft fepultus anno domini 9/7 7» d 
centeffimo quinquagefimo fexto. * Caruit*eciam" prole ^ 
qui fibi fuccederet. Poft hunc rebellaverunt Britones 
Romanis, fed àb imperatore Severo domiti funt. Qui 
Severus, infeflatus à Falgenio rege $Pi&orum", fecit; 
murum à mati ufque ad mare, non ex lapidibus fed cel- 
 pitibus, inter Deiram & ' regnum" Pi&orum, * ut" im- 
petam eorum propius accedere prohiberet. | ? Hic Seve- severus 
rus, natione Affer vel Affricanus, in bello contra Ful- imeerator. 
genium interfectus eft, '* & Eboraci fepultus, Fulgenio 
letaliter vulnerato. Reliquit ipfe poft fe duos filios, 
Baffianum & Getam. ' Quorum Geta ex matre Iomana gms, 
genitus " erat, Baffianus vero Britanica. Igitur patre rex. M. 
eorum Severo imperatore defuncto, füblimaverunt Ro- 
mani Getam in regem, faventes illi quià ex utraque parte 
erat Romanus, | Quod abnegantes Britanni Baffianum 
elegerunt, quia materno fanguine ipfis conjun&us erat. 
Proinde commiferunt fratres pugnam, Getaque interfi- 


t. Sie. 2. Det C.C. 3. Manfionibus C. C... 4, Caruit fobole qui fibi 
. fuccederet.  Rebellantibus Romanorum  edi&is Britonibus  miffus eít Se- 
verus imperator, qui Britones fuo. magno malo fubjugaverat. Qui Severus 
-infeftatus C. C. 5. Enim pro eciam reponendam effe conjicit, fcriba ad oram co- 
dicis Bodlejani. Sed dzffentio. 6. Piftorum, alias PiGorum, C. C. 7. Regem 
€.C. 8. Et C. €. 9. Hic quidam Severus validus Aífricanus in bello C. C. 
190. Et apud Eboraceníem civitatem fepultus eit, ac eriam Fulgenio lxta- 
liter vulnerato, obiit.circa annum gratie 7:60. Reliquit Severus poft cum 
duos filios Baíficum &k Getam C. C. 1:. Eft, & Baí^anus Briianica matre 
ortus eft. Ideo patre Severo deiun&o [ublevarunt Romani Geiam quafi 
nobiliorem & eo fideliorem, recu(an;es Dalfianum, ^ Qnod abncegintes Eri- 
tonni € C, 


, G citur, 


$o 3$. Roffüi, Antiquarii. Warwicenfis, 
citur, & Baffianus regno potitur. ' Poft hoc crevit ci» 
. vile bellum in regno, & femper victor poft vi&um 
Coellus rex 2 : 1s 
fudáer "regnavit, donec ? perventum eft ad Coelum, ducem 
fuit Celce- Kaercolini, id eft, Colceftrie, quam urbem primus zdi- | 
We in ficavit, & ^ eciam alias civitates, Ícilicet Caerleyn, & 
ermarden, Caermerdin, & Herfordweft in Weftwallia." Cujus tem- 
ac mu. pore Romani *legaverunt Conftancium fenatorem, qui 
wet.M. Hifpaniam illis fubdiderat, virum fapientem, audacem, & 
* Fol. 40.2. Conftancize civitatem in Normannia zdificavit, & hic 
pre ceteris rempublicam augere laboraverat. Ifte hono- 
rifice à rege 5 Coéll receptus eft, & concordati funt fub 
Helena he- hac forma, quod $ Col tributarius Romanis regeret pa- 
re $^ cifice. Cito poft rex Coél obiit, & * Londoniis fepultus. 
flantiiim. €ft. Reliquit poft fe unicam filiam heredem nomine | 
pros Helenam. Hanc cum diademate regni Conftancius im-— 
perator fibi copulavit in uxorem, genuitque ex ea nobi- 
lem filium, poftea totius mundi monarcham, magnum - 
videlicet * Conftantinum. — Proceffu temporis obiit im- 
perator Conttancius Eboraci, ? ibique eit fepultus, re- . 
gaumque filio fuo '? Conftantino donavit. Eoque tem- 

. pore erat quidam tyrannus Romz, vocabulo " Maxen-. 
ean. Cius, qui quofque nobiles, quofque probiffimos cives 
" exheredare conabatur, peffimaque tyrannide nequiter | 

rempublicam opprimebat. 5 Romani moleftiam ejus non. 
ferentes miferunt in Britaniam ' Conítantino, ipfum in 
odium adverfus predictum tyrannum incitantes, 5 quod 
cum de generatione eorum ad expellendum Maxentium 
cis in auxilium cum omni feftinatione poffibili veniret. 


Ipfe Maxencius Sanctam Katerinam, regis Conftantini | 


r. Deinde crevit C. C. 2. Regavit M$,. 3. Pervolutum eft ad Cozllum, 
Cocllus Baffani fucceflor dux Caercolini, id eft, Colcefirie, quam vero | 
urbem primus fuit fundator, ac zdificavit, ac etiam alias quamplures ci- 
vitates, fcilicet Caerleon ac Caermarden, & Herfordweft in Weftwallia C. C. 
4. Eligerunt ac lepaverunt C.C. 5. Colle C. €. 6. Coél Romanis tribu- 
varius fiet pacifice €. C. 7. Londiniis cum aliis regibus fepultus efl. Qui 
rcliquit poft fe unicam fibi filiam ac heredem, nomine Helenam, ac ad 
diadema regni eve&a eft, cui Conílantius fe in facris nuptiis dederat, ge- 
nuitque ex ea nobilem C. C. 8. Conftantium C. C. 9. Ibi eft C. C. 10. Con- 
ftanio C.C. rr. Maxentius C. C, 12. Exhereditare C. C. 13. Romani 
non feruntur ejus molefliam miferunt C. C. r4. Conítantem, ipfius in o- 
dium C.C, 1;. Defunt omnia in (. C. ufjte ad, Adunato igitur forti ex- 
*rcitu e. 

propinguam 


Fifforia vegum. Anglie. 2: 
propinquam confanguineam, parum ante Alexandria in 
Afia crudeliter * perimerat. Cujus facrum corpus manu 
angelica ab Alexandria in montem Synay miraculofe p, ,, 
eft delatum. Conftancius vero imperator duas, licet non 
fimul habuit uxores; Secunda eràát San&a Elena, mater 
magni Conftantini. Prima cjus uxor erat Hefter, filia 
& heres regis Armeniz, quorum filius, rex Alexandriz, 
Coftus de uxore fua regina Mcliade, filia regis Cipriz, 
genuit (de qua preloquuti fuimus) beatiffimam virgi- 
nem & martyrem Sanctam Katerinam. Erat ifte Max- 
encius ipfius archityranni Maximiniani (quem ille dei 
inimicus diabolicus Dioclicianus in conforcium imperii 
fumpferat) filius." Adunato igitur forti exercitu Romam 
* adiunt, illamque cito fibi fübjugavit, & poftmodum to- . 
tius mundi? monarchiamoptinuit,* Maximiniano devidto content 
figno crucis ipfi Conftantino divinitus oftenfo. Hic pro- bal ait) 
ceffu temporis Chriftianus effectus, & à * beato" Silve- 
ftro $papa baptizatus ob reverentiam Chrifti Sancto Sil- 
veftro fupradi&o 7 fuifque fuccefforibus omnes impe- 
riales dignitates contulit. Ecclefiam omnium impera- 
rum primus poffeffionibus & libertatibus ditavit, & coc- 
pit *regnare anno domini cccvxir. & fan&us habetur Belema Co- 
apud Gracos folempniter ?canonifatus. Cujus feftàm ac Londi- 
1? apud eos feftive celebratur xxr. die Maii, cujus MEL piel. 
Sancta" Helena civitatem * Londoniarum ac Colceftri- cinxit mo- 
am moenibus circumcinxit. ^" Succeffu poft. temporis^ibss. M. 
quidam fenator Romanorum, nomine '* Maximus, magni 
Conftantini confanguineus, nepos Co&li regis, paris 
Sanc&tz Helene, Britaniam venit, & diadema regni cum 
uxore fua, !5filia" & heredc regis Octavii, cepit. — NecPol 4t. ^ 
diu poft quin partem Galliz conquifivit, ' quz Parva Send a 


Britannia ufque hodie eft appellata. Provincia illa dc- regni gu« 
bernator, M. 


1. Sic. 2. Adivit C. C; 3. Monarcham opt. C. C. 4. Maximiano (. (. 
3. Deefl. (. (. 6; Romanorum epifcopo baptizatus eft, & ideo propter ,reve- 
rentiam Chriiti beato Silveiro (.(. 7. Suis fucc. C. C. 8. Regnare circa 
annum gratig 309, GC fan&us C. €. 9. Canonizatus C, C. 10. Inter illos C. €. 
rr. Deecf C.C. 12. Londinarium C. C. 13. Succeflu vero, temporis €. €. 
r4.-Maximius C.C. 1:5. Deef C.C. 16. Qux ejus juflu Parva Britannia 
appellazur, quod quidem nomen in hunc uíque diem retinet. Et provincia 
devi&i, Britones inducuntur, à eaque uxores à Gallicis C,C- 


Ga. vica 


$2 j. Refi, Antiqua. Warwicenfis, 

Briannia Victa Britones inducuntur, pro quibus dum fecundum - 
Mauer Pr quafdam Cronicas uxores à Gallicis erant abnegatae, | 
vida fui, 4tunc de hac" Majori Britannia ? beata" Urfula cum. 
fas eas eni ceteris ?virginibus ad nunierum xJ. milía congregatz 
dem majo.Crant. Quz peregrinz Romam vifitantes, ^in reditu" 
"M. — ab Hunis & *Pictis Colonie coronas martyrii recepe-. 

! runt. $Ab infidelibus peremptz erant, fecundum Gau-: 
fridum, xr. milia filie nobilium, & preter has rx. milia! 
filie popularium, quando primo ab infula ifta receffe- 
rant, Sed in mari multe earum erant fubmerfe, & ad ^ 
varias regiones difperfz, nec iterum unquam erant re- 

prie adunatz. lunc Maxinio ab illo Britaniz majore regno | 
|. cum juventute regni receffo, ex omni parte incurfabant 

Scoti, Pici, & alii "alienigenz, infulam predantes, & 
multa mala inferentes. Cum hzc * tunc" calamitas ad 
aures *Maximi regis pervcniffet, mifit '? Britaniam in 
eorum auxilium '' Gracianum municipem cum duabus. 
legionibus,ut cos fua virtute & poientia "* protegerct; qui 
in P brevi hoftes in Hiberniam.fugavit. | Audita deinde 
"morte Maximi Rome fcfe in regem promovit, & cum 
corona clamidem tyrannidis affumpfit, | Plcbci ejus in- ; 
Ííaniam non ferentes, Cito cum interfecerunt. | Quo ex-? 
terminato, redierunt hoftes in regnum P circumquaque. 
Britones tunc neceffitate compulfi legatos ambatfBatores 
Romam miferunt, auxilium petentes, & fubjectionem 
in perpetuum fponte promittentes. Quibus legio una. 
ftatim miffa eft, quibus probitas regni adunata Londoniis 
tandem, ut oportebat, hoftibus diverfis quartis regni | 
bellice obviabant. Capitanci vero praecipui adverfz pat- 
tis erant Guamus & Melga reges Hunoram & Pi&orum, | 
Té Scotis, Norwagencibus & Dacisaliifque nephandis alia-- 


Fol. 41. b, 


* Hoc modo b&e concipitur mareinalis nota, --- 1. Defant C, C. 2. Deeft C.C. 
3. Virginibus & Ííeminis ad numerum 2. milia C. C. 4. De/uat C. C. 
j. Pisis ac Daucis'coronas CC. 6. Et ab in&deli»us péremptz. Et, fecuns | 
dum Gal(ridum, fuerunt filie nobilium, ac etiam 76. mille &liz popuii- 
rium 3b infula ifla receflerant in nàávibus, &c in mari funt íubmerlz. 
"Tunc Maximio ab illa Britannia Majore & regno cum juventute C. C 7. A- 
liegine C. €. «8. Desfl €. C. 9. Maximii €, C. 10. In Britanianm. C: 6 
11. Gratianum municipium C.C. 12. Proterreret C. C. 13, Drevi poft tem» 
pere hoftes C. C... 14. De. morte €, €, ^15. Defaut ümua im C. C. ufque ad 
inde Britones coa&ti, 16. Sic. à; | 


ruünr 


M 


Hiflria regum Anglia. .— $3 
rum nationum exulibus & predonibus, qui San&am Ur- 
fulam prius Coloniz extinxerant. | Et ficut à lupis agni, 
jta deflenda plebs ab inimicis decerpitur.". Inde Britones 
coacti ! in Britaniam Minorem pro auxilio ambaffiatorie 
miferunt Guthelinum, ? London archiprefulem, cum a- cuis, 
liis nobilibus ?* Aldreneo regi Minoris Britanie. *Lega-fuit nun 
tione fatis difcrete intelle&a, ordinavit ipfe, exercitum 77 i^" 
duorum milium militum fub fratre fuo * Conftantino ; 
qui in Britanniam $ Totenefio portu applicans maximo 
receptus eft? gaudio. Et cum in interiora regni veniflet Basin: 
oris concenfu, manuum applaufu omnium fibi obvian- ciao; pr 
tium alte clamantium, * Vivat rex," * concorditer in re- taniz Mi- 
gem admiffus cft. Exinde confluxerunt Britones undi-g, eq. a 
que prius afperfi, & facta infra ?Sileceftriam concione | 
erexceunt illam illuftrem !? Conftantinum, illius nominis 
& rcgni Britanie fecundum, in Majoris Britaniz regem, 
regnique diadema capiti fuo impofuerunt, dederuntque 
ei in conjugem venerabilem dominam cx nobile genere 
Romanorum ortam, quam Guthelinus archiepifcopusrol. 42. 2, 
virtuofe educaverat. líte 'Conttantinus, ut vir ftrenuus, 
partim atmis, addita "eciam" prudentia, hoftibus ex- 
p2lfis, pacificis ad pacem receptis, regnum "circuivit, 
civitates deftru&as reparavit, inter quas civitatem in 
'" Leogria, prius Caerleon, per regem Guthelinum primo 
fucdatam & nominatam, deinde per regem Gwyderium 
Chrilli 5 contemporaneum reparatam, poftremo per 
Sanctum '$Caradocum Herfordencium principem à di- 
lapía in novam reincepzam, fa&a "inibi manfione prin- 
cipi apta, cum una nobili '*ecclefia in dei honore & 

Sancti. Johannis Baptifte dedicatam, qux ufque hodie 
partim remanet, '? in foro ubi folito fcola grammaticalis 
tenetur, & pofthac inmediata ?incurfione hoftium itc- 


t. In Britanniam pro auxilio ambaffatores miferugac C. C. $. Londonio- 


rum (.(. 3. Aldronio C. C. -4. Legationem [atis difcrete. intelle&am (. (C. 


5. Conítbontio (.(. 6. 'Toinefio, id eft, villa pacis, portu applicans C.C. 
5. Gaudio. Huic fucceffic Conftantius, qui cum interiora regni (. (- 8. Re- 
€ordatur in regem (C. (€. 9. Silveftriam C. C. — 1c. Conftantium €. €. 
1I. Confantius C. C. :53. Autem C. C. t3. Accivit, vel anivit C. C. 14. Le- 
Rloria C. €. rg. Cantemprandum & nominatam reparatam C.C. 1:6. Caro- 


ducum C.C. 1:5. ]bi C, €... 18. Ecclefia & in dei C. C. 19. In fovo ubi (. C. 
2c. Occafione C. C, 


ram 


. d 


4 


$. Reffi, Antiquarià Warwicenfis, 


rum in cineres reda&a, per hunc ' vero" nobilem re- 
gem * Conftantinum rezdificata eft, &, ut fcribunt Bri- 
tones, nomine antiquo mutato, per eundem nobilem re» 
Cierwor- gem Caerumber nominata eft, Condidit ? eciam" idem 


gon. M. 


rex * Caervrongon, id eft, Wygorniam, & Caerwent juxta 


5 Chepftow. Hzc vidi in Cronicis Wallenfibus miffus ob 
hujufmodi negocia in Northwalliam & infulam Angle- | 


Tres filios genuit 
Conítantius, íÍcilicet 
Aurelium, Uter & 
Conftantium, M. 

Fol. 42. b. 

Guthelinus horum 
fuit educator, archi- 
epifcopus Londinen- 
fis. M. 


feiz, in quibus locis hzc vidi & intitulavi. Idem 
Conftantinus de nobili regina fua genuit tres 
filios $Conftantínum, Aurelium, & Uter. - Pri- 
mus Wyntoniz in ecclefia beati Amphibali in 
monachum toníus eft. Duo reliqui, Aurelius 
Ambrofius & Uter Pendragon, dn Utredus, 
archiepifcopo Guthelino commiffi funt mori- 


bus nutriendi.  Preteritis autem x. annis à corona- 
tione regis Conítantini, venit quidam Pi&us cum 
rege fecrete fingens locuturus fernotis aliis, & cultro - 
tegem interfecit in virgulro quodam, & nephandus ille 
evafit ad fuos fecurus. "Tunc facta eft iterum hoftium 
incurfio & regni dilaceratio. Qua ruina durante qui- 
dam ? Britonum princeps, nomine *Gwayr, fuperveniens 
locum civitatis Caerumbre iterum dilacerate eam ite- 
6ye..M, rum reparavit, & nomine fuo? Caergwayr appellari jut- 


fit. 


Quo veniens fan&us Dubricius fedem epiícopalem 


fibi ^ aptavit, ubi modo caftrum Warwici fituatur, & ec- 
Clefiam in honorem beatz Marix & Omnium Sanctorum 
(quz ufque dies noftros apparuit)ibi conftruxit & dedica- 
vit,& ibi ufque adventum Saxonum (qui in brevi fequutus 
éft)manfit. Preterquam inoratoriis quz in locis congruis | 


Guido co- 


fibi conftzuxit, quorum unum & principale zftimatur 


mes war. fultle ubi Guido, comes poftea Warwici, à mundo ad 
vici.M. deum converfus moram biennio traxit & obiit. Quod 


Fol, 435. a. 


oratorium fuit ante ipfius almi viri Gwidonis tempora 


dedicatum in nomine San&x Marie Magdalene, ut in 
multis libris de vita fua fa&is plane habetur. Regno, 


r, Virum rro vero in C. C. 2. Conítantium (.(. 5. Autem C. €. 
4. Caerworgon C.C. 5. Cheflow prope Briftoliiam in Southwallia. Hac 


vidil iC. 


6. Conftantium C, C. 7. Britonicus princeps C. C, 8. Gway - 


€,C. 9. Caergway CC, io. Apertavit C. C, 


ut 


Lifleria regum. "nglia. $3 

t * predicitur, regis Conftantini morte turbato, quidam voriger- 
? falciffimus proditor ? Guiuiffeorum comes nomine Vor- aedi 
tigernus ad coronamque afpirans, adivit Conftantem .  ''* 
monachum ordine fubdiaconum apud Wintoniam pro- 

feffum regis Conftantini primogenitum, & *íe fibi in 

futuro fieret fpecialis confiliarius & amicus promifitz,, 4" 
ut eum ad 5 paternam coronam fublimaret. Alter gau- 

dio flu&uans quicquid proditor ille petere vellet ad- 
implere conceffit. Ipfo in regem $fublimato, Vortiger- 

nus licet non nomine re tamen regnavit. Ejus 'cciam" 
confilio Pi&is regio corpori affiftentibus certis mediis 
induxit cos regem interficere, & ipfe Vortigernus tunc 

illis fufpenfis ac decollatis ad culmen *regium afcendit. 

Alii ? tunc" Pi&i ob necem fociorum fuorum curialium 
judicio Vortigerni fufpenforum, decollatorum, & aliis 
crudelitatibus interemptorum in mortale ejus odium COD- ral is bs 
verfi funt, & aliis nationibus eis '?^connexis acriter in- — 
furrexerunt. Medio tempore nutritores duorum fratrum 

Aurelii Ambrofii & Uter Péndragon !! proditionem Vor- 

tigerni timentes cum eis celeriter in Britaniam Minorem 
fugerunt, ubi honore quo decebat erant pro tempore e- 

ducati. Rex Vortigernus "^ pelli fuz tunc timens ut in 

fuum putabat auxilium, fed in ?omnium Britonum de- . 
trimentum & finale ^exidium, Saxones tributarios fibi 
affociavit, qui primo in hoftes, deinde in ipfum deftru- 

endum toto '5conamine ufi funt. Quorum terror Bri- 
tonibus tantus erat, quod Britones ab eis !'$ fugerunt ficut 

cera à facie ignis. Qua tempeftate fugerunt plures ad 

tales plagas, ubi minor hoftium erat conventus. & inter 

ceteros San&us epifcopus Dubricius Caergurienfis insanauspu- 
" Kambriam natale !'? folum" receffit, ubi fa&us cft ricius e- 

. » - - " pifcopus 

primus epifcopus Landavenfis, & "? abinde" non multolasdsrenr. 
. poft tranílatus eft ad ?archiprefulatum urbis Legionum primus. M, 
in Suthwallia per regem Aurelium Ambrofium, ficut 


1. Predum C. C. f. pro prxdi&um, | 2. $ic, 3. Geuifleorum C. C. 4. F, 
fi fibi. 5. Patriam €, €, 6. Sublivato C, c. 7. Enim (.(. 8. Regni C.C., 
9. Huic pro tunc in C C. 1o. Conjunxis C.C.  i:. Proditione C. C. 12. Pici 
tunc timens C,C, 15, Omni C. C," 14. Sic. 15. Conatione converfi funt C.C. 
16. Fugierunt £C. 17. Cambriam C.6C, i8, Sotium C, C. 19. Ibidem 
€ C 22. Auriprafülatam CC. — 


Sancus 


$6 


Fol. 4 . a. 


Pagana ux- 
or regis 
Vortigeri. 


Hengiftus, 


Wafheyt. M. 


Fol, 44. b. 


7. Reffi, Autiquarii Warwicenfis, 


San&us Sampfon ad archiprafulatum civitatis Ebora- - 


cenfis, & duravit vir longzvus in fede ' ipfa archiepifco- 
pali ufque ad.tempora nobiliffimi regis Britonum Arc- 
thuti, quem manu DERME. coronavit & coronatione be- 
ncdixit. De eo plura fubfcribam cum ad illa tempora 
defétibenda procetfus hiftoriz perduxerit. Ifte peffimus 
vit rex & totius regni ufurpator ? Vortigernus paganam 
duxit in uxorem, ? fpecie muliebri deceptus, Hoc fili 
erat nephandiffimi Saxonum principis Hengilti. Feminz 
vocabulum erat Rowen. Ad cujus Hengifti preces rex 
Vortigernus invitatus domum cjus intravit ; ubi epulis 
fumptuofis refe&tus & potibus incbriantibus, puella prz- 
dicta, formofitate non carens optima, induta vefturz 


generibus regem honore, ut decuit, & vultu amabili, 


cum corporis honefta geftura manu cupam gerens humi- 


litet genu flectendo *falutavit, inquiens lingua Saxonica, - 


53Lonero Jàyng quctbepl. At rex, vifa facie puellz, ad- 


miratus eft rantum ejus decorem, & incaluit. Denique" 
interrogavit interpretem fuum quid dixerat puella, & 


quid ei refponderet. Cui interpres ait, vocavit te do- - 
minum regem, & vocabulo falutationis honoravit. Quod | 


autem relpondere debes eft, ? £Drpniseyl. R efpondens 
itaque rex, "EDtpribocpll, jutfic puellam potare, cepitque 
ciphum de manu ejus, & ofculatus eam potavit. Ab illa 


itaque die manfit confuetudo illa in Britania in convi- - 
viis, ut qui potat ad alium diceret, $tefbepl, qui vero - 
polt illum potum recipit ? refpondit, ^EDrpnbbril. Rex 
tunc diverfis potibus inebriatus, intrante in cor ejusSa-. 
thana, amavit heroice puellam, & poftulavit eam à pa-- 


we fuo. Et vere in cor ejus intraverat Sathanas, quia 


cum pagana ipfe Chriftianus copulam carnalem ardenter - 


appetebat contra ritum Chriftianorum & contra fidem 


fuam. Hengiftus ftatim petiit fuorum confilio fibi dart. 


comitatum Canciz. Rexamore pueliz ardens quod pe 


tiit zque cito conceffit. — Alios poft affines & cognatos 


fuos Hengiftus advocavit, quos inter Britones & Pictos | 


e 


r. Ipfe auriprafalt (.(., 2. Vortigerius (. C. — 3. Spe muliebri C. C. 


4. Saltavit C. C. 5. Leonard Kyng Weíheyt C.C. . 6. Deinde C. C. 7. Drinck* 
heyt C, C, 8. Wafheyt C. C, 9. Sie. 1e. Drynkkevt C. C 
juxta 


P4 


 Hifloria regum. Anglie. $2 

jaxta murum. à Severo imperatore fa&um collocavit, — 
qui mixti cum Britonibus pagani Chriftianis confcederati 
fidem Chrifti exemplo nequiIimo regis Vortigerni cor- 
ruperunt, * multique fequuti funt errores, & Pellegiano 
errore in Britania exorto ut ? peftilencia inter fanos mul- 
tos *hereíis multipliciter corrupit. Et fic à malo mi- 
nori femper creyit majus malum, Britonibus decrefcen- 
tibus, & Saxonibus ad culmen honoris licet proditorie 
afcendentibus, infula fubpeditata eft. Et verum dico 
proditores erant. Nam die * limitata in Kalendis Maii 
Britones & Saxones juxta coenobium Ambrii 5conyene- 
tunt, ubi de pace & $proficuo regni ftatueretur. Ecibi 
Hengiftus nova ? proditione ufus przcepit commilitoni- 
bus fuis, nt * quifquis longum cultrum infra caligas fuas 
abíconditum yide Jd & cum colloquium ?tractarent, rol, 45. a 
dato per eum eis hoc figno, jatnietü pour P ONES QNM 

A . . erba proditoria Sax- 
fexis, unufquifque paratus adverfum fibi Bri- anorum erga Britan- 
tonem cum fuo cultro '"^interficeret. Et fina- nos contra eorum fi- 
liter fic fadum eft, paucis Britonum vix eva- WM Vu AA uS.) 
dentibus, quorum unus erat Eldol Claudioce- Nymep eopep 
ftriz, cujus frater Sanctus AldatusClaudioceftriz Seaxay, ian, di- 
epiícopus eundem Hengiltum, ut '' alter Sa- fringie ferra. M. — 
muel regem Agag, poftea in ? fruftra concidit ? & me- 
rito". Nam in ipfa Hengifti proditione loco preno- 
tato proditorie jugulati funt de magnatibus Britanie 


M quadringinti & fexaginta períonze, rege '5 tantum fal- 


vato, qui tunc regum miferimus totum regnum fuum di- 
Ípercioni dedit, & in omnibus hoftium fuorum appeti- 
tui annuere coactus eft. "Tunc ipfi deteftandi Saxones 


fingulis regni civitatibus invadebant cives, 'ut rapaces Ut rapaces 
j ^ ^ "i 2 ; T 


Ld . . . * 1 non 
lupi non refiftentes oves". Maxima erat tunc miferia in geüfentes 


regno ; fed remedium "à deo miflum e(t per filios regisoves. M. 
Conftantini Aurelium Ambrofium & fratrem fuum Uter, 


"five Utredum Pendragon, qui, deo eos protegente, Sax- 


ones pottea vicerunt, & Merlini, '* Britonum vatis, con- 


1. Multi fequuti C. C. 2. Peftilena C. C.' 3. Hecfi multipliciter. corrum- 
punt C.C. 4. Limitata Kalendas C. €. j. Convenienc C. C. 6. Proficio C... 
7. Prodicione vifus C.C. 8. Quitque C.C. 9; Tentarent C.C. 1o. Inter- 
ficerent C.C, rr. Aliter C. C, 12. Sie. 13. Defunt C. C. 14. Sie, 15. Ta- 


filio 


"Auen C, C, 16. Defunt C.C, 17. Adeo C, C. 18. Britoni vatis C, C, 


$38 9. Ref, Antiquari. Warwicenfis, 


filio lapides medicinales magnitudinis inmenfz, quos gi4 - 


gantes ab antiquo ab Affrica ad montes Kildariz in Hi- - 


bernia ' vexerant, Hibernienfibus poftea refiftere non 
valentibus in Britaniam tranftulerunt, & ubi barones 


3 
$tonehinges in valle 
Severiana fuit fepul- 
crum nobilium Bri- 
tanorum, & id pro- 
ditione Hingefti Sax- 
onali comitis Can- 
tiz M. 

* Fol. 45. b. 
Caercradocke à con- 
ditore ejus nominis 
Olde Salibiria. M. 


bernia fituati ? fuerant" * ibi fituatze funt, & 


quam civitatem cum caftro * prius perante condiderat, 


qui ? eciam," ut parum fupra habetur, tempore regis - 


Conftantini, avi regis Arthuri, reparavit urbem nunc 


Rex Aur- atom Warwicum, & ecclefiam San&i Johannis in foro 


lius, M. 


uod Aurelius vicit Saxones, & in Britania vi&oriofe 


? Britanie proditione Hengifti occifi & fepulti | 
fuerant ordine quo primo Affrica, deinde Hi- 


Stonhengs ^ modo appellatur. Et hoc eft ad. 
feptentrionem civitatis Novz Sarum per circi- 
ter v1. vel feptem miliaria, & modo *habentur - 
pro uno de 5mirabilibus Anglix. Erat Antiqui- 
tus appellata civitas Karadoci five Caircradok 
ài conditore, qux modo ? Old Salisbury dicitur, - 


— 


- 


conftruxit. Modo: ad propofitum '^redeundo fciatis, 


rexit. Tandem fibi veneno proditorie extin&o fucceffit 


Uter Pen- 


d gan acd nobilis frater ?! fuus Uter, qui condidit caftrum Pen- 


Arthurus 


rex. M. Ifte diebus fuis totam Britaniam X 


minores ftellas. 


Romanorum "? fubje&tione perhenniter liberavit. '*Te-. 


nuit eciam ipfe rotundam militum tabulam. Quorum 


vero, ut Galfridus de hiftoria Britonum : & | 


Arthal conful civita- 


Lia pae MrieE Johannes Herding in Cronica fua cum multis 


modo appellaturWar- 
wick. M. 

Dubricius füum. ar- 
chiprzfulatum refig- 
nivit Arthuro regt 
in Davidis ufum ne- 
poris regis, M, 

* Fol. 46. a. 


aliis, unus de przcipuis inter alios erat Arthal, 


conful civitatis Caerguerienfis, quz modo ap- 


pellatur Warwyke. '*Hujus diebus San&us Du- 


dragon in boriali plaga, qui genuit magnum regem At- — 
thurum, qui micuit ob nobilem ? tirociniz palmam in- 
ter militie inclitiffimas períonas, ut Lucifer inter. 


"c 
! 


bricius fenio detentus circa tempora quibus Ar- | 


thurus rex folempne feftum apud * Caerleon in 
Suthwallia tenuerat fuum refignavit archipra- 


m ——————————————————nÓ———————— —— Án "In! 
i. Venerant C. C. 2. Britanerum C. C. $3. Sunt C. C. 4. Mons pro modo 


zn C.C. 
8. Sic 


dendo C.C. 
15, Servitute C. 14. Tenuit ipfe Arthurus rex roiundam (.C, 


j. Habetur C, € ^ 6. Murabiliuni C. C. 
in Cod. Cottoniano, .At in C.C. prius periante. 


7. Olde Salisbiria C. C. 
9, Enim C. C, 10. Re- 
12. Trojinz patinam inter C. C. 
15. Huic C.C. 


fulatum, 


rr. Suus rex Uter C. C. 


- Hifloria vegum. Anglie. $9 
fulatum, & ftatim fibi fubrogatus eft avunculus regis vir 
equeftris San&us David, qui cathedram archiepifcopa- 
lem tranftulit ufque Meneviam. ' Tunc San&us Dubri- 
'cius heremetice vixit apud aquam Sabrine, & in infula 


. de'Stepeholm in Sabrina fituatam. & vir fan&us mun- 


dum parvipendens poft hanc vitam tranfitoriam ad ? coe- 


- ]um aícendens modo ibi vitam induit eternam. Corpus 


ejus Landaviz nobili ? (crineo cum duobus fand&tis fuc- 


- cefforibus fuis Thelaio & Odotheo, Landaviz epiícopis, 


b 


honorifice fervatur, & ejus feftum ibi folempniter an- 
nuatim celebratur xrirr. die Novembris. Et quamvis 
Britones, ut fepe habuerunt pro tempore dominium, negnavir 


- 3nihilominus Saxones commixti fuum detinuerunt certisfuper Can- 


locis folidum fundum, à diebus vero Hengifti fupet Can- us. Ni id 


ciam vero regnaverunt, *& fic in multis aliis regni locis 
regnabant fceptris pro regali infignio licet non coronis 


| infigniti. Bene recolo omagium regum Merciorum, praci-Quibus in^ 


: . : : . NE igniti funt 
pue regis Kenulphi, patris Sani regis Kenelmi, in * QUA reges hiis 


fine corona clamide ! tamen" regali, manu tenet íce-die?us. M. 
pirum. X Poft adventum Saxonum in hanc infulam fan- 


-&usGregorius mifertus populi ad regnum convertendum 


Chriftianz fidei * mifit Auguftinum anno domini nxcv?. 

qui profpere, deo favente, in cundis agens, primo Can- Fol. 46. b. 

ciam, deinde proceífu totüm convertit regnum. | Ger-Beuis Gre- 
Fdaf E s í * .  gorius mi- 

manici fecandum ? Henricum de Huntingdon in Cronica fi: Auguti- 


fua à Vortigerno, rege Britanie, invitati in regnum an- !madprz- 
dicandum 


.no domini ccccxrrx?.. ut ftipendiarii advenerunt devebum in 


tribus Germanic populis fortioribus, fcilicet Saxonibus, ^ngliam,& 
Anglis & Victis '! vel Jutis. De Vi&arum origine füntb: conc 
Cantuarii & hii qui tenent infulam Vectam, & occiden-vertic can 
tales Saxones pofiti '* contra infulam iftam. De Saxonibus ^^^ " 
funt P orientales, meridionales, Medii Saxones, & Oc- 


cidentales Saxones. De Anglis, hoc ett, de illa patria 


quz dicitur ^ Angulus, vel vetus Anglia, ab eo tempore 


ufque hodie manet deferta, quia abinde venerunt omnes 


1. Stepholin €. C, 2. Celum C. C. 3. $ic. 4. Novimus Saxones (.€. 
$. Et cetera in multis C. C. 6. Si-. 7. Tum C.C. 8. Mifit beatus Grego- 
rius antedi&dus Auguítinum monachum cum Qquidraginta fociis anno do- 
mint C. C... 9. Henricum Unringdon C. C. 10. Doinini XLIX. ut ftip. C.C. 
r!. Ut nitig CC, . t2. Fofiti quam infulam (.(. 13. Orientes mundio- 
nales C. €, 14. Anglus ut vetus C. C, t 


I3 viri 


óo j. Reffij Antiguavii Warwicenfis, 
viri, mülieres, & parvuli qus inter provincias Saxonum | 
& Vi&árum ' effe pethibetur. De eis funt Orientales 


Angli, ut Suffolk & Norfolk mediterranei Angli, Metci, 


& ?tota Northumbrorum progenies ?*ab Humbert flu« 


riine ad pattém borialem, & penitus omnes alii Anglici | 


per totum regnum. 


Saxonibus in tegho firmatis, primo *diviferuntregaum 
in comitátus, & in fingulis comitatibus ftatuerunt reges, - 


Rerwanre quorum uhus nomine Warremundus civitatem 5 Cair- 

- guair pene guarra Saxonum & Britonum deftructam in 
fuam cépit fortem. . Hanc ad placitum fuum reparatam 
nomine mutáto & nomini fuo aptato Cairgueir com- 

Tola47.2, mutávit in Warwyk. Hoc — habetur apad San&um 
Warwick. Albanutm in libro de geftis abbatum ejufdem loci. Etut 
j fub brevibus plura perftringam, deficientibus Brítonibus, 

| qui rem publicam regere nequierunt, ad eos calamum 
dirigo, quibus deus regimen contulit regni. ** Dcus de- 

* dit, deus abftulit, & ut deo placitum eft femper ma- 

* teria requiefcit." Sine au&oritate loqui diffugio, pro 
Warremun. Cetto $tatnen librum de geftis abbatum nobilis memoriz 
dus rex,  abbacic Sancti Albani de geftis abbatum ejufdem vene- 
wonder. rabilis loci pro fundamento fumo, quod rex Watremun- 
Undeno- dius, predic: Warwici conditor, Watwik à nomine fuo 
Set. ep nominavit, Habuit, ut ibi habetur, filium, ftatura de- 
corum & vultu venuftum, deo mirabiliter operante fur-- 
dum fecundum humanam eftimationem, ? fed fecundum 

rei veritatem mutum. Cumque*pater fenefceret, nobiles 

patriz hunc dedignabant fuum in re&orem fümere ?aut" 

o&,M. dominum. Hac proterviaà puero illo nomine Offa conce- 
pta, creatori fuo animum erigere coCgit. Et dum aliialiis 

'? militaribus contra patrem pro filio manus " belligeras 
erigerent,deus,qui omnium in moeftitia eft confolator, de 

furdo & muto fecit eloquentiffimum. Hoc dono fibi dato 

à " fuperno cceli trono, patrem adiit, benedictionemque 

petiit, & cingulo militari accinctus fuos & paternos ho- 


L4 


1. Dio pro effe in C. C. 2. "Toto C. C... 5. Ad. C. C. 4. Dimiferunt C; C. 
$. Caerguan C,C. 6, Tum C.C. 7. Scilicet pro fed ia C. C. 8. Ipfe pro pa 
ter in €. €. — 9. Deeff C. C. 1o. Miliraribus cum primis pro filio €. C. 
rr, Belligerang C. C, 12. Summo cali C. €. 

ftes 


| 
[ 
| 


: 


ftes de facili *fuperavit. | Redieníque ad patrem etate 
fenilem infignia regalia à patre refignata pro «comodo 
rei publice debita deliberatione admifit, patremque rol. 47. b. 
Gloverniz, ut * petierat, honorabili tradidit fepulturz. 
| Patre mortuo, filius vagans quadam vice à venatoribus 
| invenit mulierem pulcherrimam magnis doloribus con- 
| flri&tam, quz procul à notis fuis diffugerat. Hanc inve- 
| niens, caufam querimoniz petens, ipfa docente filiam 
| eam regis fuiffe novit quam improbus pater deflorare 
| cupierat. llla patris honori *fovens, & fuam cuidam 
nobili à deo deftinata virginitatem ipfo altiffimo difpo- 
nente commendans, à patre longe fugit. Hujustunc in 
comparabilis pulcritudinis fingularem eminentiam rex 
Offa admirans, ipfe tunc folutus eam confolabatur, &, s 
ut brevibus utar verbis, 5 finaliter recepit in uxorem, & 
de ipfa utriufque fexus liberos legittime procreavit. Bo- 
riali tunc plaga ex Pi&is & Scotis infurre&ione coge- 
| bantur reges illarum partium ad regum auftralis partis 
| diffugere fubfidia, & quia ifte rex Offa erat aliorum 
nominatiffimus, fibi precipue pro auxilio eos fibi ami- 
ciffimos & filiorum & filiarum copulatione ^vinculum 
? invicibile facere omni proteftatione poffibili promitte- 
bant. Hiis & aliis mocionibus rex Offa allatus partes 
boriales adiit, & fortuna fibi favente de facili hoftes 
expectare non valentes cito *expulfit. Ad recreationem 
laborum ab illuftribus viris expectare coa&us, nunciumror 45. «. 
advocavit uxori fuz reginz ? &" magnatibus fuis '?pro- 
ceffum expeditionis in fcriptis mifit. Nuncius ab eo re- 
cedens, ut male contigit patris reginz fux palacium non 
agnofcens intravit, R eceptus fibi colloquentibus, cujus 
nuncius erat, detegebat. Hoc percipiens rex dicti pa- 
lacii, & per priora inquifita certitudinaliter nofcens il- 
| lam filiam fuam effe, ac regi Offz copulatam, invidia 
, acceníus "'nunciam inebriavit, literam regiam permutavit 
fub hac * forma: **'5Rex Offa majoribus & pracipuis 


T——————————M—M— M. 


| —. Hifvia vegum Anglia. ét 


' 


T. Subftravit C, C. 2. Pecierat C. C. 3. "Tunc dedit C. C. 4. Favens (.. (. 
$5. Finalen C. €. 6; Vin&um C. C. 7. Sie. 8. Sic. 9. Dee C.C. 10. Pra- 
cefla C.C. 11, Sic, 12. Forma fequenti C. C. 14. Omnia ab bac foto ufque 
4d, Rex autem cito monita dc. fel. 5o. a. defaat in C, C. : 


* regni 


62 j 3. Rofh, Antiquarià Warwicenfis, 

**regni fui falutis & profperitatis augmentum. ' Univetz 
* fitati veftre notum facio in ítinere, quod arripui in- 
*'fortunia & advería plurima tam mihi quam fubditis 
** meis accidiíffe, & majores exercitus mei non ignavia 
* propria vel hoftium repugnantium virtute, fed potius 
** peccatis noftris jufto dei judicio interiffe. Ego autem. 
*'inftantis periculi caufam pertra&ans, & conícientiz 
* mex intima perícrutans, in memetipfo nichil aliud 
*' conicio nifi altiffimo difplicere in hoc quod perditam 
* & maleficam illam abfque meorum confenfu in uxo- 
* rem imperito & infelici duxi matrimonio. | Ut ergo 
* de. malifica memorata voluntati veítre ad plenum, 
"^ quam temere offendi, fatisfiat, afportetur cum liberis 
"tex ea genitis ad loca deferta hominibus, inconíueta 
* feris, aut avibus, aut filveftribus frequentata predo- . 
* nibus, ubi cum pueris puerpera truncata manus & 
** pedes exemplo careat inaudito." Nunciusautem 'ma- . 
nefacto vino quo ? maderat digefto, compos jam fui ef- 
Fol. 4. b. fectus difceffit, & poft aliquot dies perveniens ad pro-. 
pria regiis magnatibus literas fictas pro veris inícius 
expofuit. Ín quarum auditu perle&a mandati ferie in 
ftuporem. & vehementíffimam admirationem univerfi | 
plus quam dici poffit rapiuntur. Et füper hiis aliquot 
diebus deliberantes regio mandato obtemperarunt. Mi- 
fera igitur regina feducta ducta eft in heremum homini- 
bus inconfüetum, pueri vagientes trucidantur, matri eo- 
rum propter formam admirabilem parcentes. Hoc fa&o 
revertuntur. Erat prope quidam vir folitarius devotioni 
in oratorio fuo totaliter deditus, & credibile quod erat 
in oratorio olim Dubricii almi pontificis in honorem 
Sancte Marix Magdalenz dedicato. Exiens vir fanctus 
circa no&is crepufculum mulieris cujufdam luctus lacri- 
mabiles audivit. Ululatu ductus ad ipfam pervenit. cor- 
pufcula membratim difpería vidit non fine magno moe- 
pore intuens & admirans matrem prout potuit confola- 
batur, membra recollegit difperfa, caque appofuit ;. de- 
inde *genuflexis cum lacrimis & in dco firmiter confi- 
dens pro eorum refuüícitatione corde tenus oravit, & 


l—— M ÜTÓQ TIER OBERE ee P aD E E 


^ T. éic, z. Sic. $- $ie. 


ftatim 


00 dHiflovia rogum. uglid, 63. 
flatim. conjun&a corpufcula in priftinum & integrum 
natura ftatum funt reformata, & anime mortuorum ad 
priftina.domicilia funt reverfz. Ad manfiuncule igitur 
Áuz fepta parum ab aqua matrem cum pueris duxit, & Fol. 49. 4; 
pro poffe fuo fovit. «. Poft vero duorum menfium caurri- 
cula rex Offa domum letus remeavit. "Tandem cur re- 
gina fibi non obviaverat quarens, ftupefadi magnates 
iui literas oftenderunt, & quid fecerant denudarunt. 
Quo audito, rex fyncopifando cecidit. Iterum vires fuas 
reaffumens amare flevit, fingultiendo vix loqui pro do- 
lore potuit. - Erat tunc plan&us omnium ululatuíque lu- 
gentium. "Tandem monitu füorum, ut potuit, refpi- 
rans, per eos in ftudio venatico vocati venatores, ut rex 
Ípaciaturus venando dolorem fuum diminueret,& lu&um 
Íolatio * dimulceret. Rex à ceteris difperfus ad orato- 
rium predictum pervenit & intravit, & humili refidens 

fedili membra fatigata quieti ad tempus dedit. Reco- 
lens tunc qualiter uxorem fuam ibidem quondam divi- 
nitus reperiffet, & quam elegantem ex ea prolem genu- 
iflet, eruperunt lacrimz, nec fe continere valebat, eciam 
cum gemitibus, & in querelas lugubres ora refolvens 
hofpiti fuo dico viro folitario de uxore fua & prole 
multiplici totum. proceffum enarravit, ac fenex Íereno 
^ vultu factus ex intrinfecus concepto gaudio alacrior con- 
| folatus eft regem, & in vocem exultationis prorumpens 
ait gaudio, *O rex, deus confolationis tibi affluenter 
.. * contulit ad ipfum colendum & regratiandum caufam 
* maximam. En domina regina uxor tua cum fuis pro- 
*']ibus vivit, non meis meritis, fed potius tiis. Integri- 
*tati, fanitati, & letitiz qui trucidabantur reftituuntur. 
*' Recognofce quanta cibi fecit dominus, & in laudes & 
* gratiarum actiones totus exurge." Tunc exiliens fan- Fol. 49. W- 
. :&us vir pro gaudio evocavit reginam, quz in interiori 
domo pueros fuos balneo confovebat folito. . Uxore 
. vocata videns dominum fuum regem pedibus provoluta 
-Jacrimis exultationis inundavit. In cujus amplexus defi- 
deratiffimos rex ruens, ipíam in majus quam exprimi 
poffit gandium fufcepit. Ducis tunc pueris per Íenem 
ad patris & matris prxfentiam, eos pater inter brachia 


1. Óic, 'fufce- 


& 7. Reffüi, Aniquarii. Warwicenfis, 
' (afcepiens, & ad pe&us arcioribus amplexibus appli- 
cans, rofeis *vultubus infantum ofcula imprimit luenti« 
bus pra gaudio lacrimis. Et cum diutius eorum collo» - 
quiis pafceretur, converfus rex ad fenem ait: *« O pater 
*fancte, mex confolationis reparator, & gaudii mei 
* reftaurator, pro tuis erga me meritis me, meos & mea 
* tue expone voluntati." Ac fan&us, ** Domine mi 
* rex, non decet me peccatorem converfum ad domi- 
*num ad mundana iterum refpicere. Tu vero potins 
** pro animabus parentum tuorum, tuaque tuoram cceno- 
* bium quoddam fundare vel aliquod dirutum ftudeas | 
* reftaurare, in quo deo imperpetuum ferviatur, & tua - 
* memoria ad deum cum precibus füfis cum benedictio- 
* nibus femper recenter recolatur." Et converíus fe- 
nex ad reginam ait: *Et tu filia, quamvis mulier, non 
* tamen muliebriter ad hoc regem admoneas diligenterg | 
"filios tuos inftrui facias, ut & dominum deum, qui | 
*teos vitz reparavit, ftudeant gratanter honorare, & 
* eidem fideliter famulando fundandi coenobii poffef- 
*' fiones *implicare & tueri libertates." ^San&us autem 
Fol. 5o. 2. ad cellam rege recedente reverfüs, poft paucum tem poris 
ab incolatu hujus mundi migravit ad dominum, merce- 
Rex ofa, dem eternam pro temporali recepturus, Rex *autem 
M. cito monita 5ejus" falubria dans oblivioni mundanus fe- 
nefcebat, & onus coenobii fundandi humeris filii fui 
moriturus impofuit, & de filio in filium ufque in deci- 
mam circiter generationem lapfit. "Tandem alius rex 
RexOf? Offa ab eo ?lenealiter defcendens vifione do&us * feno- 
fenobium , ", . e . , ] j 
san&i AI- bium Sancti Albani à fundamentis conftruxit, pofleffio- 
bani M. mibus magnifice dotavit, & corpus ipfius almi protho-. 
martyris Albani in nobili ?fcrineo ab humili in altum. 
laudabiliter tranftulit. Iftum proceffum eodem loco li- 
bro de geftis abbatum vidi, & multo longiori proceffu 
verbatim abinde fcriptus illuftris memoriz Ricardo Ne- 
vel comiti Warwici erat dire&us. In dicta * eciam ab- 
bathia aula abbatis in pannis cum eadem hiftoria ufque 


1. 8j. 2. Sie. 5. F. multiplicare. 4. Offa pro autem i» C.€. 5. Desf 
C.C. 6. Gravationem C.£. 7. Lineate (.(. 8. Sie. Leg. cenobium, 
9. 6e. 10, Autem (.(. --- * Sic ifla verba. concipiuatur, 

hodie 


Hifleria regum. duglia. 65 

hodie decoratur, & egomet vidi. Ab ifto Warremundo 
: Jinealiter defícenderunt reges Merciorum. Rex Brito- Rex Brito- 
num Arthurus obiit anno domini pxrrr. menfe Maii mh 
die xxr. Rex Arthurus, ut quidam fcribunt hiftorici, pulus. ab- 
abbathiz Glaftoniz, ubi fepultus eft, contulit Bremmerch ies mo 
«um aliis poffeffionibus ad verum annuum valorem 
quingentarum marcharum. Cui fucceffit ipfo in obitu , 
3 nominante'' tercius ? Conftantinus rex Britonum annis iege cot 
xx. vir pro fanc à Britonibus reputatus, & apud Britonum, 
* Stonhengs chorea gigantium fepellitur anno domini Eros n 
*prx1I. Erat ipfe nepos regis Arthuri ex forore, & Ca- Azhuri. M, 
doris ducis Cornubix 5filius. "Tercius ab illo Britonum ' Fel 5o. 5. 
rex erat nominatus Mailgo, vir, fecundum Galfridum, 

otens & aliis fortunatior, Hic fex provinciales occeani RexMailgo 
infulas fibi fübjecit, Hiberniam videlicet, atque lflan- tuit Bango- 
diam, Gotlandíam, Orchades, Norwegiam & Daciam renfium, ac 
feu Danmarchiam. Condidit itte Mailgo aut reparavit Lou 
Salopiam & $Hardlaghe. Erant tunc in Cambria vrr. e- aod. 
. pifcopi füb uno metropolitano. In legenda Santi ? Ma- ci norri- 
chutas habetur, quod ipfe Machutus erat epifcopus hed. M. 
Gwinni in * Wallia caftri, hoc eft, * Went, ubi pater fuus : 
erat comes. Erat "eciam epifcopus Sanctoniz in Minori 5, rione 
"DBriranea. Extunc Britonibus decrefcentibus crevit in- regni Bri- 
dies robur Saxonum, & fugerunt Britones in Walliam Fiarmis 
& in Cornubiam, inter quos archiprzíules Theones Lon- gnum. M. 
donienfis & " Cadiocefus Eboracenfis cum omnes eccle- 
fias fibi '* fubjedtas ufque ad humum deftructas vidiffent, 
cum aliis ecclefiafticis &fidelibus, qui fuperfuerant, dif- 
fugerunt ad tutamina nemorum in Cambria cum reli- 
quiis fan&orum, timentes ne barbarorum irruptione de- 
lerentur. Amiferunt tunc.Britones regni diadema, & 
regnum nomine mutato de Britania "di&a eft Anglia. 


Erat circa hos dies in civitate 5 Bangor nobiliífima ab- 


1. Linealem C. €. 2. Deef C. C. 3. Conftantius C. C. . 4. Stanhenge C. C. 
5. Filius. Huie fucceffit rex Mxilgo, vir C. C. 6. Hardlaghe: ac etiam 
"Keyerkyby, ac praterea erexit novam Bangorenfium civitatem fuper flumen 
Meanath inter Anglefiam infülam &  Northewalliam, Erant tunc (C.C. 
7. Machuti C.C. 9$. Wallia, id eft, caftri, C. C. 9. Want €.C. 10. Autem 
C.C. r1.Sie. 12. Cadiofeflus C. C. — 13. Subditas C.C. — 14. Gie, pro di-. 
&um. 15. Bangorenfi fuper flumen Dez fituata nobiliffima 6. C. --- * Sic. 


bathia, 


66 3. Roffi, Antiquarii Warwicenfis, 


*Fol. 51. 2. bathia, in qua fertur fuiffe tantus monachorum nurme- 


jede : | ) 
mou. Iüs, ut cum in feptem zquales portiones * effet cum prx- 


feri de pofitis fibi prioribus monafterium divifum, nulla harum 
RA ANTCIO minus quam trefcentos monachos haberet, qui 
flumen. M. omnes laboribus manuum fuarum vivebant. 'Abbas eo- 

rum Dinoc nominabatur. Quos omnes cum multis aliis 
Ethelfridus deftruxit Ethelfridus, Northumbrorum rex, juxta ?Ce- 
rex pe^. triam, Cujus przdeceffor Ida nomine primus rex North- 


imus. M. 
Ida rex. M. umbrorum coe pit regnare anno domini DXLVII?. qui; Íe- 


cundum Henricum Huntingdon in cronica fua, condidit 


pamburg. Urbem in illis partibus nunc dictam ? Baumburgh, tunc 
M. dicam Bebbanburgh"à Bebba regina, Et, ut non mul- 
Airis tum ^ fupra fcripfi, Saxones diviferunt regnum in comi- 
Saxonorum tatus, 5 Anglice Spres, $ qux traxerunt nomen à no- 
comis e bilioribus civitatibus vel villis infra earum " przcinctum, 
hereditarii ut ab. Eboraco Yorkfhire, à Warwico * Warwykfhire, 
in, 1897*à Derbia Derbyfhire, & fic de aliis. Et qualibet fhira 
habuit comitem vel vicecomitem, & ? quifque erat fem- 
per vir nobilior ipfius provinciz. Colligebat ille ex of- 
ficio reditum & fifchum '? regium, & in cartis regni 
vocabantur miniftri quafi miniftri regis, & erant pro 
majori parte hereditarii, nifi ex cupiditate probabantur 
in actibus fuis multum '' defe&tivi. Tuncíepe omnibus 


bonis fuis amiffis banniti funt à regno pro tempore vel 


imperpetuum fecundum portionem deli&i, & alii fuis | 


in locis fubrogati. Et fuper comites & vicecomites e- 


Fol. 51. b. v2 Tw i . 
7" "&ores, & habuerunt hii diverfos comitatus eis '*fub- 


je&os. Attamen in fcriptis ? quandoque vocabantur 


duces, quandoque comites. ad utrumque nomen erant 


Ethclbertus Ícepe indifferentes, Rex Cantiz Ethelbertus baptizatus 
a cantia. 5 e(l" à San&o Auguftino circa annum domini pnrxxxxv, 
: Fundavit iple ecclefiam cathedralem & archiepifcopa- 


r. Abbas vero eorum C.C. 2. Ceítriam in via militari nomine Wotton 


civitate przdi&a deítante uno miliari cum dimidio. Cujus przdeceffor 
fuit Ida nomine €,C. 3. Defant C.C. 4. Superius C. C. 5$. Anglice regio- 
ones vel Shiras, quz C.C. 6. Sic. 7. Précinda C. C, |. 8. Warwykíhire, 
et c. Et quxlibet €. C. 9. Quifquis C. C. 1c. Regni (.(. 11. Defecti C. €. 
12. Subditos (.(. ^13. Quicunque voc. duces quicunque comites (.(. 
14. Indurantes (.(. 15. Deef C.«. 

tum 


rant duces, qui tempore guerrz effent pugnantium du- 


Hiftoria vegum. Anglie. 67 
tuin Cantuarie, & ecclefiam San&i Pauli London, & | 
t Gan&z Andrez "Rouceftrrie. Rex Orientalium Anglo-Sigobertus 
rum ?Sigebertus, frater regis * Eorpwaldi, filii regis i id 
Redwaldi, fecundum Bedam de geftis Anglorum libro talium. M. 
1119. capitulo 5 xvr1?. & fecundum Henricum Huntyng- 
don libro tercio, fcolas puerorum gramaticales, ut in 
Galliis prius viderat, juvante fe Sancto Felice epifcopo, 
locis oportunis inftituit. Tandem commendato regno 
nepoti fuo Egerico, fponte pro dei amore mundum re- 
linquens in monachum attonfus eft in monafíterio quod 
ipfe conftruxit. Sed poftmodum pagano rege idem re- 
gnum infeftante extractus eft rex Sigobertus de fuo 
monafterio quafi ad milites fuos" roborandos, ubi mar- 
tyrizatus eft in fimplicitate fua circa annum domini 
*bcxr. folam virgam manu geftans. Et, fecundum . 
ad Euftachium libro primo ?capitulo xvr11?. Anglicanis 
ftudiis füfpenfis florebat fcientia (in"Scotia & Hiber- — |, 
nia. !'Erat vero Hibernia" totius tunc fcientiz prom- Fol. 52. a. 
ptuarium & "alumpna. Ibi f(tudebat San&us Cedda, 
prius San&i Aidani, Lindifarnenfis epifcopl, difcipu- 
lus, poftea Eboraci, & demum "^Lindeleiz & totíus 
regni Merciorum "difcipulus. Cui confcolaris erat in 
Hibernia Egbertus genere nobilis, '5 fimul converfatione 
nobilior, & malti '$preclari moribus & fcientia viri 


' de Anglia. Qni quidem Egbertus, fecundum Williel- 


mum de regibus libro primo, omnium liberalium artium 
" armariolus, primus poft San&um Paulinum erat Ebo- 


racenfis archiepifcopus. Multi erant intermedii in ea- 


dem fede non archiprefules fed ?*tantum epifcopi. Nam san&us 
? pallium archiepifcopale San&us ?? Paulinus patriam Paulüs effi» 
. . * 21 . giens Roce- 
eftugiens Rouceftriam, ubi ?' fcrineo eft pofitus, fecum itriam teri 
detulerat. Ifte tunc Egbertus nobiliffimam bibliothecam, ne? " pent 
L . . . . . . tus eft. M, 
alias librariam, Eboraci conftituit. Nobiles quoque ha- 


buit difcipulos, qnorum Alquinus, aliter *? Albinus, erat 


————— 


oso LL M PEE RAREDIE. TIERE SOEUR REM 
X. Sie. Leg. San&i, 2. Rouceftem C.C. 3. Sigobertus C. C. — 4. Corp- 
waldi C.C. $3. 18. C. C. 6. Extin&us eft C. C. 7. Deeft in C.C. 9. 540. 
£.C. 9. Capite C.C.. 10. Deeff. C. C. 11. Defuut. C.C. 124 Alumpnarum 
C.C. 15. Lindefere C. C. 14. Epifcopus. Cui confolaris C. C. 15. Sed pro 
fimul i» C.C. 16. Przclari viri moribus & fcientia de Anglia C. C. 17. Sic 
pro armariolum. 18. Tunc ep. C.C. 19. Paülatim archiep. C. C. 20. Pau- 

lus €.C,. 21. Sic. 23, Aliinus C. C. --- * Sic. 
I 2 magifter 


68 J. Reffi, Autiquarii Warwicenfis, 
sudii generis par; "nagifter Karoli Magni, regis Francie, & Ro-- 
fienfis erant fundaro-. manorum imperatoris, Et fecandum Vincenti- - 
res iii. monachi, An- uim in fpeculo hiftoriali libro xxz1119. ' capitulo 
glici 3an&i Bedz dif- * e : e 
cipuli, fcil. Rabanus, CLXX^. fludii generalis Parifienfiserant fundato- 
& AlquinusChudus, res r1 T T, monachi Anglici Sancti Bedze diícipuli, 
Biekirs: "ous. M. (ilicet Rabanus, & Alquinus, Claudius, & Je- 
hannes Scotus cum aliis ex- poft ? certis Hibernicis. 
Nam, fecundum eundem, quandam cronicam Arelaten- 
fem pro fe allegans, florentibus hiis diebus in Hibernia 
Fol. 52. b. ? ftudiis liberalibus pra ceteris regnis, contigit duos - 
Scotos monachos de Hibernia cum mercatoribus Brita- 
nicis ad litus Gallix devenire, viros in fecularibus.& in 
facris Scripturis incomparabiliter eruditos, ubi clamare 
folebant, *'Si quis fapientiz cupidus eít, veniat ad nos" 
Quibus ad regem Carolum vocatis, cum petiffet quid 
Pro doctrina fua peterent, refponderunt, loca tantum 
* Nota OPOftuna & animas ingeniofas cum alimentis & quibus " 
digeum def€gamur. Nam ftudia literarum erant fere * ubique". ob- 
literarum. livioni tradita. In Anglia quod ita erat fatis certum eft. 
M. ^ Nam, ut habetur in cronica, quz 5 intitulatur Flores hi- 
ftoriarnm, Fide Chriftiana ibi fufcepta, omnes Univer- 1 
fitates Angliz auctoritate papali & regia erant fufpenfz, - 
& fic fteterant füfpenfe quoufque iterum per nobilem 
Auluredum, ut ica cum ad fra tempora perveneri- 
mus dicetur, qni literatura quzvis ?licita deo placita | 
Oxonia. M. & hominibus Oxoniz pululavit. Jam ad priora rediens, 
Cum rex Carolus *refponfaüm duorum monachorum Hi- | 
bernenfium audiflet, rex repletus gaudio ambos fecum 
retinuit. Tandem unum corum nomine Clementem in 
Gallia * Parifeos vero refidere fecit, cui pueros nobilif 
fimos mediocres & infignes multos commendavit cum 
exhibitione füffcienti. "Alterum vero nomine . . . . . 
in Italiam direxit, "cui monafterium San&i Auguftini 
Fol. 55. «,]uXta "" Ticonenfem urbem, quz nunc PParoia, vel Papia, 
PanoiaUni-dicitur, pro literatura ibi multiplicanda delegavit. In 
verlitas, M. 4 bobus locis uíque nunc funt nobiliffimz Univerfitates. 
Hiis omiffis nunc ad Angliam redeamus. 


1. Capitulo 7o. ftud. C. €. 2. Ceteris CC. 5. Scientiis C.C. 4. Deeft C. C. 
j. Intirulantur €,C. 6. Sie 7. Licitata C.€. 9. Curfüm duorum C. C. 
9. Periffe vero C, C. 1c. Alter C.€. 11,In mon, CC. 12. Liconenfem cC 
13. Panoia C. C. --- * $j;, Rex 


Hifloria regum. Anglia. 69 
Rex Orfentalium Saxonum Sebartus primus illius pro- Rex sebar- 


ls ia B $ 143 tusfundavit 
vincis regum, San&o Mellito pradicante, Car LAUS tomum 


effe&us eft circa annum domini pzxxxxv?. — Qui eccle- sanái verri 
fiam San&ti Petri Weftmonafterii copiofa caritate fun- Petmma- 


davit. Erat & ipfe, ut fcribit Aluredus Rivallenfis & 
T. ad Euftachium, nepos San&i Athelberti regis Canciz. 
Hanc ecclefiam, ut ipfe ibi fcribit, Sanctus Petrus, apo- 
ftolorum princeps, note ante diem qua San&us Mellitus 


|. 'eam dedicaret, manu propria ipfe * apoftolus dedicavit, & 


per pifcatorem nuncium mifit ut miffam dedicationis fo- 
lempniter ageret precepit. Accedens San&us Mellitus 
peram reperit quod faciendum intenderet. Ingrediens 


 mempe epifcopus cum rege Sebarto ecclefie parietes 


crifmate fignatos reperit, duodenis *crucibus infignitos 


 &?cereos extinctos. Idem *eciam rex Sebartus eccle- 


2G - | , 
fiam San&i Pauli London, quam 5 patruus fuus ,, 4 aus i 
Ethelbertus rex conftruxerat, ecclefiam fecit Ca- mus epiícopus Lon- 
thedralem, regalibus eam ditans prediis & li- den. M. 

; . Fol, 53. b. 


bertatibus, cujus erat San&us Mellitus primus ,, neum 


epifcopus circa annum domini pcxxxvi. Sán- tyr Northumborum 


6 í rex primus olim fun- 
&us 5 Edwinus martyr, rex Northumbrorum f£ PP om ne 


fecundum "]. ad" Eultachium libro primo ca- ài petri Eborum. M, 


| pitulo fecundo, erat primus rex Northumbrix 
 Chriftianus. *Idem fan&us rex", ut vidi London in li- 


braria San&i Pauli in Chronica Radulphi de Duceto, 


| quondam ejufdem ecclefiz cathedralis? decani,primus o- 


mnium fundavitecclefiam San&i Petri "Eboraci. Sanctus ofwaldee 
. Sané&us rex 


| 'Ofwaldus rex Northumbrorum martyr gloriofus fangui- y,,1,,. 


mem fuum "'fineralem in caufa dei fudit circa annumborum 
domini "pcxr:r. Hujus gloriofi martyris brachium 
€um manu integrum carne & cute apud monafterium 
. de Burge Sanái Petri juxta paludes honorifice fervatur. Rex Kine- 
Rex Weftaxonum Kinegilfus ecclefiam cathedralem E''ei- 


martir, 


. Dorceftrie juxta Oxoniam beato Birino fundavit, &, ecclefiam 


| 


prafente Sancto Ofwaldo, rege Northumbrie, martyre, P or. 
flrig beato 
Berino fun- 
davit. M, 


t. Amplius dedicavit C. €. 2. Erutibus IMs. DUE "Ere? £V 4^ Es 


| mimC.C. ;. Primus fuus C. C... 6. Edwinus inter rex North. €. C. 7. De- 
| funt CC. .8. Defunt C.C.— 9. De cujus prim, CC. 1o. Eborum C, C. 11. Sic. 
| Leg. funeralem, — 12. 542. (. C. --- * Se. 


ejus 


70 jJ. Ref, Antiquariü. Warwicenfis, 
ejus compatre in baptifmo, dictam urbem cum aliis - 

beato Birino contulit, & fuis poft eum fuccefforibus, &c 

ipfa ccclefia cathedralis ' demum tranílata eft Winton, 

quam idem rex Kingilfus ibi fundaverat. Hzc fcribit J. 

ad Euftachium libro 111*. capitulis vr. & vir. & Winto- 

Sin&us o(- ni iple rex Kingilfus eft fepultus. San&us Ofwinus, rex 
Deomm, Delrorum & martyr?gloriofus, frater & heres fancti regis 
martir fun- d Ac & martyris Ofwaldi profati, primus omnium 
bius er MR. *"* fundavit monafterium de Whytby, in quo füb 
um mona-Sancta Hilda abbatiffa pofuit filiam fuam, nomine ? EI- 
Wikio, stam, fecundum J. ad Euftachium libro primo capitulis 
| X v9. & 1x?. & libro v?. capitulo xxix?... Ubi obiit eft no- 
bilis abbathia ab eo uíque hodie nominata apud Tyn- 
mowth. Et fecundum . ad Euttachium libro primo ca- 

pitulo xxix?. fi monachi ipfius loci avaritiz ftudent, 

omnia eis decrefcunt; & fi fucrint liberales nil eis deeft, 

Ex hoc concludit ipfius San&i dum viveret*, qui fuos 

* ibi famulos pro avaritia ita graviter punit. Circa hzc 
tempora Octave. Affumptionis beate Marix $ inftituun- 

San&us A.für per papam Leonem quartum.  Sancus ' Alfredus, 
vtr rii aliter Aluredus, San&i regis Ofwyni filius, fundavit ad dei 
niis Ql laudem füb nomine San&i Petri nobilem ecclefiam apud 
vit San&i Rypun cum viris monaíticis, & martyrizatus elt circa 
a co9P"annum domini pcxrix. Rex Merciorum Wolferus fun- 
fiam apud. davit monafteriam de * Burgo San&i Petri juxta paludes. 
Ripon. M. Tofe Drius martyrizavitproChrifti nominc duosfilios fnos, 
Rex Merci- Videlicet Sanctum Wolfadum & San&um Raphinum 
fen nol apud Stone in comitatu Staffordiz, quos primo, deinde 
davitMona- patrem Sanctus Cedda ad Chrifti fidem convertit. Ha- 
derum ds buit ifte rex Wolferus duas fanctas forores, Sanctam 
Petri. juxta K. yneburgam & Sanctam Kyneíwytham, qux cum qua- 
pides. M.dam earum confanguinea San&a Tylba apud burgum 
Fol. ;4, b. San&i Petri ?fcrineis honorifice fervantur. Et inter ce- 
tera miraculorum genera dicta San&a Tylba operatur 
manibus generofis; ut fi forte viri ortu nobiles, vel alii 


1. Domum C. C. 2. Gloriofus fuit & heres C. €... 5. Eliam C. €. 4. Deefl - 
liberalitatem, — 5. Sibi (. (. 6. Inftituitur (. C. 7. Alfredus rex, aliteg. 
nominatus Aluredus, C. C, 8. Bago C. C. 9. Sic 


3 ancipi- 


Hifloria regum. Anglia. 


7i 


*ancipitres avolantes ?^amiferint, vel humanz induftriz 
ftudio maníuefcere non poffint, mos eft cereas ?acci- 
pitris effigies virgini tranímittere, vel aliis *exemiis ejus 
memoriam honorare, & cito defiderii fui optatum con- 
fequuntur effe&um. Quia enim hzc virgo, illuftriffimis 
erta natalibus, de regia ftirpe defcenderat, generis fui 
*prarogativam hujus miraculi commendat. Hac J. ad 


Euftachium libro 11115. capitulo vir. Rex Occi- 
dentalium Merciorum Merwaldus, filius regis 
Wolferi, fundavit monafterium de ? Leomttre 
citra Herfordiam, & de Rependon nunc dictum 
Repton juxta Burtonam fuper Trentam, ubi o- 
lim erant monachi, fed nunc canonici regula- 
res, quo quidem monafterio ipfe rex Merwal- 
dus & quamplures Merciorum reges erant hono- 
rifice fuis temporibus tumulati. Rex Merciorum 
Ethelredus fundavit monatterium Sandi Oft- 


waldi Eboracenfis diocefis, &: mundum fponte 


pro dei amore relinquens circa annum domini 
* peci1r. apud Bardnex fuz fundationis mona- 


Marwaldus, rex occis 
dentalium ^ Mercio- 
rum, filius Wolferi 
regnum fundavit mo- 
natterium de Leonca- 
fler citra Harfodiam, 
& de Repron juxta 
BurtonemíuperT rent; 
ubi fepelitur. M, 


Rex Ethelredus funz 
davit  monafíterium 
San&i O(íwaldi Ebo- 
rum diocef. & * ali- 
um monaílerium a- 
pud Barduax, .ubi eft 
fepultus. M. 


fterium attonfus eft, & ibi tandem fuit abbas, & obiit 
auno domini ?pccxvr. "?Circa hec tempora quidam" 


rex pagi Oxonienfis nomine Didanus apud Ox- 
enfordiam condidit monafterium monialium in 
honore Sanc & individuz Trinitatis, ubi cum 
fua regina Safrida nomine honorifice eft fepul- 
tus, Quod monaflterium eorum filia fan&ta mo- 
nialis Fridefwida nomine dei "caufa ad tempus 


Fol. 55. a. 

Rex pagi Oxonienf, 
nomine Didanus con- 
didit monafterium a». . 
pud Oxford, quod 
tunc. dicebatur Afrrí- 
fi£$, nunc Chrifli 
collegium. 4, 


fugiens ? quemdam tyrannum Algarum, '^Leiceftrenfis 
provinciz fubregulum, & hereditatis ampla ipfius beat 
virginis Fridefwidz invaforem, tandem ipío ad tartara 
dire&o rediit ipfa ad propria & vita comite deo fide- 
liter "5fervivit, ubi ufque hodie gloriofis coruícat mi- 
. raculis, & obiit craftino San&i Luce evargelifte circa xenredus 


annum domini pcc. Rex Merciorum Kenredus Ande Merecorum 
TUR, 


I. Óic. Sed aucipites in C,C, 2. Amiferit C.C. 
C.C. $5.Prerogatiam C,C.— 6. Deeff operatione. 
€. C 9. $16. C.C. 10. Defant C. C. 
pre caufa i» C.C, r3. Quidam C, C. 
C, C, 16. Defunt C, C, --- * Sic ' 


? 


3. Accipere C.C. 


1I. ÓZc bac concipiuntur. 
14. Leceftrienfem C, C. 


4. Eximiis 
7. Leonminíler C.C. $g. 503. 


12. Cum 


1$. Servavit 


domini" 


Jj. Refü, Antiquariü. Warwwicenfis, 
domini" 709. Romam profe&us à papa Conftantirio ia 


monachum attoníus eft, & ' perfecte ibi vitam finiens ad - 


Edbaldus, rex Cantiz, 
monafíterium * mo- 
nalium de Beningas 
fundavit, M. 

Rex Offa, M. 


Rex Weftfaxonum 
Ine, filius regis Ciffz, 
fundavit — monafteri- 
um Abindoniz, abba- 
thiam Glaíconiz di- 
rutam reparavit. M. ' 


regna migravit cceleftia. Edbaldus rex Canciz 
monafterium monialium de ? Levingas ad dei 
laudem fundavit. Rex Eftfaxonum Offa cum 


predicto rege Merciorum Romam profe&us | 


cum eodem à papa Conftantino prafato in mo- 


nachum pariter attonfus fan&um propofitum - 


Íaum ad obitum perfeveravit. Rex Weltíaxo- | 


num Ine, filius Ciffz regis, qui monafterium 
Abindoniz fundavit, abbathiam ? Glaftonizx di- - 


Fol. 55. b. 


Peter pens fchola An- 
glorum fundata apud 
Romam per Inonem 
unde 


regem, 
eft. M. 


nberrime indotavit & ditavit, & anno domini pccxxvrr. 


Romam peregre profe&us eft, ubi deo, beate Marie, | 


& facrofancte ecclefie Romanz in puram & perpe- 
tuam *elemofinam de qualibet domo inhabitata infra 


metas regni fui annuit & dedit perpetuis temporibus 


duraturis 5feu futuris annuatim de fingulis domibus fin- 
gulos denarios. quod donum primus omnium regum 
Angliz vovit & votum perfecit, & ufque hodie 
denarius Petri, Anglice Petir pens, vel Romícot, 
vulgariter pro certo appellatur. Idemque rex 
quoddam collegium Roma in honorem Sande 
Marix fundavit, & dictum eft vulgariter Scola 
Anglorum. 
7fecandum Flores hiftoriarum ad confervationem veraz 


dicta 


fidei in Anglia hoc collegium conftruxit & indotavit | 


rutam reparavit, & libertatibus & pofleffionibus 


5 


Nam ipfe rex Ine $affenfu pape Gregorii . 


poffeffionibus & libertatibus per dominum tanc papam, - 


$ didumque regem, & .fucceffores fuos per bullas & 


cartas & fzepius confirmatas, ea intentione; ut domini 


fpirituales Angliz, & facerdotes, & alii literati illuc ve- 
nirent inftruendi fi cafus ?requireret, ut nequid in ec- 


clefia Anglicana devium vel erroneum doceretur. &, ut 


parum fupra ex auctoritate cujufdam cronice, di&ze 
Flores hittoriarum, **Omnes doctrine & ícolz Anglo-- 


* rum à temporibus Sancti Auguftini per Romanos pon- 


i. Perücere C. C. 2. Beningas C. C. 3. Glafconiz C.C, 4. Sic. 5. Vel 
C.C. 6. Aífertione C. €. 7. Ut pro fecundum i» C. €, |.8. Dominumque 
regem C.C, g. Requiret CC, --- * Sie. 


«t tifices 


Hüfloria regum. Auglia. 

** tifices erant interdi&, propter affiduas hzrefes quz 

. *in adventu Ánglorum in !Britaneam emeríerant, dum 
**? pagni fic Chriftianis commixti fan&z converfatio- 
* nis gratiam corruperunt fidei Chriftianz." — Hzc ibi, 

— Sufpenfis fic cunctis Univerfitatibus, ut dixit mihi Win- 

 tonix frater Thomas Rodburn, monachus San&i Swy- 

. thuni in eadem civitate in cronicis Anglorum fuis tem- Fol. 56. a. 

peribus peritiffinus, ?cujus tamen didi fui allegatio 
auctoritatis mez modo menti non occurrit, quod tunc 

tam divina dixit quam humana fcientia in nobilibus 
permanfit & virtuofis regni monafleriis, ut Beda, femet 
tefle, in fuo monafterio, & Sanctus Johannes Beverla- 
cenfis, & Sands Wilfridus Ripuneniis, Befel Wigorni- 
 enfis, & alii diverfi in monafterio San&z Hildz abbatiffze 
apudWhytbydidicerunt cum aliis viris magne fan&itatis, 

. & San&us Aldelmus fecundum * fecundum" Willielmum - 
 Malmesbirienfem edoctus eít ad plenum in fuo mona- 
flerio. Et fic de aliis nobilibus monafleriis. Et cum 
eflent fynodales prafulum, abbatum, & aliotum tunc 
venerabilium convocationes, qui tunc inveniebantur viri 
bonorum morum & fcientifici, nunc ab uno monafterio, 
nunc ab alio per 5pilii in capite appo(itionem manu 
archiprzfulis vel epifcopi $prafedentis in. doctores & 
praedicatores funt admiffi, & nunc huc, nunc illuc ec- 
clefiis epifcopalibus vacantibus funt tranímiffi & ad- 
miffi, & caufis emergentibus quandoque domino papz, 
quandoque imperatoribus, regibus, & aliis principibus 
tranfmarinis funt ambaciatorie miffi: de quorum nu- 
mero erat Albinus, alias Alquinus, per regem Offam 

Merciorum, fecundum quofdam, Karolo magno regi 
Franciz & Romanorum imperatori, cujus ingenio, ut 


refert ? Martinus in cronicis ad papam *delcatus, parvo rol 5s. 5. 
extunc temporis proceffu tempore papz Adriani ítu- 
dium fapientie & literarum de Roma ? Parifeus tranf- 
latum; '^quod illuc quondam à Gracia tranílatum fue- 
rat per Romanos: fic in hodiernum " diem in ecclefiis 


———————————— 


M 
uva 


1. Sie. 2. Sic MS. Lege (ut i» C.C.) pagani. 3. Cujus tuus di&i fui al- 
legacio C. C. 4. Deest C. C. 5. Sic. 6. Sic, 7. Merlinus C. C, 8. Gic. 
9. Perüfle tranfl, C. C, 1o, Quoque illuc €, €. 11, Desft C. C. 


cathe- 


74 .. 9. Roi, Antiquariüi Warwicenfis, 
cathedralibus, & quibufdai: nobilibus collegiis, & locis 


religiofis fratrum 1111. ordinum mendicantium fervantur 


le&urz & difputationes fru&tuofz, & affignantur in ftu- 


diis generalibus aut Univerfitatibus graduandi, fecun- 


dum quod apud eos videntur habiles. Et ubi funt duo 
quandoque, & potius fe tres fratrum conventus vel omnes 
quatuor, tunc fine dubio inter eos nunc in uno, nunc in 
alio eft ! feptimanatim fcolarium in difputationibus de- 
Rex Co- bita? exercitio. Rex ?Northunhimbrorum Colwulphus 


wulfus 


Norhum. anno domini pccxxxviIr. mundum pro Chriíto fponte 
borum. relinquens in coenobio Sancti Bede in monachum at- 


Rex Fg, tonfus eft. Rex Northumbrorum* Egbri&us, frater & 
'" heres Colwulphi regis, fecundum Henricum Huntingdon 
libro z1r19. in fine, pro dei amore regali habitu depo- 

fito monachalem affumpfit, & virtutum converfatione 
Ethelbaldus continuavit. Rex Merciorum Ethelbaldus, fané&to Guth- 


«ec [ico familiariffimus, fecundum J. ad Euftachium, ob in- 


" ejus & oratorium apud Croylaud nobile conftruxit mo- 


Fol. 5». a, nafterium, & obiit ipfe rex in bello anno domini pccrv*. 
RexOfà Rex5Merciorum" Offa, de quo fuperius fcripfi, diverfa 


fundator , : : 
San&ialbi- fundavit monafteria, ut apud Sanctum Albanum, ubi, ut 


mu ciam fupra fcripfi, di&um fan&um in nobile *fcrineum po- 
onaiter11 ri . P ME. * . 
dewin. fuit. Monafterium "eciam virginum nunc in monachos 


checombe, mutatam apud Wynchcumb fundavit, & aliud apud —.— 
Bathe, ubi funt calida balnea, Et anno domini *pccixcvi. | 
Buh.M. apud Ofley obiit, fcilicet juxta Bedfordiam fuper ripam 


& * abba- 
thiam de- 


fluminis Ows in capella, quam cum regis ? fepulcro" 
di&um flumen deglutivit. :« Cujus tumba plumbea quafi 
?? quid" fantafticum non quzrentibus fxpius apparet, 
. " fed quaerentibus eft omnino invifibilis. ' Hic fecit no- 


Rex Ethel. vum 


h " " 
veces (Ln alios certos. San&us Ethelbertus, alias Albertus, rex 
princeps] Orientalium Anglorum anno domini '" pccrixcv?, ab 
fundator 


fuit collegii 


canonico- t. Septimanalium €. C. 2. F. Exercitatio. 3. Nortbumborum €.€. S 
rum de 4. Egbertus C.C. 5. Deeft C. C. 6. Sic. 7. Autem C.C. 8. Sic. 9. Deeff |— 


Hertford.M.C. C. 1o, Deefl C.C. 11. Scilicet pre fed i» C. C. 12. Archiepifcopalium C.C. 
13. Fecit feptem fuffraganeos epifcopum Wigornenfem, & alios certos. Rex 
Ethelbertus nomine, alias Albertus, C. C. | 14. ze in Cott, Sed 19^. in C. C. 


-- * 6c. uxore 


Croyand. timum amorem quem ad eum habuit, fuper fepulerum — 


? archiepifcopatum apud Lichfeld, fed non diu * 
bertus Ori-duravit, cui P fecit fuffraganeos epifcopos Wigorniz . 


Hifloria vegum Anglie. 25 
uxore regis Merciorum Offz proditorie eft martyrizatus, 
& ' Herfordiz fepultus; fed in * Danorum guerris abí- 
condita funt ejus facrz reliqui in caftro, ?ut dicitur", 


pradicte civitatis, * nec tamen ad dies noltros 5 funt 


invéntz. Ejus tamen feftum folempniter celebratur de- p, eus. 

cima octava die $Maii. Sanctus Feremundus rex & dus rex fe- 
martyr fecundum legendam fuam erat filius regis Offz, sa d 
cujus tamen Offz neícitur, cum plures erant reges ? i]- fable inter 


lius nominis, cujus reliquiz divife funt. Una pars apud y^^" 


- Dunftaple in comitatu Bedfordiz inter canonicos regu- Fol. 57. b. 


lares honorifice *fervatur. Alia pars apud Cropryd 

juxta Bambiriam in comitatu Oxoniz in alio ? fcrineo 

decenti honore habetur. In utroque loco miraculis cho- 

rufcat. Ejus feftum celebratur x1*. die Maii. Sanctus d 
Alcmundus fubregulus,filius regis Northumbriz Aluredi, cde Bo 
martyrizatus elt anno domini pcccrri?. & Derbiz in "Derbis-M. 
ecclefia fub fuo nomine dedicata nobili '^fcrineo ferva- 

tur, gloriofis ibi fulgens miraculis. Cujus feftum eft 

119. die Septembris. Rex Merciorum Kenulphus funda- kenutphus 
vit abbathiam monachorum de Winchcombe, ubi prius fundator 
ex fundatione regis Offz '' erat" monafterium monia- Mercuri 
lium, & obiit anno domini pcccxix?. San&tus Kenel- Winch- 

H v s : Combe, M. 
mus, rex Merciorum, filius & heresregis Kenulphi, puer gsm, 
" feptennis martyryzatus eft anno domini pcccxxv*. Cu- rex. prodi- 
jus corpus à proditore ?? fuo fepultura abíconditum eft, iron 
fed per angelum in fpecie columba '^fedula divinitus à cidiur. M. 
ccelo miffa fuper altare coram domino papa eft revela- 
tum. Cujus fedule hzc erat fentencia: 3m Clent üt 
Coiobacbe Den '5 betoetpo lpth 3acrelnte..— Quod. fonat 


Latine, Kenelmus decollatus jacet apud Cowbache. '* Et 
fic gloriofum corpus ejus miraculofe inventum traníla- rol. 58. a. 


tum eft ufque monafterium de Winchcomb, & in utro- 


que loco tam primz fepulturz quam tranflationis in 


r. Herefordix C.C. 2. Danico bello abíc. fuerant ejus reliquie C.C. 
3. Defunt C.C. 4. Sed tamen C.C. $5. Non funt C. C. 6. Mail, in qua oc- 
ciditur à peíffüma muliere regis Offz uxore. San&us C.C 7. Ejus C C. 
8. Servatur. San&us Alcumundus íubregulus, om:ffis ali C.C. 9. Gic. 
10. Sic. 11. DecffC.C. 12. Septem annorum martyrizatus eft C.C. 13. Suo 
fepultum eft, In Clent in Cuberche hed be wedded lithe Kenelme. Quod 
fonat, Kenelmus decollatus C. C. 14. Sie, &* »ox infra fedulg.. 15. Sic. Lez. 
berevyd. 16. Defunt in C, C. ufque ad ejus feftum. --- * Sic. 

' K 2 ! fcrineum 


73 
] 
76 J. Ref, Autiquari Warwicenfis, ? 
€ ' fcrineum miraculis gloriofis chorufcat." Ejus feftum. 
ii ipu. elt ? triduo ante feftum San&s Margarete. — ? San&us" T 
us apud. Wiftanus, filius regis Merciorum Wyglaffii, martyrizatus — 
Fu/- M. eft anno domini pcccre, & Evifhamize *abbathia comi- x 
tatu Wigorniz" 5quiefcuntejus reliquiz.  Príustamen - 
| Edmondus apud Repton, 5alias Rependon, prope Derby ?fuit fe- 
Ys - f . ! H ] 
ium ^ pultus San&us Edmundus * rex" Eftanglis. ^A Danico 
talium 2 qiie . k e i We 
Por. ? principe Hingwar pagano martyrizatus eft íagittis - 
: 'eperfoffus. Poftea pro Chrifto nomine decollatus eft H 
nkt piii anno domini pcccrxx?. Rex Alaredus, alias Alfredus, | 
mus fanda- miles probatiffimus, fapientia alter Salamon, " divifit 
ror ^&- comitatus Anglic in cantredas feu '? hundredas & &? tei- 
mie Oxo- . ' . I * ) 2x 
nie M.  thingas. "^ Eciam fundavit abbathias de Shaftysbury 
à & novum monafterium Wintoniz. lftius regis | 
Fundator etiam mo- , i m | 
mafteriorum Shaíes- diebus, ut videtur, non erant, ut modo, in ec- 
Peryac Wintoniz,ac clefiis nobilium urbium, civitatum & villarum - 
decorator comitatu- h loi do hil fed ipfe vri 
um Anglorum M, — horologia, ut modo habentur; fed ipfe pro — 
parte fua ordinavit candelas de cera tres pro . 
qualibet die, quarum '5quzlibet accenfa octo horis ar- — 
dere veraciter vellet. Unum 'Éoctanarium "expendebant .- 
in dei fervicio, fecundum in caufis temporalibas audi- 
Fol. 58. b.endis, & corporis cibo & potu, recrcatione, & tercium rd 
nocturna expendebat quiete per candelas accenfas*certa. 
determinatione. Ifte rex litteratos intime dilexit, quibus — 
virtuofam vitam novit non dceffe. Unde Plegmundum 
Cantuarienfem, & Werferthum Wygornienfem ante prze- 
fulatum, ac Athelftanum Herfordenfem, & Werulfum 
Legeceftrenfem viros literatos ad fe vocavit de regno T. 
4,4. Merciorum. Hii '""ipfum ut optabant erudie- 
Congregator reliqua- dd 55 : | ] E 
rum Academiarum in. Tünt. Sanctum eciam Grimba dum FE andren- M 
Anglà, & in umm fem monachum de monafterio Sancti ?! Bertini 
reduxit formam do- ub 22 A fff had m. 
cendi, & afügmavit Cum Confociis Johanne & ?* Affero, & Johan- . 
eandem in Oxoni4nM. pen Wallenfem à monafterio Sanéti ?? David . 


1. Sj. 2. Triduum C.C. 3. Deef C.C. 4. Defü»t C.C. 5. Requi- V. 
efcunt C. C. "6. Vel Rependon C.C. 7. E(t C.C. 8. Def C.C. 9. Principe — 
nomine Hinguarro C.C. r0. Perfoflus, & capite pro Chrifti amore decol- | 
laus C. C. 1r. Diviürt ille com. C. C. 12. Hundredas vel Wapingetanges  - 
C. C. 15. Trithingas malist alii. — 14. Qui quidem Alfredus fundavit C. €, 
fj. Óic. 16, O&bnarium C.C. 17. $i. 18. Citra determinationem C. C. 
19. Ipfum regem, ut optabatur, erud. C. C. 2o. Autem C. C. 21. Bertini in 
civitate Sab&i Audamarig cum fociis C.C. 22. Allerio C.C, 23. David's 


CCo MARE fibi 


Elflria vegum. Anglie. Boii 
fibi univit. Quorum do&rina edo&us librorum omnium 
notitiam habebat. lllo tempore non erant grammatici 
in toto regno occidentalium Saxonum. Hic inter lauda- 
bilia magnificentiz fuz opera anno domini ncccrxxrir, 

A Sando * Neote inftigante, fcolas publicas variarum ar-. 
tium apud Oxoniam inftituit. Quam urbem ob fcola- 
rium praecipuum favorem in multis privilegiavitarticulis, 
neminem illiteratum ad quamcumque dignitatem afcen- 
| dere permittens. Magiftri & fcolares, qui ad *fidem 
. converfi funt, docuerunt in monafteriis & locis devotis 
" fecundum formam ftudiorum antiquorum Grekladiz, 
- Lechladis,Staunfordiz, Caerleon, Cantebrigiz, & ?Belli- 
— fiti, & aliorum *quot prius in infula fuerunt hujufmodi 
ftudia. Et fic forma *Grekladenfis ad $ Malmesburiam, 
ubi olim floruit San&us Aldelmus, vir literatiffimus, & 
alia coenobía vicina, à qua & aliis Oxonix ! propinqua rol. 55. a. 
ipfi patres de regno Merciorum fuperius recitatiformam 
antiquam docendi Oxonix ftatuerunt. Que Oxoniz 
"Univerfitas poft Univerfitatum antiquarum *fufpencio- 
nem velut Lucifer in aurora príma Anglorum Univerfitas 
in Anglia effülfit, Etcertum eft, quod ad Aluredi regis 
tempore, quo per eum fuit Univerfitas ifta fundata, fi- 
des catholica per hoc regnum ftetit fana * & inconcuffa', 
non obftante pagana ex Damarchia cum Anglicis fre- 
quenti commixtione, divina hoc operante clementia, quz 
lucem Oxon. folarem videlicetfcientiz falutaris nunquam 
- paffa eft enormiter eclipfari. In prima di&a: Univerfita- 
- tis fundatione '^ipfe nobilis rex * Aulueedus infra urbis 
Oxoniz moenía do&ores in Grammatica, artibus, & 'T he- 
oloeia tribus locis in nomine San&z Trinitatis ex fuis 
" fimptubus inftituit. In quarum una in alto vico ver- | 
fus portam orientalem fitaata xxvr. grammaticos otnni- 
-bus neceffariis ipfam aulam dotavit, & eam propter Parva Aul, 
- fcientiz 5 inferioritatem parvam aulam Univerfitatis dp ir 
appellari decrevit, & fic in dicbus meis appellata eft. niverliais 


I. $íe, 2. Fidem Chriftianam converfi docuerunt C. C. 5. Bellefii C. C. 
4. Quod C.C. 5, Grekladenfium C. €. 6. Malmeiburiam rranflata, ubi C.C. 
7. Sic. 8. Sufceptionem C. C, 9. Defunt C.C. 10.1fte CC. ir. Sic. Lege 
(«& i» C.C.) Aluredus, ia. $ic. 15. Inferiores notitias parvam (.C. 


! Aliam 


78 ^ J. Ref, Amiquarii. Warwicenfis, 


* Aliam aulam verfus muros urbis boriales, ubi jam E 


fiis. M. Et hanc minorem aulam Univerfitatis appellari prec | 
Fol. 59. b. &'T'erciam in alto vico verfus portam orientalem * fun- | 


tur vicus *ícolarum, in fumptibus neceffariis pro dia- 


Minor Au- JeGricis fen philofophis *xxvr. liabundanter conftruxit.. 


la Univere 


Magna Au- 


la nive datam prim aule occidentali contiguam aulam pro | 


fitis M. xxvr. theologis appellans, facrz fcripturz ftudium da- 


turis ordinavit, quibus & expenfas fuffcientes habun- | 
" danter exhibuit.  Multze aliz preter hec in $ brevi. 


aule alie fingularum. facultatum à burgenfibus urbis 


& comprovincialium circumjacentium, deinde à re- | 
motioribus " provinciis funt exorte, licet non de re- 
giis expenfis, fed regio graciofo exemplo feliciter | 
creverunt, Rex *eciam optimatos fuos ad difcendum | 


literaturam adgo provocavit, ut ipfi filios fuos, & fi 
non filios haberent faltem fervos fuos, fi ingenio pol- 


M 
veg. 


1 
"AX | 
l 
D 


jd 


lerent, conceffa libertate literis commendarent. Senes. | 
tunc per totum regnum lamentabantur, fe eruditione | 


nudos, & beatos przdicabant quos ad fortem difcendi 


zetas illa promoverat. Unde non diu quin videres ex 


omni parte regai ? diatim illuc gratia difcendi feftinanter 
accedere. tam nobilium quam eciam pauperum innu- 
mera multitudo confluit. Rex '?eciam Alfredus pro- 


prium filium omnibus juniorem nomine Athelwardum. 
literatorix diíciplinz illuc tranfmifit erudiendum, ubi | 
crevit in magnz probitatis philofophum. Et ad fuorum | 
"'rex magnificus fcolarium fuftentationem fecundum - 


Marianum in Cronica fua affignavit octavam partem 


proventuum fuorum annuatim. Et, ut fcribit Thomas. 1 
Rodburn in majori cronica fua, San&us Grimbaldus 
Fol. 6o. a. Flandrenfis & Prior, cantor optimus, ftudii Parifienfis | 


in Theologia Doctor, vir liberalibus fcientiis ad plenum 


unn "--———Á—À—-—À—DÓ——GHU——-2—OYXX S v» H 


r. Alia eft aula verfus C.C; 2. Scolarum, & in noftris diebus nigra - 


aula, ex oppofito collegii na(i «nei, in fumptibus propriis pro dial. C. C. 


3. xxvi. fcolares habundanter conftituit, & hanc C.C. 4. Terciam vero | 


aula im alto C. C. s. Fundata juxta primam aulam grammaticorum verfus. 
occidentem pro xxvi. theologis facre fcripture ftudentibus. ordinavit ille 
rex pradi&us has tres aulas quafi fundamenta totius, quibus & expenías 
C.C. 6, Brevi a&a funt. Nam aule C.C. 7. Provinciis quzdam aula funt 
C.C. 8. Autem optimates C, C. 9. Sic. 10. Autem C.C, ir, Rex ille 
Piiffüimus magnificufque fcol, C. €, ; : 
eruditus, 


Eiflovia vegum. Anglia. 


eruditus, perfzpe ' dictum regem Anglorum Alfredum 


vocatus, egredienfque de terra fua & cognatione ftu- 
dium Oxonienfe adiit, & ibi le&uram fuam reincepit, 
crevitque per filios fcolafticos in gentem magnam, cu- 
jus matris gremio cum praelatis & magnatibus regni ut 
tunc primus cancellarius & doctor ordinarius primitus 
le&ionem fcolafticam legit, expofuit, & declaravit. Et 


hic confiderandum eft, quod ftudium Parifienfe per An- 
glicos, ut füpra fcribitur, traxit ortum, & iterum ab- 


inde rediit & refluxit omnis fcientia divina & humana 
r Sandum Grimbaldum antedi&um, deinde in fua 

fenili etate, ftudio reli&o, adiit Wintoniam, ubi novo 

monafterio conftructo primus fuit illius loci abbas, & 

| C 

obiit o&avo Idus Julii anno domini 1x111*. anno etatis 

fue ?rxxxvii?. [ile rex Aluredus longe ante fuic Romz, 


ubi per. papam Sanctum Leonem illius nominis quin- 
| P 


tum, cujus feftum celebratur xvr1. Kal. Augufli, unctus 
eft in regem, annuente & przfente patre fuo rege Edul- 
pho. Et per omne fcrutandum non legitur, regem An- 
2liz un&um ante eum, fed ipfe erat omnium regum 


Anglix un&orum primus, ? & ratione unctionis fux ma- 
jor femper cum eo gratia erat annexa ; unde non folum 


vicit *finaliter fuos hoftes, fed condidit deo placitas & 
regno proficuas utiliffimafque leges. * Ante Noé dilu- 


. vium non reperitur quod lex quzvis erat, fed folum na- 


Lud 


^ 


7 


turalis, quz ob multorum infolentiam inventa infuffi- 
'€iens cogebat bene morigeratos remedia requirere, & 


fic primo erroribus vivendi agnitis communi ordinatione 
5invente funt fub poenis condignis regiminis communis 


mtilia ftatuta, quz impolfterum pro legibus tenebantur 


tefte fan&a fcriptura capitulo rr1*. ad Corintheos, 
*propter tranígreffores: pofita eft lex." Nam lex eft 
hominibus ficut capiftra & frena equis, ut fcribit * Cri- 
foftimus omelia xxxvr. Nec fimilis eft tela aranearum, 


79 


ObiitGrim- 
baldus, pri» 
mus cancel- 


larius Oxo- 


niz. M. 


Fol, 6c. bj. 


quz exiles mufcas involvit, & fortes abire permittit, fed. 


omnibus ett equalis & indifferens tam magnatibus quam 


P E a a MÀ a Ó ÜÍÍ€Ü Í€€—— 

1. Non aliter hac concipiuntur in Apographo nofiro Bodl. 2. 88. (.(. 3. Et 
Roma un&ionis (.(. 4. Finales C. C. 5$. Defuünt omnia in C.C. vfque ad 
Jus in duo dividitur &c. à quibus zncipit Seclio proxime fequens, G. dic. 7. Sic. 


plebeis 


8o j. Reffi, Autiquarii W'arwicenfis, : 
plebeis de utriufque fexus viris videlicet aut feministás 
tionis ufu indotatis." Rt 

De legibus — Jus in duo dividitur, fcilicet in jus naturale & in jus 
EREUT is pofitivum. Jus naturale ' invenitur in evangelio,* Omnia 
üius.M.  "'quzcunque vultis ut faciant vobis homines, & vos . 
** eadem faciatis illis,"* Math. vrr. Jus naturale jure po- 
fitivo antefertur, ut prius & * dignius", diftin&ione vs. 
naturale, & diftin&ione vr1r. 4 ff. dignitate. Juri *eciam 
naturali cedit omnis confüetudo vel conftitutio diftin&i- 
one ix*. per totum proceffum. Jus pofitivum eft lex 
Fol. 6. a; humanitus 5inflituta, fed quod à deo inítitutum eft 
omnes antecellit, ut jus divinum, quod duabus tabulis 
faphireis manu dei fcriptum, Moyfique in monte Synay . 
traditum omni rationali corporezque creatura füb poena 
dampnationis przcipitur à deo obfervandum.  Haxclex 
vel jus theologis traditur ad docendum. Sed jushumanz 
inftitutionis in duo dividitur. Vel eft jus canonicum, 
vel civile. Jus canonicum eft lex à przlatis ecclefie in- 
ftituta ad rebelles facris regulis cohercendum, & hec 

hujus facultatis legiftis traditur exequenda. — Jus civile | 
eft lex occafione peccati humanitus inventa ad juftifi-. 
candum rem publicam ? coa&ive quoad bona corporis 
vel fortunz. Quod jus *pofitivum, five humanum, fe- 
cundum diverías expofitiones, diverfas habet fpecies; 

quia aut eft jus civile, aut eft jus gentium, aut jus mi- | 
litare, aut jus publicum. ?Differentia pria per totum, | 
Legis vel Juris dignitas à dignitate conditoris oritur 
'& fic Jus divinum omnibus aliis honore prafertur.. 

Huic vero & cunctis aliis propinquius honore fequitur. 
Jus canonicam à domino papa & przlatis ecclefie eft 
authorizatum. Lex civilis vel jus civile de civitatibus. 
Fol. 6r. b, trahit nomen, & incepit " quando civitates coeperunt. 
condi, ut habetur primo libro Inftitutionum & " ff. 
libro fecundo Rubrica de origine Juris in glofa. "Unde 
ille nobilis philofophus de numero feptem fapientum - 


r. Nominatur in evang. C.C. 2. Math. fexto capite. Jus C.C. 3. Deefl — 
C.C. 4.Scilicet dign. (. C. 5. Autem (. (. 6. Conítituta C, C. 7. Coa&i- 
one C.C. 8. Pofitum (.(. 9. Sic in Cott. Diftin&io prima per totum €. €. — 
10. Et c. Jus C. C. 11. Quam C, C, 12. Scilicet C.C.. 13. Verum ille C.C. 


quartus - 


Hifleria vegum. Anglia. 
quartus nomine * Salon, vir juftitiz infignis, abrogatis 
antiquioribus cujuídam viri Draconis imperfe&is legibus, 
Athenienfibus condidit legem, qua dicitur Jus civile 
Athenienfium. Similiter alius praeclarus philofophus, no- 
mine Ligurgus, legem condidit concivibus fuis Lacedz- 
monibus, quz di&a eft lex vel jus Lacedaemoniorum, 
& ex illis duabus legibus conjunctis facta eft lex duo- 
decim tabularum. Plato * etiam fcripfit, tefte Auguftino 
de civitate dei, decem libros de ? legibus, Ariftoteles 
etiam libros de legibus edidit, ut ÍcribitRogerusBakon de 
ordine Minorum ad Clementem Papam,& talia jura dice- 
bantur Jus civile cum determinatione ubi fervabantur, ut 
Athenieníium & hujufmodi. Simili ratione,ut mihi vide- 
tur, lex noítra in Anglia ftatutis auctenticis edita merito 
poteft appellari Jus civile Anglorum, & eft auctentica, 
quia in *contra factores gladius fpiritualis percutit cen- 
fura ecclefiaítica, ut fingulis terminis anni omnibus ec- 
clefiis parochialibus regni fub magna fententia pronun- 
ciatur. Sed per jus civile fine alio termino expreffe ad- 
dito * femper intenditur jus vel lex Romanorum, quod 
jus do&oribus & aliis graduatis in jure civili in execu- 
tione judiciaria committitur. Et fic jus noftrum Angli- 
. canum le&ura & curiis regalibus $ edo&ta per domini 
regis.jufticiarios in eodem graduatos, ut judices pro 
dodGoribus, fervientes juris pro bacallariis " habitubus 
cornibus penulatis diverfa pellura, prout eorum gradus 


promeretur,in magno honore continuatur, quorum difci- - 


puli apprenticii curie *vulgo appellaotur. Romani pro 
certo ? legibus" decem tabularum, fecundum Augufti- 
num de civitate dei, abbreviatis non in fingulis, fed, ut 
eis videbatur, utilioribusarticulis admiffis, duas ex pro- 
priis tabulas addiderunt, qux additz x. tabulis efficie- 
bant legem x1r. tabularum. — In hiis erat fundamentum 
- juris civilis, & ex hiis primo refulrabat lexRomanorum, 
qua au&onomatice dicitur jus civile. Et, utícribit ma- 
gilter Johannes Bretton, quondam in lege Anglicana vir 


.1. Leg. Solon. 2. Autem CC. 3. Legibus, Auxit aurem libros C, C, 
4. Conicores C, C, s. Semper interius vel lex rationorum quod €. C. 6. E- 
do&um C, C. 7. Haben;bus C, C, 8. Vulgariter C, C, 9. Deest (C. C. 


L peritus 


8r 


Fol. 62. a. 


$2 


Fol. 62. b, 


Fol. 65. a. 


^ 


9. Roft, Antiquarii. Warwicenfis, 
peritus, demum mundo reli&o ad ecclefiam fe totaliter: 
convertens Herfordenfis epifcopus effectus, Jus civile 
* fubalternatur philofophiz morali, qui obiit anno do- 


mini Mccrxxv. In hoc concordat cum illo ille famofus | 
clericus frater * Robertus Bacon de ordine Minorum na- | 
tione Anglicanus de generofa profapia incolarum comi- | 


tatus ? Dorfettiz juxta * Ilcheltyr, facrz Theologiz do- 


&or de Univerfitate Parifienfi, Oxoniz incorporatus, in. | 
una epiftolarum fuarum Papx Clementi miffa. Virolite- | 


ratiffimo fic fcribens verbatim ait: **Sub philofophia 
* comprehendo jus civile, quia proculdubio eft per fe 
* jus. Namcontinetur fub fecunda ? parte" moralis phi- 
*Jofophiz. Nam ipía pars datleges publicas, & primo 
** de cultu divino, deinde de regimine rei publice in ci- 
* vitatibus & regnis; & fub hac parte philofophiz con- 
* tinetur jus civile imperatorum & $ regum per univer- 
* fum orbem. . De hac multi intromiferunt, ficut ? Ari- 
**ftoteles & ejus difcipulus * Theofraftus. De hac fci- 
** entia ? eorum" nihil eft apud Latinos." '? Hzc nobilis 
Do&or ille Rogerus Bacon, apud fratres '' Minorum 
Oxoniz fepultus anno domini wccrxxxxir. fefto San&i 
Barnabz apoftoli. Et, utfcribit Thomas Rodburn, mo- 
nachus San&i Swythuni Wintoniz, rex Willielmus con- 
quéftor anno 111r. regni fui apud London convocans 
omnes nobiles, fapientes, juris peritos fingulorum comi- 
tatuum Anglie, ut eorum leges & confuetudines audi- 
ret: &licet idem rex Willielmus legesNorfolchiz Can- 
tebrigie & Deire, ubi quondam maxima pars Dano- 
rum & Norwagencium inhabitabat, prius magis appro- 
baverat, & eas per totum regnum obfervari praeceperat, 
pro eo quod omnes ejus anteceffores duces, & omnes 
fere Barones Normanniz ab illis borialibus provinciis 
originem antiquitus traxiffent, & abinde in Norman- 
niam olim veniffent; fed poftea ad preces ' communi- 
tatis Anglorum rex eorum acquievit petitionibus. INam 
eum humillime deprecati funt quatenus permitteret eis 


1. Subalteratur €. C. 2. Sic M$. Leg. Rogerus. 3. Deorceftrie C. C. 
4. llcheflye C; (.. 5. Deeff C.C, 6, Regnum €. C. 5. Auxit pr» Arifto- 
teles habet C, C. 8, 'C'heophra&usC. C. 9. Deeft €. C, 10. Hic C, C, 11. óie 
MS, Leg. Minores, 12. Comitatum C. C, ; 


leges 


Hiftoria vegum. Anglie. 
leges proprias & confuetudines habere antiquas in qui- 
bus vixerant patres eorum, & ipfi ' etiam nati. & nu- 
triti fuerant, fcilicet leges Sancti Edwardi, quz quidem 
prius invente fuerant per antiquiores reges hujus regni. 
Sanxivit namque primum leges in Britannia, quz nunc 
Anglia dicitur, rex tunc Dunwallo Molmucius, cujus 
leges Molmutinz dicebantur, ufque ad tempora regis 
Willielmi conqueftoris celebres. Inter ? quz ftatuit, ut 
civitates & templa deorum, & vix ad illa ducentes, & 
aratra * colonum inmunitate confugii gauderent, Deinde 
Mercia regina, uxor regis Guthelini, à qua putatur à 
multis provincia Merciorum denominata, juftam legem 
edidit, qux lex Mercia vocabatur. Has duas leges Gildas 
hiftoricus tranftulit deWallico in Latinum, & * rex Alu- 
redus poftmodum de Latino in Saxonicam tranftulit lin- 
guam qua Merchenlega Saxonice dicebatur. 5 Illeque 
rex Aluredus aliam [uperaddidit, qux Weftfaxon- 
lega vocabatur. Hiis rex Edgarus leges fuperaddidit. 
Tandem, Danis hic dominantibus, lex alia fuperema- 
navit, que Danelega dicebatur, quz alias fubjecit, & à 
morte regis Edgari per fexaginta ferme annos vel circiter 
leges Saxonicz per invafionem & dominationem hofti- 
lem Danorum ufque ad coronationem San&i regis  re- 
gis" Edwardi fopitz funt & penitus prtermiffz. Sed pe- 
nitus rex Edwardus ? alius Confeffb: eas reaffumpfit & 
confirmavit, & ufque nunc vocata eft lex Sancti Ed- 
wardi, non quia invenit eam primo, fed quia dimiffam 
reaffumpfit, & eam ex communibus prioribus legibus 
in unam communem legem edidit. "Tunc ex precepto 
regis Willielmi Conqueftoris ele&i funt de fingulis co- 
mitatibus Angliz xrr. viri difcreti & in jure periti, ce- 
teris aptiores, quibus jurejurando injun&tum erat coram 
rege Willielmo, ut fecundum quod poffent re&o tra- 


mite neque ad dextram neque ad finiftram declinantes 


legum fuarum ? confüetudinemque fan&titata pateface- 
rent, nil praetermittentes, nil addentes. Aldredus autem, 
Eboracen(is archiepifcopus, qui regem Willielmum co- 


1. Autem nati C. C. 2. Leg. quas. 3. Sie. ^4. Ex pre rex in C. C. 
$. lfte rex C. C. 6, Deefl C. C, 7. Sic. 8, Leg. confuetudinumque fancita. 


L a ronavit, 


Fo]. 65. b. 


Fol. 64. 1. 


84 


Fo], 64. b. 


Fol. 6 7; 4 


: 7. Ref, Anutiquarià Warwicenfis, À 
ronavit, & Hugo,Londonienfis epifcopus, perprzceptum 
regis fcripferunt propriis manibus omnia que predicti - 
jurati dixerunt, à legibus ecclefie fumentes exordium, - 
dicentes, Omnis clericus &c. Sic incipiunt leges San- 
"&i Edwardi." Exinde per alios reges poft ipfos per - 
parliamenta novis ftatutis editis prioribus additis novae - 
indies &unt leges. Et in antiquioribus precipue legibus 
multa habentur vocabula que adhuc frequentantur, ut. 
evidet in antiquis líbertatum cartis, quorum ' fignifca- 
tiones fine expofitione vel declaratione obfcure funt. 
ad intelligendum. Ideo ad communem legentium utilis — 
tatem quorundam illorum terminorum explanationem - 
hic breviter fubinferam. 7v eft tolnetum pro rebus - 
emptis. beam eft íequela ? nativoruta, & proprietas - 
catallorum ? & rerum füarum. — Seca eft jurifdi&tio, eta 
Gallice vero cowrt Juftice forfet or enchefon, & talis | 
libertas per quam dominus habebit omnia merciamenta 
de cun&is fuis tranfprefforibus infra dominium füum de- 
linquentibus. S444 eft fe&a curi, ubi domini recipiunt - 
homagia, & inde dicuntur Sakmanni, & 4 aliquando 
dicitur interpellatio majoris audientim.  Sekagium eft à 
5 quod hominum unius dominii colle&tio, vel fokage, vel E. 
manrede, vel homines illius colle&ionis. $5 Mondbrich 
eft Izfio ? Mageftatis, Gallice blemur de honour. Burgbs 
brich, id eft, lio libertatis aut fepti, Gallice blemut 
de court, five de clofe. ^ Gritbbricb eft fra&tio pacis, - 
quia Grith, id eft, * pax, unde churchgrith eft pax ad 
ccclefiam pro fecuritate pacifica ad eam confluentibus. 
Mishennyng, id eft, variatio ? loquelz, id eft, oftentatio. 
Homefohyn vel bamefare eft iníultus in domo contra |. 
pacem.  Foerfllyng, id eft, obüitentia in ftrata regia; 
Fritb[okem, id eft, tutatio in juriídictione. !? Infang- . 
theof elt executio latronum vel latronis ' in furto capti 
in propria curia, — Osvtfangtbeof, id eft, executio in cu- | 
ria propria de latronibus captis '* extra" fuam curiam. . 
Wergoltbeof, id eft, (amma de latrone evafo extra fuum. 


r, Signes C. C. 2. Nateriorum C. C, 3. Ex rer. C. C. 4. Aliter C. C... 
$. Lez. quzdam. 6. Monamvich C. C, 7. Sic, 8. Quod pax €. C. 9. Lo- 
queiz fhewyhgé, i.e. oftentatio €, C. — to, Infangthe C, C. 11. Cuni pro in - 
habet C, C, 12, Deeff C. C.. "j 


carceretn, 


.Plyte, i 


Hiftoria vegum. Inglia. 

tarcetem: — Hangwit, id eft, quietus de latrone fafpenfo 
fine judicio. Plytwjt, id eft, quod aliquis fit quietus 
pro 'medylyng, & quod poffit tenere * hujufmodi in cu- 
ria fua propria, & recipere amerciamenta provenientia, 

1 ett, medel, vel medlis, vel medlyng, id eft, in- 
tromiífio, cum quis fe intromittit de diverfis materiis. 
Wardwit, id eft, furfum redditio cuftodic heredis, vel 
fit quietus pro denariis dandis pro wardis. faciendis, 


- Blodw;t, id eft, amerciamentum pro effufione fanguinis. 
Wit Anglice eft mifericordia Latine. Leyrwit elt cum 


aliquis corrumpit nativam domini, ? tunc dominus * ha- 
bebit rewardum pro offenfa. Warifon vel Gar(umma, 


| id eft, remuneratio, vel * emenda pro aliqua oftenfa fe- 


cundum confuetudinem loci, ut 5 v*. cum loculo vel a- 
liud ? hujufmodi. —Childw)t eft, ut fupra, emendatio 
pro impregnatione nativas fuz ; & hoc fecundum quof- 
dam cum fit fornicatione vel adulterio, & non per ma- 
trimonium, nec mulier à fervitute liberatur. Scot eft 
colle&io ad opus ballivorum vel vicecomitis ex confue- 
tudine, & ? hujufmodi colle&iones dicuntur Sket.  7Zi- 
dagium eft tallagium unius hide. — Scuragium eft talla- 
gium pro uno armigero vel equite in guerris. Talla- 
gium, id eft, task. —Dymys, id eft, decime. — Danagel- 
dum, id eft, tallagium datum antiquitus Danis, fcilicet 
1114. de qualibet bovata terrz. Wapentake, bundridum 
& cantaredum idem funt, idem praecin&us centum vil- 
larum, ? quid folebant reddere arma fua in adventu 
Domini." Laflag eft exactio pro paffagio marino in 
nundinis & mercatis. Hemfryth eft quod habeat ca- 
talla alicujus fugitivi, & bona de dominio fuo.  Ferd- 
wjt eft quando ut '' lagatus venit ad pacem domini re- 
gis. "" Carucage eft 5 quando rex taxat totam terram 
pro carucata. Zermet vel Hornegylt ^ & cum aliquis 
de exactione & taxa folvat ! pro" qualibet beftia cor- 
nuta, 'é& fic pedagium pro pedibus, cum beftie in 


r. Medylig C. C. 2. Hujus incur. C. C. 3. Huic pro tunc i» C. C. 4. Ha- 
bet CC. 5. Emendacio C.C. 6. Una C.C. F. videtur. 7. Hujus. Child- 
wyt(.C. 89. Hujus coll. (. C. 9. Sie. 1o. Def C.C. 11. Legatus C. C. 
iz. Carheage (.(. 13. Cum C. €, 14 F. ef, 15. Def C, C. 16. Et c 
ped. €. €, / 
pareis 


$8; 


Fol. 65. b. 


86 J. Rofi, Antiquarii Warwicenfis, 


Fol.65:2. exa&io vel auxilium dandum pro rezdificatione burgi, 


caítri, vel murorum proftratorum. Brigbote eft auxilium - 
. dandum pro «dificatione pontium vel pontis. —J4verpeny | 


eft auxilium dandum pro averiis domini regis. Zerrage 
eft permiffio frangere terram in ftrata regia. — Poundage 
eft tallagium de ! minutione unius libre. In libro de 
Domeíday in recepta. fcaccarii funt plures termini in- 
cogniti nobis nunc diebus, ut bordagii, batfnemfi, pro 
quo intelligo homines confüetos cum baculis & fuftibus 
pugnare. Nam baculi in multis locis ? batts vocantur, 
& qui eis in pugnis utebantur merito appellabantur 
3 batínemfi, quafi confueti portare *44£ts, hoc eft, ba- 
culos. 
5.,me* Hic facio digreffionem fecundum auctoritatem Hen- 
B eerlorum Fici Huntingdon de modo pugnandi diverforum regno- 
MBnoram, rum libro vrr. 5capitulo primo Itineris Jerofolimitani, 
ubi dicit, $** Quod" ' Turfi, Perfz & Medi mortem im- 
""mittunt fagittis. Silicientes vero & Anglicani telis, 
"Saraceni quidem & Arabes lanceis, Publicani clavis 
*' ferratis & gladiis," Ezcille. Hibernienfes utuntur 
lanceis, telis, & arcubus curtis ad modum Turcorum. 
Britones * etiam in adventu Saxonum utebantur fagittis; 
& à conqueftuNormannorum ufque nunc,& ? etiam nunc 
Anglici utuntur fagittis. In illo certe libro '? de Jure 
Anglix funt multi extranei termini, quem librum vidi 
diverfis vicibus auctoritate comitum Warwici, qui erant 
camerarii regis ibi. Duos habet ibi rex ex officio ca- 
metarios, quorum unus erat comes Warwici per fübfti- 
tutum occupans. Alii officiarii nummos occupantes ex- 
tranci fe mihi oftendebant. non erat caufa mea. meum 
ibi " fcrutineum, ideo diftuli laborare, & pro certo 
nunquam aliud intendebam quam honorem dei, & re- 
gis ac totius rei public proficaum, ut deus novit. jam 
ad prztacta redeamus. Cartucata terra cft quantum ara- 
trum arare poterit in fationali tempore. — Caruca, id eft, 


MMC D c CNN 


t. $75 2. Baccis C, C. 3. Batfnenifi C. C. 4. Baccis C. C. 5. Capite C. C. 
6. Def C. C. 7.8ic.. 8, Autem CC, g. Autem. C. 10. De jure Domyfday 
Anglic C. C. 11. Scrutendum (. (. 


Fol. 66. b. 


' aratrum. 


parcis incarcerantur, & cetera hujufmodi. Burehbote ef. 


| 
| 
| 


| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 


| 


LHiflria regum Anglia. 


'aratrum. Et 1111. virgatz conttituunt unam hidam 
terre. Et rex Willielmus conqueltor recepit vel extorfit 
de qualibet hida terre in Anglia vr. Et quinque hid 
conitituunt feodum militare, cujus relevium eft 100*. 
& relevium integrum baroniz eft centum marce, & co- 
mitatus integri centum librz, ficut in Magna Carta con- 
tinetur. Et ficannoxv. regis Willielmi Conqueftoris re- 
perta funt in Anglia fexaginta w. feoda militum du- 
centa & xr. Hac non à me fcribo, fed ut reperi alibi hic 
carucagio 
& illic in antiquislibris. De"? cunagio vero fcio quod 
non poteft effe concordantia cum antiquis fcriptis pro- 
pter multiplicem variationem nuper emergentem de ter- 
rarum ? divifione. Credo quod non fit variatio fecun- 
dum *ícire meum.  Antiquitus tenebatur, quod tria 
5 grana ordei in medio fpicz faciebant unum digitum, 


alias pollicem, Anglice a pncf, & xrr. digiti vel pollices 


faciebant pedem. — Pes cum dimidio faciebat cubitum. 
Gradus erat ex duobus cubitis, paffus ex duobus gradi- 
bus, ftadium ex 150. paffibus, miliarium ex oco ftadiis, 
leuca ex x11. ftadiis, pertica ex viginti quatuor pedibus, 


& ftadium ex xr. perticis. ít» primitus meníurarum 


adinventiones ad maximum & legittimum commodum 
erant rei publice ordinate. Omnes leges & jura erant 
conilituta pro confervatione reipublice & civium unione. 
INota terminum. — Civitas eft civium concordans unio, 
& omne jus civile eft ordinatum ad promovendum ci- 
vium unionem ; fed ifti avari villarum deftructores funt 


- inimici illius juris, quia in dettruendo villas manentium 


difpergunt cives, & in hoc lzdunt omnes circumjacentes 
civitates nobileíque villas & mercatus, quia contra o- 
mnia jura fuorum $ (ingulare intendunt commodum in 
dampnum ? communitatis. Et hoc lex * civile omnino 


. dampnat, ut habetur libro primo Inítitutionum, & titulo 


fecundo, quia agunt dire&te contra juris precepta. Nam 
juris precepta, ut ibi evidet, funt hec : honefte vivere, 
altrum non ledere, & fuum cuilibet tribuere. Sed ifti 


r. Aratrum, Item virgata terre continet viginti quatuor acras. Et ii. 
virgate C. C. 1. Omagio C.C. 3. Dicione C. C. 4. Scriptum meum C. C. 
$. Genera €, C, 6, Singulorum C, €, 7. Comitatum C, C, 8, Leg. civilis. 

; Aog eg | | e COon- 


87 


Fol. 67. a; 


89 


Fol. 67. b. 


Fol. 68, a. 


J. Rofi, Antiquarià Warwicenfis, | 
& converfo plurimos ledunt, & aliorum commoda in | 
fua profcua, aliis graviter lefis, convertunt. Etenim | 
contra depopulatores cdificiorum omnia adverfantur | 
jura. ' Nam namque villarum necnon domorum deftru- | 
&io penitus inhibita eft jure civili; ut aperte cavit tex- 4 
tus * in libro fenatus ft. de contrahenda emptione & | 
venditione, ubi inferuntur" hzc verba: ** Senatus ? fen- 
* (uit, ne quis domum villamve diruerit, quo plus fibi 
* adquireretur" &c. — Ad idem facit textus in libro fe- - 
cundo $. de privatis edificiis, ubi dicitur: ** Negotiandi '. 
* cauía zdifticia demoliri, marmora diftrahere edicto . 
** divi Vafpafiaui & fenatus confulto vetitum efl. Et nec — 
* dominis zdificiorum transferre licet, ut interioris be- 
* neüciis depofitis publicus deformetur afpectus." Pro - 
ifto facit textus Inftitutionum de rerum divi(ione 8. eum 
in fuo folo. Ubi prohibet lex x1r. tabularum, ** Nemi- — 
** nem poffe tignum fuum zdibus alienis injuncum ven- 
«dicare vel eximere." Et ratio una eft hzc, ne urbs - 
ruinisdifformetur. Ad idem coníonat textus in libro 119... 
6. Si quis, fF. ne quid im loco publice fiat. Ubi dicitur, 
** Si quis, nemine prohibente, in loco publice zdifica- - 
* verit, prztor dicit non effe cogendum tollere, ne rui- 
* nis urbs difformetur." ***Item: Prafes provincie, in- 
** fpe&is edificiis, dominos eorum reficere compellit. Et 
*adverfus* detractantem competenti remedio difformitati 
* auxilium ferat." ff. de officio Prefidis *1. Prefes. Et. 
fic iftis ex przmiffis manifefte colligitur, ruinam villarum 
juri civili odiofam necnon penitus effe vetitam. —Cavit .— 
! etiam jus canonicam, quod depopulator agrorum non. 
gaudebit inmunitate ecclefix, Capitulo inter alia fuper: 
hoc Johannes Andrez dicit, * Quod confugientes ad. 
* ecclefiam debent ibi defendit prater duas perfonas, fci-— 
* Jicet latronem publicum & devaftatorem agrorum & 
* viarum." Hezcille, * Ergo fortiori, ut videtur, de-: 
populator villarum, reddens hominum fuftentationem in 
paftum tantum beftiarum, fugiens ad ecclefiam non ha-— 
bet ibi defendi. Dedignantur ? etiam facri canones vil-— 


LI 


I.S. 02. DefuntC.C. 3. Leg. cenfüit, 4. Itidem C. C. s. Detra&an- 
tes €. €, 6. Vel C, C... 7. Autem C, €, 8. Igitur C, C. 9. Autem (- e b. 
larum. | 


Hifloria vegum. Anglia. | 
larum dirutores, agrorum viarumque depopulatores in 


 ecclefiaftica humari fepultura. — Confonum multis vide- 
tur, quod qui fe villarum deftru&ione abítrabunt à vivis, 


| 


: quod cum eifdem localiter non communicent in fe- 
pulturis. Neque licet quemquam utilitati communi 
propriam praponere utilitatem. Nam ficut majus bonum 
minori bono praponitur; ita communis utilitas omni 
fingulari utilitati omni jure prefertur. Ex i11". Decre- 


| talium Rubrica de regularibus & tranfeuntibus ad Reli- 
| gionem capitulo Licet. Etiam quod publica utilitas prz- 


fertur privatz evidet feptima queftione prima *ícias, & 


- de geítis pro focio in * a&ione, paragrapho Labec. Et 
. fic femper profertur privata primo libro Decretalium, 


capitulo Bona memorie. Qui igitur permifhve habent 
libertatem aliquam faciendi merentur amittere privile- 
gium, qui [*conceffa"] fibi abutuntur libertate capitulo 
Licet... Unde apoftolus, ** Utinam 5abfcidantur qui vos 
* conturbant." Preteritis namque diebus nobiles bona- 
rum inventionum gloriofos habebant filios, qui femper 
utiliora prioribus invenire defudabant: [ed nunc eft é 
converío, avari patres cupidiores generant filios. ubi 
forte pater pro cupiditate unam deftruxit villam, ejus 


moribus avarus filius deftruit plures villas. De talibus 


optime finxit quidam poéta. Et fic quidam dixit, ** Po- 
* tens habet prolem $natum, & multi inde exultabant." 
Quibus per parabolam dixit, ** Audite gaudium veltrum. 
** fo] genuit folem, & omnes creaturz ingemuerunt di- 
* centes, Unicus fol erat nobis prius, & vix prz calore 
*ejus vivere potuimus. ' Nunc fol multiplicatus tollet 
* vitam noftram." Sic eft de iftis cupidis villarum di- 
rutoribus. Exemplo paterno filii funt pejores patribus. 
Attendant tales in conícientia miferi ad Ícripta aucten- 
tica. Nam fcribitur tercio regum xxr. capitulo, ** Quod 


 *rex Ifrael Achab nomine videns vineam Nabot fibi 


** neceffariam & propinquam, cum eo loquens, pacifice 
* petens ab eo ipfam vineam ad opas fuum, in valore 
* promittens vel commutatorie terram «qualis valoris, 
* Nabot humiliter regi refpondens dixit, Quod erat fibi 
Moo ocoocoorreustannilitet afin Cab oom mca Dd 


X. Delend. forfan, -. 2.. Scias C,(, 3. AccionemC.C, 4. DeC. C. 5. Ab- 
feindantur C, €. 6. Sic, 
M «terra 


jp 


Fol. 68, b. 


90 


Fol, 69. a. 


7. Roffi, Antiquarii. Warwicenfis, 


* tetra hereditaria, & ficut eam à parentibus hereditarie. 
E: in dn fic ipfe heredibus fuis dimittere vellet, nec. 


"vendere nec commutare." Precabatur regem non 


"eum" ulterius inde attemptare. — Contriflatus eft rex 


ultra modum, & ? pre dolore decidit in le&um. | Cui 
adveniens uxor fua regina Jefabel, & caufam doloris per- 
fe&te intelligens, confolata eft eum, promittens fe fuum 
defiderium implere ad effe&um. — Et. flatim ? hinc fidis 
fub figillo regis Achab, duobufque falis adquifitis tefti- 
bus, & civitati Jefrael, ubi Nabot manebat, miffis, il- 


lorum falforum infano teftimonio juftus Nabot extra |. 


civitatem ad mortem injuftelapidatuseft. Sed Deus, qui 
Nabot de Vii fuis optime remunerare potuit, voluit 


& finaliter fecit. Heliam Thesbiten prophetam regi A-- 


chab di&z vinee cum ingenti gaudio defcendenti eidem 
regi obviare cum aliis nunciis precepit. **Vineam Na- 
** bod optinuifti & poffedifti, & ficut canes fanguinem 
* fuum linxerunt in aen * frael, fic & 5 tuam lingent. 
** Et Tefabel uxor tua & regina, hujus mali operatrix, 
*'erit cibus canum in Jefreel.^ ^ Notate hic vindictam 


Dei poftea executam. Et hoc precipue vobis dico, Ó 


Narratio, 


deftru&ores & dirutores villarum, qui cogitis liberos te- 
nentes in villis per vos dirutis proprias invitos amittere 
terras. Ipfi Acab, Jefabel, & Nabod mortui funt. Deum 


habuerunt judicem, qui & idem Deus in eternum regna-- 


bit. Confimile deli&um, & non 5 mitiorem, fed potius 
ferventius & crudelius poft judicium exercebit in vobis, 
eo quod exempla priora vos non emendant. "Timete 
igitur Deum, & retrahite vos à viis veftris peffimis. Ex- 
emplarie igitur vos exhortando ad nuperiora facta die- 
bus Philippi regis Francie ' contemporanei regum An- 
i. I. II. 
gliz, Henrici, Ricardi, Johannis, & Henrici ex aucto- 
ritate Cefarii diftin&ione vr. capitulo xx1119. idem rex 
habuit in civitate Parifienfi prepofitum, qui cujufdam 
fui concivis vineam concupifcens, ut fibi venderet illam 
importune nimis inftabat. Refpondente cive, ficut Na- 
nnm MEEDMEEEEMEEMEEEEMEEEE EE Ein aia. aM MA A 
1. Deef C. C. 2. Pro C, C. 5. Leg. literis fidis, 4. Jefrael €, C. g. Sic, 
6, oic Cet, Minorem C, C. 7. Contemprandii C. C. 
both 


: 


| 
) 
: 


Hifforia regum. dnglia. 


! both refpondiffe legitur Acab regi Ifrael, ** Vivit domi- 
| * nus, quia non vendam tibi patrum meorum heredita- 


«tem, eo quod nulla ad hoc me compellit neceffitas." 
Prapofitus minas intulit, fed non perfecit. Contigit in- 
terim, ut homo ille moreretur. Quo cognito, prafectus 
effe&us eft hilarior, & ' hujufmodi dolos homo aftutus 


| ad fui perniciem excogitavit. Duos fiquidem ex fcabi- 


nis, ut fibi teftimonium falfitatis ferrent, pecunia corru- 
pit. Cum quibus ficut ? condu&um fuerat mox ? intem- 
pefta nocte defundti fepulchrum adiit, terraque ejecta 
in foffam defcendit, & facculum pecunie, quam *viro 
pro vinea optulerat, in manum ponens mortui ait, 
* Teftis uterque veftrüm fit, quod 5 tantam pecuniam 
* homini ifti pro vinea fua tali à me diu defiderata de- 
*derim, quam ipfe quidem, ut vos videtis, manu fua 
* recipit, nec aliquid contradicit." Dicentibus illis, 
*C"Teftes fumus," tox recepit pecuniam, & rejecit ter- 
ram. Mane teítibus eifdem adhibitis vineam fibi vendi- 
cavit. Quod cum relicta defunái didicifet, ftupens ac- 
currit, & przpofito dixit, afferens neque maritum,neque 


fe vineam illam umquam przpofito vendidi(Ie,neque um- 


quam aliquid pecuniz pro ea recepiífe. Cui ille : **Ego 
* tanto precio vineam comparavi, fub teftimonio horum 
* (cabinorum. In manum viri tui appofui, nec contra- 
* dixit." Quz fe nil videns proficere, ad regem cu- 
currit, de violentia prepofiti fibi conquerens, illo fub 
przdi&orum teftimonio contradicente. Rex quia audi- 
entiz vacare non potuit, quibufdam difcretis viris cau- 
fam commifit ; qui teftimonio fcabinorum decepti, in 


partem prepofiti declinantes, cum eo contra viduam de- 


derunt fententiam. "Tunc illa amplius turbata, cum regi 


.. clamofis fletibus nimis effet importuna, rex teftes vocari 


juffit, & quia vir prudens erat prudenter illos examina- 
vit. Accepto prius uno & folus loquens cum folo, ait: 
« Nofti dominicam orationem ?" Refpondente illo, No- 
* vi domine ;" fübjunxit rex, **Dic ergo illam, me au- 
* diente." Quod cum feciffet, nil aliud ei loquens, prz- 


.r. Hujus dolos C. C. 2, Leg. condidum. 3. Intempeftiva C. C, — 4. Leg. 
vivo, 5, Totam C. C. 


M2 cepit 


91 


Fol. 69. b, 


Fol, 7o. a. 


^ 


Cepit ut in vicinam camcram 'cecederet. Et advocans 
* alterum, feverius eum alloquutus eft, dicens: ** Socius 
"tuus de vinca illa tam metam mihi retulit veritatem; 
"ficut elt. fan&um ? pater. noffer, quo nil eft verius. 
* Quod fi ab eo difcordaveris, graviffime puniéris." 
4Eftimans ille quod regi omnia dixiffet, timens ac tre- 
mens ad pedes ejus * coruit, dicens, ** Miferemini noftri, 
* Domine, quia fic & fic fecimus, à prepofito noftro 
* inducti." Iratus rex valde, vineam viduz reftituit, & 
prapofitum vivum in eadem vinea fepeliri praecepit, 
Ecce rex infpiratus à Deo juftam dedit fententiam. De- 
fundum prapofitus 5 effoffit, & ideo illum vivum terra 
abforbuit. Si noftris terrarum injuftis invaforibus fimilis 
daretur fententia, à villarum deftrn&ione cito ceffare- 
tur. Rex punivit prepofitum in corpore, fed Deus fo- - 
lummodo dat fententiam anime ; quz fententia multum 
periculofior éft, ut patet per 5 iftum Cefarium, &often- 
ditur diftin&ione prima capitulo xxvrr*. & capitulo. 
Narais xxxiITI?. ubi fic dixit: ** Quod quidam dux ? Thurin- 
* gie, nomine * didus Lodowicus Landagravius, praedo 
"* pauperum ac tirannus maximus, non curans de execu- 
*tione & oppreífione pauperum in bonis & poffeffio- 
" nibus eorum, ecclefiarum ? etiam ufurpans pofleffi- 
Fo-79.b. *t ones, & propter hzc aliaque plurima mala à viris reli- 
** giofis dum corriperetur, qui ei proponebant in con- 
* feffione poenam malorum & gloriam ele&orum, ver- 
* bum miferabile refpondit; Si predeffinatus fum, in- 
"quit, mulla peccata mibi poterunt regnum coloyum au. 
"ferme : fi ' preffitus, nulla bona mibi valebunt illud. 
"eenferre. lllud etiam Píalmiftw , quia vir literatus- 
"etat, loco proverbii ad fuam excuíationem arguen- 
* tibus fe proponebat. Erat fiquidem literatus, & ob 
" hoc amplius induratus. Et cum " ei" dicerent viri 
"timorati, Domine, parcite anime veflra , defilite pec- 
"eere , ue Deus. provocatus. peccatorem. in peccatis. occi- 
* dat: iterum refpondit, Cwm venerit dies mortis mee 


23 3. Roffi, Antiquarii W arwicenfis, 


1. Leg. fecederet. 2. Alium, femotus eum C. C. 3. Patrum noftrum C. C.. 
4. Sic. $. Gic in Cott. pro effodit. — Sed effofit ;n C. C. 6. Illum C. C. 7. Du- 
rinziz C. C. 8. Dominüs Lod. C, C. 9. Autem C.C. 10. Bic. 1T. Erat, 
cclum cceli Domino, terram dedit filiis hominum, loco proverbii £ C 
12. Deefi C. C. ** TWOTÍAT, 


Hifloria vegum. dnglia. 


f worar. Non illum potero bene vivendo extendere, me- 
| ** que male vivendo pravenire. Volens illum pius domi- 


| * nus à tanto errore mifericorditer vocare, & reducere 
«ad mentem, infirmitate periculofa ccepit eum flagel- 


*]are, Vocatus eft medicus ejus, vir bonus & difcretus, 
*& non folum in phifica, fed etiam in theologia non 
* medioctiter literatus. Cui princeps dixit : "Ur vides, 


Süpfrmus fum valde. Adbibe curam, ut ' poffum. | con- 


* valefcere. Memor medicus erroris fui prztadti, refpon- 
*dic, Domine, fi venit dies mortis vefjre, mon vos po- 
*tevit cura mea mortà. fubtrabevre :. fii vero. moviturts 


-*tgon eflis, de infrmitate ifla (uperfua erit medicina 


«aea, Et ille: Quomodo fic vefpondes ,. fi mibi nou. fu- 
* evit adbibita eur& diligentia, C" dieta ? propo[fita, potevo 
«tam à me ipfo quam ab aliis necligentie argui, C ante 
* tempus mori ? Audito hoc verbo medicus valde hilaris 
* effe&tus, data occafione refpondit : Domine, fi creditis 
*yjtam yeffram protelari poffe. virtute. medicine , quare 
* boc. credere ?. remittitis de. penitentia C operibus juffi- 
«tie, qua funt antidota anima ? Sine bis anima mo- 
* vr, fine büs ad famitatem, qua eff in futura vita , 


* nemo pervenit. Confiderans dux Lantegravius pondera 


* verborum, & quia rationabiliter peroraffet, dixit ei, 
* De cetero. medicus effo jam anime mea, quia per 
«(uam linguam ^ medicinalem Deus. liberavit me. à 
«maximo erroe. Sed, quod dolendum eft, promifit 
* verbis, quod non implevit fa&is." Unde qualis ejus 
finis fuit, cum quanta farcina peccatoram obiit, edoce- 
tur capitulo xxxrirr*. diftin&ionis predidw, ubi fic 


93 


Fol. 7t.a. 


pradié&us Cofarius fcribit : **Ifte Lodowicus cum more- Narratio. 


** retur duos filios reliquit heredes, Lodowicum & Her- 
* mannum. Primus in prima expeditione Jerofolimitana 
* defun&us eft, & fibi in principatu fucceffit frater fuus 
** Hermannus, ceteris minus malus. Hic quadam vice 


tunc dum in principatu viveret publice tale 5 dictum 


* coram clientela fua palam propofuit : 5i modo aliquis 


"m———————— ÁÉÁÉÁÉMBMUUUMA——————e—— OO EM DESNREDBGGSODCLDECETQELTCLLTEEECELELCLLLLZEEE 


t. Ler. poffim, 2. FProponita C. C. E Renuitis lerendum effe innuit fcriba 
ad s yit Bedlejani, 4. Medicinalier C,C, 5. Dium quadam 
coram €. C. 


| * effet, 


94 


Fol. 7 t, b. 


Fol, 72. a. 


j. Ref, Antiquarii Warwicenfis, 
"effet; inquit, qui veris indiciis vera mibi de amima 


*tpatris mei dicere poffet, bonam curiam , | vel * bonum 


* donum. à me reciperet. Audiebat hzc quidam miles 
** pauper, qui fratrem habebat clericum in nigromancia 
* quandoque fatis expeditum. Cui cum verba principis 
*indica(fet, refpondit ille: Kariffime frater, Diabolum | 
* aliquando per ? carmina vocare. confuevi. fcifcitabar ab | 
*eo qua volui, Cv diu efl quod ejus colloquiis. artibus |, 
* renuntiavi.  Inftante milite oportune & importune, ad 
*' memoriam ejus reducens propriam paupertatem ? pro- 
** miflumque honorem", precibus ejus tandem clericus 
** victus Dzmonem vocavit. Damon vocatus, quid vel- 
*]et inquifivit. Refpondit clericus : Penitet me tanto 
* tempore Teceffffe à te. — Indica mibi obfecro ,| ubi [fit 
* anima domini mei Lodowiei Lantegravii, ducis Dau- 
*ringis. Ait Daemon, fi vis mecum pergere, ego illum — 
* tibi offlendam. — Et ille: Libenter illum viderem, fi. 
* fme periculo vite mes illum videre poffe. Cui Dia- - 
* bolus : uro tibi per altiffmum € per tremendum 


*'ejus judicium ^ quia fi fidei mee te. commiferis. inco- 


*]umem te iluc ducam C reducam. Ponens clericus 
*' propter fratrem animam fuam in manibus füis collum 
* Damonis virili fpecie fibi apparentis afcendit, quem 
*' infra breve tempus ante portas inferi appofuit. Intro- 
*' fpiciens clericus loca nimis horrenda contemplatus eft, 
** poenarumque divería genera, & Dzmonem quendam 
* afpe&u horribilem fuper opertum puteum refidentem. 
* Clericus, ut videt, totus contremuit. Et clamavit Dz- 
* mon ille ad Dzmonem bajulum: Quis efl ille quem 
* tenes im colo? Da eum mibi buc. — Qui refpondit, 4- 
* nicus nofler efl, CF juravi ei per virtutes tuas magnas 
*quod eum mou lederem, fed animam | Lodowici Lante- 
«ovayii ducis. Duringie domini | fui oflenderem , | fanum- 
* que Teducerem , ut omnibus tuam inmenfíam  pradicet 
* yirtutem. lle vero ftatim operculum igneum cui in- 
*fedit amovit, & tuba znea puteo inmiffa tam valide 
* buccinavit, ut videretur clerico totus tremere mundus. 


:. Domum bonam C. C. *. Cariniam C, C... 5. Defast C. C. 4. Quod C. C; 
4. Brevi M3. 
** Poft 


EHfloria Togum.: dnglie. 

** Poft horam, ut ei videbatur, nimis longam puteo eru- 
** Gante flammas fulphureas Lantegravius intet fcintillas 
** afcendentes (imul aícendens videndum fe clerico collo 
*'tenus prebuit. Ad quem ait: Ecce preflo fum mifer 
*ille Ledewicus Lantegravius quondam dominus tuus ; 
*( uinan nunquam natus fuiffm. — Cui clericus : 
"Miffus fum 4 fiio veffro, ut ei renunciare poffum de 
*flatu veffro, C» fi in aliquo poteflis adpuvari mibi di- 
* cere. debetis.  Refpondit ille: Statum meum bene vi- 
* des. Floc tamen fias, quod fi füii C" heredes mei 
*veffütuere. vellent tales poffeffiones talium virorum, 
* talium ecclefiarum , — propriis. nominibus eas exprimens, 
«quas. mibi injufle ufurpavi ,.— C" fub. titulo. bereditaria 
«ipfis reliqui, magnum animae mee conferrent veme- 
* dium. Cui cum clericus diceret, Domine, non credent 
** mibi filii tui; refpondit, Ego dicam tibi fignum, | quod 
"memo wovit preter wie C" filios meos.  Accepto figno, 
^ & Lantegravio (eo vidente) in puteo fubmerfo, per 
* Dzmonem reductus eft. Qui licet vitam non perdidit, 
*jta tamen pallidus & languidus rediit, ut ' vix" agno- 
"fceretur. Verba patris proli ? fuo retulit. Signum of- 
* tendit, fed modicum profuit. Non paterno defiderio 
* additus eft confenfus, nec fequebatur effectus, nec pof- 
* feffiones funt reftitute. Refpondit tamen Lodowici 
* Lantegravii fenior filius clerico, fignum cognofco, patrem 
"meum te vidife non dubito, propofüum tibi premium 
"dare non venio. — Ad quem ille : Domine, Curia ve[fra 
"yobis maneat. — Ego cogitabo quid anima sea expediat. 
* Reli&ifque omnibus, fa&us eft monachus in ordine 
**3 Ciftercienfi, contempnens omnem füftinere laborem 
* temporalem, dümmodo poenam evaderet eternam." 

Addifcite hic, Ó vos amatores mundi, rei publica ini- 
mici, manifefti populorum tortores & oppreffores, de- 
ftru&ores villarum, liberorum tenentium tenuras eis in- 
| vitis injufte poffidentes, eofque à paternis avorum, ab- 
avorum, & attavorum hereditariis fedibus expellentes, 
mendicitati, furto, & aliis miferiis exponentes. Mundus 
ob hoc vos odit, Deus & omnes cceli cives vefttum ne- 

1. Deefl C, C. 2. Sic. 3. Ciflernenfi C. C. 


phandum 


95 


Fol. 72. b, 


j. Refi, Antiquari. Warwicenfis, 
phandum confortium contempnunt, & folus Diabolus 
cum focietate fua in fuam focietatem gratanter admittit. 
Ibi tunc manebitis, ubi nunquam erit ordo, fed fempi- 
ternus horror inhabitans. Cantufque vefter fempiternus 
erit, ve! ve! va! quanta funt tenebra | Dum igitur 
lucem habetis, videlicet Chriftum, ambaulate in luce, 
id eft, in viis Chrifti, ne tenebre fempiternz vos com- 
prehendant. Derelinquite vias veftras malas, & ad fa- 
tisfaciendum Deo & proximo toto corde laboretis. Quod 
vobis facere concedat dominus nofter Jefus Chriftus, Dei 


06 


filius. 
Fol. 73. a. 


Rex Edwardus ma- 
gnus fautor eruditio- 
nis,qui Univerfitatem 
Cantabiigiz fundavit, 
ftatuenscathedras ma- 
giftrorum & do&o- 
rum íuis maximis ex- 
penis, & etiam fun- 
davit abbathiam *mo- 
nalium de Romefey 
in Wintonienfi Dio- 
cefi. Condidit apud 
Warwickmunitiones, 
ug ufque hodie Le 
ipee. funt appel- 


Amen. 

Rex Edwardus didus Senior patri fuo Alu- 
redo ' hereditarie fucceffit. Qui quamvis patri 
in literatura erat inzqualis, potentia tamen erat 
major. Proficientes etiam in fcolis adamavit, & 
ad dignitates ecclefiafticas fecundum merita faa, 
moribus & vita fublimavit. Propterea ad cleri-. 
moniam augmentandam, ficut pater fuus Oxo- 
niam, fic ipfe Cantebrigeam ab antiquo cum . 
ceteris ftudiis generaliter fufpenfam,defolatam, 
& deftru&tam, iterum ad primam gloriam erexit, 
necnon ibi aulas ftadentium, & doctorum ma- 


latz. Fecit turrem & 
mercati locum in co- 
mitatu Warwici, & 
ecclefiam in comitatu 


Suffordii, MB namque Univerfitate, quam pater fuus nobilis 
| rex Alfredus erexerat, magiftros artium, quas li- | 
berales vocamus, pariterque in facra Theologia do&ores - 


r. Hereditaria C. €, 2, Generalibus €, C," 3. Formalém C, C.-- * Sic. — | 
| davit. 


Hifforia vegum. Anglis. 97 
davit etiam prxdictus rex Edwardus abbathiam monia- 
lium de ' Ramfei in Wintonienfi diocefi; cujus foror 
? Elfleda, uxor fubreguli Merciorum Ethelredi, fine au- 
tumpni anno domini 915. condidit apud Warwyk mu- 
nitiones contra Danos. Quz ufque hodie Le Dongeon 
eft * nuncupatum, fuper montem * artificialiter fa&um, 
Con(íimilem 5 multum fecit apud Tomworth in confini- 
bus comitatuum Warrwici & Staffordie. 'Turris & mer- 
cati locus eft in comitatu Warwici, & ecclefia in co- 
mitatu Staffordiz. Et apad Tomworth obiit x1x. Kal. getredus 
Julii anno Domini 918. quinquennio ante obitum fra- cum uxore 
tris füi regis Edwardi, fepultaque eft $ Glouceftriz in Pai sea 
ecclefia San&i Petri, quam ipfa cum viro fuo conftrux- abbafizsan- 
erat fuper offa Sancti Ofwaldi regis & martyris, quz à 2! Qi:di 
Bardeneia illuc attulerunt. Et obiit ifte nobilis rex Ed- nia. M. 
wardus apud Farindon per xit. miliaria ad occidenta- sesut 
lem partem Oxoniz, & fepultus eft Wintoniz in novo Edvardus 
monafterio juxta patrem fuum regem Aluredum. Quod mon;terio 
monafterium erat tunc infra muros Wintoniz, fed nunc Wintoniz. 
eft tranflatum cum regibus ibi fepultis extra muros, & nc Ache. 
vocatur abbathia de Hyda. Rex Athelftanus, miles egre- fanus. fe- 
gius, fundavit ceenobia Midilton & de Michelmenfei, It fiie 
fecundum Willielmum de pontificibus. Et przcipuus Malnisbe- 
benefactor erat ecclefiz San&ti Pauli London, & delati M 
! Beverlacenfi, & abbathiz de Malmesbury ubi fepeli- 
tur. Athelítanus rex ftaturz fuit quz juftam non ex- Ife. rex 
celleret, corpore deducto, capillo flavo, filis aureis pul- iocicknd 
chre intorto. Nordvsallin£sn (olverunt fibi aurum, ar- Exoniam. 
gentum, & boves pro ve&tigali. Cambrienfes ex Ceftria p, 
expulit, ipfamque urbem turribus & muris cinxit, ter- 
minum provincie ad Cambrum fluvium ftatuens, ficut 
aquilonaribus Britannis * ampnem Waiam limitem ? po- 
fuerat. Hujus regis regni anno tercio, anno domini 
926. apud Wintoniam 1111. Idus Julii commiffüm erat Cvidowar- 
fortiffimum duellum pro jure Anglia inter regum pu- Xif^s Me 
giles Angliz & Danmarchiz, Guidonem videlicet comi- 


Fol. 75. b. 
Elfreda. M. 


*94. 4, 


1. Romfei Wintonienfi C. C. 2. Elfreda C. C. 3. Sie. 4. Atificialem 
C.C. $5. Sie. 6. Gloceftriz C. C. . 7. Beverlacenfis (. (.— 8. Apud Waiamn 
C-C. 9. Pofuerat, Ejus regni C, C.--»* Ita folia fz[e bazent, lapfa [crita. 

N 


tem 


98 


Rex Athel- 
ftanus Sco- 
tos rebel- 


Jantes pro- 


domuit. M. 


Rex Edgar 


puus omnium ac in-. Rex Edgarus flaturz fuit & corpulen- 
vi&ifümus, & erg. tig] perexilis, fed magna & animofzx 


J- Reffi, Antiquarii Warwicenfis, 
tem de Warrewyke, & Collibrundum immanis ftaturz ^ 
virum, natione Affricanum & fide paganum, fed, deo . 
propitius agente, Chriftianorum miles, angelica moni- 


tione acceptus, & in Chriftiana fide fervus dei * fidelis, 


dei ecclefiz & totius regni Anglie inimicum feliciter - 
devicit, ut teftantur in Chronicis fuis Henricus Knygh- - 
ton, Thomas Rodburn, Girardus Cambrenfis, ? Johannes 
Strench, Johannes Hardyng", Johannes Grefley, Johannes . 
? Poutrel, & multialii. l1fte etiam rex Athelttanus Sco- 


tos rebellantes * perdomuit, &, ut recolo, biennio, vel ..- 


amplius, in Scotia moram traxit; quam 5regionem cum 
Anglicis 5 inftauravit. Unde ufque hodie reli&o pro- 
prio idiomate, Hibernico videlicet, modo ? loquuntur 


Anglicum. Huic regi in quodam *in quodam" bello ?gla- 


dio privatus eit, fed intente orans '? habuit divinitus gla- 
dium in vaginam miffum, .& extunc ufque ad conque- 


ftum gladii pugnantium caffidi femper erat cathena füb- 


. tililigatum. Rex Edgarus militia nulli fecundus. . 
us przci- 


Fol. 94. b. 


cleros fuit munificen- 


tiffimus ac 


omnium €tat virtutis, . Et tot diebus fuis fundavit & re- 


regum fundator mx-. paravit loca religiofa quot erat etatis annorum - 


imus monafteriorum., 


M. 


Collegium 
Canonicos 


.' eum obiit. "' Ejus etiam folerti providentia 
7 Anglia & Wallia, multum lupis vexatz, pro eorum 
nimía ? habundantia eis fagaciter deftru&is, magne 

uieti & fecuritati totius regni incolas gratiofe extunc 
dedit. Circa etiam hzc tempora primus Ricardus, dux 
Normannig, ftatuit primo vigilias fieri circa funera mor- 
tuorum ante eorum fepulturam. — Quz ordinatio poftea 
per pralatos ecclefiz, propter multa mala inde ingruen- 


tía, in omni loco '^ caffata eft. . Hic Edgarus folebat an- 


nuatim circuire regnum exercitu navali, in fignum quod 


rum nomi-erat dominus terrz & etiam maris. Unde, fecundum 


ne SanQi 
Johannis 

edidit ille 
in Ceftria, 


e 


Willielmum de regibus libro fecundo, regi Edgaro anno. 
regni fui x1i*. ad urbem Legionum, qua nunc Ceftria 


r, Fidet C. C... à. Defunt (.C. 3. Poutred C.C. 4. Pro dominio, &, ut 
rec, €. C. $. Regionem uíque hodie cum Anglicis (.(. 6. Inftauravit, 
ideo idiomate Hibernico C, C. . 7. Vi ma C.C. 8. Defunt C. C. 9. Ita hac 
cencipiwntwr. 10. Habuit di&um gladium C. C, — 11, Cujus enim folerti C. €. 
12, Bic has cencipiuntur, ^ 13. Hudana eis C, C, 14. Ceffata C. C, A 

| | dicitur, 


Hiflóvia regum Anglie. 


' dicitur, o&o ! reges occurrerunt, cum quibus die qua- 


dam aícendit fcapham, clavum gubernaculi per flumen 


-Dee decurrentis manu regens, ceteris regulis ad remos 


locatis, ficque ad ecclefiam beati Johannis Baptiftz na- 


- vigando pervenit. Qui dum pari pompa * remigando 


ad fuum palacium perveniffet, fertur fuis dixiffe, ** Tunc 


"** demum quenquam fuccefforum fuorum poffe gloriari 


** quando tali pompa potiretur." Horum tubregulorum 
nomina funt hzc : ? Kynath rex Scottorum, Malcolm 
rex Cumbrorum, Maccus plurimarum rex infularum, 


Dufnale, Siferth, Huwal, Jacob, Muchil. Et eodem 


tempore omneis ifti reges * ibidem eidem regi Edgaro 
fidelitatem juraverunt. Iíte rex Edgarus fuam dignita- 
tem per ftilum fuum in fcriptis hoc modo oftendebat, 


. ut in carta fua quam fecit San&to Ofwaldo Wigornienfi 


LI 


epifcopo plane oítenditur fub hiis verbis : *** Altitonantis 
* Dei largiflua clementia, qui eft rex regum & dominus 
* dominantium, Ego Edgatus, Anglorum bafileus, om- 
* niumque 5 regum" infularum oceani, qux Britaniam 
* circumjacent, cünctarumque nationum, quz infra ? ca- 
* dem includuntur, imperator & dominus, Gratias ago 


- * Deo omnipotenti regi meo, qui meum imperium fic 
P , p 


* ampliavit & exaltavit fuper regnum patrum meorum, 
* qui licet monarchiam totius regni adepti funt à tem- 
* pore regis Athelftani, qui primus omnium regum An- 
*elorum omnes nationes, quz Britaniam incolunt ma- 
* jorem, fibi armis fubegit, nullus eorum ultra ejus fines 
« imperium fuum dilatare aggreffus eft. Michi autem 
* conceffit propicia divinitas cum Anglorum imperio 


"*t omnia regna infülarum oceani cum fuis fortiffimis re- 


*gibus ufque * Norregiam, maximamque partem Hi- 
* bernie cum fua nobiliffima civitate Dublinia Anglo- 
* rum regno fubjugare, quos & omnes meis imperiis 
* colla fubdere, Dei favente gratia, cogi." &c. De 
cujus obitu chronic memorantes, przcipue Willielmus 
Meldunenfis fub hac forma fcribit: ** Anglici orbis ba- 
* fileus, flos, & decusantecefforum fuorum rex pacificus 
75 P) did NESRRUBNURM ES: AC UU IQEEUMINS IET 


:. Reguli C, C, 2. Navigando C. C. 3. Rinath C. C. — 4. Ttidem C. € 
y. Altitonatis C, C... 6. Desff C. C, 7. Lef* eandem, 8. F. Norvegiam. 


2 ** Edgarus 


99 


Fol. 95. a. 


100 7. Ref, Atntiquarii Warwicenfss, 
*Edgarus ! non minus Anglis quam Romulus Romanis, 
"^ Cirus Perfis, Alexander Macedonibus, * Arfaces Par- 
"this, Karolus Magnus Francis, poftquam regaliter 
** cuni&tum confummavit obiit vir1?.]dus Julii fería quin- 
fta anno dtatis fuz xxx11*. regni fui in Marchia & 
F9.55.5. * Northumbria xx?. ex quo vero per totam Angliam 
"regnavit xvi?." In hujus Edgari nativitate audivit 
San&us Dunítanus angelos canentes, * Pax terre An- 
* glorum exorti nunc ? pucri Dunftanique tempore," 
ficque a&um eft. Cum Mercenfes & Northumbri no- | 
luerunt Edwinum regem regnare fuper fe, fratrem ejus 
* Edgari in regem elevaverunt. | Willielmus de regibus. 
Et ficut eadem terra bonas & malas herbas producit & 
nutrit, urtice quandoque proxima eft rofa: fic ex pio 
rege, Ánglorum rege, Edmundo Edwinus peffimus & 
spes Ed- Edgarus optimus procefferunt. 5 Regi Edgaro fucceffit 
M. flius fuus San&us Edwardus rex & martyr. Cui fuc- 
Rex Etel-ceffit frater fuus rex Ethelredus. Qui fecundum pro- 
Tedus M. Dhetiam parum fupra tecitatam quam diu Sanctus Dun- 
ftanus vixit profperitate non caruit, fed poft redierunt 
Dani * fuperficiem terrz cooperientes. Tepuit poftea 
ubique in Anglia primo pro guerris Danorum poítea 
Normannorum, fcolarium poffeffionibus ? dirutis-& ab- 
latis, utraque tam divina quam humana fcientia, ita 
quod fcolz neceffario ? feffaverunt. Nam, ? fecundum 
Henricum Huntyngdon in Chronica fua, Oxonia pet 
Danos paganos, Chrifti & facrofancs ecclefiz '9 uni- 
verfalis inimicos, anno domini 979.-ad cineres cremata 
eft, & iterum additis annis XXX. per corum novos ad- 
venas, totius regni inimicos, penitus eft combufta, hoc 
eft, anno Domini 1009. Etiam Cantébrigea auctoritate 
przdi&a per eofdem anno: proximo fequenti, videlicet 
anno Domini wx?, ad cineres redacta /eft. Unde, ut 
vidi in quadam Cronica 'apud-Ofney prope Oxoniam, 
Fol.56.2. dum ibi eram fcolaris, quidam nobilis theologus magi- 


r. Nominis memorabilis C, C. — 2. Arfoces C. C. 3. Parvi Dunflani tem- 
pore.fic. quod. a&um eft C. C... Leg. Edgarum, —..$. Huic regi C. C. 6. Su- 
perfaciem C.C. 7. Dirivatis C, C. — 8, Ceffaverunt C. C. 9. Studium Henr, 
€ C. "1o, Univerfiratis (. (. 2 


fter 


Eüfloria vegum. Anglie. 


fter Robertus Poleyn appellatus fcripturas divi- - 


nas, qui in Anglia diu obfolüerant, apud Oxo- 
niam legere coepit publice in fcolis facre theo- 
logie anno Domini 1133. Qui poftea, cum ex 
do&rina ejus ecclefia tam Gallicana quam An- 
glicana multum profeciffet, à papa Lucio fe- 
cundo ad cancellariam San&e ecclefie Romane 


IOI 


Robertus Polleyn fa- 
crz paginz profeffor 
novus inftauratorAca- 
demizOxoniz à com- 
buftione ejufdem. Ma- 


gifter Willis benefa- 


&or fuit Univerfitatis 
Oxonix. M, 


promotus eft. Cujus difcipuli tam Oxoniz quam Cante- 
brigiz le&uram poftea continuaverunt. Demum fuper- 
venit qüidam bone memoriz Do&or Theologie magifter 
Willielmus de Deorham, quondam focius magne aule 


"TheologorumOxonis, qui trecentas libras pecunia Uni- 


verfitati Oxoniz contulit * pro x1I1. XII. & x. 
in eadem aula [tempore] futuro fuítinendis. 
& erat ipfe archidiaconus Dunelmenfis, &, fe- 
cundum Mathzum Patifienfem in Chronica fua, 
obiit anno Domini M. cc. xrIx. rediens à Ro- 


theologis 


Qui contulit trecentas 
libras pecunia ad e- 
jufdem ufum pott 
cóncremationem ere- 
&ione Univerfitatis. 


mana cutia eminentiffime literatus.quondam e- -M- 
le&us Rothomagenfis. "Rex Ethelredus, pulcher vultu, 
decorus afpe&u, die dominica xvrzr. Kal. Maii apud 

4 P Loo. Ethelredus 
Kingfíton coronatus fratri fuo San&o Edwardo, regi'& cx corona- 
martyri, in regno fücceffit, vir in principio infauftus,tus apud 
- in medio mifer, turpis in poftremo. Cujus diebus anno ^s 
domini 987. dus retro.feculis incognite peftes Anglo- 
rum genti acciderunt, fcilicet febres hominum, ;& lues 
animalium, qua Anglice Site ? dicitur, Latine fluxus 
interraneorum vocatur. Et anno: proximo fequenti, vide- 
licet 988. obiit beatus Dunftanus, ;& cum eo receffit 
totius regni profperitas, & fubito Dani totam terram 
Cooperuerunt. Et tunc Anglici coa&i pacem.ab eis eme- 
runt dando eis tributum ? quod Danageld nuncupatut, 
hoc eft, de* qualibet bovataterre rra.  lnfaufti* erant Fol. 56. b. 
tunc.Anglici in omnibus $ a&dubus fuis. "Unum vero 
málum & magnum malum futuro tempore nocivum 
bonus rex dominus Edgarus in regno fuo pertulit. Nam 
ipfo Danorum petitionibus inconfülte ferenti vix fuit in 
Anglia viculus in? quo" non habitarent Daci cum An- 


rz. Pro. xin. xit. 6o, theologis C.C. a. Dicebatur C. C. 5. Quo C. C. 
4. Quolibet hidaterre C.C, 5. Fuerunt C.C. «6, AccionibusC.C, 7. Deeft C.C. 


glis. 


102 


Fol. 55. a. 


J- Rofi, Antiquariü. Warwicenfis, 

glis. Nam Daci natura potatores Anglicos in eandem 
normam duxerunt. Sed de innumerabilibus demum pauci. | 
effe&i funt. Nam A.D. 100a. rex infauftus Ethelredus 
miflis literis füis.ad urbes Anglix juffit omnes Danos 
una noce, videlicet San&i Bricii, occidi. Quod ' & 
factum eít. Initium malorum ? hoc." Circa hujus tem- 
pora regis, non obftante quod imperatores tres uno no- 
mine fibi invicem fücceflerunt, Otho omnes nominati, 
tercii * tamen Othonis tempore conftitutum eft, ut * of- 
ficiales imperii impofterum imperatores eligerentur qui 
funt feptem. | Unde verfus: i 


Magunt', 5 Remenfis, Treverenfis, Colonienfis, 

6 Quilibet imperi fit cancellarius borum: 

Et palatinus. dapifer, dux portitor enfis, 
Merchio prapofitus camere, pincerna Bogmus :.— 
Ei flatuunt ? Dominum cunüis per fecula folum. 


Quatuor archiepifcopi, comes Palatinus, Dux Saxonum, 
& rex Boémiz ; ifti funt femper Ele&ores Imperatoris. 
Et fecundum Matheum Parifienfem cum pervenitur in 
Chronica fua ad annum Domini 1250. ubi fcribit, quod 
Imperator habet tres coronas, unam de auro * ratione 
imperii, aliam de argento pro Allemania, & terciam de 
ferro pro Italia. Et di&o anno ultimo prenotato, vel 
circiter, prohibitum eft judicium, quod fieri folebat per 
ignem & aquam. | Anno Domini 1003. anno regni ? re- 
gis" Ethelredi xxv. rex Danorum Swanus, audita cru- 
deli & traditoria morte Danorum in Anglia, clam cum 
magna claffe in Cornubia applicans, & regis Ethelredi 
proditores ei fübfidium fuum, fed clam primo, & poft 
plane prebebant. Primo Exceftriam cepit. Quz civitas 
ab Eaxe flumine nomen trahit. - Capta civitate muros 
deftruxit, Deinde depredavit Shirburn, Wilton, & ad 
naves rediit. Anno fequenti in Eftanglia applicans de- 
predavitNorwicum cum provincia circumjacente. '?T'et- 
fordiam incendit, & Danmarchiam rediit. |. Et inde (e- 


1. Enim fa&. C.C. — 2. Deeff C.C.— 3. Tunc Othonis. C. 4. Yt. bac 
concipiwntur. —$. Romenfis C.C. 6. Quibus imp. C. C. 7. Domini C.C. 
8. Roma, pro ratione, i» C. C, 9. Def C. C. 10, Thetfordia C. C. 


pi us 


 Hifloria regum Anglie. 163 
pius exercitum mittens, tandem anno Domini ror3. 
rediens, plurima enormia faciens apud villam de' Geyní- min v. 
burgh imminente vefpera in medio commilitonum fuo- di sci 
rum pugione San&i Edmundi regis & martiris, quem rex confot- 
viliter blafphemaverat, confoffus eft, ficque ille voci- fus n Y 
ferans noctis crepufculo rrr. Non. Februarii obiit. zt LAM 
lielmus de Pontificibus lib. 2?. Canutus, filius di&i re- canutus &- 
gis, Swani mortem & modum mortis audiens & videns, ie gis 
mitius deinceps cum San&to Edmundo egit. Nam * fof- ^"^^ 
fatum" terre fue circumduxit, immunitatem ab omni 
praítatione conceffit, bafilicam fuper corpus martyris 
conítruxit, monachos inftituit, predia multa donavit. 

& abhinc inolevit, ut reges Anglie coronas fuas Sancto 
Edwardo mittant, quibus fi uti voluerint, magno precio 
redimunt &c. Mortuo Suano, Dani Canutum ejus fi- 
lium in regem erigunt. Rex Ethelredus in Normanniam 
cum uxore & filiis fuis fugerat, fed per Anglicos revo- 
catus rediit, promiffo tamen quod benigniorem fe An- 
elicis folito redderet, & in brevi Canutum deLindefeia 
profugavit; qui apud Sandewicum in Cancia omnes 
obfides, quondam patri fuo redditos, truncari fecit ma- 
nus & nares, & tunc Daciam navigavit, & anno fe- 
quenti rediit, & partes auftrales Anglie depraedavit. Da- 
nici exercitus fi non coherceantur per capitaneos ? fuos," 
funt ante bellum in rapinas prompti, & fi non ani- 
mentur funt in bello ad fugam proni ; & in pace funt 
potatores maximi. . Dani vexaverunt Angliam licet non 
continue, tamen fparfim, per ducentos & triginta annos. 
Crudeliffimi pagani erant, & fequebantur eos fa&a cru-. rol. 57. b. 
deliffima, puta feminarum in. eorum adventu violenta 
defloratio, mafculorum fine: mifericordia * interfectio, 
5 omnium" commeftibilium fine folutione devoratio, & 
fingulorum potuum epotatio, omnium rerum, quz vehi 
poterant, in exitu fpoliatio, & in receffu domus cum 
omnibus in ea relictis incenfio & incineratio ; &: omni- 
um Anglorum in eos proicebatur maledi&io. folum fuga : 
ab eis erat Anglorum defenfio. Dani vero primo vene- 


1. Geinsbagh C.C 5. Decii C. C. 3. Deeff C, C. 4. Interfe&ienum c. C. 
5. Def (C. C. 


runt 


104 7. Ref, Matiquarii. Warwicenfis, 
runt hoftiliter in Britaniam anno Domini * 787. pre- 
dationis caufa, & regis prepofitus eis obvius occifus eft. 
Kex Ethelredus obiit rx. Kal, Maii Londoniis, & ibi 
Rex Ed-. apud Sanctum Paulum fepultus eft. "Tunc divifum eft 


mundusM. «eo num. Multi ? Canuto fidelitatem dederunt, & ipfe 
eis fidelem dominum efle promifit. Alii elegerunt Ed- 
mundum Yronfide, ingentis molis & maxime fortitu- 
dinis hominem. ^ Tandem ipfo Edmundo Oxoniz pro- 


ditorie occifo per media Edrici proditoris, comitis Mer» | 
ciorum, Canutus fa&us eft rex totius Anglie & eciam - 
Circa hos dies anno Domini 1o16. ante. — 


Canutus 
rx. M Danmarchiz. 
Epiphaniam Domini rex Danorum Canutus & Edri- 
cus proditor Merciam * hoftiliter intraverunt, & multas 


in Warwiceníi provincia incenderunt villas. Warrewici 


Danis Warwici de- 
flru&z funt duz ab- 
bathiz, una monacho- 
rum, altera eft in por- 
co via quz hodie di- 
citur. gbbcpzlane. 
M. 


per Danos  abbathia 
deftru&a eít monali- 
um Coventrim, Ejus 
quondam abbatiffa e- 
rat ftatim. virgo Of- 
burga, & etiam ejuí- 
dem fundator fuit Le- 
ofricus comes Merci- 
orum, qui contulit 
eundem in ufum mo- 
nachorum. M. 


deftruétz funt dus abbathiz, una monachorum 


extra villam, unde in parco eft via parcum dia- 
metraliter 5 (ecans, quz ufque hodie dicitur dbz 


bep4dane, ab abbathia ducens in partes patriz ' 


filveftres. Alia etiam abbathia erat in fuburbiis 
orientalibus Warrewici feminarum, id eft, mo- 
nialium, ubi modo eft ecclefia Sancti Nicholai ; 
cujus ecclefiz nunc chorus erat chorus monia- 
lium, & occupabat totum cimiterium ejufdem 
ecclefiz, cum magna parte hofpitalis San&ti Jo- 
hannis Baptiftz eidem adjacentis, Etiam 


Coventriz deftru&ta eft abbathia monia- "9"? ye 


lium, cujus quondam abbatiffa erat San&a virgo - 


Osburga, ibi modo nobili fcrineo collocata, ubi 
in brevi poft nobilis comesMerciorumLeofricus 


& domina Goditha uxor fua nobile erexerunt monafteri- 


Canetasre 2/2 monachorum, & nunc eft fedes epifcopalis. . Videre 


fuit funda. €tiam poffumus ad oculum in villagiis juxta Warwicum, ' 


tor ubi circa maneria populi erant trucidati, ex fanguine ho- 
fendum ia. 'Dinum ibi interfectorum herbam ebuli, id eft, Qüalfoott, 
Elüex. M. habundanter crefcere, quz $ ex" ebullitione fanguinis 

humani naturaliter originem trahit. Extin&o proditorie 


rege Edmundo, tunc rex Canutus regnavit fuper totam 


.. f. Hoftilem C. C. 2. 797. C.C. 
$. Cecans M8. 6. Deef C. €, 


Angliam, 


3. Edmundo C.C. 4. Hoftilem C. C.- 


| 


| Hifloria regum. 4nglia. Iog 
Angliam, & conftruxit abbathiam de Affendun in Effex 

& de BurgoSancti Edmundi. | Regnavit ipfe circa xx. 
^*annos. Et poft eum filius fuus Haroldus Harfote quafi jy T 
levis in curfu ut ?lepus aliquis. Et poft eum frater fuus n 
Hardeknutus, qui obiit quadam die Martis poft Pafcha. 

Iti Dani in Angliam induxerunt inmoderatum modum Rex Barde- 
bibendi. Hardeknuto mortao liberata eft Anglia extunc P" M- 
à fervitute Danorum. In cujus fignum ufque hodie illa 

die, vulgariter dicta iDortuifgay, ludunt in villis trahendotaoxteyof- 
cordas partialiter cum aliis jocis. . * Deinde" regnavit Dag. Az. 
San&us Edwardus rex & confeífor, apud Iílyp juxta ME 
Oxoniam natus, qui regnavit annisviginti quatuor. Cu- spud Iflip 
jus quafi ultimis diebus obiit ille nobilis comes Leo, eq wt; 
fricus ii. Kal. O&obris, & Coventriz in monafterio quod pe 
conftruxerat fepultus eft. Qui confilio venerabilis Go- 

dithz uxoris fuz ditavit & reparavit monafteria de * Le- Fol. 58. b, 
omítre juxta Herfordiam, * Wenlock, Wigornia, Eve- 

fham, & in civitate Ceftriz duas ecclefias, videlicet 
$San&i" Johannis Baptifte & Sanc Werburgz. | Ad 

1 jugem quoque inftantiam przdi&e nobilis uxoris fuz 

urbem fuam Coventriz ab omni tolneto preterquam ab 

equis liberam fecit. Ad quod impetrandum uxor ejus 
Godgiva vel Goditha predicta quodam mane per medium 

urbis nuda fed comis propriis te&a equitavit. Hujus wulfanus 
fan&i regis diebus San&us Wulftanus apud Longam tPilcopus. 
Ychyngtonam in comitata Warrewici natus factus efc 
epifcopus Wigornenfis. Sanctus Edwardus erat vir pro- 
cera ftaturz, barba & capillis * cigneus, facie rofeus, 

toto corpore lacteus, membrorum habitudine optime 
difpofitus. Abbathiam Weftmonafterii dirutam füumptu- 
ofe reparavit, ditavit, & privilegiis roboravit. Sed hic 

quia aliquid memoriter habeo de Hardeknuto, de quo 

fum przloquutus, igitur (quamvis przter ordinem) non 

eft pratereundum. | Rex Hardeknutus tercius Danorum 

in Anglia, throno regio vacante, erat cum matre fua in 


1. Annos. Filius fuus rex Haroldus dicebatur Harefote, quia levis C. C. 
2. Lepus, Frater fuus Hardeknutus rex proxime in regno fucceffht. Ifti 
Dani in Angliam C. C. 3. Deeff C.C. 4. Leonift C. C. 5. Wentloke; 
Wigorum(. (. 6. Deefl (.(. 7. Ingentem C. C, 8. Agneus C. C. 


O Flandtia : 


I0Ó . - 3. Rofü, Autiquari. Warwicenfis, 


Flandria: Anglorum vocatione per nuncios defideratus . 
ab omnibus venit in Angliam. Omni tripudio coronatus | 
tribus annis regnavit, nil tamen gloria dignum egit. | 
Corpus regis Haraldi nuper fepulti ex invidia exhuma- . 
tum decapitari juffit & in Thamifiam proici, fed pifca- 
tores corpus inventum ad Danos attulerunt, & ab eis | 

honorifce fepultum eft. Multa poft ipfe rex Harde- 
knutus deteftanda fecit. Tandem quadam feria tercia - 


Dohtfz poft Pafcha fubito obiit, in totius Angliz maximum gau- 


Dap,aliasdium. In cujusfignum, ut przdixi, annuatim ipía die - 


oria dicta * 3Bolbap pro morte ejus & liberatione An- 
fic dcos glorum à Danica fervitute. Jam continuando 


mr libera- fubfequentia precedentibus, rex Haraldus, cujus fororem 


ti Da- : 
nacrfer. Sanctus Edwardus rex & confeffor duxerat in uxorem, 


vitis b. mortuo rege ipfo San&to Edwardo in vigilia Epiphaniz | 


4,855. - intmifit fe in ?regium ftatum, & craftino, viz. die Epi- 
phaniz, folempniter coronatus eft. Hiis diebus Anglici 
parvis baffis & abjectis domibus utebantur ? eum victua- 


lium habundantia, Veftibus etiam folebant uti protenfis 


ad medium genu, brachiis oneratis armillis aureis. E 
contrario Franci & Normanni amplis & fuperbis zdifi- 
ciis modicas agebant expenías, fed in cibariis delicati. 


Tunc erant Anglici vefte fuperiori ad medium genu ex- . 
pediti, crines tonfi, barbis in fuperiori labio nunquam 
rafi, exceptis folum presbiteris, armillis * etiam aureis 
brachiis onerati, ? puturis ftigmatibus cute infigniti. In. 
cibis 5 urgentes crapulam, in potibus irritantes vomitum. X 
Paugnabant Anglici baculis & bipennibus: Normanni | 
enfibus & fagittis. Gerlok, ducis Willielmi foror, erat. 
comitiffa Pictavenfis, ? Rex Willielmus conqueftor re-. 


gnum Angliz adeptus eít; fecundum Mathaum Parifi- 
Rex Wilielmus con-. enfem in Cronica fua, anno Domini 1067." 


quetor fundavit. c Rey Willielmus conqueftor poft conqueftum. 


firum apud Noting- : / Botgjent. : 
ham, & aud inc- cumobfidibus deAnglicis inNormanniam traní- 


miram EboruUm, &  meavit, Quibus incarceratis & fub *arta cufto- 
duo apud Lincolnia. "a ^ " . 
M. dia ?pofitis, ad Angliam denuo remeavit, & 


1. Hokday, vel Hokes-Tueíday, pro morte C. C. 2. Regni C.C. 3. Ta- 
men pro cum $» C.C. 4. Autem C. C. j. Pidas fligm. C, C. 6. Vigentes C. C. 
7. Defünt C, C. 8, Ar&ta C, C. 9. Fonitis (. (. 


jam 


Fol. 59. a. 0 


Hiftoria vegum. ddnglie. '107 
jam deo irato tyrannizans commilitonibus fuis Norman- 
nis tetrasAnglorum, qui fe fponte dederant, ingrati more — 
diftribuit, & modicum illud quod ' remanferat fub jugo Fol. 55. 5. 
pofuit perpetuz fervitutis, & Angli nobiles multi jugum 
(fuum non ferentes fponte recefferunt in. Scotiam, Da- 
ciam, Norwegiam, Hiberniam, & alia loca, ingratiffimi 
tyranni dominium refpuentes, alia regna nobilium An- 
- glorum fanguine purpurantes. Sed rex Willielmus tarde, 
inobitu videlicet, hec confiderans intime doluit; Wil- 
lielmo Rous filio fuo, fibi inmediate fücceffuro, fub 
amiffione benedictionis precepit, ut Anglos, quos cru- 
deliter & veluti ingratus male tra&averat, mitius con- 
foveret; tamen poft adeptionem regni ad caftra con- 
(truenda totam Angliam ? fatigebat. Hoc anno, videlicet 
anno Domini ro68. fecundo anno regni fui, fundavit Caftrum.M. 
caftrum apud Notyngham, & aliud apud Lincolniam, 
& duo apud ? Eboracum, & eodem anno Matildis, uxor 
regis Willielmi, à Normannia in Angliam veniens coro- 
nata eft in reginam Anglie. Anno proximo fequente, 
concilio * Wintoniz celebrato, papa Alexandro fecundo 
annuente, przfentibus duobus cardinalibus, degradatus 
eft Stigandus, archiepifcopus Cantuarienfis. .* Depofiti 
eciam fünt in eodem concilio plures epifcopi & abbates, 
tege id procurante pro eis Normannos inducendo. Anno 
quinto poft conqueftum Robertus de  Oyly coepit zdi- Robert 05- 
fcare caftrum. Oxoniz, videlicet anno Domini 1071. PT eap 
Urío de Abtot, quo anno nefcio, conftruxit caftrum caftrum a- 
? Wigornie, & Thurkillus" de Warwyk ampliavit ca- "dete 
ftrum de Warwyk juffu regis. Et, ut habetur in Recepta Fol. 190. 
$Gcaccarii in libro qui Domefday intitulatur, pro caftro 
Warrewici ? elargando !? dirute funt xxvr. tenementa 
abbatis Coventrie. Apud Warrewyk erat tunc abbathia, 
fed nunc eft prioratus, & epiícopus in loco abbatis, & 
fub eo prior. ' Watrewici etiam facta fuit foffatio pto ,,,.., 
precin&u murorum ville, & portz regiis fumptibus e- Warwiei 
re&z, & quidam nobilis de Normannia promotus ibi 6m Mo 


mE ML D IMEMUDUMENSUMNM HE 


1. Remanfit C.C.. 2. Sie. 3g. Eborum C.C. 4. WintonienfiC. C. $. De- 
poniti autem C. C. 6. Oyby C. C. 7- DefuntC.C. 8. Scaccarii apud Wett- 
monafterium inlibro C,C. 9. Elargiendo C. €. 19, Leg. diruta, 


O2 eft 


108 7. Roffi, Autiquariü Warwicenfis, 


eftin comitem. Habuit ex dono regis comitiz fue *an- 


nexz dominium ipfius burgi Warwici cum pertinentiis. 
& libertatibus per cartam regiam, ut erant dum corone 
ipfe burgus pertinebat, Ille comes nominabatur Henricus 
*de Novo burgo, quia in tali caftro Normanniz erat 
natus. Fuit ipfe filius Rogeri de Bello monte, comitis 
de Bello monte in Normannia. Erat hiis Henricus re- 
gum confanguineus San&i Edwardi in tercio gradu, & 
Willielmi Conqueftoris in quarto gradu, vir juftus & 
Shia. M. fan&tus. Quzlibet tunc (hira habuit comitem vel nobi- 
lem baronem à fhira faa nominatum. Rex Willielmus 
williemu Conaeueftor, fecndum Matheum Parifienfem, anno Do- 


Conqueftor "T e Li o . » L] 
thefauros. mini I070. anno regni fui r111?.. vel quinto diabolico 


. &cdefiati- excitatus fpiritu thefauros ecclefiafticorum totius regni . 
orum e€x- 


torquebas, EXtOrfit, immo ? etiam nec feretris pepercitSan&orum - 


^| 
, 


D 


.d 


» 
j 


- 


M. aut calicibus, Epifcopatus, * & abbathias omnes, quae 
baronias tenebant, & eatenus ab omni fetvicio fcculari u 
libertatem habuerant, fub fervitute ftatuit militari, inro- 
Fol. reo. b. ttn]ans epifcopatus & abbathias pro voluntate fua, quot. 
milites fibi & fuccefforibus fuis hoftilitatis tempore vo- — 
luit à fingulis exhiberi, Tunc 5 propteroccultas infidias | 
Anglorum in Normannos inolevit ufus, ut in domibus 3 

*gefa clave & fecuri parietibus & poftibus appenderen- — 


"vd 


tur in feftinz ? defectionis refugium. Fugerunt eo *tem- |: 
poris multi nobiles Anglorum in Scotiam, unde adhuc | | 


Scotia cum terris adjacentibus ? primitivo nobilium An- 


glorum fanguine purpuratur, Et in Anglia qui more | 


Trojanorum & aliorum Orientalium barbas nutrierunt, à 
exemplo Normannorum "eos raferunt, & crinesad hu- — 
meros creícere permittebant. Fecit eciam rex " Willi- - 


d'a e 


» 


elmus anno regni fui xxi?. totam Angliam '^ deferibi, 
quantum terre quilibet Baronum fuorum poffidebat, . 


quot feodatos ? milites," quot carucatas, .quot villanos, 
& vexata eít terra multis cladibus inde provenientibus. 
Et redacta eft di&a defcriptio in unum volumen, ut fz- 


—————————— M M M —À— MM MM 


T. Lez. annexum. 2. De Novo burgo fic di&us, quod in tali €, C. 3 Au- 
tem C, C. 4. Autem abbathias €. C... 5, Papa ecclefi»s infidios C. C. — 6. Gela 
€C. 7. Defenfionis C.(. 8. Tempore CC. o. Primtuntio (.(. t0. Leg. eas, 
11. Wilicimus conqueftor anno CC, 12. Difturbi C.C. 13. Deeft C.C. 


pius 


AL 


w We 


vincens. Nam ín exhortatione fua ante bellum 
vocabat Anglicos homines fagittis carentes. Anglici 
"vero in illo bello in uno globo diu fteterunt. Ob hoc 


| przcepit rex Willielmus fuis, ut quidam re&e, quidam 


Füflvia vegum. Anglie. 
pius vidi, & pofita eft in archivis regiis. Nomen libri 
cft zDomeíoay. Monafterium fundavit in Cadamo, ubi 
fepultus eft inter monachos, & regina fua aliud funda- 
vit monafterium ibi extra muros, ubi & ipfa fepulta eft 
inter moniales. Fundavit etiam ipfe in Anglia monafte- 
rium de Bello, ubi interfecit regem Haroldum, & Barn- 


109 


fey fecundum quofdam, & collegium Sandi Martini in- Fol. o1. a. 


^fra Londonium, modo di&um S&epnt 9pattem grant, 


locum privilegiatum; & eft locus refugii illuc concur- 
rentibus. Ite rex Judaos à *Rothomago in An- 


jcwes came ín 


gliam tranitulit moraturos. Ipfe ?etiam ufum gut of canc im 


- longorum arcuum & fagittarum in Angliam pri- $Bormampíe voit 


mus inducebat, cum eis Angliam conqueftione MBütíam Cone 


furfum, fagittarent. Quo fa&o, fagittz furfum emiflz 


 deftruxerunt Anglicos tunc incurvatos: & que rede 


'mittebantur percufferunt eos qui re&e ftabant; &* fic" 


| percuffus eft per oculum in cerebrum rex Anglorum Ha- 
-xoldus, & fic fagittz erant caufa vi&oriz Normanno- 


rum, & confufionis & ruinz Anglorum. * Ipfe eciam 


rex apud Novam foreftam in Sowthamptonienfi pro- 
vincia ad fpacium xxx. miliarium villas & ecclefias 
eradicans feras inftituit, poenas imitando, ut qui feram 
raperet oculum amitteret, qui mulierem vi opprimeret 


quetot, M. 


5 gemtatibus careret. Conqueftore mortuofuc- Willielmus Rufus, a- 


ceffit filius fuus rex Willielmus fecundus, cogno- 
—mine Rufus, Gallice Rows, virin toto animo-  epiícopalem | apud 
fus. Hicfecit novum epifcopatum apnd Caer- . Cie EC. 


lias Rows, rex fuit 
Anglig, fecit novum 


erat przcipuus bene- 


lele, canonicos ibi ponens regulares de ordine  fa&or abbiciz San&a 
San&i Auguftini; vel, fi alia erat religio, modo  Mariz Eborum. M. 


procerto funt illius ordinis. & ipfam civitatem 


murisfortificavit. Erat etiam praecipuus benefactor ab- 
bathiz San&z Mariz ! Eborum. Circummuravit * etiam 


i i ER tH — M ——H———— 


1. Rothomagenfi C. C, — 2. Autem C, C. 3. Def C. C. — 4. Ifte rex C: C. 
$4. Lege (cwm C. C.) genitalibus, — 6. Careret. Huic fucceffit C, €, 7. Eboraci 
€.C, 8. AutemC. C, 


turrim 


Fol. 1ot. b. 


IIO J. Roft, Antiquarii Warwicenfis, r 
turrim Londoniarum, & de novo fecit magnam aulam | 
Weftm. quam completam cum primo vidiffet, «Si in. 
* duplo largior fuiffet, tunc aliquid fuiffet, fed modo | 
" nichil eft," dixit. Propofuit eam ordinaffe pro ca- | 
mera. ]íte rex obiit (ine prole proprii corpotis 'legi- . 
timo. De aliis mentionem non facio, quia de fa&o erat. | 
vir valde incontinens. & quanvis ejufdem cognominis fu- |. 
ero, Rous videlicet. cognominatus, non tamen ab ipfo | 
linealiter defcendere przefümo nec nego, *fed fub dubi- 
tatione relinquo." Venerunt generofi illius nominis cum -. 
conqueftore in Angliam, & vix eft in Anglia unus comi- | 
tatus vel ? nullus quin in illo de generofis aut plebeis ^. 
funt illius cognominis incole & indigenz, quidam de 
ipfo, quidam de aliis illius nominis linealiter defcen- 
dentes. Iftius regis tempore erat in ufi nova inventione 

. , abufio veftium, * lux crineum, & horribilis afpectus fo- —— 
n.rPP^ tularium roitratorum, id et, cum arcuatis aculeis. Sole- 
. bant tunc homines greffüs frangere, 5 gefto foluto & 

Fol. 102.2. ]atere nudo incedere. Habuit ifte rex Willielmus corpus 
quadratum, colorem rufum, crinem fufflavum, frontem 

5 feneftratam, oculos varios quibufdam intermicantibus 

guttis, non magnam flaturam fed ventrem paulo "pro- . 
ductorem, eloquentiam nullam fed notabilem lingua cis 
tubationem, precipue iratus, & erat magni roboris. jl 

Roerus Circa hec tempora Robertus filius Haymonis, comes | 
fhüm ge- Glouceftri, caftrum Briftollie fundavit cum prioratu 
ftolliz f-Sandi Jacobi, & conqueftus eft in Wallia provinciam 
Caftrum d, Glamorgancie , & illis partibus fundavit cafttum de Ej 
Cardi, Caerdeffe. Eft modo villa prxter cattrum bene murata. T 
- uscon. NOn multo poft Henricus de Novo burgo; comesWarre- X 
quiivitGo- wici & Novi burgi, * conquefivit gladio fuper Wallenfes — | 
Mano terram quiz dicitur Goherland. Et, prefidente papa | 
Paíchali, ordo Canonicorum regularium florere coepit, T | 

qui ab apoftolis incepit, & à beato Auguftino fub re- "Y 

gulis ordinis ftabilitus fuit. Ifte rex Willielmus bannivit - r4 

à regno in perpetuum exilium Sanctum Anfelmum Can- 


nc —— JM NN 


r. Gic. 3. Defunt C. C. 3. Nullius C. C. 4. Forte, luxus crinium. Sed. A | 
luxus civium i» C. C. g. Lege, ni 6. F.fenefiratam. — Sed feneftrarans in 
C.C. 7. Lege («t in C. C.) produ&tiorem, — 8, Leg, conquifivit, uu 


" 


tuarienfem — | 
A 
E 

] 


Hifloria tegum' Anglie. III 

tuarienfem archiepifcopum , videlicet anno Domini 
-M. ' pxxxvIII, — Urbanus fecundus papa ftatuit horas 

beatz Mariz cotidie infra vel extra chorumdici, & com- 
memorationem ejufdem in die Sabbati, fi commode fi- 

eri poflet, celebrari. ? Feftum" etiam conceptionis beata 

Mariz hiis diebus incepit ab ecclefia celebrari, fed tem- rol. 1e. b: 
pore regis Edwardi fecundi anno Domini 1327. per ar- 
. €hiepifcopum preceptum eft folempniter celebrari. Die- 
 bus?etiam hujus regis inceperunt ordines Cartufienfium 

& itisclénünm per quendam Anglicum, nomine Ste- 
phanum Herdigun, & 'Templariorum. | Habuit ifte rex 
Willelmus Rous, five Rufus, filius Willielmi Con- 

Ricardum 

. queftoris, tres fratres, Robertum ante fe natum,Rodum, 
«Henricum. Horum pater, ut fuperius fcripfi, novam 
- fecit foreftam juxta Southampton, villis & ecclefis de- 
ftru&is, * hominibufque expulfis, & feris beftiis in fuum 
pro tempore folatium inductis. In cujus rei vindictam, 
fecundum Willielmum de regibus, de regio fanguine ibi 
miferrime perierunt rex Willielmus, primi Willielmi in ne wini- 
reguo Angliz fucceffor inmediatus, fagitta letaliter per- emus 2us. 
cuffus, & fine aliquo facramentorum ecclefiz mifera- bete Per 
biliter obiit, & nepos fuus Ricardus, ex fratre fenioreobiir. M. 
Roberto duce Normanniz, qui gratia 5 venationis in ipfa 
etiam Nova forefta pro recreatione illuc tranfierat, aiere 
nebulofo infe&us eft ita graviter quod inde obiit, vel, 
fecundum alios, erat fagitta percuffus. Ricardus, tercius 
filius Conqueftoris, collum trajectus, vel, fecundum quof- 
dam,per fluxum crinium arboris ramunculo equo tranf- 
eunte per crines fufpenfus erat.. Plures hoc ex vindicta 
dei contigiffe credunt, eo quod rex Willielmus Con- rol. 165. a; 

ueftor, ut fupra fzpius fcripfi, triginta villas cum ec- 
dlefüis parochialibus & capellis pro feris nutriendis de- 
ftruxit. Horum ? mifere in dicta forefta deftructorum 
erat rex Willielmus fecundus, qui dum ftaret. in loco 
* apto" pro feris fagittandis, videns feram non procul 


| » NV. " d seo ,, Miles Turel 
. altri militi, nomine Waltero Tirel, pracepit ? militi," Gguo[5. 
regem Wil- 
1. 68. C. C. 2, Deeff C€.C.. 3. Alem (. (.. 4. Hominibus exp. (. (. ivo 
f. Venandi C. C. 6. Raumiculo C. C. 7. Milerrime C, C, 8. Deeff C. C. jt gj 
9. Dei C. C. ^7 ; 


€c 1 
* faeitta 


112 J. Ref, Antiquarii Warwicenfis, 
* fagitta diabole." . Miles attonitus ex afpero verbo re- | 
gis, & fagittans percuffit regem pe&us ejus perforando, | 
& fine aliquo verbo falutis animz obiit rex. Fugit miles - 
nemine fequente, fecundum Mathzum Parifienfem. | 
Miles ergo Walterus, immo Diabolus per militem, vel 
fpecie militis fugit, rege jam mortuo, nec amplius ap- 
paruit. 'Similiter milites & venatores hoc comperientes 
in partes fugerunt. Aliqui vero in craftino quos rex 
educaverat? redeuntes, corpus regium, ne à beítiis aut 
volucribus devoraretur, diligenter in loco, ubi credeba- 
tur occubuiffe, querunt, & invenerunt illud miferabile - 
cadaver in fanguine proprio rabefa&um. | Accito ? ergo 
carbinario, quem in filva illinc quantum arcus terra 
poteft jacere audierunt *ligna fecuri converrentem, & 
impofuerunt fuper bigam ejus, quam habebat parvam | 
& fragilem, uno caballulo 5tra&am macilento, corpus 
regis, & illud filice & quifquiliis cooperuerunt. Etdum 
ille pauper cum trifti onere fuo lacum unum admodum 
lutofum, quem vulgares 5tüf(afele appellant, niteretur - 

Fo). 105. b pertranfire, confra&a biga, & deficiente debili jumento, 1 
cecidit cadaver in medio luti, ita quod undique foede- — 
retut vel inmergeretur. Pauper igitur clam *affugit, & — 
volentibus illud afportare dereliquit milites, qui corpus 
fibi affumpferant ? timulandum, le&ica, feretro, & omni — 
carentes vehiculo, quo modo corpufculum cruentum fe- 
cum afportarent ieltictitei licet non honorifice, ut ta- 
men potuerunt, Wintoniam adduxerunt, & tumulave- . 
runt. Et ubi ifte rex ita mifere interiit, ut fertur, ftetit 
olim ecclefia, & Ithen vocabatur locus vel illa pro- 
vinciz Hamptunenfis plaga. Ecce '? quanta mala przre- 
citantur propter hanc in Nova forefta villarum & ec- 
clefiarum deftru&ionem. Unus rex, duo regis filii, & 
filius nobilisprincipis manu "' vindictz Dei miferabiliter 
interierunt, Ettamen hoc factum " celerofum pro rei 
publica utilitate intentionaliter fa&um eft. Nam rex 


———————————————————————————— 


r. Scilicet milites C.C, 2. Redentes C. C, 3. Ergo quodam carbinario C. C. 
Pro carbinario vero reponendum eff carbomario. — 4. Lingua C. C. 5. Tra- 
hentem C. C. 6. WafetoC. C. — 7, Leg. feedaretur. — 8. F. aufugit. 9. Sic. 
ro. Quinta CC. 11. Vindi&ione C.C, — 12. Lege (cum C.C.) fcelerofum. 


Williel- 


T zz 


Lr B. xar ue 


Eüfloria vegum. Anglia. | II3 

Willielmus Conqueftor. confiderans periculofum fore 
Normanniam fine magnz nobilitatis capite diu perfiftere, 

ea igitur intentione ipfam partem Angliz foreftavit, five 
foreftam fecit, videlicet circiter ad triginta miliaria in 
longitudine juxta litus maris auftralis verfus Norman- 
niam, ut iple & fui heredes pro delectatione venandi 
in illis partibus libentius moram traherent, & fi cafus rol, :o4.a. 
requireret in Normanniam citius manu armata ' perve- 
nirent contra hoftes dimicaturi. Nam mare vento fa- 

vente in brevi *tranícurrerent ad terrorem hoítium fuo- 

rum, folamen & auxilium tranfmarinorum. | Cum vero, 
sfecundum Philofophum libro de caufis, omnis virtus 

unita fortior eft feipfa difperfa, & cum hoc * magna" 
nempe erat di&i regis potentia Anglicis & Normannis 
ad unum finem unitis, pro illa igitur unione fortitudinis 
contra hoftes feryanda fortitudine hanc villarum de- 
- ftra&ionem procuravit, & tamen hoc fa&um in fe mul- 

tum Deo difplicuit, ut fuperius per manifeftàm puni- 
tionem oftenfum eft. Quid ergo dicemus de moderna 
villarum deftru&ione, quz omni rei publicz utilitate 
caret, fed etiam ei multimode lxdit & finalem ejufdem 
. deftru&ionem minatur? Caufa hujus tanti mali eft cu- 
piditas. Nam peftis avaritie modernos infecit, & ava- 
ritia eos ceecavit. Non funt Dei fed Mammonze filii, 
De hiis & hujufmodi commemorat dominus in Evange- 
lio Math. vr. dicens: ** Nemo poteft duobus dominis 
* ad utriufque complacentiam debite fervire." & ibi 
ipfi domini nominatim recitantur, fcilicet Deo & Mam- 
mone. Mammona iniquitatis fuos ducit ad interitum. 
Apud avaros pro fundamento eft illud commune di&um, 

————— femper tibi proximus efto. 

Et hoc in hujus mundi fapientibus modo radicatur. Sed rol. :c4. b. 
non attendunt *ad illud quod fuper adderetur," $ hoc 
. videlicet, quod fa&um tuum non difpliceat Deo, nec 

noceat proximo. Refpublica prefupponit femper, fecun- 


1, Pervenerunt C. C. 2. Virorum C,C. 35. Secundo libro Philofophi 
.C. 4. Deeft C.C. $5. Ad illud fraudaretur &c. ut patet in libro hujus 
Hifloriz, & propter prolixitatem relinquitur C. C. 6. Defwif mnia 1n C. C. 
wq4e ad O filii avaritie finite villas &c. fol. 108, /, , 

dum. 


114 


Fol, t05.a. 


9. Reffi, Antiquarii Warwicenfis, 
dum antiquos nobiles philofophos & legum conditores, ' 
talem ordinem, primo honorem Dei, fecundo utilitatem 
communem, & tercio privatum proficuum. Et fic con-. 
cludebant philofophi & legum conditores apud gentes, 
Quod res publica eft ante omnes res privatas prefe- 
renda. Et licet non eifdem verbis, tamen primo Ethico- 
rum capitulo primo in fine fic plane fcribitur in textu, - 
** Melius & perfe&ius quod Communitatis videtur fufci- 
* pere & falvare. amabile quidem uni foli, melius vero 
* & divinius genti & communitati," "Unde Avicenna 
primo Phyficorum fic ait: *Natura multum curat de 
** fpecie, fed parum de individuo." Ex hiis plane evi- 
det, quod quia natura naturans eft Deus, fed natura na- 
turata eft omne individuum, adeo commune bonum fem- 
per debet fingulari proficuo przferri. Unde ait Alber- 
tus Magnus, ** Magis procurandum eft bonum commune - 
* quam quodque bonum privatum." Modo contrario a-. 
gentes ifti villarum deftru&ores à numero virtuoforum 
merito excluduntur, & non fünt honores eis ex debito 
conferendi, cum, fecundum philofophum primo Ethico- 
rum tractatu tercio, Honor eft premium virtutis. Unde 
folum virtuofi honorari promerentur. Nec tales avari 


' rempublicam perturbantes per avaritiam pro fuo proprio 


lucro aliis nocentes debent dici virtuofi quam ferpentes 
venifici boni auxiliatores nobis proficui appellari. Ipfi. 
vero antiqui philofophi erant viri femper ad virtutes 
difpofiti, omni avaritia femota Deo, quem primam cau- 
fam vocabant, devotiffimi, & utilitati communi verbo, : 
informatione, & opere quantum valebant totaliter de- 
diti, de eorum fingulari proficuo minime curantes com- 
arative, & illud pro eorum proficuo autumabant quod | 
univerfali vel communi bono proficiebat. In hoc eorum 
lex erat lex naturalis, ' quia Deo natura dictante ita a- 
gere incitabantur. Quantum igitur in eis erat rei pu- - 


blicz femper proficiebant. Res publica eft utilitas mun- 


dana fine dampno optime confervanda. Pro utilitate 
totius mundi paffus eft Chriftus, & in hoc fequebantur 


'eum fandi martyres. Nam pro jure ecclefiz Anglicana 


1, F. qui à Deo, 


paffus 


; Hifloria regum. Anglie. IIj 
paffus eft ille gloriofus martyr Sands Thomas, olím 
Cantuarienfis archiepifcopus, & fic circumquaque in 
mundo innumerabiles utriufque fexus Chrifti veftigia fe- 
quuti funt. Quam meritorium igitur eft pro re publica 
vires exponere ex Chrifti actubus, fuorumque fan&orum F^' 1os. b. 
martyrum veftigiis exemplaribus facile eft fÍcire. |. Uti- 
nam ifti deftru&ores villarum & earum mutulatores at- 
tenderent Chrifti falvatoris noftri exemplo,qui,ut teftatur 
in Evangelio Lucz xx. ** veniens ipfe dei filius Chriftus 
** Jefus, & intuens civitatem Jerufalem flevit fuper eam, 
*condolens ruinz ejus, & dolendo prophetavit dicens, 

« Profternéris&nonrelinqueturin te lapis fuperlapidem." 
Ipfe doluit de ipfius civitatis defolatione ventura per 
Titum & Vafpaftanum: & moderni deftru&ores & mu- 

- tulatores gaudent. Chrifti dolor eft eorum gaudium. fed 
eorum gaudium in futuro vertetur in lu&um, juxta illud 
Sapientie, *Stabunt jufti in magna conftantia adverfus 
*eos, qui fe anguftiaverunt, & qui abftulerunt labores 
*eorgm." Quid creditis, dicent tunc ifti deftru&ores 
mutulatorefque villarum liberis, tenentibus, & aliis quos 
'expulferuntà domibus fuis, & mendicitati, furto, & aliis 
hujufmodi miferiis expofuerunt invitos. Pro certotunc 
propria fingulorum eorum conícientiaarguet eos, & di- 
cent, *Vz! nobis miferis, quia avaritia obceecavit nos. 
* Deo non obedivimus, & inutiles mundo fuimus. Deus 

* ordinavit mundum pro multis, & nos, aliorum profi 
*t cuo diminuto, quantum potuimus, omnia, quz rapere Fol. 196.2. 
* potuimus, ad noftrum ufum, aliis contemptis, appli- 
*tcavimus, & quia immifericordes fuimus, de illa ter- 
*ribili fententia timemus, quod fcribitur Jacobi ii*. 
*t Tndicium fine mifericordia erit illi, qui non facit mi-- 
«Tericordiam." Pars tunc eorum, nifi fe emendaverint 
& fatisfa&ionem hic fecerint, erit vero cum Achab & 
Jefábel, cum prapofito Parifienfi, & principe Lodowico 
Landegravio duce Thuringiz, de quibus przlocutus fum 
ubi tra&avi de nobili rege Anglorum Aluredo vel AI- 
fredo, laudabilis memoriz viro. Et, ut mihi videtur, 
ifti avari preta&ti funt mercatores peffimi. Nam fup- 
ponamus, quod hic fit re&toria, que ex veris decimis - 


1. Sic. P2 valet 


Xu 20e J. Refü, Antiquari Warwicenfis, 

valet annuatim 20li, & cum re&or non habet nifi deci- 
mam partem, tunc patochiani recipiunt nonies viginti 
libras, quibus pars re&oris conjuncta, ex toto refültant - 
ducentz libre, hoc eft, in tototrecenta marcz. Sed villa 
tàlis, ut xflimo, non vel vix annuatim poteft extendere 
domino fundi reddendo centum marcas. Perdendo an- 
nuatim tunc de trecentis marcis ducentas marcas illau- 
dabile mercimonium eíl, Forte dicit aliquis, quod con- 
fiderato ' reddito dicti fundi domino reddito, & lucro | 
trenentium grafratorum, refultans ex hiis eft lucrum in- - 
cognitum excedens lucrum villanorum prius incolarum, | 
ante inclufionem illius ville. — Ad hoc poteft dici, quod 

Fol. o6. b. hoc male videtur per corum decimas, cum tales ecclefize 
Ízpe reducuntur ad liberas capellas parvi valoris. Et fic 
pars Chrifti in multis diminuitur. Unde quod Chriftus 
haberet capit Diabolus, juxta illud commune di&um : ; 
** Quod non capit Chriftus capit fcus." Et quamvis ita .— 
effet, quod majus lucrum effet in pafturis, pro certo eft | 
lucrum dampnofuüm, quia aliorum & multorum com- - 
moda fua faciunt, & quod magis placitum ef Deo, fo- . 
vere videlicet multos juftos & fideles Iconoómos cum 1 
uxoribus, prolibus, & familiis fuis, in magno numero - 
cum mendicis adventantibus, licet pauperes fint, quam 
ties vel paucos avaros, bona Chrifti fidelinm inaniter j 
confumentes, qui rempublicam deftruunt. Quia ficut 1 
*magis bonum minori bono femper preponitur; ita . 
communis utilitas fingulari utilitati prefertur ex 11112... 
Decretaiium Rubrica de regularibus € tranfeuntibus ad ; 
religionem, capitulo Licet... Item fi continuaretur (quod . 
abfit) hec itt deftru&io, fequeretur tanta paftura- — 
rum habundantia quod pafturz forent nifi parvi valoris: — 
& filii eorum in futuro multum lzderentur eorum ava- 
ritía patrum. Er in tantum poffet continuari, quod effet 
deftructio totius regni, propter invalitudinem refiftendi 
hoftibus, quia fi in extremitatibus regni, ubi folent ho- 
ftes regnum invadere, villis deftra&tis & incolis effa- 
gatis, ut modo fit, in *umbelico regni, de fa&o effet 

Fol. 107, a, hoftibüs noftris multum facilior introitus, cum deeffent 


* 


t. Leg. redditu. 2. Leg. majus, 3. Gic, 


qui 


Hiftoria regum Anglia. ' 


qui primo in introitu eis refifterent, & à regno expelle-. 


rent, [Item fecundum do&orem de Lira 'Thobiz xrrr. 


capitulo, ** Benedixit Deus zdificantibus Jerufalem." Et, 
uit parüm fupra fcripfi, Chriftus veniens Jerufalem fle- 
. vit condolendo de deftru&ione ejufdem futura per Ti- 
tum & Vafpafianum. Hic vos deftru&tores villarum au- 


; dite, Quid placuit Deo Jerufalem,& ex confequenti alia- 


UR 


rum villarum deftru&io vel «dificatio? Conftru&ores 


benedixit, propter deftru&ores flevit. & vos in hoc cafu 
ridetis & gaudetis, & veniet tempus quod gaudium ve- 
ftram vertetur in fletum. Et in multis locis facra Scri- 
pturz habetur, quod * Deus per San&os prophetas inter 


- minas ejus filiis Ifrael, eum peccatis ad vindictam pro- 


vocantibus, una de fpecialibus minis erat, facere terram 


- eorum defolatam. Et in hoc oftenditis vos fpontaneos 


J"& manifeftos miniftros vindi&e Dei vicinis veftris. Et 


hoc extra tempus guerre. & pejores eftis hoftibus ex- 
traneis, quia fi ipfi vincerent & hic habitarent, vellent 
deftru&a iterum conftruere, ut Dani fecerunt rege Ka- 
nuto poft conqueftum fuum regnante, qui deftruta re- 
zdificavit. Etiam & Saxones ante eos, fugatis Britoni- 
bus. Etiam Normanni in multis locis poft conqueftum 
eorum, & hoc precipue in boriali plaga Anglie. Sed 
vos moderni villarum deftru&ores & mutulatores multo 
pejores eftis illis, eo quod nunquam intenditis deftru&ta 


117 


renovare, fed pro imperpetuo ita relinquere, ad DeiFol ror.5. 


difplicentiam & totius rei publice irrecuperabile dam- 
pnum, quia hoc regnum olim opulentum facitis (quod 
dolendum eft) defolatum, pro precibus infinitas procu- 
rantes multorum Chrifti idelium maledidtiones, quz po- 
cius vos ad fempiternas quam ad fupernorum lucem 
perducent tenebras. In villarum deftru&ione quampla- 
rima enormia efficiuntar. Precin&us villarum infoffan- 
tur, & fepibus circumdantur, & in quibufdam locis viz 
regiz obturantur, & in portis earundem debilibus per- 
fonis ingreffus & egreffus negatur. Viri nempe fortes 
quid pro lutofitate, quid pro portarum ponderofitate & 
aperiendi difficultate egreffus & ingreffus eis vix permit- 


1. Non Aliter hác concipiuntur. 
titur, 


i18 


Fol. 158. a. 


- 


J. Roffi, dntiquarii Warwicenfis, 


titur. & ibi frequenter multz miferiz aguntur pet mini- 


ftros Diaboli. Et infra, ubi ville erant inhabitatz eccle- - | 


fie & capelle deftruuntur, decime & oblationes adni- 
chilantur, bona priora illarum ecclefiatum omnia funt 
venalia, habitationes hominum diruuntur, meremium 
venditur, &, quod pejus eft & contra jura regni Angliz, 
fub titulo proditionis numeratur. Finaliter quod relin- 
quitur igne comburitur. Sic nichil remanet ' quod Deo, 
rcgi, velrei publice remaneret durare permittitur. Et fic 
infelices a&ores infelicitatem toto regno procurant. Di- 
luvio generali diebus Noé finito, octo tantam períonz 
de innumerabilibus ? falvi fuerunt, aliis omnibus ob pec- 
cata fua jufto Dei judicio fubmerfis & diluvio deletis. j 
Illis paucis benedictione data, dixit Deus, ** Crefcite, & 
"multiplicamini, & replete terram." Gen. zr. Sed in 
multis poftea peccatis humana fragilitate &diabolicatem- 
ptatione vi&is & contra Deum calcitrantibus, non fübito 
punivit eos Deus, fed primo per San&os prophetas fuos, 
veti(fimos voluntatis fuz przcones, ut ad eum redirent 
monuit, & fi in rebellione perfifterent eis minas intulit, 
quarum una prxcipua erat, ut terras eorum populofas 
faceret defolatas. Has minas exequutus eft Deus prima 
mundi ztate de terra inhabitata ubique generali diluvio 
fubmerfa, & peccatis exigentibus erit terra finaliter de- 
folata per ignem, & hoc pro avaritia medio tempore 
inter has duas terre habitabilis defolationes, ut in multis 
locisfacrz Scripture evidet. Caftigavit Deus plures pec- 
catores, multas provincias faciens defolatas, ut Terram 
Sandam per Diaboli filios. Quandoque per filios faper- 
biz, ut per Alexandrum Magnum & alios Conqueftores. 
Quandoque per filios ire, & hoc fit precipue bello 
civili & inteftino, ut inter cives & comprovinciales. Et 
quandoque fit per filios avaritiz, ut funt ifti deftru&ores 


villarum, ecclefiarum parochialium cum capellis annexis. 


& cantariis. Omnes ifti tres filii funt filii Diaboli & he- 
redes inferni. Nam ubi dixit Deus, **Crefcite & mul- 
** plicamini;" ifti e contrario dettruunt villas, & minuunt 
fingularum provinciarum, ubi regnant, populum, & hoc : 
magno vel fine numero. Jti rei publice inimici, & 


Y. Ita hac, 2, Sic. conniu- 


Hiflovia vegwn. Anglie. ' 119 
connumerando & per fuam infecam propagationem, 
fecundum illud Yfaiz rx. multiplicant gentem, fed non 
magnam laetitiam, immo potius lamentabilem generant rol. 198. b, 
dolorem. — Miniftri funt ifti malitize & confufionis, mi- 
niftri vindi&x Dei fuzeque tremenda ultionis, miniítri 
moeftitiz & nullius confolationis. Et ficut elemofinarii 
& rei public promotores remunerabuntur eterna gloria; 
fic illi in futuro premiabuntur gehennali perpetua poena. 
Deus fervos fuos remunerat hic & in futuro latitia. 
Hii precipue, qui patienter in Dei nomine fuftinent ad- 
verfa, rediunt ad Deum per bona opera, juxta illud Y- 
faie rxir. loquens fic genti Ifradlitice : **INon voca- 
«beris ultra terra defolata, fed voluntas mea in ea & 
*terra inhabitata." O! filii avaritie finite villas & 
-ecclefias parochiales cum capellis illefas * perfiftere, ut 
voluntas Dei, juxta illud przallegatum Yfíaiz, & perfi- 
ciatur in illis, & habitatio hominum confueta crefcat ad 
2? Dei" laudem & tocius rei publice 3 proficuum, & *fa- 
lutare increméntum temporibus longe futuris. Quod 
Deusconcedat. Amen. 4Edificatores villarum & civita- 
tum in perpetua memoria ad corum fempiternum hono- 
rem commemorantur, ficut Remus & Romulus pro 
Rom:z prima zdificatione: Conftantinus Magnus pro 
Conítantinopoli: Brutus pro civitate Londoniarum : rex 
Leyr pro Leiceítria: Gutelinus rex pro Warrwico: rex 
Ebrancus pro Eboraco: Claudius imperator pro Glou- 
ceftria : Coil rex pro Coleceftria. Sic miferi deftru&ores rol. 169. a, 
villarum nomina fempiterna adquiruntad eorum vitupe- 
rium, ut rex Cyrus deftructa inclitiffima civitatum anti- 
qua Babilonia, ubi incepit confufio linguarum: Et Nero 
imperator peffimus pro civitatis Romanz per conflagra- 
tionem devaftatione horrenda. Non primos honore prze- 
ferendo, fed alios malificos diabolica temptatione in- 
. ftru&os fequuntur moderni villas deftruentes & mutu- 
lantes. Quorum injuriam viri pacifici inzequiter tractati 
Deo cauffas fuas committentes promerebuntur ccelum : 
& ipfi eorum inimici nifi citius refipifcant, hic & in 


1. Perfifti C, C, 2, Det C. C, 3. Profiiur C, C, — 4. Salutem C. C. 
j. Romus C. C, 


futuro 


120 : j- Refi, Autiquarii Warwicenfis, 

faturo fempiternum fübibunt opprobrium. quod abfit. 
Civitatum, urbium & villarum conditores, ecclefiarum- ' 
que ac monafteriorum & aliorum locorum fpiritualium 
fundatores per fua operatriplici modo fua perpetuaruntin 
laudem perpetuam nomina, ut, nominando civitates & 
alia loca à nominibus fuis, ut fatis parum fupra Ícripfi 
& exemplificavi. Secundo modoclerici perlibros fuarum 
editionum. "Tercio modo, ut per ymagines nobilium vi- 
rorum per eorum fucceffores in eorum laudem erectas. 
Sicut regis Ebranci, conditoris civitatis Eboraci in Ebo- 
raco, & fic in aliis locis, & magis in extraneis regnis 
quam hic in Anglia. Etiam in nobilium virorum fepul- 
chris ymaginesfuprapofitz defun&orum perpetuo repra- 
fentant laudem & honorem. In ecclefiis * etiam fiunt 
opere ?lapidio plurima tabernacula pro talibus ymagi- 

Fol.105.b. nibus infra ea fituandis; unde in novo opere collegii 
de Wyndfíor tam infra quam extra habundant talia ta- 
bernacula. Rogatus ergo à venerabili viro, magiftco ' 
dicti operis, magiftro Johanne Seymor in ultimis diebus 
egregie memori: regis Edwardi quarti, ut, ad compla- 
centiam di&i domini regis, opufculum facerem de regi- 
bus & principibus ecclefiarum & civitatum fundatori- 
bus, ut in tabernaculis ymagines eorum ad nominum 
eorum perpetuationem honorifice collocarentur; ad in- 
ftantiam igitur didi venerabilis mei, olim Oxoniz con- 
fcolaris, & precipue ad complacentiam di&i nobiliffimi 
regis fucceflorumque fuorum animos exilarandos hoc 
opufcnlum aggreffus fum, non tamen continuavi, aliis 
materiis impeditus. Sed poítea audiens clamorem & 
murmur populi de villarum dilaceratione & deftru&ione 
per rei publice grandes inimicos, à quampluribus inci- 
tatus fum ut contra eos ore & calamo infuürgerem, & 
fecundum pofle meum ?effe&ualiter laborarem. Et eo 
potíus, quod longe ante floverant me contra eos multas 
congregafle obje&iones, quas fub numero certorum ar- 
ticulorum pofui in quadam *bulla, & publice optuli in 

Parliamen- Parliamento Coventriz poft campum de Ludlow anno 

el M. Domini «. cccc. 1x. in Termino Michaelis, Sed.erat 


1. Autem funt C, C, 2, $je, 3. Effe&ualem C, C. 4. Forte; billa. 
! Jabor 


— Hiforia vegum. Anglia. I2I 
labor meus totaliter tunc incaffum & fic pluribus pat- | 
liamentis poft fuit communicatio VE gap materia, 
fed non ad effe&um. Hinc eft quod in hoc opufculo 
oftendam materiam predictam, ut frequens le&ura ejuí- 
dem à nobilibus eorum corda incitaret ad Dei laudem 
& rei publice magnum proficuum. Item Saxones in fuo 
primo adventu in regnum, devictis Britonibus fecundum 
Chronicas, diviferunt regnum in comitatus, quos An- 
glice vocamus Sites. Et diu poft rex Aluredus, aliter 
Alfredus, divifit comitatus in hundredas, & qualibet 
hundreda continebat centum villas, & à numero cente- 
nario hundred nominantur. Et hoc numero deficiente 
non habetur nomen verum hundredz, ficut libra, que 
ex viginti folidis, & marca ex quadraginta groffis. Sed 
demptis xx. denariis de viginti folidis fit refiduum non rol. ioo. a. 
libra, & fi de marca tantum dematur fit non marca. 
Sic equali ratione demptis villis ad numerum de hun- 
dreda, & aliqua de hundreda fit non hundreda, nec qua 
relinquuntur fi numerentur habent in veritate nomen 
hundredz. Videamus modo quot ville in antiquis veris 
hundredis per inimicos rei publice modo delentur & de- 
ftruuntur. Pro certo foli Deo notam eft, Paucior tamen 
eft numerus quam folebat. Tamen non conqueftu ex- 
traneorum, fed indigenarum regni fuper dominum fuum 
rcgem per iftarum villarum dirutores. Et fic ifti hoftes 
regni " inttincici triumphant de domino rege, ?conque- 
rentes magnam partem regni fui, villas & hamele&as, 
fidelibus regis fübditis ignominiofe & violenter effugatis. 
Auferunt *etiam & diminuunt grana per deftru&ionem 
tellure. Unde, fecundum Barnardum Silurium de difpo- 
fitione rei familiaris, illi & omnes avaritiz amatores 
vel procuratores funt, quantum in [eis] eft, pauperum 
homicide, & funt deftru&ores vi&us humani, unde do- 
minus rex & fui fideles fubditi viverent, *& fic caufant 
cariftiam ob granorum prater folitum paucitatem & par- 
citatem, & in cariftiis pauperes non poffünt ad precium 
granorum attingere, & ideo fame fepe moriuntur. Mer- — - 


——— M  —— M — —————— 


T. Síc. 2. J4» conquirentes? 3. Enim C,C. 4. Etiam cauíx cariftiam 
ob graciorum prater C, C. 
| Q. catus 


122 


Fol. ttc. b. 


3. Ref, Antiquarii. Warwicenfis, 
catus ' etiam deftruuntur ob paucitatem hominum fuga- - 
torum, qui foliti erant effe emptores ab artificibus & 
venditores granorum & animalium nutritorum inter eos 
& aliarum rerum, ?* quarum apud eos erat copia. Et fic 
deftru&is villis & hamele&is deftruuntur mercatus, civi- 
tates, iconomi, & artifices, ? & ex confequenti totum 
regnum fi eorum cupiditas continuaretur & remedium 
non apponatur. Videamus numerum villarum nunc de- 
ftru&arum in partibus auftralibus comitatus Warwici, & 
fi folum incole earum, ut folebant, venirent ad merca- 
tum, füfficerent magnum forum per fe facere, & fi ad- 
deretur eis numerus corum qui modo fuperfünt, augere- 
tur & forum. In patria mea Juxta Warrewicum ubi ori- 
einem traxi, infra xir. vel paulo amplius miliaria de- 
ftruuntur ville & hamele&z, Hatton fuper Albanam, 
Fulbroke, Stokhull, *Rykmersbury, Wodlow, & uterque 
Wodcote, fuperior & inferior, Hurft, Crulfold, Fynham, 
Milburn, Bofworth, 5 Emyfcote, Neuboldcomyn, Heth- 
cote, $Muyton, Nafpis, Lee juxta Berford, Neubold 
Peccy, Kyngfton alias Chefturton Parva, Chefturton 
Magna, ! Cumpton, Murdok, Hodnyl, Aícot, Rodburn, 
Wover, Caldcote, Wulhampcote, Cherlcote fere tota 
imparcata, Morton, Merhul, Salemorton, Kyght, Herd- 
wyk, Hünftanfcote, Weftcote, Cumpton Shorfen, Stoke, 
Foxcote pro magna parte, Norton, Wefton, Chelmyí- 
cote, Milcote, Burmynton Parva, Brokhampton, T horn- 
den, Goldicote, Rodbroke & Redburn, Utlicote pro 
magna parte, Billifley, Trufhell, Canfton fuper Dunf- 
more, Bykmerfh, Wolliriton, Nedon juxta Honyburn, 
Alícote juxta Stretford, tres Difhford, Homburn mutu- 
latur, Alfcote juxta Stretford, Badditley Clynton que 
pro magna parte noviter imparcatur, Church Char- 
welton in confinibus Warwici & Northamptonie, ubi 
folita erat & fana ac falubris hofpitatio itinerantium à 
Warrwico & aliis locis verfus Londonias, & nunc iti- 
nerantes coguntur à folita recta via deviare ad inferio- 
SF PHDEAWVUDECQORBENALQULU ay c sed NN RUKU CAE 

i. Autem C. C. 2. Quarum rerum apud C.C. 3. Et exern : malitiz to- 
rum regnum C.C. 4. Rickmersbia C. €.  ;. Emyítone (,(. 6. Miniton 


€.C. 7. Campton C. C. 
rem 


Hifleria regum. Anglis. —— 123 
rem Charwelton, qu 'etiam in magno peticulo ftat per 
tales cupidos totaliter deftrui, & pene deftruitur. Omnes 
ifte ville przrecitate aut deftruuntur aut mutulantur, 
quod dolendum eft. Et, ut vidi fub Recordo de quibuf- 
dam iftarum villarum vrx. & vrrr. anno regis Edwardi 
poft conqueftum primi, quot tenuras tunc habebant hic 
fubinferam. W odcot fuperior habuit x11 1. inferior x1riT. 
"Cherlcote rvxr. nunc vr. vel vir. cum re&toria & ma- 
nerio, Cumpton Mordak nunc folum manerium & ec- 
clefiam, olim de liberis & nativis xxvii. tenuras & 
prater bona re&oria cum manfione fua. Kynton, aliter 
Chefturton Parva, olim xr. tenuras, Compton Shorfen 
olim rxrrr. modo ? nullus. capella deftruitur & fpoliatur. 
Che(turton Magna manerium nunc fupereft & rxxtx. ab. 
antiquo, de quibus vix 111. fuperfunt. Item ?per" aliud 
Recordum, Hurft olim x1x. tenurz, nunc una domus. 
Evnham olim xir. tenure, nunc folum *1111. vel v. 
Crulfeld olim x11. tenentes, nunc folum grangia. Wul- 
fard Parva olim habuit xr 111. tenentes,nunc vero pauci. 
Billfley Truffell, omnibus expulfis, folum manerium, Fol 117.2. 
quod dolendum eft, remanet. Baddifley Clynton per 
parcum noviter imparcatur. Canfton fuper Dunnifmore 
in parochia de Dunchurch olim erat villa, fed nunc ett 
folum grangia abbatis de Pypwell ex dono comitum 
Warwici, & modo eft fpelunca latronum & homicida- 
rum. De lucro claufure gaudent monachi, fed de furto 
ibi per claufuram illam commiffo triftantur defpoliati. 
Vox fanguinis ibi occiforum & mutulatorum vindi&am 
"annuatim clamitat ad Deum. Via periculofa eft, & eft 
alta & communis via inter civitatem Londoniarum & 
civitatem Coventrenfem. Atque Fulbroke quondam erat 
re&oria, ecclefia 5deftruitur, villanis effugatis, folum 
manerium remanet, & refiduum imparcatur per Johan- 
nem ducem Bedfordiz, fratrem regis Henrici quinti, qui 3 bettez 
ibi edificavit turrim nobilem caftro equipollentem, fed fatot of 
modo quafi nichil eft. Johanna etiam Domina de Bur- vof um 
geyny portam infra palos parci fecit fumptuofam, hof- sotets, a7, 


NNNM MAL nnne cc 

1, Autem C. C. 2, Sic, pro nullas. 3. Deeff C. C. 4. III, 55. Crulfeld 
C,C. $. 63. nunc vero C. C... 6. Defertur €, C. 3s 
à Q. 2 pitium 


124 3. Rofü, Antiquarü Warwicen[is, 
pitium nobilis domini fatis *abile, ut duci fuo adventu 
complaceret, & nunc hzc porta deftruitur, & per talem 
imparcationem via olim fecura modo per fepes & palos 
obtenebrata fit latibulum latronum, carcer fidelium lo- 
cus multiformis fupplicii, de via facta *invia, via peri- 
cülofa, *& multis via eft fpoliationis, vulnerationis & 
mortis, ut fepe ad oculum probatur, ubi olim cun&is 
viantibus erar falubris & fatis fecura. Si in aliis regni 
provinciis fit tanta ftrages villarum ficut in provincia 
Warwicana & confinibus, moleítum effet cuique rei 
publice amanti audire. Non omnes villae prerecitatz 
funt in comitatu Warwici, fed quadam, licet paucz, funt 
in comitatibus Glauceftriz & Wigorniz,fed quz ulterior 
Fol. rr. 5 fir non multum ultra xrrzíz. miliaria, vel parum amplius, 
diftat à Warrwico. Ut zftimo hujus nephariz ftragis 
villarum Deus erit vindex. Utinam, & millefies utinam, 
Ícelerofi fa&ores fe vellent emendare, ut vindictz Dei 
manum fecure poflent evadere. Nunc vice ementium 
& vendentium in civitatibus & villis mercatis habundant 
mendici, per villarum dirutores à domibus & terris fais 
expulfi, & lucrum mercantium vertitur in moleftias im- 
portunas & nimis affiduas exclamationes utriufque fexus 
hominum mendicantium. Unde qui depauperantur ob 
defe&um ementium indies aggravantur jugi & femper 
nova multiplicatione beggardorum. Nec poffunt fe ex- 
cufare hii villarum dirutores, quin utriufque incommodi, 
tam paucitatis ementium, quin etiam & habundantize 
mendicantium, fint caufz & factores actorefque. Offen- 
dunt ifti villarum dirutores graviter Deo. Offendunt 
etiam graviter proximo, & hoc multipliciter. Nam pri- 
mo dominus rex fine regni juvamine contra hoftes in. 
vafores non poteft refiftere, In talibus ergo arduis cau- 
fis cito debet regni fui militia ad ipfum confluere do- 
mini & generofi. Sed quid quafo poffunt & hii facere 
fine vulgati plebe? Nam plebei portant onus, licet do- 
mini fint eorum duces. Et hiis diebus pro certo vulgi 
numerus multum minoratur, villis, hamele&is & eorum 


Lx 


y. Habile duci €. €. 2. In ea via per. C. C. 3. Defunt omnia in C. C. ufque 
ad bac verba, Praparant ipfa locum aniqux (rc. fol, 116. a. 


habita- 


FHifloria vegum. Anglie. 125 
habitationibus, quod dolendum eft, tam mifere dirutis, 
inpumerifque hominibus miferis feminis. Nam viri ex- 
clufi cum familiis fuis pauci prz triftitia ulterius gene- 
rationi prolum non attendunt, fed omnis cura eorum 

. eft quomodo vivant. multi mendicitati, & multi, neceí- 
— fitate cogente, furtis & latrociniis fe committunt, uxo- 
"res & filie meretricie vivunt, & pro majori parte dies 
fuos impofterum otio confumunt. Qui latrocinio de- 
diti funt finaliter fufpendentur, qui otio & mendicitau 
fe dant miferime vivunt, & nec regi nec utilitati rei pu- 
blicz in aliquo funt apti, fed ville ubique funt defolatze. 
Et ubi dominus rex in arduis materiis olim habuit viros 
robuftos, nunc pro hominibus in quibufdam locis inve- 
nientur nifi equi & equz, in aliis locis oves, & boves, & 
vaccm. [n aliislocis invenies lupos, vulpes, taxos, cunicu- 
los & lepores, cervos, hircos, damas, & alias feras invenies 
& porcos, fed nec homines, nec mulieres, nec pueros, nifi 
paftores, aut fübulcos, & hujufmodi. Et ubi per medium 
villarum dirutarum jacent viz regia ad diverías civitates 
& nobiles villas, quam fepius ad portus vel locis furibus 
— aptis invenientur crudeliffimi latrones homines multos 
X. Ípoliantes, mulieres violenter deflorantes, fideles Dei & 

regis infidiantes, capientes, fpoliantes,verberantes, vulne- 

rantes, ligantes,&interdum,quod valde dolendum eft, eos 

captos crudeliter & fine mifericordia mutulantes & occi- 

dentes, nec fexui, nec aetati parcentes. In quibus locis 

ville fi remanfiffent, nulla de hiis dampnis perpetrata 

fuiffent, Cum talia enormia fa&a mirantur & merentur - 

audientes, triftantur narrantes, & inconfolabiliter lugent 

ipfa enormia facta videntes, fed maxime ipía intolera- 

biliter! tolerant;utile effet ipfis incluforibus villarum poe- 

nitendo quanta dampna faciunt. INam lugentes tenentes 

de tenuris fuis effugati cuicunque mendicantes lamen- 

tantur, mortui folito incolarum fuffragio carentes, gau- Fol r:2. 5 

dent demones, qui ipfos malefa&ores in futuro pro prz- 

da capientes, fed ipfi malifici de fua mundana fapientia 

funt fatue gaudentes; in fine tamen ipforum oppreffo- 
|— rum triftitiavertetur in gaudium, & ipforum tirannorum, 


Fol. 112.2». 


1. Leg. tolerantes, 


quod 


126 


J. Reffi, Autiquarii Warwicenfis, 
quod dolendum eft, hic inanis & vana lztitia vettetur 


in fempiternum fine remedio lu&um & obprobrium. | 
Multis eciam locis per tales claufüras tam parcis quam 


magnis pafcuis viz regiz folitz & antiqua obturantur, 
& tunc equites viri & mulieres, precipue fenes & de- 
biles, anguriantur, & coguntur ab equis & jumentis füis 
defcendere pro portarum " aperitione, ubi antea nullaob- 
fiftentia folebant procedere. Pedites etiam & quando- 


que equites alias vias per ambages & longiores vias ar- 


Fol. 113.2. 


tantur tranfire antequam veniant in oppofitum viz in- 
clufe, & in dubium non fine multis maledictionibus 
pro talibus incluforibus inprecatis. Eorum etiam clau- 
furis impeditur. curfus aquarum, & fiunt vie invic 
& quafi immeabiles in multis locis, precipue circa por- 
tas ibi, & creícunt bufci & fubbofci, in quibus ut 
non ante folito nutriuntur corvi, diverforum generum 
grana fata indies confumentes, & pro nocivis beftiis, ut 
taxis, vulpibus, agnos, & cuniculos, ac volatilia con- 
fumentibus, habitationi valde aptis. Ecce fructus villas 
regni deftruentium. ' Ecce quanta mala & vulgo offen- 
dicula ubique parturiunt. Cum maledi&ionibus populi 
opera fua incipiunt, continuant, & finiunt. Idemque 
eorum heredibus indies cordialiter imprecatur, quamdiu 
ipfa offendicula & nociva non emendant.- Nec fufficit 
multis eorum etiam & heredibus hec enormia facta, fed 
malo pejora addunt, ut in marchiis villarum inclaufarum 
& etiam villarum mutulatarum alía intolerabilia faciunt 
nocumenta. Nam in eorum proprio defe&u claufuris 
fuis quandoque ex propofito & malitia non reparatis fed 
dirutis, vel parcis ex necligentia vel ex propofito aper- 
tis, beftiz villarum circumjacentium, ut aves, aut pifces 
cibis decepti intrant. Et fuper hoc attendentes talium 
tyrannorum crudelium crudeles miniftri, ipfas irratio- 
nales beftias fine mifericordia verberant, fugant & in- 
carcerant in pondagiis fuis, nichil eis dantes, fed pro fiti 
& efibilium carentia fere ad mortem, quod lamentabile 
cít, infamiant, eorum propriis dominis cam magno 
plan&u quaxrentibus circumquaque ubi di&a animalia 
vagantia invenire poffent. "Tandem ipfis inventis non 


I. Sie, fine 


EV ds f VO acil n EREM 


EHüflria regum. Anglia. 127. 


| fine gravi redemptione ea reaccipiunt. Utinam reme- 


dium huic gravi dampno apponeretur, ne, ficut perantea, ' 


"jurgia, & fanguinis effufio ulterius ' inveniatur. In hoc 


caíu attendant omnes ifti villarum deftru&tores & inclu- 

fores ad verba per fpiritum fan&um in ore Yíaiz pro- 

phete immiffa, Y faic tercio: ** V! qui conjungitis do- 

* mum domui, & agrum agro copulatis." "Tunc quafi 

yronice addit, ** Nunquid habitare vultis foli fuper ter- 

*ram, vel in medio terre?" Glofa: quafi diceret, Fol. 115. 5. 
*Videmini boc quaerere &c. Ecce quis erit vobis in 
* fine cantus, fcilicet, Ve! quod bec nephanda opera um- 
*C quam. incepimus, pro quibus «terna dampnatione  in- 
* yolyimur." De certo non poffunt excufare fe quin Dei 
precepta manifefte tranfgrediuntur. Nam primum man- 
datum eft, diligere & honorare, ut decet, Deum. | Sed 
qualiter poteft affirmari, quod diligunt Deum, aut ho- 
norant Deum, cum domum Dei, videlicet ecclefiam, 
per villas dirutas, dilaceratas, & penitus deftru&as ad- 
nullant & funditus deftruunt? Quibus etiam mortui in 
ipfis facris locis fepulti dicere poflunt, ** De noftris fuf- 
* fragiis nos fpoliatis. Confiderate, cocci, corda veftra, 
*& fic abhorreat vobis cupiditas veftra. Quales jam 
* vos eftis nos fuimus: & quales nos fumus, vos etitis. 
* De corporali corruptione videte veftigium, de anime 
* punitione timentes fugite, ut confulo, (£ fapientes effe 
** volueritis) eterni terribile fupplicium." Antiquis tem- 
poribus viri jufti & devoti bona eis à Deo collata reci- 
pientes, cum laudabili deliberatione ad Dei laudem & 
rei publice proficuum ea *expendiderunt, edificia con- 
ftruendo, villas elargiendo, collegia, domos Religiofo- 
rum, ecclefias parochiales & capellas conftruendo & in- 
dotando, ícolares ad fcolas exhibendo. Ex hiis modo 
defcenderunt (quod dolendum eft) pauci paternorum 
morum heredes: non ut Seth Adz, fed potius ut Caym 
totam fere terram nequitia replentes, Sed hec nequam 
progenies Caym in generali diluvio totaliter deleta eft. 
Et adhuc, quod dolendum eft, licet non de femine 
Caym, tamen morum fuorum heredes revivifcunt, viri 
facinorofi, non caítra, non villas, nec ecclefias edifi- 


Fol, 114. 2, 


Pc efc. 21 6sc, cantes, 


129 


y. Rofi, Antiquari Warwicenfis, 


cantes, fed potius ea deítruendo antra & fpeluncas la- 
tronum de fecuris, fan&is, & falubribus olim locis faci- 
entes, non ecclefias facientes, fed potius deftruentes &z 


fpoliantes, non fcolares ad incrementum fidei exhiben- 
tes, fed potius eorum exhibitores depauperantes & ad- 
nichilantes. Comederunt ifti uvais de qua fcribitur E- 
zechielis octavo decimo, * Patres noítri uvam acerbam 
**cómederunt, & dentes filiorum "obftupafcunt." Sani 
falubriter efibilia cómedentes corpus nutriunt : fed ifti 
cupidiffimi viti de adquifitis ad dampnum rei publica: 


edunt & non nutriunt,fed potius utile rei publice &corpus . 


adnichilant, deftruunt & penitus toto poffe fuo confun- 
dunt, & ideo eorum dentes pravo priorum patrum ex- 
emplo obftupefcunt, quia malorum parentum mala fe- 
quuntur veftigia, & eos fequendo divinam expellunt 
gratiam, & ipfifmet divinam accumulant indignationem. 
In multis ignorantes fe miferiis involvunt. Nam dixit 
Chriftus beato Petro & füis fuccefforibus, ** Quodcum- 
** que ligaveris in terra erit ligatum & in ccelis." Et cer- 
tum eft, quod fingulis annis zr 11. Dominica Quadrage- 
fime dominus papa, quicumque pro tempore fuerit, ío- 


- 


Fol. 14. b. lempniter certos tranízreffores publice maledicit, & in- 


ter ceteros maledi&orum przcipuos *anathemizantur o- 
mnes,beatorum apoftolorum Betri,& Pauli 8 facrofanctae 
ecclefie Romanz patrimonio diftrahentes, deftruentes, 


& quovifinodo lzdentes. |. .Cum igitur ab antiquo per . 


reges Anglorum conceffz funt penfiones annuatim de 


fingulis domibus folvendo, unius denarii Anglicani vide-- 


licet penfio & multis centenariis annorum debite & 
juíte foluta eft: merito igitur villarum diratores male- 
dicioni ille tremendz fe fubjacent, qui ad dampnum 
facrofan&z ecclefiz Romane, fine recompenfatione 
dictz ecclefizs Romance fa&a, tot domicilia in villis di- 
rutis deftraunt, quorum habitatores folebant aunuatim 
predictam pro parte fua à regibus conceífam & con- 


firmatam, ac fine difcontinuatione folutam, fine inter- 


ruptione devote, ut filii ecclefiz, gratanter reddere pen- 
fionem, ut deberent. Avaritiam fugite, fi volueritis fal- 


t, Leg, obftupefcunt, a. óc. 1 
Varl. 


vo Hifieria tegunt nglis. A .- 
Vári. Nam, fecundum béatum Auguftigum ad quendáin 


quia fine-lege vivit, fine lege peribit, nec procedit lex 

dioit .Sed fi quis in 
lege peccaverit, per legem judicabitut. ...-Hoc eft petfi- 
mum lucrum mercandize (uz, fcilicet dampnatio ztetria. 
Sequitur ex hoc, quod nichil lucrantur, fed perdunt coe- 


"* "9 9. 


i. 91e eum pundin im dpographo Bodlejana, 
| R ciis 


129 


130 


j. Reffi, Antiquarii. Warwicenfis, 
ciis deftruuntur collegia, & villis deftru&is deftruuntut 
beneficia. Et in aulis fcolarium eorum beneficiorum 
per vallas deftru&as depauperatio, fcolarium exhibito- 
rum ad fcolas adnichilatur exhibitio. Sequetür tunc pro 
do&rina & prxdicationis carentia, errorum per hzreti- 
cos affidua feminatio, & tunc fübvertetur Chrifti ecclefia 
fimili paffa Secularium vel Religioforum, decreíceret 
fervicium divinum vel deftrueretur, quia, fubtra&is unde 
viverent, non poteft devotio & Dei fervicium in eccle- 
fia continuari, nec in perfonis, nec in edificiis, nec ot- 
namentis ecclefis, nec in libris pro choris, neque in 
librariis pro ftudentibus, quia deficientibus ad victum 
neceffe efte ! deficere quo emeretur vel repararetur quod 


. neceffarium eft ad victum, veltitum, ornatum & ad ftu- 


Fol, 116,a. 


dium. Omnes fümus fratres in Chrifto, Domini & pau- 
peres, fpirituales & temporales, clerici & laici. Et cum; 


fecundum Scripturam Proverbiorum vr, dicatur, **fex 


* funt qux odit Deus, & feptimum eft deteftabile," igi- 
tur Deo magis odiofum; & illud ibi in textu expreffe 
ponitur, videlicet, ** feminare difcordiam inter fratres;" 
in quo cafu funt ifti villarum deftrucores, qui omnibus 
fratribus fuis in Chrifto nocent, prater eos quos ad füam 
confimiliter faciendo do&rinam alliciunt, & ipfos in 
eorum finale confortium conne&ant, juxta illud com- 
mune & au&tenticum di&um, ** Confentientes & agentes 
** pari poena punientur." Preparant ipfi locum *antiquz 
prophetiz, ? quod lepus pareret fupra lapidem igne fre- 
quentatum, vulgari lingua dicitur 1g fattbfton :" 

Qüfater tball tvar anb tuop fpall toan, 

$20 man fbal bc mane, anb mane fpal be nane. 

&Lbe pate (ball kenopll oi tbe bartbitone, 


py ote fort tbar bylp tby potus o£ ipme anb o£ ftorc, 
Ecce per hoc videtur, quod ifti villarum dirutores rea- 


liter minantur conqueftum de novo futurum; & fi id, 
quod abfir, contingeret, novi incole quod ipfi* deftruxe- 
runt füa facta vilipenderent, & villas iterum rezdifi- 
carent, ficut fecerunt Saxones Britonibus fugatis, '& 


1. Difficere M$, 2. Secundum prophetiam C, C... 3. Defint €. €, 4. De- 
(truxione €. C. ^ i | Y 
Dani 


Y 


E 


soo Hifleria regum Anglise. X r3t 

Dani poft fuum conqueftum per regem Canutum. Sic 
etiam & Normanni Anglicis fuo conqueftu fuperatis. 
! Nonne etiam adinventiones nunc hominum idem mi- 
dantur ?- Longitudine crinium faciem in baptifmo fan&tz 
crucis figno fignatam abfcondunt, pudenda palam fa- 
ciunt; de viciis non pudent, & in ambulando nates de- 
nudant, aut toparum curtitudine, aut famulorum fequen- 
tium.juvamine & furfum (ublevatione, & fic fe aptos Fol. 116. b. 
oftendunt virge Dei?percutione. Decollationi etiam 
fe aptant colariorum tunicis & togis. Decurtatione 
olim erant alta ád. frigus expellendum, fed nunc funt 
curta, non quia impedientia nec refiftentia fecuri per- 
cutientis manu proni ad decollandum. — Mulieres etiam 
moderne. utuntur capuciis lamentoriis, quaft carorum 
fuorum necem plangentes. Avertat mifericors Deus quz 
inani geftu tales infaufti ignoranter prophetizant. ifti 
modo dirutores villarum facto ftulti reputant fe fapientes, 
Íed eorüm fapientia erit in fuo judicio proprio in fu- 
turum plana ftultitia. Unde Gregorius decimo Mora- 
lium fuper hunc textum, Deridetur jufli. fimplicitas &c. 
fic fcribit: * Hujus mundi fapientia eft cor machinatio- 
nibus tegere, fenfum verbis velare, qua falfa funt vera 
** oftendere, qux veta funt falfa demonttrare. Hzc nimi- 
* rum prudentia ufu à juvenibus fcitur,hanc qui fciunt ce- 
*teros defpiciunt, ac fuperbiendo & defpiciendo fupet- 
* vincunt.Hanc qui nefciunt fubje&i & timidi inaliis mi- 
* ranturquia ab eis hec eadem daplicitas quz iniquitatis 
* nomine palliata diligitur, dum mentis perverfitas urba- 
* nitas vocatur. Hzc fibi obfequentibus przcipit honorum Fol. 117.2. 
* culmina quarere,adepta temporalis gloriz vanitate gau- 
* dere, irrogata ab aliis mala multiplicius reddere, cum 
* vires fuppetunt nullis refiftentibus cedere, cum virtutis 
* poffibilitas deeft, quicquid explere per maliciam non 
* valet hoc in pacifica (ae celare. At e contra 
*juftorum fapientia eft, nil per oftenfionem fingere; 
« fenfum verbis aperire; vera ut funt diligere; falfa de- 
* vitare; bona gratis exhibere; mala libentius tolerare 
donet CUCTÓRENMTMUNCHLUN IBN 1 3UR E RENDERE OLLI SN 

rt. Defunt cunüa in C. C, vfque ad hac verba, Rex Henricus primus cogna- 
mento dre. fol, 122. 4. 2, Sic, CES 

tei 13 SERRA R2 * quam 


IE. J. Refü, Mdutiquarii Warwicenfis, 
"quam facere; nullam injuriz ultionem quztere ; pro 
"veritate contumeliam pati luctum putare: Sed hxc 
^" Juftorum fimplicitas deridetur, quia ab hujus mundi 
*'fapientibus puritatis. virtus fatuitas creditur. | Quia 
"enim quod innocenter agitur ab cis. proculdubio ftul- 
* tum quid putatür; & quicquid in opere veritas appro- 
*bat mundani carnali fapientiz fatuum fonant." ... Hzc 
ille. Iftis bene confideratis, ut, Diabolo inftigante, ho- 
mines per hanc mundanam fapientiam non fallantur, at- 
tendant ad verba apoftoli Panli ad Corinthios tercio ín 
fine capituli fic dicentis: «Si quis videtur inter vos fa- 
* piens in hoc feculo, ftultus fiac lapiens.. Sapientia enim 
" hujus mundi ftultitia eft apud Deum. | Scriptum eft 
"enim, Comprehendam fapientes in aftutia- eorum; " 
Fo. 117. -Etiam in alio loco fcribitnr: «« Dominus novit:cogita- 
* tiones fapientum quam vanz fünr.". Nam fuis perfua- 
fionibus opiniones fuas infanas & in confpe&u Dci 
dampnabiles, tamen quafi veriffimas & Íplendidiffimas 
eas oftendunt, & quafi micantibus & inevitabilibus ra- 
tionibus defendant. Verbo, & corporco geftu, tamen de 
fado non lucent, fed in confpe&u Dei, qui eft vera lux, 
funt nifi tenebre ducentes ad perpetuas tenebras. Unde 
bene. poffunt. affimilari lignis putridis & pifcium fqua- 
mis aut vermibus quz Noctelucz vocantur, - Hex in te- 
nebris lucent, fed in folis fplendore nullam lucem ha- 
bent; & fi tunc inveniantur, quales funt in re planiffi- 
me apparent: fic ifti totius rei publicc hoftes füis ut 
&ftimant rationibus & in judicio fimplicium perfonarum 
5/55 valde lucidi, & di&is veriffimi, ut in placitis. & aliis 
. oftenfionibus fuis fine defe&u apparentes. | Coram ta- 
men Deo multi eorum £lii dampnationis invenientnr. 
Et in conceptis fuis ftolidi reperiuntur. : Nam vicinis 
fugatis multis dampnis & periculis fe exponunt. — Qui- 
dam ob. catentiam victualium, quo ipfis adhaerentes ac 
inopinati hofpites alerentur fi vicinos haberent. Inopi- 
patus quandoque ignis ob defe&um vicinis agit fecun- 
dum fui ultimum io talium infortunatorum graviffimum 
Fol. 118, a. difpendium. . Et fi forte divitiis affluentibus eorum ha- 
|  *bundantia inter nullius conícientia indigentes & cru- 


deles 


Hiflovia vegum. Anglie. 
deles tirannos latrocinio viventes promulgatum fucrit, 
ex eorum cupiditate, ob. vicinorum fuorum carentiam, 
temporibus aptatis obfidentur, fpoliantur, necantur, & 
ut fatuiffimz perfons omnia perquifita amittunt, &, 
quod maxime dolendum eít, corpore & anima fxpius 
periclitantur, quod Deus avertat. Muiti eorum in fui ex- 


- cufationem, üt egomet audivi, dicunr, Quod licitum eft 


homini propria bona fecundum velle fuum difponere. 


Scriptura dicit, * Non fic impii, non fic." Unde Gre- 


gorius Omelia 1x. primi libri, * Sumus hic difpenfatores 
** Dei, & de omnibus, qux habemus, Deo rationem red- 
*demus. Cum enim (ut ait) augentur dona, rationes 


*crefcunt donorum. Tanto ergo effe humilior atque ad 


*' feryviendum Deo promptior quifque debet efle ex mu- 
* nere, quanto feobligatiorem confpiciat ex reddenda ra- 
* rjione." Unde dives evangelicus non fuit dampnatus pro 
bonorum fuorum adquifitíone, fed quia male ea 'expen- 
didit. Quis proprio cultello poteft feipfum vel proximum 
occidere,; & fic Deo graviter offendere, & per jura 
regni merito. ad mortem dampnari corpore, & à Deo in 
anima, & fieri heres eternalis inferni? Sic proprio vino 


Uva 


v3 


vel alio liquore vel cibis delicatis poteft quis in mor- Fol. 118. 5. 


talem crapulam incidere, & poft tales delicias hic ante 
mortem intolerabiles fuftinere poenas, & de poena tem- 
porali transferri Dei jufto judicio ad paeiias, quod abfit, 
eternas. Non potelt ergo quis fua expendere bona ad 
fui placitum, fed ad Dei placitum, ad Dei honorem, 


fuum commodum. — Sed caveat omnino fub poena dam- 


pnationis, quod non ea expendat ad rei publicz detri- 
mentum. Videmus quod frenetici, licet divitiis affluant, 
non finuntur à caris amicis fuis gladios, cultellos, aut 
lanceas, & hujuftnodi, licet propria, ad libitum fuum ha- 
bere. Caufa eft, ne fe vel alios ledant. Sic villatum 
dirutores & dilaceratores ut furiofi, ergo non licet bona 
fua ad libitum fuum expendere, eo quod in fuam dam- 
pnationem alios graviter ledunt. Et de fa&o pejores 
funt furiofis, eo quod furiofi poffunt licite ne offendant 
ligari: fed ifti totius rei publicze manifefti inimici ob 
liberum arbitrium eis & non furiofis ratione carentibus 


1. Sie, conceffum 


I34 J. Rofü, Antiquarii. Warwicenfis, 
conceflum folute manere permittuntur, eo quod ratio- | 
nem habeant, licet ca minus debite utuntur. Quod 
Deus, cum fibi ex gratia fua placuerit, emendet. Deus 
contulit nobis liberum arbitrium. Declinemus igitur ad 
Fol, 115. a, lanioreim partem, ne libertate nobis conceffa abutamur. 
Confulo igitur, ut quifque privilegio libertatis fuz vit- 
tuofe & caritative non difcordando ab utilitate rei pu- 
blica utatur, quia, ut vult lex, privilegium meretur a- 
mittere qui permiffa fibi abutitur libertate. Ex tercio 
Decretalium Rubrica de regularibus & tranfeuntibus ad 
religionem capitulo Licet, ut patet inquirenti. Attende 
igitur fub Deo judex, à rex fereniffime, ad Ícripta Sapien- 
tiffimi regis Salamonis Proverbiorum xxix. * Rex juftus 
"erigit terram." Glofa. **Ejus ftatum meliorando." Et 
fcquitur in Textu: * Vir avarus deftruit eam." O rex 
gloriefe & gratiofe, ecce hlc materia fatis eft aperta in- 
ter tuam celfitudinem & predi&os rei publica inimicos 
villarum deftru&ores difcutienda & finaliter determi- 
nanda. Regem decet fuos legaliter & regaliter defen- 
dere, & fecundum juris precepta fempet ferventi animo 
manutenere. Qua vero funt juris precepta evidet plane 
jute civili primo libro Inftitutionum,. Et funt hec: Ho- 
nefle vivere, &, Alterum non ledere, &, Quod fuum eft 
unicuique tribuere. | Hzc precepta ab inimicis rei pu-oc 
bliez minime cuftodiuntur, quia licet prodige veftitu 
Fol. 115.5. 8 menfa vivant, & eorum prodigalitas fub colore ho- 
neftatis coloratur quafi vivant honeíle, pro certo tamen 
ftudium in eis requifitum in eis manifefte decft, vide- 
licet neminem lzdere, fed fub fcuto cautelarum fe de- 
fendunt, & reprehenfores & corre&ores fuos quafi rethe 
comprehendere nitentur. Unde Salomon, ubi fupra, in 
Proverbiis fubdit, *vir avarus deftruit eam." fcilicet 
terram habitationis fuz. Glofa. **ex cupiditate tyran- - 
"nandi." Et fequitur in Textu: **Homo qui blandis 
*fi&ifque fermonibus loquitur domino fuo, rethe ex- 
* tendit greffibus ejus." — Cave igitur, Ó optime rex, ne 
talibus rethibus nephandiffimis fubito illaquearis. Nec 
finas dominum deum tuum regem & dominum domi- 
nantium & fanctam ejus ecclefiam in ecclefiarum paro- 
chialium 


Hiflovia regum. Anglia. 


 ehialium ultima deftru&ione injuriari, cum de facili pof- 
fis remedium falutare apponere, nec permittas rempu- 


 blicam, cujus pugil à Deo affignaris, tam improbe, ut 


modo eft, fübpeditari, quz tuam indies oprat & ex- 

ectat inmenfam. & invicam defenfionem. — Aggredere 
igitur in Dei nomine & fano confilio nobilis columpnz 
fuper bafim modo ecclefiz cathedralis Cantuaria fitua- 
tam, aliorumque venerabilium patrum, ut olim agebant 


135 


gloriofi reges Anglorum archiepifcoporum San&orum rol. :2o. a; 


Dunftani, Ofwaldi, Lanfranci & Aníelmi, aliorumque 


venerabilium patrum, & temporalium magnatorum, ve- 


-perabilis Leofrici & multorum aliorum non avaritia in- 


fe&orum, quorum fagaci providentia à re&o tramite de- 


viare non potes.  Adunatis etiam jureperitis bona con- ' 


Ícientiz & aliis, quorum folertia & forti manu iftud no- 
bile regnum fub Dei inftin&u. & tua provida diligentia 
protegitur, convocatis convocandis remedium apponatur 
in agendis. Exemplum à rege Salamone accipe, cui, 
ut habetur tercio Regum tercio capitulo, à Deo cor 
docile petenti ad regendum fub Dco populum, hoc Deus 
fibi conceffit & fuperaddidit divitias & potentiam. Sic 
& tu.genu fle&endo devote dicas in omnibus atduis 
hunc ympnum: ** Veni creator fpiritus," cum Colle&a, 
& in nomine Dei audeo dicere, quod oportunum à Deo 
habebis cito. folamen & infpiratum confilium. Et fe- 
cundum Do&ores, reges & principes qui prefunt com- 
munitati divinas habent fi devote petant à Deo illuttra- 
tiones, & multum clarius quam fubje&i populi, gratiaque 
juftiicans & difponens datur in ele&um regem & prin- 
cipem fi non ponat obicem. Ne igitur tu quiíve alius 


rex obicem ponat tria oportet attendere: primo devoteFol. 120.5. 


fe habeat erga Deum, honefte ad. feipfum, & jufte & 
roficue ad populum. Ut igitur perfectius fe ceteris ha- 
in. habent duos angelos eis appropriatos, unum ra- 
tione perfonz, alium ratione officii. Debent igitur reges 
e(Te mifericordes & manfueti fecundum Salamonem Pro- 
verbiorum. xx. Cum igitur, Ó feliciffime rex, tantum à 
Deo tibi attribuitur infpirationis fuz donum, remedium 
appone, ne deinceps villa vel hamelectz falubri folo & 
j foccundo 


136 J. Ref, Antiquarii Warwicenfis, 

foecundo fituatz ex poft deftruantur. Videmus quod | 
auctoritate Parliamenti prohibetur ufus cingulorüm vel 
zonarüm de auro & argento, & fimiliter veltitus feri- | 
corum dampnatur nifi certis fecundum fuum ftatum li- | 
centiatis," Prohibentur etiam certi ludi ut ad pilam ma- 
nualem & pedalem & hujufmodi multa ab olim ufitata 
fagittatione permiffa. Cum igitur hxc parva & quat 
truphatoria in comparatione pethibentur, & illud. en- 
orme permittitur Deo deteftabile & regno ifti ubique 
dampnabile, fcilicet villas, hamele&tas, parochias cum ec- 
clefiis parochialibus & capellis annexis tempore pacis 
& non guerre fpontanee deftruere, Ob reverentiani 
Dei reftringatur, juttiffime' rex, ipfa 'avara impiorum, 
fic agendo libertas & ville deftru&z, fi commode poffint, 
rezdificentur, precipue hez, quarum deftructores fuper- 

Fol. 121.2. fant. Proventus talium & talia poffidentium ? fi ad tem- 
pus à poffeffionibus parte vel tote fecundum quod pof- | 
leffionibus habundant vel depauperantur fecundum fa- 
nam difcretionem regni poffent certis fpaciis ipfas villas 
í1 debite difponantur ad priorem ftatum ad totius regni 
proficaum reducere. Tibi, Ó nobilis rex, datur cura, fub 
gravi in futuro pcena judicio fuo infligenda, hoc nobile 
regnum tibi commiffum bene regere, ab hoftibus exte- 
rioribus etiam & ab hoftibus intraneis, ut fünt ift; vil- 
larum deftru&ores, & ab alis, quorum vita ducit ad in- 
teritum, pro pofle ingenioque tuo defendere, juxta 
verba apolftoli ad Timotheum vto, « f; quis füorum cu- 
* ram non habet," id eft, non curat de fuis fuo regi- 
mini commiffis, ** fidem negat, etiam eft infideli dete- 
"rior." Attende igitur, 6 Chrifti pugil & noflér nobi- 
liffime rex, ne ifti przrecitati rei publice inimici tuos 
fubditos amplius fübpeditent. Dic verbo minatorio ut 
ceffent, & folo verbo tuo affiftent, & Dei benedictionem 
totiufque populi animos adquires. Netaceas, Dicit enim | 
Scriptura, Vae! mihi quia tacui." & alibi, ** Qui ta- 
** cet confentire videtur." Et, ** confentientes & agentes 
"pari poena punientur." In confpe&u Dei judiciali es 
ficut unus noftrüm.  Miferere igitur, 6 Optime rex, ani- 

Fol. 127, b. ma tuc, & ne ponas-te pro aliis in periculo, przcipue - 


1. Sic. 2. Haud aliter bac fefe habeng, tam 


Fhforia regum Auglis. — 

tam grandi periculo. Ne igitur tacendo videaris con- 
fentiens eis, quia pro certo qui poffunt & manus adju- 
trices contra eorum malefa&a non apponunt, rei funt in 
confpe&u Dei, ut allegatur in jure fecundum beatum 
Auguftinum fic fcribentem : ** Facientis proculdubio cul- 
** pam habet, qui quod emendare poteft non emendat, 
* fed emendare negligit." Cum igitur in te omnium vir- 
tutum, Ó nobiliffime rex, relucet exemplar, avidius ideo 
te cupio iftorum avarorum & dampnabilis militia: eo- 
rum etfe lubpreffor. Studeas igitur Chrifti miles rex no- 
biliffime adverfariis Dei, tuis & totius regni refiftere. Et 
cum ab hac luce.'recederis, in adventu tuo Chriftus 
tibi obvians & ad coenam ejus invitans tibi gratanter 
dicet: ** Amice, afcende fuperius." Et tunc in loco gra- 
dui tuo congruo maxima excellentia te collocabit. Quod 
Deus concedat. Amen. In ifto proceffu laborando fcio 
indubitanter quod Chrifti miles fum, pro ipfo & in 
caufa fua & tocius ecclefiz ac totius rei publice regni 
Anglix militando. Et fi advcrfarius nofter hoftis anti- 
quüs contra me provocet fuos feryos rei publice ini- 
micos quos tetigi predi&os, orate fupplico mecum Ó 
vos rei publice fideles, ut Deus fit meus prote&or, & in 
cunctis adverfis det mihi firmam patientiam. Szpius in 
diebus meis, ut Deus novit, injufte vexatus fui in multis 
tribulationibus, fed me perturbatorefque meos miferi- 


cordis Dei totaliter committo, & parcat intime Opto pg 


ipfe mifericors Dominus mihi injuriantibus & tribulan- 
tibus, & ut precipue animz eorum, fi qui tales, quod 
 abfit, fuerint, precor ut ad gloriam in futuro provehan- 
tur eternam. jam finem huic pono digreffioni, & ad 
materiam redeo przaffumptam. 
Rex Henricus primus, cognomento Beauclerk, erat 
vir bene literatus, precipue in Grammatica & Jure regni 
Anglicani, Anglicus ortu, folus fratrum fuorum genitus 


ex rege & regina, natus apud Selby fecundum Mathaum 


Parifienfem. Mortuo fratre fuo ? rege" Willielmo Rows 
aliter Rufo, ere&us eft ifte in regem, annuente maxime 
Henrico de Novo burgo Warwicenfi comite, fecundum 
.. Willielmum de regibus, viro fan&o & integro. ejus jam- 


1. Sí a. Def C. C, S dudum 


SI22.3. 


Fol, 122, b, 


Fol, 135. a. 


J. Reffi, Antiquavis. Warwicenfis, 
dudum familiari ufus fuerat contubernio. Qui quidern 
comes Henricus filius Rogeri * comitis" de Bello monte, 
frater etiam Roberti comitis Mellenti & Leiceftrie, erat - 
in tercio gradu coníanguineus regis Anglie Edwardi | 
Confefforis, & in quarto etiam gradu confanguineus re- 
gis Willielmi Conqueftoris, & in quinto gradu fanguinis | 
huic regi Henrico primo linealiter annexus. Fecit ifte - 
rex novum epifcopatum apud Ely, in monafterio vide- 
licet Elienfi, & fundavit ibichtüs de Redyng & ?Eir- 
cettria in Anglia, & de Hyda Wintoniz transferendo de 
uno loco ad alium, & monafterium de Prato?tráns mare 
apud Rothomagum, & monafterium de mortuo mari, & 
caftra Drincurcis, Novum Mercatum, *Vernolium, Pon- . 
tem Urfonis, & turrim Ebroicarum ; eciam in Anglia 
parcum de Wodftok curn palacio infra predictum par- 
cum, qui parcus erat primus parcus" Anglie, & pro eo - 
fiendo plures ville deftru&z funt, & continet in cit- - 
cuitu $feptem miliaria Anglicana. An erant ibi alique - 
ecclefis vel. capelle deftrü&z nefcio. .Et conftru&tus. 
erat circa annum xrIrII. regni hujus regis, vel parum 
poft. Hujus rei exemplo ceteri domini imparcaverunt 
?certas terras fuas. Unde Henricus comes Warrewici .. 
parcum de Wegenok juxta Warrewyk incepit, & in 
principio folum terram, qua ufque hodie tbe olo pathe 
* dicitur, continebat, fed modo valde dilatatur. Ifte 
eciam rex Henricus primus regum habuit figillum de 
cera. Prius in cartis fuis * utebantur fignis manualibus 
cum crucibus & nominis recitatione, ut, Ego rex Willi- 
elmus hanc cartam feci '^--": Et, Ego Matildis re- 
gina " confenfi/?--: Et, Ego Lanfrancus atchiepifcopus | 
confirmavi ?--": & fic de aliis teftibus. Ifte etiam rex - 
Anglicos, quia ipfe erat ortu Anglicus, multum hono- | 
ravit. Namà conqueftu Anglici erant ubique fuübpedi- - 
tati, & pro levi vel nullo crudeliffime afflidi; & ad in- : 
itium regni hujus regis Henrici Anglici erant detefta- 
tione maxima habiti, Nam pater fuus linguam in regno 


r. Deefl C.C. 2. Cifcifter C. C. — 3. Tranímarino C, C. — 4. Vernollem 
C.C. sg. Def C.C. 6. 14. Anglicana C. C. 7. Ceteras C. C. —. 8. Dum | 
fr» dicitur i» €.C. 9. Utebxur C,C. 10. Deef C.C. 1t. Concefh €.C, — 
12, Deff. C, C, 15. Dee 6 €. E 


* 


Hiftoria vegum dnglia. — — 139 

Anglicanam nitebatur deffruere. Unde in fcolis pueri 
difcentes Grammaticam habent verbalia & nomina ia in 
Gallico, & 'omnes in regno placita & curiz in Gallico 
tenebantur ydiomate, & maxima confufio erat tunc gene- 
rofis (i nefcirent loqui Gallicum. Ifte eciam rex Henricus 
primus anno Domini 1109. ftatuit fures füfpendi, Poena ^. D. tros 

riores erant exilium, exoculatio, ementulatio, caute- 
J'xiatio in facie ferro ignito. Gaufridus. Ex quadam Chro- 
"mica, Kenell videlicet, ex compendio ante Chronicam 
Marini Scoti habetur, Quod, mortuo rege Anglie Hen- 
rico primo, Gaufridus Andegavie comes voluit ?fuiffe 
rex Anglie jure uxoris fuz: Matildis, Imperatricis fili & 
heredis, ac tunc unice prolis dicti regis Henrici. Cui 
eo vivente & ipfo etiam mandante omnes proceres 
- regni Anglie fidelitatem juraverant; fed ipíi proceres, 
juramenti fui male recordantes, receperunt perjuri fe-,. 4. 
-gem Stephanum & cum eis perjurum in eorum r€- phanus, M. 
gem, dicentes, * Nolumus Gaufridum alienigenam re- 

* enare füper nos." Creato tunc rege Stephano, didus 
"Gaufridus, comes Andegaviz, fibi allatam injuriam gra- Fol. 122. b, 
viter ferens, regem Stephanum valde inquietare coepit, 

& totam Normanniam illi abftulit. — Dictus vero nobilis 

comes Galfridus, comes Andegavie & Cenomaniz, obiit 

anno Domini M. C. XLVITI. & apud Sanctum Julianum 
fepelitur. Cui filius fuus & heres rex Henticus ? fecun- 

dus" fucceffit. Mathazus Parifienfis. Rege Henrico de- 

fun&to, ejus fenefcallus Hugo Bigod. przftito 5 injura- 

mento coram archiepifcopo Cantuarienfi, quod cum rex 
Henricus ageret in extremis imperatricem exheredavit, 

& Stephanum fuum heredem fecir. Ordo etiam nigrorum | 
Canonicorum hunc primo in Angliam inductus Orb»mgromco" 
eít, primo Colceftriz, deinde Londoniis,& tunC mum inducit ia 
in aliis locis. Unde Warrewici comes Henricus S eio M. | 
- ad preces Jerofolimitanorum Prioratum Sancti id eikUD SH 
" Sepulchriapud Warrewyk Canonicorum regula. Sepuleri apud Ware, 
riumfundavit. Tunc temporisChriftiani ceperunt soniidin. Odi 
Terram San&am, & in ecclefia Sancti Sepulchri vit. M. 
dominici [*corporis"] canonicos inftituerunt, qui 5in ha- 


—— q.S. iz. Effe CC. 3. Deft (C. 4 Juramento (. C. $. Deeft C. C, 
— 6. Nunc in habita C. C, 2 í $23 bitu 


LAN EMT 


ph 


140 URS Raf Zntiquarii Warwicenfis, M^ 


Horum modo proficuum transfertur cum privilegiis ad 
ordinem Fratrum San&es-Trinitatis, cujus funt fratres - 
| San&i Roberti de Knarrisburgh, Hondflow, & Telef- | 
ford, & multialii. Circa hzc *eciam tempora, procu- 
rante regé tunc Henrico, Lectura Theologie & in aliis 
Icientiis Oxoniz pro guerris & aliis infortuniisdiuomiffa - 
iterato florere coepit. Et rex Henricus novam aulam 
regie 5manfione congruam incepit, in qua anno Domini 
M. C. xxx. Pafcha $regaliter tenuit. Et ibi modo eft. 
domus fratrum Carmelitarum. Et quid pro illo nobili | 


i 


cceli ; 
palacio & refpitatione "cleri & novo parco cum novo . 

in Wodltok palacio. Ipfe nobilis rex & vir maenz lite- 
raturz in ipfo comitatu Oxonie dulce habuit morari. 
Mittebantur fepe huic regi Henrico ab extraneis dominis - 
leones, leopardi, linces, porpeni, cameli, & *hujuímodi | | 
Fol.14.b.animalia. Habebat novum parcum apud Wodftok muris | 
lapideis circumcinctum, in quo delicias calium anima- 
lium confovebat. Non h&c à me ipfo fingo, fed tefti- — 
monium à Chronica Willielmi de regibus, qui?utaad- | 


dit, quod idem rex Henricus apud Novam Windefout 
ftrenue edificavit, & ibi quandoque morari dulce habuit. . | 
Eft autem duplex Windefour, fcilicet nova & antiqua. . 


"X. 


hb" " 


1. F. duplicatam, 2. Si. 3. Iftius C.C. 4. Autem CC. - $. Si. 
€. Regalem C. c. 7. Cleri, ab(que Celi, in C. C, 8. Hujus generis anim, C, C 


9. F, etiam addit, P 
Matilda || 
b. 


Ju Hiftoria vregum Znglia. I4I 

Matilda imperatrix, hujus regis mater, obiit anno Do- 
mini 'Mcrxvir. fii19. Idus *Septembris Rothomagi, 
& in monafterio Becci in Normannia fepelitar; Mulier 
devota erat, que in Normannia plura rnonafteria reli- 
gioforum fundaverat. Quo anno natus eft rex Johannes, 
& triennio poft hoc, videlicet anno Domini M.c.rxx.. 
- circa /Equino&ium hiemale ? mare fines fuos egrediens 
- offa eicdai ! gigantis in Anglia detexit,cajus,ut ferunt, 
-5L. pedum erat longitudo. Item eodem anno, *& po- 
tius, fecundum alios, anno Domini w. c. r.xxv*. omnes 
epifcopi & abbates Scotiz conftrinxerunt fe, ut & ipfi 
.. quidem forent fubditi archiepifcopi " Eboracenfi,& etiam 
- haberet fub fe epifcopos Orcadum & de Man, ficut 
archiepifcopus Cantuarienfis habet fub fe omnes — Rex Stephanus fun» 

. ; . avit abbathiam de 
epifcopos Anglie & Wallie. Rex Stephanus, reverham, ubi eum 
Kentenfium gloria, fundavit abbathiam de Fe- regina fua & primo- 

: . : genito Euftachio no- 

verfham, ubi cum regina fua & eorum primo- ine honorifce fe- 
- genito nobili principe, nomine Euftachio, hono-  pelitur. M. 
rifice fepelitur. Ifte rex habuit fratrem, cui no- Wert 
men Henricus. hic erat * Wintonienfis epifcopus. Lu- 
cius papa anno Domini 1142. fecundum Mathzum Pa- ::4. 
rifienfem, pallium de novo mifit in Angliam, volens 
apud Wintoniam archiepifcopatum facere & ?confti- 
tuere, fed ob murmur defolavit papa fa&um imperfe- 
&um.  Etante hxc '? tempora" diu, fecundum Ranul- 
phum in'"'cronica fua di&a Polycronico, rex Offa fe- 
cundus poftquam vicit Northumbrenfes, Kentenfes & 
Wettfaxones metropolitanam dignitatem à Cantuaria ad 
Lichfeld tranftulit, Sed (ic non diu ftetit. Ifte Offa fun- 
davit apud Winchcombe domum monialium, & funda- 
vit primo abbathiam Sancti Albani, & '^illius Sandi 
corpus tranftulit in feretrum, & fecit foffam inter An- 

eliam & Walliam, quz dicitur £Dtppee, & per totum 
regnum Merciorum contulit pro imperpetuo '5j2£tu? nex uene- 


ems ecclefiz Romanz. — Rex Henricus fecundus, filius Ws yx 
: ; us. M. - 


I. 1147. C.C. 2. Septembrorum C.C. 3$. Mater C. C. 4. Regionis C, C* 
y. Lapidum C,.C. 6. .4» aut? 7. Eborum C. C. 8. Wintoniz C.C. 
. 9. Confituere, & feptem ei epifcopos in fuffraganeos affignare, fed ob 

*nurrjur diffolvit €. €. 10. Deefl C.C. 11. Cronica quodam Polychro- 
nico €,C. 312. Primus San&i C,C, 15, Peter penus C, C. 

| Matildis 


y 


142 


Fol, 125. b. 


J. Refi, Antiquarii. Warwicenfis, 
Matildis imperatricis, filie & heredis Henrici primi, 
regis Anglie, cui omnes magnates Angliz vivente pa- - 
tre fidelitatem juraverant, jure materno 'erat rex An- 
gliz, * fapremus dominus Wallis & Scoti, dux etiam 
Normanniz," & fupremus Dominus Britanniz. *Et jure 
paterno erat comes Andegaviz," & jure uxoris fuz re- hi 
ginz Alienore erat dux Aquitaniz, Vafíconie, & *eciam . 
comes Picaviz, multarumque aliarum dominus magni- 


RexHenericusfecun. ficus. Ifte fübjugavit Hiberniam, & fundavit ca- 
dus fubjugavitfuafor- ftrum de Rudlan, & abbathias de Stonley, Ba- 


Do ugs ME t Da 
"rs eed Til ibas fyngwark, & Waltham pro Canonicis regulari- 


de Rudin, & abu-  bus,expulfis vero prioribus poffefloribusDecano — 
fingwark welt , & Canonicis fecularibus.Suis eciam diebus paffus 

493 ix . . T. 
& in diebus fuis ince- eft pro jure ecclefiz beatus Thomas Can tuarien- |. 


ptus eft pons lapideus leni iis eti: i S la. 
apud London, & er. 11$ afchiepifcopus. Hiis *etiam diebus pons la-- 


am tranflata eft virgo pideus fupra '"Thamifiam inceptus eft à reee 
Sand Frifwida, M UE AMéni ja 
inea Pri vi. M. Henrico apud London anno Domini $ R3 


117 


1180. 


Fol, 126.2. 


;: Tranílata eft eciam Sancta virgo ? Fridefwida: 


apud Oxoniam, rege Henrico ibi tenente fuum cum 
dominis confilium anno Domini w.c. *rxxx. Tranílata 
eft pridie Idus Februarii per Ricardum Cantuarienfem 
archiepifcopum, & Ricardum W intonienfem, Galfridum 
Elyenfem, Johannem !? Norwicenfem, Petrum Mene- 
venfem epifcopos, & '' nobilitate temporalium re»ni. 
Hujus regis filius nomine Henricus rex "ante patrem 
obiit, & Rothomagi fepelitur, miraculis, ut icitur, . 
chorufcans. Qualitercunque vixit, bene tamen finivit. — 
Iíte eciam rex ia partibus tranímarinis conftruxit bur- 
gum & caftrum de Beaumer. & Amaüdevile. Suo " etiam 
tempore, fecundum Nicholaum Trevet in Chronica fua, 
erant mult: nobiles cruciati in Terram Sanctam. Anglici, 
ut fertur, habebant cruces albas, Gallici rubeas, *&'' 


5 Flandriz virides. Ex hoc !$ conje&urari poffet, quod P1 
Anglici. " tunc non habebant Sanctum Georgium pro 
T7 


patrono eorum, vel ad minus tunc" non portabant | 
crucem armis fuis correfpondentem. A&aíunthec die ' 


————— — 


r1. Fuit C. C. 2. Defunt C.C. 3. Defunt C.C. 4. Autem C,C. $. Autem 
6,C. 6. 1153. C, C... 7. Frefwida C.£// 8. In dominis €. C, 9. $$. €: CM 
ro. Norwicum C.C. rr. Gic. ^12. Autem C.C. r5. Autem C.C. r4. Def 
C.C. 15. 8i, 16. Conje&uri C. C, 17. Dum C.C. 18. Deeft C.C. r 


Hiflria regum. Anglia. ' 143 
x11. Januarii inter "Trimam & Giforcium anno Domini  . 
? 1188. prefentibus regibus Philippo rege Francorum, 1:188. 
Henrico Anglorum, & Philippo comite Flandriz. In 
coloribus autem crucis ceteri omnes fe cum fuis prin- 
cipibus conftituerun: ? confiles quoque conformes. Hac 
ille. Ilte rex Henricus primus regum Anglia ftatuit le- Rex nobilis 
ones fervandos in turri Londoniarum, tefte Giraldo Aun pe. 


conatus ejus, quem circa Johannis filii fui in Hiberniam 20^ x: 
. * LR . . [uU anne Ld 
miffionem paravit. "Tercio anno qui nunquam prius psyer- 


fecundum Giraldum, ut fupra, vir fabrufus, amplo ca- 
pite & pe&ore, oculis glaucis, voce quafía, corpore 


ET 5 1. Tinam CC, 3. 1168. C;C. 3. Sie, 4. Gi. y. Leg, nulli, 6. $ic. 
(0 0n Def CC. 8$ Leg cum. 3g. Senicligpium C... 
EL osf 11 *- earnofo, 


144 J. Ref, Autiquarii Warwicenfis, 
carnofo, cibo tamen & potu parcus; & ut pinguedinem 
reprimeret corpus fuum vexatione, venatione, ftatione 
deambulatione vexabat. Statura erat mediocris, elo- 
quens & literatus. In etiam militia ftrenuus, ad inter- 
rogata providus, in bellis ambigua fa&aque formidans. 
Hamanior femper militi extin&o quam ' fuperftiti. Ur- 
gentibus incommodis nemo benignior: & reaflumpta 
fecuritate nemo rigidior, acer ia indomitos, clemens 
interdum in fubje&os, durus in domefticos, profufus in 
extraneos, largus in publico, parcus in privato. Quem 
femel exofum aut dile&um haberet, vix ad contrarium 
fle&eretur. Verbi fpontaneus tranfgreffor, morofus ad 
cun&a refponfor. quietis amator, fed nobilitatis oppref- 
for. Hzc ille. Et *quia mentionem fecimus de terris 
Fol. 127.2. coronz Angliz fübjectis, nunc de illis erit fermo meus 
ad tempus. THorosa. Secundum Nicholaum Trevet in - 
Chronica fua rex Anglie Henricus fecundus circa me- 
1s. iini Quadragefimz anno Domini 1159. movit exer- ^ 
citum contra Raimundum comitem S. /Egidii pro ci- 
vitate Tholofana, quam uxoris fuz jure hereditarie ven- 
dicavit: Cujus ifte erat titulus. Robertus namque comes | 
? Moretonii, frater tamen uterinus regis Willielmi con- 
queftoris, unum filium habuit nomine Willielmum, & 
tres filias, quarum unam duxit in uxorem comes 'Folo- 
fanus, germanus Raymundi comitis Sancti £gidii, & ex 
ea * unicam filiam generavit, quae nupfit Willielmo duci 
Aquitanie & comiti Pictavig, accipiens cum ea here- 
ditatem paternam. fte dux Willielmus impignoravit 
Tholofam Raymundo comiti San&i Zgidii, & ex ca 
unicam filiam generavit 5 patruo uxoris fuz. Quo mor- 
tao, comes $Amfoncius Tholofam tenuit, & poft! eum" 
comes Raymundus filius ejus. Et Willielmus dux, qui 
Tholofam primo impignoravit, genuit in filium alium 
Willielmum ducem ex filia & herede comitis "T holofani, 
qui paternz etiam materna hereditatis legitimus *fuc- 
ceffitor genuit filiam & heredem Alienoram reginam, 


1. Superftiti, plus mortuus lugens quoniam vivus adamans. Urgentibus 
C.C. 2. Quod C.C, 3. Moreton C. €. 4. Unam C.C. 5. Paterno (.(. 
€. Allfontius C. €. 7. Deeft (C. (.. 8. Sie cum. duobus punctis, ut. fit fücceffor, 
vt fucceflit i» C. (f. nes uxorem 


Fifloria vegum. Anglia. I4j 
uxorem regis Anglix Henrici fecundi, fecundum Williel- rot. 127. b. 
mum Newburgenfem libro fecundo capitulo decimo. 
** Comes Pi&avenfis, qui & erat dux Aquitaniz, avus 


*'* Alienorz, primo Francorum deinde Anglorum reginz, 


** cum effet in expenfis * quam deceret profufior, & pro- 
LJ . E - LI P * 2 P 

* priorum reddituum *quantaliber affluentia tantze vora- 

* gini non fufficeret, accepta à comite Sancti Zgidii, 

** viro pecuniofo, pecunia copiofa, nobilem ? illi cum per- 

€ . LII . *. P 9 E 

* tinenciis civitatem Tholofam appofuerat, ficque de- 

** cedens folutionem ad filium tranímifit. Qui patris ve- 

* (tieia fua prodigalitate fequens, liberandi pienoris in 

€ $ . &:| 2 . . * 

** heredes transfudit negotium. Reliquit autem unicam 


—.*filiam heredem, nomine Alianoram, quam cum regi 


. * Francorum Lodowico maritaffet, idem rex Lodowicus 
. * nomine [* dotis vel uxoris"] Tholofam recepit, comes 
f vero San&i Zgidii nil quidem juris obtendens, fed 


"tantum Tholofz totus incumbens, tandem oportuni- 
** tatem nac&us regem nuptiis germanz placuit, Conftan- 


— * ciz fcilicet, Euftachio, regis olim Anglorum Stephani 


* filio, nuptz, & poft mortem ejus ad fratrem reveríz. Ad fratrem 
P] 3 
j cum revería, M. 


** Verumtamen poftea celebrato inter regem Francorum 


* & uxorem ejus Alianoram predictam divortio, eadem- 

* que ad nuptias tranfiffet Anglorum regis Henrici fe- 
*cundi, mota eft rurfum 5 quzftio fuper Tholofa juftis Fol. 128. a. 
* heredibus refignanda. $Memorato vero comite ne- 
*gante, & fuz poltleílionis rege Francorum laudante 

** auctorem, rex Anglorum Henricus fecundus, contracto 

*' ex univerfis terris fuis exercitu, Gafconiz fines ingref- 

**fus eft ad obfidionem Tholofz. Auxerunt exercitum 

*fuum plures amici, precipue ille magnus comes Ber- 
*cionenfis. Comes tunc San&i Egidii timens exerci- Bercionen- 
* tum regis Anglorum, regis ideo Francorum, qui uxoris ^s comes, 4 
** fuz germanus & filiorum erat avunculus, auxilium im- si. Zgidii, 
** ploravit. Qui igitur cum aliquantula militia civitatem M- 
**'T'holofam in comitis San&i Egidii auxilium confeftim 

** introivit." Hzc Willielmus Nuburgenfis. Eft autem in 


1. Quando deficeret profuforum C. C. 2. Quantalibus C. C. 3. lllam C. C, 
4. Defant C. C. 5. Quum pre quxítio ij» C,C. 6. Memorat C. C, 


Ji ipfa 


146 


1180, 


Fol, 128. b. 


Sanc&us 
Thomas.M. 


Fol. 129. a. 


9. Roffi, Antiquarii. Warwicenfis, 


ipfa civitate Tholofa nobilis Univerftas. Aliud eft no- - 


bile municipium di&um Tholetum. Et ficut Chriftiani 
'Tholetum gratia fcolz & literaturz frequentant, fic fa-. 
ciunt Saraceni apud Hifpalim, quam Sibillam vulgariter | 
vocant. Et fecundum Trevet anno Domini vw. 'c.rxxx. | 
rex de Marroc reddidit regi *Sciciliz duas civitates, Íci- 


licet Affricam & Sibillam. EtSané&us Ifidorus olim Hif- : 


palenfis epifcopus erat poft Leandrum epifcopum, & - 


corpus San&i Ifidori per Aldefonfum regem Galaciz 
Toletum eft tranflatum. Eft autem Hifpalis five Sibilla 
caput regni. Ibi floret nigromantia per fcolares divina- 


tionibus & incantationibus ibi ftudentes. Et ? nota - 


quod nil, quod. per nigromantiam fit, poteft in aqua 


alpe&um intuentium fallere. Toletum cft caput Hif- - 


anim. Hic eciam nota de virtute ignis. Secundum 


quod legi, habet naturam folidandi inconftantia. Nam - 


legi infulas in mari afcendendo apparuiffe & fízpius 


iterum demergi ; fed quadam vice nautz ipfis apparen- | 
tibus fagittas ignitas illis fagittarunt, & quotquot ignis 


i 
ats am 


fagittatus tetigit, ufque hunc diem ficce permanent, & - 


non dimerfz. In quodam libro de vita Sandi Thomz 
Cantuarienfis archiepifcopi & martyris habetur: Dum 


San&us Thomas ante archiepifcopatum cancellarius An- : 
gli exiftens, in exercitu & obfidione. Tholofz erat 
prxíens cum rege, de propria familia electam manum - 
militum, feptingentos videlicet milites, habebat. Etfi: 


ejus confiliis rex paruiffet, fine dubio regem Francia 


& urbem Tholofam cepiffet. Nam fuaferat regi, ut - 


urbem infultaret cum illo.grandi fuo exercitu. Sed alii 


aliud dederunt confilium, ut defifteret ob reverentiam - 


regis Francie domini fui inclufi infra urbem, dicente 


in contrarium Sancto "Thoma tunc cancellario, quod | 
perfonam domini rex Francorum ibi depofuiflet, dum. 


hoftem fe ei oppofuiffet. Non multo poft congregata - 


Francorum militia reges Anglie & Scotiz à propofito 


fuo fruftravit. Recedente fic rege ad munitiorres regias ' 


ibi tuendas, aliis dominis laborem recufantibus, folus 


San&us Thomas cancellarius cum familia fua & cum 


;. 60. C. €, 2, Scilicie C, €. 5. Non quod vel quoque per. C. C, 
Henrico 


Ehfloria vegum | Anglia. | 147 

Henrico de Effexia conftabulario regis Barone remanfir. 
Et poftea tria caftra munitiffima, quz inexpugnabilia 
vidibalsaf femet cancellarius, lorica indutus & galea, 
cum fuis in osi manu cepit, fed & Garonnam ' flumen 
pertranfiit fupra hoftes, & ?confirmatus in regis obíe- 
quium tota illa provincia gratiofus & honoratus rediit. 
Poftmodum autem in guerra regis Francorum & domini 
fui regis Angliz in marchia ad communem terminum 
terrarum fuarum inter ?Giforcium & Triam & Curcels, 
cancellarius, preter propria familie feptingentos equi- 
tes, alios mille ducentos ftipendiarios milites habebat, 
. & 1111. milia fervientium habebat per unam quadrage- 
nam, & cuilibet militi omni die dabantur ad equos & 
 armigeros procurandos tres folidi illius monetz, ipfique 
- milites omnes ad menfam cancellarii erant. Et iplemet 
cum clericus erat cum valente milite Francorum Engel- 
 ranno de Tria é regione * fübditus equo calcaribus veni- 
ente armato lancea demiffa & equo admiffo congreffus, 
ipfum equo dejecit, & 5dextrarium lucrifecit. Ejus fama ol. :25. 5. 
ob militiam fuam indies crefcente, carus & non hoftis 
regi Francorum ejus magnatibuíque habebatur. quam 
gratiam ipfe rex Francie poftmodum tempore opor- 
tuno fibi exhibuit. Erat *fiquidem San&us Thomas 
placido vultu & venufta ftatura procerus, naío eminen- 
tiore & parum intlexo, eloquio comis ac ingenio fubti- 
lis, animo magnus, cun&is amabilis, oppreffis & pau- 
peribus compatiens, elatis refiftens, & omnibus valde 
facetus, Item Herbertus de vita San&i Thom dicit, 
quod fua induftria quinque munitiones, Giforcium fci- 
licet & alias quatuor in Francie & Normanaüiz fitas 
confinio, domino fuo regi Anglix, ad cujus jus ab an- 
tiquo fpe&are nofcebantur, à rege Francorum per ma- 
trimonium abfque gladio & hafta in omni regum dile- 
&ione adquifivit. " Unde bene cuique datur intelligi, 
quod Deo carus fuit, & à regibus & principibus intime 
amatus, Sed hicattende pro Tholofa fecundum Trevet, 
quod anno Domini M. c. *rxx1ri. comes Sancti Egidii 


1, Flumine C,C. 2, Lez. confirmata. 3. Enforcium (.C. 4. Leg. fub- 
ditis. 5. Dextrum C, €. 6, Quidem C, C. 7. Verum bene C.C. 8. 55. C. C. 


T2 pacifis 


| J. Ref, Autiquarii Warwicenfis, 
pacificatus eft cum Henrico fecundo rege Anglie, fa&o 


fibi, Ricardo filio fuo duci Aquitaniz & comiti Picta- - 
viz homagio pro Tholofa per fervicium centum mili- - 
tum annuatim per xr, diesad tempus. Ut fcribit Willi- - 
Fol. 150.2. elmus Newburgenfis in Chronica fua libro fecundo cap. 


vii. illuftris comes Andegavenfis Gaufridus cognomento 


Plantagenet ex Matilda, olim Imperatrice, filia Henrici - 
primi regis Anglorum, tres fufceperat liberos; Henri- 


cum, poftea regem Anglis, Gaufridum & Willielmum, 
Cum ergo ad Henricum primogenitum paterni mater- 
nique juris fpectaret integritas, ideo providens reliquis 
in extremis agens, medio ' filiorum" comitatum ANDE- 


GAVIS in teftamento reliquit. Sed quia tunc Anglia | 
fub eventu pendebat ambiguo, cum Henricus, inquit, | 


plenitudinem optinuerit juris materni, id eft, Norman- 
niam pacifice cum Anglia, Gaufrido fratri fuo jus pater- 


num integre dimittat ; interim vero Gaufridus tribus Ca- — 
ftellis non ignobilibus, fcilicet, Chymone, Leoduno & 


Mirabello, fit contentus. Et quoniam Henricus tunc ab- 


erat, epifcopos & nobiles qui aderant adjuravit, ne cor- 


pus fuum fepulturz traderetur nifi prius preftito Henrico 
facramento paternum teftamentum minime violaret, 
Sed cum venerat filius, ex relatis ftupefa&us eft, & quid 
faceret dubitavit. Conclamantibus omnibus, ne fempi- 


ternum dedecus inde fequeretur victus, facramentum non 


fine fletu preftitit. Et oftea mifit fümmo pontifici do- 
P P P 


míno papz pro abfolutione, exponens in qua neceffitate ' 


compulfus quod neíciebat jutraverat. Et quini extorta 
juramenta vel vota non obligant nifi forte ex coníe- 


Fol. 13o. b. quente confenfu convale(cant, igitur faciliter ab illo ab- 


folutionem impetravit, Ertea ratione tutus nec *paterni 
teftamenti nec proprii juramenti contemplatione fratri 
fatisfacere voluit." Unde ille indignatus, tribus prano- 
miratis caftellis, qui pater ei reliquerat, contra omnes, . 
ut putabat, cafus munitis, vicinas turbabat provincias. 
Kex autem exercitu propere congregato, Chymonem, 
caftrum fcilicet fic di&um, quod tante crat firmitatis, 
üt in eo tuendo muniendoque natura & operatio hu- 

/ I. Deefi C. C. 2, Primi C. C, 


mana 


| Hifloria vegum Anglia. 149 
mana concertare viderentur, obfedit, & in brevi prodi- 
tione optinuit. Fratri humiliato & ' fupplici veniam 
dedit, caftellifque nudato, ut occafionem fupetbic tol- 
leret, terram planam conceffit, ex qua * fru&um utilitatis 
proveniret. Cumque idem moerore contabefceret, nunc 
fratris duritiam, nunc fortune cum gemitu accufaret in- 
vidiam, felicior eum fubito? exhileravit eventus. Comes 
enim * przclarz urbis Nammarenfis, que eft in conti- Urbs va 
nibus Britanniz Minoris, cum vel in quo fibi compla- Z2*5 
ceret dominum non habentes, ejus induftria & ftrenui- 
tate invitati eum fibi neceffarium tunc circumquaque 
dominum elegerunt, atque ad hoc vocato civitatem cum 
adjacente provincia tradiderunt; at non diu hac felici- 
tate poffeffum mors inmatura faftulit.. Moxque eandem 
civitatem comes Richmundenfis, qui tunc tranfmarine rol. 31, a. 
Mmagna ex parte prafidebat, tanquam verus pofleffor 
5intravit. Quibus auditis, rex Henricus dato mandato 
Richmundeníem comitatum fifco applicari juffit, & il- 
lico Normanniam ex Anglia transfretavit, & civitatem 
$ Nammacenfem tanquam jure fraterno fucceffionis re- 
pofcens, eundem comitem magni apparatus terroribus 
^ ita" prxftrinxit, ut refignata fibi civitate dictum regem 
Henricum toto conatu placeret. 
ANDEGAVIAM cum pertinentiis reges Anglie tenue- 
ruat, quoufque mediis * Willielmi de Pole, ducis Suffol- 
chiz, fponte refignata eft per regem Henricum fextum 
Reynero regi Sicilie, duci Lothoringie, ac patri Mar- 
garetz reginz Angliz, uxoris predi&i regis Henrici fexti. 
Et, ut coepi dicere, rex Henricus ? primus poffeffionatus 
eft in CENoMaNIA jure materno. Nam, fecundum 
Willielmum de regibus, quidam Herbertus filius Hugonis 
comitis Cenomaniz habuit in uxorem filiam Willielmi 
tunc ducis Normanniz, poflea regis Anglie. Et ftatuit 
ipfe comes Herbertus, quod fi ipfe '? fine prole obiret, 
quod tunc ipfe dux Willielmus, pater iftius regis Anglix 
" Henrici primi, ejus foret heres, & ad hoc didus comes 


z Supplico CC. 2.S8/c. $3.8ic. 4. Preclarus C.C.. $. Intonuit C.C.. 6. Mam- 
marenfem C.C. 7. Deef C.C, 8. Villis de Pole C. €. 9. Primus Anglix 
poff. C. C. 10, Super prole C.C. 


Herbertus 


150 j. Ref, Zntiquarii. Warwicenfss, : ; 
Herbertus fecit cives proprios adjurare. quod & factum j 
| 


eft. Ecficdevenitad ducem Willielmum illud dominium. - 
Sed Herberto comite defun&o Cenomanenfes cives pet- - 

Fol 151. b. juri magis ad Walterum Medantinum, cui foror Hugonis 
nüpferat, adhzferunt. - Ifte Walterus ex Goda, forore 
Sandi Edwardi regis & confefforis, genuit Radulphum 
comitem Herfordie, Quz Goda poftea nupfit Eufta- 
chio comiti Bononie. Sed, ut vult Henricus Huntingdon 
libro octavo cap. primo, Helias conful Cenomaniz, qui 
eam fub rege Henrico primo tenuerat, vita privatus eft, 
ac conful Andegavenfis fufcepit cum filia ipfius & te- 
nuit cum pertinentiis contra Henricum regem. Ex quo - 
comite Andegavenfi fücceffit rex Anglie Henricus adus, — 
& fic tam jure paterno quam materno devenit fibi Ce-.— 
nomania. Secundum Trevet in Chronica füa anno Do- 
mini M. cc. rrx. rex ! Anglix" Henricus in Gallias tranf- 
fretans à rege Francorum petiit reftitutionem terrarum 
injufte ablatarum per avum fuum Philippum, & per 
Lodowicum filium ejus injufte retentarum. "Tunc ?Gal- 
lici contra regem, hic & fpecialiter Normanni domi- 
nationem antiquam fuiffe coactam & non Ípontaneam 
fed vi extortam. Nec regi ? Anglix tutum videbatur 
jam prelio decertare. Pacem igitur compulfus * hanc" 
dimifit, folutis fibi 5 à" rege 5Francorum trecentis mili- 
bus librarum Turonenfium parvorum, " promiffaque re- 
ftitutione terrarum ad valorem xx. M. librarum annui 
cenfus omnibus terris in manu regis *Francorum exi-: 
ftentibus refignavit pure & plene. Et exinde literarum 

Fol. 32.2. fuarum abbreviavit titulum, ut nec ducem Normanniz 
nec comitem Andegaviz fe deinceps vocaret. 

Ducsrus NomMaNIZ hereditarie venit ad regem 
Willielaum Conqueftorem, & ab ipfo fucceffive ac he- 
reditarie devenit ad fuos pofteros reges Angliz. Quam 
iterum rex Henricus quintus conquifivit à rege Francie, 
& Rollo primus dux Normanniz habuit eam fibi & fuis 
heredibus ex dono Caroli Calvi regis cam Gifla filia fua; 
qui Rollo in baptifmo di&us eft Robertus. Addidit fibi. 


1 
^, 

E 
ve 


1. Deeff CC. 2. Gallia (.(. 3. Anglorum CC. 4. Det C.(.. $. Deeft 
C.(. 6. Frinci C. C. 7. Permiffaque C. C. 8. Francix C,C, : 
Cx 


LJ 


Hifloria vegum Anglia. 1jI 
ex dono dicus rex ducatum BarTANIZ MINORIS tán- 
quam appendicium Normanniz. Habuerunt eciam duces 
Normannie hoc privilegium, quod poffent licite in 
omni parliamento & collocutione regis * Francorum & 
ducis dux licite intrare locum Parliamenti cum gladio 
fuo ad femur ejus accincto: regem vero nec gladium nec 
cultellum ferre liceret. Ricardo primo duce Normanniz 
in ?pueritia exiftente rex Franciz Normanniz Rotho- 
magi captus tam diu invitus detentus eft donec hoc con- 
cederet. Willielmus ? Malmesburienfis & Vincentius 
Speculo Hiftoriali libro xxvz. cap. *rxxxviil. Ande- 
gavia tenetur de comite Pictavenfi, & Fulco antiquus 
comes Andegaviz reverfus à Terra Sana filium tenuit 
Gaufridum 5 cognomento Martellum, quod $ cognomen 
fibi ufurpaverat, quia videbatur fibi omnes fibi refiftentes 
- felicitate quadam contundere. Ifte dominum fuum co- 
mitem Pi&avenfem, à quo Andegaviam tenuit, aperto 
Marte cepit, ferreifque vinculis innodatum ad ignobilis Fel.!5*5 
| pacis conditiones coegit, ut Burdegalia civitate cederet 
& finibus ejus, & de ceteris annuale vectigal penfitaret, 

: qui captus pro ferri injuria & ciborum inopia per tri- 
uum defun&us eft. . Cujus novercam Marcellus duxit, 
fratres in tutelam füfcipiens. Mox Theobaldi Blefenfis 
? comites ingreffus limites, urbem Turonicam ob(edit & 
ipfum comitem, qui captus & carcere inclufus urbem 
(obi omnibufque füis imperpetuum heredibus abjuravit. 
Sciendum eft, quod anno Domini M. c. xxxvI. Williel- 
mus dux Aquitanie & comes Pictaviz exiftens ad San- p 
&um Jacobum peregre proficifcens in die Paraíceues 
obiit, & íepultus eft in ecclefia Sandi Jacobi coram 
fummo altari. líte diu & comes Willielmus * mafculum 
fed mafculinam reliquit poft fe duas filias, quarum pri- 
mogenitam Alienoram in hereditate paterna integraliter 
fibi ftatuit fücceffuram, füofque inftante morte adjura- 
vit proceres, ut di&am primogenitam filiam fuam juni- 
ori regi Francorum Lodowico cum integro ducatu tra- 
derent in uxorem. Coronaverat Lodowicus rex Francix 


E. Franciz C.C. 2. Provincia C. C. 3. Magnus & Vinc. C.C. 4. €8. CC. 
j. Cegnomine CC, 6. Nomen G,C. 7. Sic, 8. Hec modo ifla fefe babent. 


leniot 


152 


Fol, 155.2. 


Fol. 155. b. 
1169. 


J. Reffi, Antiquarià. Warwicenfis, 


fenior filium fuum & Loódowicum nomine in regem. 


d 
ipfo adhuc fuperítite & regnante. Pater igitur Wed 
hiis mifit filium fuum predictum Burdegaliam, ut ipfam. 
puellam duceret in uxorem & ducatum fülciperet ante-- 
didum. Francorum rex pater poft nuptias has moritür | 
'inter menfem, fcilicet anno Domini m. C. ^xxxvir. - 
? Regnavit igitur rex ifte & regina fimul fine prole uf- | 
que ad annum Domini v. c. t11. Quo anno, probata | 


inter eos confanguinitate, celebratum eft divortium in- - 


ter eos. ac eodem anno Henricus dux Normanniz ac - 
comes Andegaviz filius Matildis imperatricis ex marito - 


íuo fecundo, fcilicet Gaufrido comite Andegavenfi co- 


gnomento Plantagenet, ipfam Alianoram accepit *ma- - 


trimonialiter in uxorem. H«c autem Marildis filia fuit 
Henrici primi regis Angliz, qui fuit filius regis Willi- 
elmi Conqueftoris. Ipfitque fubmerfis fratribus in rede- 
undo de Normannia, fola remanfit 5 habens jus in 
regnum Anglie in fe & in fuis filiis fecundum lineam 
deícendentem; Ifte Henricus mortuo fuo patre factus e(t 


qM, vor 


comes Andegavie & etiam Cenomanie, & ex $conceí- 
fione matris adhuc viventis dux Normanniz, ac peruxo- | 


rem fuam antedi&dam etat dux Aquitaniz, & mortuo 


rege Stephano anno Domini M. c. L1111.0Cctavo Kal.No- - 


vembris eodem anno Idus Decembris cum gaudio magno - 


receptus eft in Anglia, & dominica ante nativitatem Do- 


mini, quz fuit x111r. Kal. Januar. apud Weftmonatte- 
rium coronatus eft in regem Anglie, matre ejus fuper- 
fite, & unctusà Theobaldo archiepifcopo Cantuarienfi 
anno tatis fuz "xxrr. Et fic tam fua quam uxoris fuz 
ampla hereditas ad reges Angliz integraliter eft extunc 
devoluta. Trevet anno Domini M. c. *rxrx. In Epipha- 
nia Domini Henricus, filius regis Henrici fecundi, fecit 
regi Franciz homagium pro Andegaviz comitatu. Con- 
ceífit ei rex ut effet fenefcallus Franci, quod ad Ande- 
gavenfem comitatum nofícitur pertinere. Hanc fenef- 
calliam, vel, ut antiquitus dicebatur, majoratum domus 


r. Infra menfem Septembris anno C. C. 2. 34. C. C. 3. Sic. 4. Matri- 
monialem C.C.  $. Hujus pro habens i» €. €. 6, Confeffüone C.C. 7.27. 
"Sf GC. 8. 49: €. C ; E 


regiz, 


Hiftoria regum. Anglia. 
regiz, Robertus rex Francie dedit Gaufrido Grifogo- 
nella comiti Andegavenfi propter adjutorium quod ei 
impendit contra Othonem imperatorem. Dedit etiam 
ei quicquid habebat in Andegavenfi epifcopatu. Poftea 
vero cum Galfridus comes Perticenfis & David Ceno- 
manenfis contra eundem regem Robertum '! rebellave- 
runt, eodem comite Andegavenfi adjuvante, obfedit rex 
caftrum Moritonii quod erat comitis Perticenfis. Et 
"quia David comes Cenomanenfis evocatus ad regem 
Francim venire contempfit, dedit rex prefato comiti 
Andegavenfi homagium illius & quicquid habuit ibi, & 
illam civitatem Cenomanenfem & quicquid habuit in 
epifcopatu Cenomanenfi. Henricus ?etiam filius rcgis 
Henrici fecundi fecit fidelitatem Philippo filio Lodo- 
wici regis Francix. Et Galfridus filius regis Anglis ju- 
bente patre fecit homagium Henrico fratri fuo de du- 
catu Britanis ut domino fuo. "Vascowra di&o regi 
Henrico primo fubje&a, fecundum Trevet, anno Domini 
M. CC. XxxIX, olim habuit regem. — Cujus caput eft ci- 
vitas Daiona. Vaíconia, fecundum Matheum Parifien- Fol. 134.2] 
fem, anno Domini w. cc. *rxxv. conceffa fuit regi Hif- 
panize Aldephonío à rege Anglix Henrico fecundo cum 
filia fua Alianora anno Domini v.c. 5rxix. unde ha- 
buit feifinam, & cartam, & confirmationem à regibus 
* Anglorum Ricardo primo & Johanne. Unde Aldefon- 
fus, Ferrandi regis filius, rex Hifpaniz anno Domini 
Ml. cc. LI11. compofuit cum rege Anglie Henrico ter- 
cio, ut fororem fuam defponfaret, & quilibet eorum 
alterum ?juvaret in neceffitate, & Vaíconiam quietam 
clamavit regi Anglie & heredibus fuis. Et, ut fcribit 
Nicholaus Trevet, ante hos dies, videlicet anno Do- 
mini M.cc. xxxix. Simon de Monte forte comes Lei- 
ceftrie duxit in uxorem fororem regis Henrici tercii, 
cui rex dedit fenefícallataum Vaíconie. "Tunc induxit 
regem Henricum tenere, quod *terram Vafculorum (cu- 
jus caput eft civitas Baiona & olim regnum fuerat) co- 


153 


r. Debellaverunt C. C. $. Quod C.C, 3. Autem C. C. 4. 55. C.C.. 5. 49. 


C.C. $6. Anglie C. C. 7. Juraret in Vafconia adipifcenda, &c Vaíconiam 
C.C. 8. Terra, C. C, 


U gnofceret 


154 


f. Refi, 4Antiquari. Warwicenfis, 
gnofceret effe de feodo regis Francie, ut fic tegis Ca-. 
ítellie a&ionem excluderet, qui terram illam ad feo- 
dum regni Hifpaniz afferuit pertinere. Et, fecundum 


CoutrAvus eundem" Trevet, anno Domini wl. cc. xxi. Lodo- 


MARCH17E 
in Pi&avia. 


Fol, 154. b. 


Fol. 135.a. 


CORONA 
FnANCUE. 


wicus rex Francie infeftavit Hugonem comitem Mar- 
chiz propter homagium Alfonfo Pi&avenfi * comiti de- 
negatum. Per hoc evidet, quod tenetur de comite Picta- 
venfi". fte comitatus hereditarie devenit ad comites 
de Wygmore in Anglia cognomine Mortimer, qui ? per 
matrimonium habuerunt dominia de * GeNEviILE & co- 
mitatam VrToNI five de Ulfter in Hibernia, & vocati 
funt comites Marchiz caufa ut *fupra. Quorum integra 
hereditas devoluta eft Edwardo 1119. regi Angliz. Nam 
Hugo Broun comes Marchiz predi&us genuit Hugonem: 
comitem ex Ifabella regina Anglix filia comitis Engo-- 
lifmi & herede, qua nupfit Petro domino de Genevyl. 
Quorum Johanna filia & heres nupfit Rogero di&to 
Mortimer domino de Wygmore, & jure uxoris fecit fe 
comitem Marchiz in partibus Pi&tavie. Cujus filius Ed- 
mundus duxit in uxorem Philippam, filiam & heredem 
Leonelli ducis Clarenciz, fecundi filii Edwardi tercii & 
uxoris fuz filie & heredis Willielmi de Burgh comitis 
dc Ultfter five Ultoniz in Hibernia. Qui genuerunt Ro- 
gerum comitem Marchiz, qui genuit comitem Edmun- 
dum fine liberis mortuum, & eciam Anpam comitiffam 
Marchie, uxorem Ricardi comitis Cantebrigiz, de qui- 
bus genitus eft Ricardus dux Eborum, pater Edwardi 
IIII". regis Angliz. Anno Domini M!. cc.?rxx. vr. obiit. | 
regina Caftellie nomine .. . . . . mater Alianorz re- 
ginz Anglie, uxoris Edwardi primi regis Anglie. . Cui 
jure hereditario poft mortem matris devolutus eft Pox- 
TüNI comitatus. De jure Anglie ad regnum * Cipriz 
vide infra tempore regis Ricardi primi. . Rex Anglia 
Edwardus fecundus duxit in uxorem unicam filiam Phi- | 
lippi regis Franciz nomine Ifabellam ; cujus fratres ex 


utroque parente Lodowicus, Philippus, Karolus qui in- 


1. Deeff Q.C. 2. Defunt C. C. 3. Pro matrimonio €.C. 4. Geneville 
C.C. 5. Super C.C, 6. Domino Petro domino C.C. 7. $6, (.(. 8. Ci- 
pres C. C. 

vicem 


Eflria vegum. Anglia. 155 
- vicem ob prolis carentiam in throno regali Francie | 
. fuccefferunt. Jus igitur devenit ad ipfam Ifabellam re- 
gipam, que de marito fuo Edwardo praedicto. genuit 
Edwardum tercium. | Sed ne illa hereditaret, Franci in 
uodam Parliamento fuo talliaverunt coronam Francie 
heredibus mafculis tantum, & elegerunt eis regem, qui 
per unum gradum confanguinitatis erat remotior à jure 
corone quam erat Edwardus tercius rex Anglie, qui 
coronam illam fibi ex jure materno vendicavit. Rex 
Edwardus 111. erat verus heres Francie jure matris Ifa- 
belle reginz, filie regis Francie & fororis tunc regis, 
Ipfe Edwardus erat in primo eradu diitans ab ifto ul- 
timo ante eum rege mortuo.  Recufaverunt prosimum 
fibi heredem, & elegerunt pro eo Philippum collatera- 
- lem in fecundo gradu confanguineum Philippum de Va- 
- Joys, linea re&a relidta pro collaterali confanguineo in 
- ulteriori gradu, puta fecundo gradu, aícendendo retror- 
fum. contra omnem confcientiam, & exheredaverunt 
- reginam & Ifabellam predictam & eciam patrem fuum. 
Et in hoc agendo ex mera invidia fecerunt contra jus 
& confcientiam. Nam, ut habetur in Sacra Scriptura, 
Numeri xxvii. «dixerunt Moyfy & Aron, caufa veroFol. 135. b. 
* judicii venerunt quinque filie Saphet dicentes, Pater 
« nofter mortuus eft, cur tollitur jus ejus de familia fua? 
« Filium non habet, date nobis pofleffionem patris no- 
«(tri." Deus fuper confultus dixit Moyfi, ** Juftam rem 
* petunt filiz Salphat." Ecce hic talliatio hereditatum 
ad !* mafculos feminino fexu exclufo à Deo dampnatur, 
cum dicit Dominus, ** Juftam rem petunt filiz Salphat." 
Talium igitur talliatorum ad * maículos tantum erit 
perpetuus cautus va ! ve! ve! quantz funt tenebra! 
quia nt coeci viam Dei & veritatis relinquunt, in pro- 
priis tenebrarum adinventionibus fpaciantes, juxta illud 
Ifaim x. *V2! qui condunt leges iniquas, & Ícribentes 
*injuftitiam, nut opprimerent in judicio pauperes, & 
* vim facerent caufz humilium populi mei, ut effent vi-- 
* duz prada eorum & pupillos deriperent." Et fequitur 


quod talibus minatur Deus, quod, ** locis refugii care- 
Pr MM Ó— M a M — M M M M M 


Je Mafculinos femineo C, €, 2. Mafculinos C, C, 
Ua * bunt, 


156 J- Roffi, Antiquarii Warwicenfis, 

* bunt, & vinculis fub Deo incurvabuntur, & cum inter- 

"fedis cadent." Ecce quod cautus eotum erit femper. 

ve! vx! Exheredarunt Ifabellam reginam, regis Caroli 
fororem & heredem, mortuo marito rege Anglix Ed- 

wardo fecundo viduam. —Exheredaverunt etiam regem . 
Edwardum tercium parentibus fuis mortuis quafi pupil- 

lum & orphanum. Nam ubi füpra fratribus fine exitu 
defun&is fuccederet foror fratri in hereditate paterna, 

& ' conclufionaliter hereditas daretur proximiori in fan- 

Fol. 156. a. guine five mafculo five feminz. Ideo Deus dixit Moyfi, 
** Jufte petierunt filiz Salphat." Ifte Salphat mortuus eft 
judicio, quia contra legem collegit liena in fabbato, ut 
habetur Numeri xv. non tamen perdidit fequela fua jus, 
quod ipíe & fui haberent in terra promiffionis fibi in 
futuro in fuis affignand, Edwardi tercii quondam legiti- - 
mus fucceffor di&us rex Henricus quintus Conqueftor 
Normanniz acceptus eft pro vero herede regni Franciz | 
fub firma cartarum figillatione. Et juraverunt fibi pro- 
ceres Franciz fidelitatem. Filius etiam fuus rex Henri- 
cus fextus dominica qua tunc cantabatur 0 Sapientia | 
anno Domini wl. cccc. xxxr. Parifius folempniter in re- 
gem Francie eft coronatus. Carta prxdicto regi Hen- 
rico quinto fa&a erat hac in fententia: * Carolus Dei 
** gratia rex Franciz univerfis prafentes literas infpectu- 
*' ris falutem &c. Conclufum eft & concordatum, Quod 
*' confanguineus nofter Henricus rex Angliz habebit in 
*' conjugem przclariffimam puellam noftram & illuftrif- 
*' fimz conthoralis noftrz filiam Katerinam. Item, Quod 
2. *'durante vita noftra corona Francie nobis remaneat 

* cum redditibus & aliis eidem pertinentibus. Item, 

3. "Quod poft obitum noftrum corona Francie cum per- 
"tinentiis remaneat confanguineo noftro cariffimo Hen- 

Fol. 156,5," rico regi Anglix & heredibus fuis pro imperpetuo, 
^ Item, *quia infirmamur, volumus quod di&us confan- 
*"guineus nofter regnet fub nobis durante vita noftra. 

* Item, Quod omnes fubditi noftri de quocunque ftatu 

*vel gradu fuerint eidem faciant fidelitatem. Item, 

6. "Quod filia noftra dotabitur in Anglia fecundum mo- 
PRU DERE QEBUMER LC UNT VMEAGORNNMN ION Ri dno 


1. Conclufionalem €. C, 2, Quod infirmari C, C. 


I. 


**dum 


EFüfloria vegum. Anglia. 157 
t dum confüetum reginarum Anglie, fcilicet in xr. wl. 
*(cutorum annuatim, quorum duo valent unum nobile 
* Anglicanum. Item, Quod di&us confanguineus no- 7. 
'** (terlaboretad fubdendum loca nobis rebellantia ex parte 
* Dolphini vel comitis Darminake, & precipue ea qux 
*(unt circa flumen Ligeris. Item, quod omnia loca 8. 
* noftra conquefta per eundem extra Normánniam fiant 
* ad utilitatem noftram. Item, Quod ducatus Norman- 9. 
* niz femper remanebit coronz Franci fub ejus obedi- 
* entia & matchia. ltem, Quod omnes períonz nobis Io. 
* faventes per hoc conqueftum à fais terris vel ecclefiis 
* expulfz reftituantur, praftitis facramentis de fidelitate. 
«Item, Quod in omnibus locis literz & juftitiz durante rr. 
** vita noftra fub figillo noftro figillentur. Et in propriis 
*' caufis vel regenciam fuam tangentibus durante vita no- 
* (tra fcribat fub figillo fuo. Item, Quod Parliamentaíer- 12- 
* ventur in locis nobis nunc aut in futuro fubjedis. 
** Item, Quod idem confanguineus nofter in primordio I3. 
* regenciz fux juret idem juramentum quod reges & 
*regentes Francie jurare confüeverunt. Item, Quod 14. . 
* (ecandum ! fcire füum femper faciet bonos officiarios, F*^ '37-* 
* Item, Quod fingulz ecclefiz, Univerfitates, ftudia ge- 15. 
* neralia & collegia ftudentium, & alia loca ecclefiaftica 
* sandebunt antiquis privilegiis. Item, *Quod quod I6. 
* confimiliter fe habeat de temporalibus, civibus, villis 
*& perfonis. Item, Quod judicabit fecundum anti- 17. 
* quas leges regni Franci & coníuetas. Item, Quod 1$. 
*'di&us confanguineus nolter durante vita noftra non 
« (cribat in literis fuis nominando fe regem Franciz, fed 
** ab eodem nomine fe penitus abftineat. Item, Quod rg. 
. * nos ad totam vitam noltram nominabimus, appeliabi- 
* mus, & fcribemus in lingua ? Gallicana hoc modo, 
* (cilicet, * Zrecher filz. Henr voy * Dangleter. bereteur de 
* Erancz" &c. ftw apun&uationes erant fadtz ad con- 
ventum perfonalem regum xir. Kal. Julii anno regni 
domini regis Karoli xrrr1?. Et primo die Junii fuit 
facta proclamatio in Anglia de perpetua inter regna pace. 


* Stirpem pro fcire in C.C. 2. Sic, cum duplici quod, — 5. Gallica C. C. 
4. Trechefi C. C. 5. Danguet (. €. 
^ Et, 


1589 jJ. Rofi, Antiquarii. Warwicenfis, 

Et, ut habetur fupra, filius & heres di&i Hentici quinti 
fan&iffimz diebus fuis vite vir modo chotuícans glori- 
ofis & multiplicibus miraculis, rex Henricus fextus Pa- 
tifius in regem Franciz fuit folempniter coronatus anno 
IX. ctatis fuz, anno videlicet dominice incarnationis 
Fol. 137. b. Ml, CCcc.xxxtr. ad fortificationem tituli fui Franciz. Et, 
fecundum Trevet, rex Henricus fecundus fecit lata fof- 
fata inter Franciam & Normanniam pro  refiftentia.: 
Expulfis primis Britaniz ' habitatoribus & penitus de- 
ftru&is in magno numero, ab hoc regno gigantibus ex 
incubis de mulieribus genitis exulatis per Britones, tefte 
hiftoria Britonum, occupatum eft regnum multis mille- 
nariis annorum per Britones, fic di&os à primo eorum 
rege Bruto de nobili Trojanorum fanguine, qui fummo 
honore regnum iftud Britaniz occupantes multa laude 
digna fecerunt. Nec hac infula contenti conqueftu eis 
alias regiones fubjecerunt. Unde inter cetera rex Bri- 
taniz Gurguncius navigium ducens in Daciam feu Dan- 
marchiam, tributum ?fibi negatam & patri fao nobili 

. regi Bellino prius folutum duriffimis proeliis regem Dan- 
marchiz interfecit, patriamque priftino jugo tunc fup- 
pofuit. Et redeundo triginta naves obviam habuit de 
viris & mulieribus plenas, quorum dux Protholoi no- 
mine adorato rege veniam & pacem rogavit. Dicebat 
autem fe ex parte Hifpaniarum expulfum fuiffe cum fuis 
adherentibus, & maria illa circuire ut loca habitationis 
haberent.  Petcebat tunc humiliter ab eo portiunculam 
Britaniz ad inhabitandum pro fe & (uis. Anno, ut 
dixit, & dimidio in mare erraverant. Quibus tunc con- 
Fol. 158. a, Ceffit rex infulam Hibernie, que tunc omni incola ca- 
ruerat, de fe fub tributo de fuis imperpetuo tenendam ; 
ubi creverunt in gentem magnam. | Multis poft hoc an- 
norum curriculis Marius rex Britaniz quintus poft Jefu 
Chrifti Salvatoris noftri nativitatem magna multitudine 
populum fub rege eorum Roderico nomine in aquilo- 
nati parte Britaniz vicit, peremptoque eorum rege de- 
victo populo Catenefiam fub tributo dedit ad inhabitan- 
dum. Ethii Pi&idicebantur. |Qnibus Scoti, hoc eft, 


ri. Heredititotibus C. C. — a. ie hac concipiuntur.. 


Silveftri 


1 20-Cdlilnm diu d aere m es 


Hifloria vegum. Anglia. 159 

'Silveftri Hibetnienfes, adjun&i in parte feptentrionali 
ab eis dominos Picorum quadam vice ? proditorie inter- 
fecerunt. Effugientes alii refidui cum aliis eis aliarum 
- nationum additis in mare cum navibus fugientes fedem 
ceperunt in loco qui ab eis in hodiernum diem Pida- 
vea nuncupatur. Certo poft hoc annorum curriculo rex 
Britanie Maximus nomine conquefivit illam. partem 
Francie, que ab incolis per eum introdu&tis ufque in 
hunc diem dicitur Britania Minor, Britonum five Wal- 
lenfium ?lingua loquentes in multis. Quantas provincias 
poftea ille nobilis rex Arthurus conquefivit non eft facile 
di&u. Sed demum Britonibus per Saxones fubpeditatis, 
fugerunt qui poterarit in occidentales regni partes (que 

nunc pars Wallia dicitur) pro magno timore, ut cera à Fol. 155. 5, 
facie ignis. Et dividitur illa pars in tria, fcilicet in De- 
meciam, hoc eft, Suthwalliam, Venedociam, quz di- 
citur Northwallia, & Powifiam. Nunc in auctorem 
3 fume Giraldum Cambrenfem de Typographia Walliz. 
Venedocia fitu terrarum eft Demecia munitior,& robuftis 
virorum corporibus foecundior. Et infula Monize, hoc 
eft, Anglefiz, triticei * germinis fertilitate toti Walliz 
fertur aliquandiu fufficere poffe. Unde & Man Kemre 
Britanice, id eft, Mater Kambriz dici folet. Hzc pars 
lanceis longis praftat ficut auftralis, & precipue circa 
Went fines arcu & fagittis folet prevalere. Item in 
Northwallia lingua Britanica eft delicatior, ornatior, & 
laudabilior, quanto alienigenis impermixtior efle perhi- 
betur. ^ Carecken tamen in Suthwallia tanquam iu. me- 
dio Cambriz ac meditullio fitam lingua praecipua uti & 
laudabiliffima plerique teftantur.  Cornubia vero & 
5 Armenica Britania, id elt, Britania Minor, lingua utun- 
tur fere perfimili Kambris, tamen propter originalem 
convenientiam ? in multis ad hoc & " intelligibili, quae 
quanto delicata minus & incompofita magis, tanto lin- 
guz Britanice idiomati magis, ut arbitror, apropriata, 
ficut in auftralibus Anglie finibus, & przxcipue circa 
-Devoniam, Anglica lingua hodie magis videtur incom- 
TECHN. SITE |t PPHRERCTINCIIIESSROTTURS  QUNEOUE REQUE M a 
1. Proditoris C. C. 2. Linguam C.C. $3. Sumo C.C. 4. Generis C.C. 

$: F. Armorica, . 6, Turg multis CC. 7. Intelligibilem C. €. 


pofita 


160 3. Refü, Autiquarüi Warwicenfis, 

pofita borialibus partibus. Per crebras Dacorum irtu- 

Fol. 135. 4. Ptiones lingua eit valde corrupta & à priori Saxonum 
lingua multum diffona. Unde libri Anglici Bedz, Ra- 
bani, Aquini, regis Aluredi, & aliorum antiquorum cum 
lingua Devonica provincia prz ceteris conveniunt. Cam- 
bria dicitur à Kembro filio Bruti : nunc dicitur Wallia à 
Wallone duce, vel Ewandolena, ficut Gaufridi Arthuri 
monllrat hiftoria. Saxones lingua fua effe extraneum 
Wallicum vocant, & ideo Kambres extraneos Wallicos 
vocabant, & terram eorum Walliam. Gens Wallica eft 
levis, agilis, & magis afpera quam robufta, armis de- 
dita, non folum qui generofi funt fed etiam plebei, 
Tuba figno bellico audito ftatim ab aratro & aliis ope- 
ribus ad arma fe conferunt. Solum in Marcio & Aprili 
terram colunt. Armentis pafcitur & avenis, la&e, cafeo 
& butiro. Carne plenius, pane parcius vefci folent. 
Non mercimoniis, non navigiis, non mechanicis artibus, 
nec ullo prorfus nifi Martio labore vexantur, patriz ta- 
men tutelz ftudent & libertatis ; unde in thoro turpe, 
in bello mori decus reputant. Inermes pugnant cum ar- 
matis, quandoque tamen armis utuntur levibus agilita- 
tem non impedientibus, loricis minoribus, fagittarum 
manipulis, lanceis longis, galeis & clipeis, ocreifque 

Fol. 155. bferreis.. Rarius deleantur in bonis equis : ad bella pe- 
deftres incedunt. Nudis autem pedibus ambulant vel 
' coreo crudo coníutis. Rex vero Anglorum Henricus 
fecundus imperatori *Conftantinopolitani,nomine Manu- 
eli, fuper infula Britaniz fitu ac natura magifque nota- 
bilibus? eidem literis & nunciis inquirenti, inter cetera 
hoc ei quafi precipuum refcripfit: *In quadam parte 
* infulz funt gentes quz Wallenfes dicuntur, tantz au- 
* daciz & ferocitatis, ut nudi cum armatis congredi non 
** verentur, adeo ut fanguinem pro Le fundere *prom- - 
« ptiffimam vitamque velut & pro laude pafcifci. quod- | 
* que mirandum ell, quia beftiz per totam infulam fa- 
** ciem quafi manfuefcunt, homines vero predicti man- 
* fuefcere nefciunt.", Hzc in litera regali. Infuper nec 
coenz nec veftium eft eis ulla fumptuofitas, fed in equis 


€ M ÀMMMÀ Ó— MÀ" M — o a € € i$( 


1, 65e. 2. F. Confiantinopolitano. 3. Leg. ejufdem, 4. Sic. 
es folum 


Hifloria vegum: Anglis. IÓI 
folum & armis eorumque apparatibus tota verfatur in- 
tentio. A mane ad vefperam manent jejuni, vefpere 
vero eis coena fobria. INemo in hac gente eft mendi- 
cus. Omnium enim hofpicia omnibus funt communia. 
Largitatem & dapfilitatem cunctis virtutibus antepo- 
nunt. Zelotipi vicio ficut nulla magis quam Hibernia, 
fic nulla minus quam Kambria gens laborat. Sunt mul- 
tüm inconftantes. Feoedera non obfíervant, nec in bello 
funt fortes nec-in pace fideles. De perjurio non cu- 
rant. Derapto vivunt interfe. In primo impetu belli 
majores funt viris: in fecundo impetu minores funt mu- 
lieribus. | Si forte hodie hzc gens in fugam fuerit con- 
verfa, cras nichilominus ad pugnam fe parat; & quando | 
die non przvalet, infidiis faltim & nocturnis irruptioni- Fol. 14o.a. 
bus hoftem gravat. Plus mortuos diligunt quam vivos. 
Loquendi *etiam audaciam & refpondendi * quorüm 
principibus & magnatibus ? cuilibet natura dedit. Inter 
fe multos habent vates; & quandoque in fompnis per 
vifiones hec dona eis infunduntur. Qauibufdam videtur 
lac vel mel, vel libros vel fcedulas in ora eorum in- 
fundi, & poft vaticinia proferunt. Etiam illarum par- 
tium heremitz & anachoritze funt magis fpirituales & 
majoris abftinentiz quam alibi. Gens itaque hxc cft 
. vehemens in omni intentione; unde ficut malis nun- 
quam pejores, fic bonis meliores non reperies. Circa 
annum pC^rxxix. ficut patet in antiquis Chronicis Bri- 
tonum perdiderunt Gualenfes (qui & Britones fe dicunt) 
dominium infüle que nunc dicitur Anglia, Saxonibus 
prevalentibus in omnibus contra ipfos. Sed Britones, 

ui remanferunt in occidentalibus partibus infüle, refi- 
ida in montibus & nemoribus principes fuper fe con- 
ftituerunt, quos ufque ad tempora regis Willielmi -fe- 
cundi reges vocaverunt. Et abinde ufque ad annum 
Domini w. cc. xr 1111. vixerunt oppreffi fub principibus 
fervitute, fame, & miferia propter jugum Saxonum füper 
ipfos infii&um. . Anno vero.predicdto David princeps 
eorum ex forore repos fuggetfit Innocencio papas prin- 
cipatum WAalliz ad ecclefiz Romanz feodum pertinere, 
I, Autem C, C. 2. Leg, Coram, 3. Civilibus eorum C,C. 4. 59. C. €. 
| feque 


* 


Ió» 


Fol. 140. b. 


Fol. t41.a. 


| 9. Reffli, Antiquarii. Warwicenfis, 
feque de rege Anglix tenere compulfum & ínjufte, vo- 
lens fic & papam partem fuam affumere & vicinum do- 
minum evitare. Super quo negotio fcripfit fummus 
pontifex abbati de Aberconwey, à quo plenius inftru&tus 
lub ' diffimulatione tranfivit. Anno Domini w.cc.?rxrr1. 
cum Simon Montis fortis infurgeret contra dominum 
fuum regem Angliz Henricum tercium filium regis Jo- 
hannis principis Wallie, Lewelinus, quod fonat Anglice 
Lews, Latine Lodowicus, eidem comiti confoederatus 
comitatum Ceftriz & marchiam ejus ? crudeliter.devafta- 
vit, *duoque caftra, fcilicet Diffard & Gumok, diruit", 
& ad folum complanavit. Quem cum dominus Edwar- 
dus, filius regis & comes Ceilrie, cum exercitu quare- 
ret propter *ipfa principem, illa ad nemorofa loca & 
paluftria fugiens non pugnare aufus eft. Et dominus 
Edwardus à patre fuo eft revocatus, Sic ipfe princeps 
Walliz antedictus cum tota fua potentia in 5 bellndo de- 
ludens, in captionibus civitatum regiarum & in omni- 
bus injuriis fais regi & fuis per dictum Simonem co- 
mitem Leiceftriz manum fortem prebuit & adjutricem. 
Demum in bello de Evyfham interfe&o comite Simone 
cum fuis nobilibus fibi adherentibus multitudo ? etiam 
magna Wallenfium interfe&a *invenitur. Anno igitur 
Domini M. cc. *rxvr11*. circa feftum Sancti Michaélis 
rex cum magno exercitu venit Salopiam, in Walliam 
progreffurus, ut principem Lewelinum, qui parti comitis 
contra regem ?^foveret, "' debellaret. At ipfe princeps 
miffis ad regem nunciis xxx11. milia librarum fterlingo- 
rum pro pace habenda regi conceffit. Sicque interve- 
niente tunc legato OGobono, qui tunc fuit in Anglia, 
reftituta eit principi terra quatuor cantredorum, quam - 
rex ei abítulerat jure belli. Cum vero mortuus effet rex 
Henricus, & filius ejus Edwardus primus coronaretur 
Londoniis, princeps Walliz licet ab eo invitatus noluit 
intereffe. Propter quod fecit eum vocari pro homagio. 
fibi debite faciendo. qui fingens fe non aufüm intrare 


1. Defolatione tranímifit C. C. 2. 43. C. C. 3. Crudelem C. C. 4. Defuzt 
C.C. $.Ipfam C.C. (6. Bellando C.C. 7. Autem C.C. 8. Inveniuntur 
C.C. 9. 48. C. C. 10, F, faveret, 11, Debillitaret C. C. 


Angliam 


Hifloria regum. Anglia. I63 
Angliam quibufdam majoribus fibi infidiantibus, petivit 
obfides, fcilicet filium regis comitem Gloverniz & Ro- 
bertum regis cancellarium. Quam petitionem rex ín- 
digne ferens diffimulavit negotium. — Et ut principi pa- 
teret facilior ingreffus ad regem, rex ufque Ceftriam 
progreditur, qua eft in confinio Walliz ; & miffis ad 
eum nunciis ad homagium faciendum vocat. Quoregis 
mandatis parere detra&tante, exercitum convocat, diípo- 
nens denegantem fibi homagium de fuo feodo principem 
expugnare. Sequenti vero anno rex de Ceftria in Wal- 
liam occidentalem * militem nobilem Paganum de Ca- 
nurciis, qui cuncta cede incendioque vaftavit. Poft heec 
ftatim Wallenfes occidentales ad pacem regis venientes 
Pagano, militie regis in partibusillis capitaneo, caftrum 
de Stedanway cum adjacente patria reddiderunt. Tunc 
princeps Walliz Lewelinus videns fe non poffe contra 
. regem Anglie refiftere, pacem petiit & optinuit fub hac 
forma, videlicet quod omnes captivi, quos actenus ra- 
tione regis Anglie detinuit in vinculis, fimpliciter & 
fine omni calumpnia liberarentur. ltem pro pace & 
benevolentia regis habenda daret quinquaginta milia li- 
brarum fterlingorum, quorum tamen folutio in voluntate 
& gratia regis foret. Item pro terra quatuor cantredo- 
rum fine contradi&ione regi Anglis & fuis heredibus 
cum omnibas terris conquifitis per regem hominefque: 
fuos, excepta infula Anglefeiz, imperpetuum remaneret. 
Infula enim Anglefeiz conceffa eft principi, ita ut folvat 
pro ea fingulis annis regi mille marcas, quarum folutio 
incipienda erat in fefto Sancti Michaélis proximo tunc 
inftanti, Pro ingreffu vero quinque millia marcarum - 
daret. Et fi princeps fine herede de corpore fuo morere- 
tur, illa infula in regis Anglie poffeffionem rediret. 
Item, quod princeps veniret ad natale Domini in Àn- 
gliam ad regem pro homagio faciendo. Item, quod 
omnia homagia Walliz remanerent regi praeterquam 
quinque Baronum qui in confinio Snowdoniz moraban- 
tur. Aliter enim princeps convenienter vocari non poí- 
fet, nifi fub fe aliquos Barones haberet. ltem, quod 


—— 


Fol, 141. b, 


1. dta hac concipiuntur. 
X 2 nomen 


164 


Fol, 142. a. 


$. Ref, Autiquarii Warwicenfis, 
nomen principis tantum haberet ad vitam füam ; & poft 
mortem ejus quinque predi&orum Baronum homagia. 
regi Angliz ' facerent & fuis heredibus in eternum. Et- 
pro affecuratione iftorum tradidit priaceps decem obfi- 
des de melioribus Walliz abfque incarceratione & exhe- 
redatione & termino liberationis. Et de omni cantredo, 
& de Snowdonia, & de confilio principis viginti jura- 
bunt tactis facrofanctis reliquiis, Quod quicunque prin- 
ceps aliquem pradic&orum articulorum infregerit, nifi 
monitus fe correxerit, alienabunt fe ab eo, & eidem in 
omnibus qua poterunt hoftes fient. Item preter hac 
di&us princeps fratres fuos quos lzfit placabit. Habuit 
enim tres fratres, quorum Owinum feu Audoinum & 
Rodoricum incarceraverat. 'Tercius vero David fuga 
dilapfus multis annis cum rege Angliz ftetit, à quo con- 
tra morem gentis fuz miles fa&us in ifta guerra, ob 
probitatem & fidelitatem fuam plurimum erat regi ac- 
ceptus; unde & eidem caftrum de * Dynbygh contulit 
in Wallia, cum terris ad valorem mille librarum annui 
redditus. Infuper & uxorem dedit filiam comitis Der- 
beiz. *Owinus igitur liberatur à carcere. 4 Quin paulo 
ante fugerat Rodericus, qui fratrem fuum fugiens in 


Anglia morabatur, Rex vero in occidentali parte Wal- 
re E 


lie apud $ Lampadetrvant infigae caftrum conftruxit ad 


cohibendum irruptiones $Wallicorum. ' Anno Domini 
M. CC. Lxxx1. David, germanus principis Walliz, imme- 
mor beneficiorum regis Anglie, qui eum promoverat, 
& contra fratrem fuum principem eum profequentem 
protexerat, ad infurgendum contra regem Walliam ? in- 
ftavit. Atque ut principem nobilefque Wallenfium ad 
feditionem facilius inclinare, ipfe primus facinus ingre- 
ditur, Rogerumque de Clyfford, nil mali fufpicantem, 
colle&o exercitu prodigiofe in caftro fuo de Hawardyn 
Dominica in Ramis Palmarum cepit, quofdam milites eis 
refiftere volentes interfecit inermes. | Exinde reveríus 
ad principem, colle&o exercitu una cum eo Rodolanum 
aeri ra i t. 


r. F. fierent. 2, Dunbighe C. C. 5. Owynge C.C. 4. Qui C. C, 5. Lam- 
paderwauar C. C, 6. Wallorum C, €. 7. Leg. incitavit, 


venit, 


Hiflovia regum. dnglia. 165 
venit, obfidionemque pofuit circa caftrum. — Quod rex 
['audiens"] qui tunc in partibus Sarum fuit, cum omni 

celeritate ad partes Walliz feftinavit. Cujus audito ad- 
ventu princeps obfidione foluta fe longius fubtraxit. 
Interim captum eft caftrum de Lampaderwaure per Be- Fol. 142. & 
lum filium Mailonis, & Griffinum filium Meredoci. 
Capta funt etiam in illis partibus per alios Wallenftum 
nobiles caftra plura. | Eodem anno archiepiícopus Can- 
tuarienfis Johannes Peckam intravit Snowdoniam, ut 
principem & fratrem fuum David ad pacem reduceret 
regis, Sed fruftratus intento in eos excommunicationis 
fententiam fuülminavit. Et anno fequenti rex cum valido 
exercitu per infulam Anglefeiz, quam per nautas por- 
tuum acceperat,veríus Snowdoniam progrediens, ut viam 
raret exercitui ultra maris brachium, quod infulam 
dividit à continente terra, juxta civitatem ? Bangoren- 
fem conftituit pontem. fieri ex navibaüs invicem colli- 
gatis... Comes Gloverniz interim Walenfibus magnas 
ftrages fecit. Princeps vero vaftatis terris Rei filii 
? Meroduci, qui cum rege fideliter tenuit, fcilicet de 
Cardigan & Stredonwy, inde progreffus eft verfus ter- 
ram de Buelt cum quibufdam paucis. . Cui cum fua mi- 
litia fapervenientes nobiles viri Johannes * Giffard & Ed- 
mundus de Mortuo Mari nil füfpicantes de. principe, 
ipfum cum fociis pugna aggredientes, ipfum principem 
perjurum & excommunicatum occiderunt feria fexta 
ante feftum Sancte Luciz. Principis autem poft mortem 
à quodam qui intererat agnitum caput abfcifum regi 
defertur. Quod 5 Londoniis tranfmiífum, eft per tem- 
pus aliquod pofitum fuper turrim 5 Londoniarum in 
commune fpectaculum intuentium. | Anno fequenti pa- 
rato ponte de quo pradi&um eft rex de Angleíeia cum 
fuo exercitu Snowdoniam venit, caftra omnia principis 
fine notabili refiftentia cepit, & cito poft tota Wallia. 
fubje&ta eft regiz poteftati. Eodem anno ante feftum Fol. 143.2. 
Sancti Johannis captus eft David frater principis totius 
guerra incentor, Rodelanumque du&us, quem rex licet 


. 000 Def CC. 2. Bangonenfen C.C. 3. Meredoci €, €... 4. Giffardi C. C, 
f. Londiniis €,C, 6. Londinarum C. €. 


initanter 


X366 jJ. Rofü, Autiquarii. Warwicenfis, 
inftanter hoc peteret ad fuum afpedum accedere non 
permifit. Et ab inde Salopiam mi/fus eft carceri manci- 
pandus. Quo anno rex ibidem tenens Parliamentum per 
deputatos jufticiarios di&us David morti adjudicatus eft. 
Deinde füfpenfus & inteftinis combuftis decollatus & 
quatripartitus eft, Cujus quartz nobilibus civitatibus An- 
glie, & ejus caput Londoniis fuper * palum fixum eft, 
ad terrorem confimilium proditorum. Hoc audientes 
alii majores & nobiliores Walliz fe & fna promte regi 
& miniflris ejus cotidie reddiderunt. Et ex tunc rex 
Angliz jufte & pacifice Walliam occupavit, & ad modum 
Angliz in fhiras feu comitatus *divifit & hündredas, fe- 
cundum confüetum modum Anglis. In hiis Walliz 
guerris, ut fcribit Nicholaus Trevet in Chronica fua, 
Willielmus de Bello Campo comes de Warrewyke audito. 
quod Wallenfes in magna multitudine in quadam. pla- 
nitie inter duo nemora fe adunaffent, affumpta fecum 
electa militia cum baliftariis & fagittariis de no&e füper- 
veniens eos undique circumcinxit. In terra lanceis ?cuf- 
pides in oppofitum irruentium dirigunt, ut fic fe ab im- 
petu equitum tuerentur. Sed comes inter duos equites 
pofito uno baliftario, ac jaculis baliftarum magna parte 
| eorum qui lanceas tenebant proftratis in turma equitum, 
Fol. 14. b. in reliquos irruens tantam intulit ftragem quanta eis 
una vice ulla non creditur temporibus retroactis * con- 
tigifle. | 
Delarto — Ut fcribit Willielmus Newburgenfis libro 1d. qui 
piri dam clericus genuit filium nomine Nicholaum. Pater 
Hibraie mundo relicto factus eft monachus apud San&um Alba- 
mA num. Filius fuus Nicholaus predi&us ultra mare pro- 
devolutam, ficifcens trans Rodanum peregrinatus eft in regionem 
quz Provincia dicitur, ubi eft monafterium Canonicorum 
regularium quod dicitur San&i Rufi, ubi pro tempore 
paufavit. Et quoniam erat corpore elegans, vultu jocun- 
dus, prudens in verbis, ad mimica impiger placuit omni- 
bus. Rogatufque eft canonici 5ordinis. fufcipere habi- 


f. Pontem C,C. 2. Dimifit CC. ^5. Cufpideo oppofitu €. €. 4. Conti- 
iffe. Declaratio quo viam [iz] dominium Hiberniz eft ad coronam Anglix 

dévrori die. Urt ícribit C, C. 5. Habitis fufcipere ordinem C. C. 
tum. 


Lifloria vegum. Anglia. 167 
tum. Cumque eflet * acris ingenii & linguz expedite, 
frequenti & ftudiofa le&ione ad ícientiam atque elo- 
quentiam ? multum profecit. Unde fa&um eit ut ab- 
bate defun&o eligeretur in abbatem. Poenitentia poftea 
du&i atque indignati quod hominem peregrinum levaf- 
fent fuper capita fua, ?fa&i funt ei de cetero infefti, 
Tandem ad fedem apoftolicaim eum provocabant. Cum- 

ue papa Eugenius veritatem noviflet, facta concor- 
Eus inter partes eos remifit, Nec diu pax ftetit quin 
iterum papa querelis pulíatus & veritatem Ícrutans ait 
canonicis: **Ite domum.& alium abbatem eligite, quia 
* iftum ulterius non habebitis. Indigni eftis fibi quovit- 
* modo uniri," Et tunc papa fecit eum Albaneníem . 
epifcopum, ac non multum poft cognita ejus induftria, 
- in gentes ferociffimas Dacorum & Norenfium pro verbi 
Dei przdicatione & aliis negotiis cum plenitudine po- fol :44.3; 
teftatis direxit legatum. Quo officio in barbaris natio- 
nibus per annos aliquot fapienter & ítrenue admini- 
- ftrato, Romam cum falute & gaudio remeavit, à fummo 
pontifice & cardinalibus cum honore & gloria fufceptus, 
Tandem íede papali vacante * omnium in eum voce 
concurrentes Romanz urbis pontificatum fufcepit, ex 
Nicholao Adrianus quartus. vocatus anno Domini M. c. 
LIIII. & fedit 11117. annis. Iíte papa Adrianus anno 
Domini Mw. c. r. conceflit regi Anglie Henrico fecundo 
conquifitionem Hiberniz., Cujus conceffionis 5 potefta- 
tem, caufam, & modum in bulla fua ad regem dire&a 
exprimit in hiis verbis: ** Adrianus fervus fervorum Dei 
*' kariffimo in Chrifto filio illuftri regi Anglic Henrico 
** falutem & apoftolicam benedictionem. $ Laudabiliter 
** & fatis fructuofe de gloriofo nomine in terris & zter- 
*' nz felicitatis " premiis cumulandis in ccelis tua magni- 
*' ficentia cogitat, dum ad dilatandos ecclefiz terminos, 
* ad declarandum indo&is && rudibus Chriftianz fidei 
* veritatem & viciorum plantaria de agro dominico ex- 
* tirpanda ficut catholicus princeps intendis, & ad id 
** convenientius exequendum confilium apoftolice fedis 
MOShen feeguco cT TENE Eon (0n SMMEMEN S 


.1. Acuti C.C. 2. Multis proficit C. C. 3. Subje&i funt C.C. 4. Omnes 
. € C, $. Pietatem C, €, 6, Laudabilem C. C, 7. Premiit cumulandam C. C. 


* exigis 


168 Jj. Refü, Antiquarià. Warwicenfis, 

*exigis & favorem. In quo fa&o quanto altiori con- 
* filio & majori difcretione procedis, tanto feliciorem 
"* progreffum preftante Domino te confidimus habita- 
* ram, €o quod ad bonum exitum & finem ! valeat per- 
* tingere qui de atbore fidei & religionis amore princi- 
* pium acceperunt. Sane Hiberniam & omnes infulas 
** quibus fol juftitiz Chriftus illuxit documenta fideiChri- 
*ftianz *perceperunt, ad jus beati Petri apoftoli & 
*: facrofancte ecclefie Romane, quod tua ? etiam nobi- 

Fol. 144. b. litas recogaofcit, non eft dubium pertinere. Unde 
*tanto in eis libentius plantationem fidei & germen 
** Deo gratum inferimus, quanto id nobis in noftro exa- 
* mine diftrictius profpicimus exigendum.  Significafti 
* nobis, fili in Chrifto cariffime, te Hibernie infulam ad. 
* fübdendum illum populum legibus, & vitiorum planta- 
* ria inde extirpanda velle intrare, & de fingulis domibus 
* annuatim unius denarii beato Petro velle folvere penfi- 
**onem,& jura *ecclefiarum illius terre illibata & integra 
* confervare. Nositaque pium & laudabile defiderium fa- 
* vore congtuo profequentes, & petitioni tuz benigne im- 
** pendentes aflenfum, gratum acceptum habemus, ut pro 
* dilatandis ecclefie terris, pro viciorum relítringenda 
* parte, & corrigendis moribus & virtutibus inferendis, 
* & pro Chriftianz religionis augmento infulam illam 
* ingrediaris, & qua ad honorem & falutem terr il- 
* ius fpe&averint exequaris, & illius terrz populus ho- 
*norifice te fufcipiat & ficut dominum ^» venerentur; 
* jure nimirum ecclefiz illibato & integro permanente, 
** & falva beato Petro apoftolo & facrofancte Romanz 
** ecclefie de fingulis domibus annuatim unius denatii 
*penfione. Si ergo, quod *animo concepifti, effe&tu 
* duxeris profequendi complendum, ftude gentem illam 
** bonis moribus informare, & cogites, tam per te quam 
** per illos, quos ad hoc fide, verbo idoneos & vita effe 
* perfpexeris, ut decoretur ibi ecclefia, plantetur & cref- - 
*cat fidei Chriftiane religio, & qux ad honorem Dei 
** & falutem pertinent animarum taliter ordinentur, ut a 


I. Sic. 2. Sic. 3. Autem C.C. 4. Ecclefiafticarum C.C.  g. Sic. 6. Animo 
&c. ut' patet in hiftoria rex Henricus citca feftum San&i Michaelis C. C. 


* Deo 


Hifloria regum. Anglia. 169 

*' Deo fempiterne * à Deo curfum merearis, & in terris 
*gloriofum nomen valeas in feculis optinere." Rex nc HAM 
ergo Henricus circa feftum San&i Michaelis Wintoniz ricusfecun- 
Parliamento de conquirenda Hibernia cum fuis optima- ds. M. 
tibus tra&avit, quod * quia" matri ejus imperatrici non 
placuit, ad tempus aliud dilata eft illa expeditio. Tran(. Fol. 145. a. 
verfis igitur xv. annis anno Domini M. c. ? xxr. rex 
ipfe Henricus apud Rothomagum fuos Barones convo- 
cans, de jprofectione fua in Hiberniam tra&tavit. quia x hr: 
tunc fupervenerunt nuncii comitis de Strogoyl maref-x, ^ 
calli Anglie, qui propter fingularem ejus fortitudinem, 
precipue in brachiis, dicebatur à populo Ricardus Strang- s«ygutia 
bow. Hujus terras propter quandam offenfam ei ob- Chepttow. 
je&am & pretenfam rex acceperat in manu fua, & ipfe Ricardus 
exul in Hibernia morabatur. Hii nuncii obtulerunt regi IM decer 
ex parte ipfius comitis pro pace fua habenda civitatem 9" M- 
Dubliniz ac civitatem Watirfordie, & omnes alias civi- ri: 
tates fuas quas habebat in Hibernia per mortem ^ Dere- comessear. 
moti filii Murchardi regis Laganiz, 5id eft, Leymhfter, brochis.M, 
cujus metropolis eft civitas Dublinig, cujus duxerat in 
uxorem filiam & heredem nomine Evam. | Hoc audito, 
tex Henricus eidem comiti reftituit terras fuas in Anglia, 
planamque terram quam acceperat in Hibernia cum 
$ uxore libere conceffit, conftituens eum totius Hibernia 
fenefcallum. Anteomnia hac, fecundum Giraldum Cam- 
brenfem, Dermicius Makmur, quod fonat ? Murchardiis 
filius Lageinenfium princeps & quinte illius portionis 
Hibernis rex & re&or, orientalia maritima majori Bri- 
taniz mari tantum interfluente continua olim poffidebat. 
Is principio tirannus effe&us Oroncii monoculi, Me- 
dencium regis, ?in remotis agente tempore guerra inter 
eos rapuit '^ Oomach nomine uxorem ejus, & multo pO- Fol. 145. b; 
tíus quia " rapi voluit & ut predoni prada fieret? ipfam- 
que procuravit. Rex tamen ? Oroncius gravius dede- 
coris quam dampni dolore percuffus, totum tunc in vin- 
Er cO I2 ALME SC isla ula. 

Y Sic, 2. Def C. C. 5, $1. C. C. 4, Dermicii CC. 5. Alias "Cf: 


6. Uxore fua libere (.(. 7. Murchardi C. C. 8. Principiis €, €. — 9. Ita 
hac concipiuntur. 10. Omachem C,C, ar. Rapui C €, — 12. Leg. iplaque. 


13 Ororicius C, C. Y 
Y didam 


170 3. Rofíi, Antiquariüi Warwicenfss, 
di&am virus evomuit. Et mediisexcogitatis Conna&en- | 
fium tunc principem totius Hibernie tunc monarcham 
& totam! fere" Hiberniam fibi affociavit. Confiderantes 
autem Lagenienfes principem fuum jam in arto pofitum, 
?eum omnes reliquerunt.. ? Intelligens etiam quod à 
fübditis principi * cuilibet pocius expedit amari quam 
timeri, expedit etiam timeri dum ex dile&ione potius 
timor ille przveniat quam ex cohercione. quicquid enim 
terrenis affe&ibus adamatur confequens eft ut & timea- 
Dermicius tür. Rex igitur Dermicius mari tranfito ad regem Anglo- 
rex L:8- yum regem Henricum fecundum auxilium humiliter po- 
'"* — ftulaturus acceffit in Aquitanie partibus tunc 5 exiften- 
tem. Qui benigne receptus materia ^etiam cognita 
' fufcepto ab eo fubje&ionis vinculo fidelitatifque facra- 
. mento literas ei fub hoc tenore contulit: ** Henricus rex 
Litera mií- " : $5 ide 

&vainDer- *& Anglie, dux Normanie & Aquitani, & comes An- 
e 1egis * degaviz, univerfis fidelibus fuis Anglis, Normannis, 
ufum per. * Gwallenfibus & Scotis, cun&ifque nationibus fuz di- 
iens A ETOLE fübje&is;/falutem. Cum prefentes ad vos litetz 
M. ' « pervenerint, noveritis nos Dermicium, Lagenienfium 
Fol. 46. a. ** principem, in gratiz noftre & benevolentiz finum re- 
* cepiffe. Unde quifquis ei de amplitudinis noftre fini- 
* bus tanquam homini & fideli noltro reftitutionis auxi- 
*]ium impendere voluerit, fe noftram ad hoc tam gra- 
*t tiam noverit quam licentiam obtinere." Rediens tunc 
Dermicius à rege in Angliam pervenit Briftolliam, &, ut 
breviter dicam, Ricardum comitem de Stroygel fibi ad- 
jutorem accepit, heredemque * rce " unica ?filize nomi- 
ne Eve '"?in filium adoptavit, & vernali tempore fe- 
quente cum electa Anglorum & Wallenfium multitudine 
in Hiberniam pariter applicuerunt & comes Ricardus & 
fui. Dermicius prius apud " Fernans à clero honorifice 
fufceptus eft menfe Augufti, non tamen ut rex vel prin- 

ceps, fed fatis fingulariter ibi hiemavit. Demum An-- 
elorum adventu propalato tota conturbata eft Hibernia. 
Nam amici Dermicii fibi ubi erat convolantes, cum ipfo 


REDE EE I C C CC C m c c c C MCCC MEE $' 
r. Def C.C. 2. Cum C.C. 3. Intelligentes autem €, C. — 4. Civilibus 
pocius C,C. 5. Exeunte CC. 6. Autem C.C. 7. Suftentatus eo C... 8. Def. 
€, C 9. Filiz fux nomine C. C. zo. Et fil. C. C, 11. Fernas C. C. 2A 
Dcrmicio 


: Hiftoria regum. Anglie. I7I 

- Dermicio & filio ejus * Dunenaldo, naturali fed non le- 

gitimo filio, viro przvalido cum quingentis circiter viris 

- ad Anglicos acceflerunt, & primo ceperunt Gweirfor- 

diam, poft Waterfordiam, & tandem Dubliniam & to- 

tam Laogeniam. Et fefto San&z Luciz virginis & mar- Henricus 
tyris, ut citius potuit, rex Henricus in Hibernia cum qu; appii- 
exercitu fuo applicuit apud ? Waterford * anno regni fui cuir cum 
XVII. xtatis fuz x1?., anno Domini M. c. LXXII. Atta- pad Wort: 
men indignationem habuit, quod comes Ricardus & alii ford in Hi- 
ante fuum adventum Hiberniam intraffent, fed, ut cafus "Fol. 145A 
requirebat, terris per comitem Ricardum & ? alios con- 
quifitis fibi refignatis, in brevi fpacio totam Hiberniam 
fine notabili fibi refiftentia fubjugavit. Eft? eciam hic 
advertendum *fecundam quafdam cronicas, & precipue 
fecundum hiftoriam Britonum, quod cum rex Arthurus 
totius Britanni rex cum fibi Hiberniam fubjugaflet, 
7 captivato Gilomanro rege & monarcha Hiberniz, & 
principibus ceteris ei refiftere non valentibus fponte Arthurus 
regi Arthuro fe fübmiferunt. Confimilis proceflus de Mec 
fpontanea & debita fubmiffione habetur fupra de regi- pugnator. 
bus Gurguncio Britonum & Edgaro Anglorum & nunCgjsu, yr 
$ Arthuri. Hiis fecundum quofdam confideratis, rex Àn-. ; 
gliz non tenetur invite conceffioni fummi pontificis, nec 
tributum taxatum per eum ei reddere, quia potuit jure , 
hereditario terram illam vendicare. Nec fubmiflo per jme pe. 
cartam, quam fecit Johannes rex Anglie, qui anno Do- Poiesver 
mini Ml. cc. xxt. fubmifit regnum fuum Romanz curiz M.COM 
pro fe & fuis fuccefforibus, & fingulis annis de quali- 
bet domo tam Anglie quam Hiberni denarium unum 
beato Petro donare cum alia fumma, fcilicet quia co- Fol. 147. 2. 
a&us per interdi&um & per regem Franciz contra eum 

per Romanam curiam provocatum & rogatum ut regnum confyirri 
Anglie invaderet. Barones infuper Angliz confoederati Bironum 
cum rege Francorum promiferunt fibi quod regnum T, ue ad 
Angliz filio fuo Lodowico traderent. Hiis periculis & nericumre- 
anguftiis per hoftes tam domefticos quam extraneos vo- 5/7 (o. 


lens ecclefiaftica protectione muniri, legato procurante dum. v. 


r. Dunewaldo €.C, 2. Waterfordiam C.C. 3. Anno C.C. 4. Sub C.C. 
$. Autem C. C. 6. Leg. lecundum. 7. Captato C. C, 8. Sic. 


Ya Pandul- 


172 


Fol. 147. b. 


J. Roff, Antiquarii. Warwicenfis, 
Pandulpho, qui tunc in Anglia przfens fuerat, fübmifit. 
regna Anglix & Hibernie fummo pontifici in forma fü- 
perius memorata. Poft hec anno Domini w. cc. xzv. - 
regnante Henrico filio regis Johannis antedi&i ad con- 
cilium Lugdunenfe miffi fant nuncii pro rege de con- 
filio przlatorum & comitum ac baronum viri nobiles 
Hugo Bygot, Johannes filius Galfridi, Willielmus de 
Cantilupo, Philippus Baffet, dato illis advocato magiftro 
Willielmo de Powyk, ut ifti fübmiffioni regis Johannis. 
de cenfu annuo pro Anglia & Hibernia contradicerent, 
' & quod de regni affenfu non procefferat, fed per ar- 
chiepiícopum Cantuarienfem vice totius regni fuerat re- 
clamatum. Tunc papa hiis auditis dixit, Quod hoc ne- 
gotium indiguit meliori deliberatione. Et cito poft dicta 
carta cremata eft ? Viterbii cum camera Domini papa." 
Et fic manfit illud negotium in fufpenfo. Huic materie 
proceffus correfpondens habetur in Chronica qua ? di- 
citur Flores hiftoriarum, quod anno Domini M. cc. xvt. 
Gualo legatus dixit Philippo regi Francie, ** quod re- 
"gnum Anglis erat fub patrimonio papa." Cui rex 
Philippus refpondit: ** Non eft ita. quia nullus rex vel 
** princeps poteft dare regnum füum * fine affenfu Baro- 
* num fuorum qui regnum tenentur defendere. Et fi 
** papa hunc errorem tueri, alle&us novz dominationis 
* libidine, contumaciter decreverit, exemplum omnibus. 
* reenis dabit perniciofum." ^ Addidit eciam dicens: 
**Rex [Johannes regnante rege Ricardo fratre fuo vellet 
* fratrem fuum di&um regem Ricardum injufte privaffe 
*à regno, unde propter proditionem erat dampnatus. 
** quam fententiam pronunciavit Hugo de Pufant epif- 
* copus Dunolmenfis. | Et fic non eft nec fuit verus rex. 
* Et licet aliquando fuit verus rex, poftea regnum fo-' 
**risfecit per mortem Arthuri filii fenioris fratris fui 
«Gaufridi comitis Britanie, de quo fa&o dampnatus 
*eratin curia noftra." Hoc ubi fupra. Quod poffit & 

u 
debeat revocari regis Johannis conceffio patet *ex de 
$ cure, capitulo ? Intellecto, ubi papa fententiat ad 


ri. Et quoque de CC. 2. Defint C6. 9. Di&a (.C. 4. Super CC. s. Sie: 
€, Jure C. C. 7. Intelleccio C, C, regem 


Hiflria vegum. Anglia. 173 
regem Hungatie, quod alienatio, que eft in przjudi- — . 
cium & contra honorem regni fui, confirmata etiam Fol. 148, 2. 
juramento, ' debet revocari. Juramentum enim quod eft 
in dampnum Juris epifcopalis potius eft perjurium quam 


u 

juramentum. *ext titulo Sicut eff noffris. Jam ad. ma- 

teriam preaffumptam redeuntes, videre clare poffumus, 

quod rex Anglie Henricus fecundus regnum Dubliniz 

& Laogeniz in vulgari Leynfter dicta, cum civitate Wa- 
titfordix & omnibus fuis firmitatibus optinuit ex dono 

Ricardi comitis de Strogoyl heredis regis Deremoti feu 

Dermicii per * Dominam uxorem fuam, dici regis"Evam. 

apud Fernan civitatem in Hibernia fepulti filiam & 

heredem. Et fic habens ingreffum in infulam Hiber- 

nig per terras Ricardi comitis, partem refiduam potuit 

vendicare libere jure belli. Et fic patet fpecialiter de 

Hibernia, quod jure duplici ad minus vel triplici rex 

Anglic libere occupat terram illam Hibernie. Rex eciam 
' Henricus fecundus non fufficienter contentus bulla prz- 

di&i fan&tiffimi patris papz Adriani natione Angli? quin- 

| III. 

etiam à fuo nobili fucceffore papa Alexandro confirma- ; ;..,, sic 

tionem habuit, ut vidi in Chronica Giraldi Cambrenfis, (iva ab - 

füb hac forma : *' Alexander fervus fervorum Dei ka- eros 
« ciffimo in Chrifto filio illuftri Anglorum regi Henrico gem Henri- 
* falutem & apoftolicam benedi&dionem. Quoniam ea Midbon. 
** quzà przdecefforibusnoftris rationabiliter indulta nof- 
*cuntur perpetua merentur ftabilitate firmari, venera- 
* bilis Adriani veftigiis inherentes, * veftrique defiderii 
« fru&tum attendentes, conceffionem ejufdem fuper Hi- 
* bernici regni dominio vobis indulto, falva beato Petro 
« &r 5 (acrofancto Romanz ecclefiz ficut in Anglia fic & 
« in Hibernia de fingulis domibus annua unius denarii 
* penfione, ratam habemus & confirmamus,quatinus, eli- 
« minatis terrz illius fpurcitiis,barbara natio qua Chrifti- 
*ano cenfetur nomine, veftra diligentia morum induat 
* venuüftatem, & redacta in formam ha&enus. informi 


Fol. 149. b, 


MEM. 1n msc! (0 


1. Dicitur C. C. 2. Sie. Sed in C. C. extraneum, ficut eft juris. Jam &c. 
3. Qui autem à fuo C. C, 4, Virique Q. (..— 5. Sic. 


** finium 


174 J- Ref, Antiquarii. Warwcen[is, 

"finium illorum ecclefia, gens ea per vos Chriftianz pros. 
*feffionis nomen cum effe&u de cetero ' confequatur."* | 
Huic & priori certo Carte. rex Henricus predictus in. 
primo introitu ante exitum fuum, convocatis tunc prae 
latis & magnatibus regni illius, in przfentía legati do- 
mini pape, in folempni ibi convocatione reformatàá | 
erat ecclefia Hibernis correfpondenter ecclefis Angli- 
canz. Hoc Giraldus, ut fupra. Non oblivioni detur, 
quod * urbs Baionenfis in Gafconia eft Gafíconiz caput. 
Unde Hibernenfes in Hibernia fecundum multorum fen- 
tentiam provenerant. Et ficut? Willielmus multiplicavit 
caftella in Anglia, fic rex Henricus fecundus & novi 
Anglici fecerunt in Hibernia: De Anglia vero eft * ad- 
vertendum, quod quondam Romani imperatores eam 

Fol. 145. a, fibi 5fubjugarunt & tributum acceperunt, Julio Cefare 
eam primo intranteante nativitatem Chrifti xtvrr. annis. 
Et pofteum fex ad minus imperatoresRomani inea utdo- 
minifuerunt,Claudius;Severus,Caricius,Conftantius,Con- 
ftantinus, & Maximus. Et duo alii fecundum quofdam, 
alius Severus & alius Conftancius. Et fic Romani regna- 
verunt hic annis ccccix. Sed poftea Britones Roma- 
num imperium contempferunt, nec tributum dederunt, 
nec alium regem poft tempora przcipue Arthuri fufce- 
perunt, fed libere apud femetipfos vixerunt. ^ Exttata 
iunt hec de libro San&i Germani, qui intitulatur De 
origine Britonum. |. Michi tamen videtur quod compu- 
tando ab 5introitu & conqueftu Julii Cafaris ad. con- 
que(tum Arthuri fuper Romanos, multo plares alii fae- 
runt, nifi prior fententia falvetur per fübtra&ionem alio- 
rum quibus Britones rebelles ? fuerunt. 


Declaratio juris Regis Auglie ad — 
ecotiam q&» ipfum vegnum. 
Anno Domini v. ccc. 19. papa Bonefacius per Sco- 


tos informatus regi Anglix Edwardo primo literas fuas 
direxit afferens regnum Scotiz ad jus Romanz ecclefiz 


r. Confequantut. C. C, 2. Urbis C. C. 3. Willielmus Conqueflor (. C. 
4. Animadvertendum C.€...$. Subjugaverunt C. C. 6. Interitu.C. C. 7. Fue- 
runt. Et hoc contigit fzpius. Declaratio C, C. A 

perunere, 


Efftoria regum. Anglia. 
pertinere, regemque Anglix fubje&ionem ejus contra 
jJuftitiam & in prejudicium fedis apoftolicze vendicare, 
rationes allegans fubfcriptas: Primo, quod cum. Hen- 


175 


I. ratio, 


ricus rex Angliz, pater regis iftius, auxilium optinuiflet . 


in guerra contra Simonem de Monte Forti à rege Scot- 
torum Alexandro, ne hoc auxilium jure fubjectionis cu- 
juflibet aut debitum, petitum aut przltitum " putaretur, 
idem rex Henricus per literas fuas patentes recognovit, 
non ex debito recepiffe, fed ex fpeciali gratia. Item ad 
coronationem hujus regis vocatus per literas tantis fo- 
lempniis intereffe, venit, fed non ex debito fed ex fua 
mera voluntate fpontanea, & ex ?grati fua fpeciali. In- 
fuper pro terris de Tindale & Penereth in regno Anglie 
pofitis cum rex Scotiz ad prafentiam regis Anglic fe per- 
fonaliter contuliffet,eidem fidelitatem impenfurus proeif: 
dem terris tantum in Anglia fitis, non ut rex Scotiz nec 
pro regno Scotiz eandem fidelitatem exhibuit, quia pa- 
lam coram populo proteftatum erat, quod pro regno 
Scotiz fidelitatem aliquam regi Anglie facere non de- 
bebat. Przdi&tus eciam rex Alexander reliquit puellam 
heredem, nomine Margaretam, neptem regis Angliz, 
tunc minoris etatis, . Cujus cuftodia non ad regem An- 
oliz velut ad dominum fupremum venit, fed ad ceteros 
ejufdem regis Scotiz proceres ad hoc electos. Redarguit 
etiam dicus papa regem, eo quod poft mortem didi 
Alexandri regis Scotos tanquam acephalos & ducis fuf- 
fragium non habentes, ipfos per vim fibi fubjugavit & 
metum, in prejudicium & gravamen non modicum ec- 
clefiz Romanz. ?Adiciens, quod cum * dominus papa 
offiium legationis alicui committit exequendum in 
regno Angliz caufa folutionis decimz vel etiam pro alia 
quavis caufa rationabili, & hujufmodi legatio literis & 
privilegio fpeciali dix apoftolicz fedis ad di&um re- 
gnum Scotie non extendat, refiftendum ett hujufmodi 
legationi, prout ? tempore felicis recordationis Adriani 
contigit evidenter. . Nam legatus ipfe ad prefatum re- 
gnum Scotiz & aliquatenus admiflus non extitit, donec 


I. Putantur C. C. 2. Leg. gratia. 3. Adjiciens C. C. 4. Di&us propter 
officium legationis €, €, $. Ipfe MS, 


per 


Fol 149. b. 


II. 


III. 


Rex Scotiz 
fecit homa- 
gium Hen- 
T1ICO regi 

fecundo, M, 


IIII. 


Fol. 150, 2; 


176 


7. Roffi, Antiquarii Warwicenfis, 


fuit in eodem commiffüm. | Item addidit, ? regnum per. 


beati Petri apoftoli reliquias venerandas non fine (ammo 
divini dono muneris converfum extitit ad fidei catho- 


lice unitatem. — Et *qualiter etiam antiquis temporibus 
Eboracenfis archiepifcopus qui tunc erat, mota per eum 


fuper jure metropoliticano adverfus praelatosScotiz qux- 


ftione, pro fe nequiverat fententiam optinere. Hiis pro- 
pofitis monuit regem dominus papa per literas fuas,quod 


epifcopos, abbates, clericos, & omnes alios regni Scoti | 


quos detinebat captivos in carcere libere exire & abire 
permitteret, & quod officiales fuos de regno Scotiz me- 
morato tevocaret,quos in przjudicium,injuriam,*& grave 
fcandalum fidelium populorum & oppreffionem juftorum 
in dico regno ftatuerat & ordinaverat, ita quod acceptior 
& gratiofior fieret Deo, & favorem apoftolicz fedis in 


Fo. 159.9: hoc fibi adquireret plenius. Et fi in eodem regno Sco- 


Confiliurg 
convoca- 

tum apud 
Lincelni- 
am. M. 


tix vel aliqua parte ejus aliquid fe habere affereret, per - 


procuratores vel nuncios fuos ad. hoc * fpecialiter con- 
ftitutos cum omnibus juribus, munimentis $ hujufmodi 
negotium tangentibus ad fedem apoftolicam deftinaret, 


fuper prxmiffis plenz complementum juftitiz recepturus, - 


Rex apoftolicis literis ex deliberato apud Lincolniam 
convocato confilio pro jure fuo declaranti, literam hu- 
jus tenoris refcripfit : j 

**! Altiffimus * confpe&or noftre fcrinio memoriz?in- 
' delibili ftilo novit infcribi, quod anteceffores & pro- 
* genitores noftri reges Angliz jure fuperioris & '?dire&i 
* dominii abantiquiffimis retro temporibus regno Scotiz 
** & omnibus ipfius regibus & temporalibus annexis eif- 
* dem przfuerunt, & ab eifdem proceribus à quibus vo- 
** lebant legalia homagia receperunt & fidelitatis debita 
* juramenta. Nos juris & dominii poffeffionem '' con- 
* tinentes pro tempore noftro eadem tam à rege Scotizx 


"recepimus quam ab eifdem proceribus ipfius regni :- 


—————— M A ——— € i 

t. Applicans (.(. 2. Regimen (,C. 3. Qualem C.C. 4. Et genere tl 
fcandalum fid. C.C. ;. Speciale C.C. 6. Hujus neg. C.C. 7. Vide Res | 
con Walteri de Gisburne MS. ubi hzc eadem occurrunt, pag. 286. Hac mo- — 
?ula in margine .Apegraghi exflat Bodlejami. 8. Infpe&or jure ícrinio (. M 


9. Indebiti C, C, 10. Di&i C.C. 11. Leg. continuantes, 


*quin- - 


1 
per literas ' apoftolicas fpeciales fibi legationis officium | 


| 


4 


| Hiftoria vegum. uglia. 

** quinymmo tantam juris & dominii prerogativam (u- 
"per regnum Scotiz & ejufdém regni . , , , . 
** gaudebant, quod regnum ipfum fidelibus fuis confete- 
* bant. Reges'etiam ex juftis caufis ammovebant, & con- 
** ftituerunt fub fe locoipforum alios reguaturos.Qua pro- 
** culdubio ? notoria fuiffe & effe creduntur apud omnes, 
* licet forfitan ? paternis veftris auribus per pacis emulos ro, :5;. a: 
** & rebellionis filios fuerat falía infinuatione fuggeftum, 

**à quorum machinofis & ymaginariis figmentis ut ve- 

** ftree fanctitatis oculus avertatur fuppliciter quaefumus, 

** & *paternam veftram clementiam & excellentiam de- 

* votis affe&ibus exoramus, ut brevitatis cauía geftis 

** antiquiorum temporum falvis quedam exempli caufa 

* tangamus. EpwanDus dicus Senior, lius Aluredi re- 

* gis Angliz, Scottorum, Cambrorum & Stregwaldorum 

* reges tanquam fuperiori domino fubjectos habuit & 

* fubmiffos. ^Arnersrawus etiam rex Angliz Conftan- 

** tinum regem Scottotuni fub fe regnaturum | 5 confti- 
*tuit"] dicens, Gleriefius effe regem. facere, quam. re- 

* gem effe. Et eft in memoria, quod idem Athelftanus, 

** intercedente Sancto Johanne de Beverlaco quondam 

**$ Eboracenfi archiepiicopo, Scotos & rebellantes de- 

** vicit. qui, gratias Deo devote agens, Deum exoravit, 
f* petens ut, interveniente beato Johanne, ei aliquod 
**fignum evidens oftenderetur, quo tam. fuccedentes 

** quam przcedentes cognofcere Scotos de jure fubjugari 

* regno Anglorum poflent. Et videns quofdam fcopulos 

. * juxta quendam locum de Danbare in Scotia ? premit- 
* tere, extracto gladio de vagina perculfit in filicem, qui 
. * Japis ad i&um gladii Dei virtute agente ita cavatur, ut 

* menfura poffit longitudine coaptati. Et hujus rei ha&e- ra, ,,, y; 
** nus evidens fignum apparet; Etin Beverlacenfi eccle(ia JohunE 
** iu Legenda Sandi Johannis quafi fingulis ebdomadibus Beverla- 

" perannum ad laudem & honorem San&i Johannis pro obs 
** miraculo recitatur. Etde hoc extat celebris memoria 

"*tam in Anglia quam in Scotia ufqde in diem preíentem. 

** Item*Conftantinusrex Scottorum &Eugenius rex Cum- 

* brorum ad predi&um regem Athelftanum poft aliquam 


I. Autem C,C. 2. Notaria C. C. 3. Parvis C. C, 4. Prgcipuam C. C. 
j. Decfe C. C. 6. Eboracum €. €. 7. F. prominere, 8$. Conflantius C.C, - 


T diffen- 


177 


178 3. Reft, Antiquarii. Warwicenfis, 

*t diffentionem inter eos habitam venientes fecum regna 

* (ia eidem Athelitano dedere. Cujus fadi gratia fi- 

* |ium Conftantini ipfe rex Athelftanus de facro fonte 

* fufcepit. Item EpREDo regi Anglic Scoti fe fine bello 

** fübdiderunt, & eidem regi Edredo tanquam domino 

* fuo fidelitatem juraverunt. Item cum rex Anglic Ep- 

** c ARus regem Scottorum ' Kynnadium, & Cumbrorum 

* Malcolmum, regefque plurimarum infularum alios 

*' quinque regulos fubjugaffet, & remigando per fluvium 

* Dee juxta Weftceftriam in quadam nave prope proram 

« fediffet, fertur ? etiam ipfum tunc dixiffe fucceffores 

* fuos poffe etiam gloriari (e reges Anglorum effe, cum 

« tanta honoris przrogativa fruerentur quod fubjectam 

«3 habeant tot regum potentiam. Poft di&um Edgarum 

« fucceffive regnaverunt reges Angliz San&us Edwardus 

* martyr, Etheldredus frater ejus, & rex Scottorum eo- 

Fol. 152.2. ztüm contemporaneus nomine * Hiricius eorum tem- 
* pore eis pacifice fubjectus eft, Hoc duntaxat excepto, 

** quod anno xv. * Hiricii regis przdicti ipfe rex ^ Hiri- 

« cius Scotia rebellante expeditione illuc ducta rex parvo 

* negotio fübactus eft. Succeffores etiam regis Edmundi 

* Haraldus filius Canuti & Herdeknutus quibus regnan- 

.. *tibusfubje&ionem regni Scottorum habuerunt. Sanctus 
willielmus € etiam Edwardus rex: & Confeffor regnum Scotix Mal- 
xu. ^^ « colmo filio regis Cumbrorum dedit tenendum. Item 
magium à ** rex Willielmus Conqueftor di&usbaftardus recepit ho- 
E UE magium à przdi&o regeScottorum Malcolmo. ?Idem 
nm.M. * & rex Malcolmus regi Anglic filio & inmediato fuc- 
* ceffori regis Willielmi primi Willielmo Rufo jura- 

** mento fidelitatis fubje&us fuit. Item dictus Williel- 

« mus Rufusregem Dunwaldum de regno Scotiz ex juftis 

* caufis ammovit, & Duncanum filium regnó Scotizx 

« prfecit, & recepit fidelitatem ab eo & juramentum. 

* Diétoque Duncano dolofe perempto, di&us rex prz- 

** fatum Dunevaldum, qui iterum regnum Scotix invafe- 

* rat, ammovit ab *eadem, & Edgarum filium di&i 

** Malcolmi regem Scotiz conftituit, & eidem regnum 

NET M TRDBURCPEETSSRRIPEN TETHONDIRE A3. 1, TET 


ri. Kynandium C.C. 2. Autem CC. $3. Habebant C.C. 4. Henricus C.C. 
;. Henrici C C. 6. Henricus C.C. 7. F. item. 8. Eodem C.C 
*illud 


Hifloria regum. Anglia. 


179 


* illud donavit. Cui fucceffit Alexander filius Edgari 
*' conceffu regis Angliz Henrici primi, fratris dicti regis — — 
* Willielmi Rufi. Item Martildi Imperatrici, filiz & he- rol. 152. 


* redi Henrici regis predi&i, David rex Scoti 
* fecit homagium. Item Willielmus rex Scotiz 
*pro regno Scoti & ' David filius ejus, co- 
** mites, & barones regni Scoti devenerunt ho- 
*' mines Henrici filii regis Angliz Henrici fe- 
** cundi in craítino coronationis fuz patre ejus 
* vivente, & fidelitatem ei juraverunt falva fi- 


David rex Scotie fe- 
cit homagium, M. 
Willielmas rex Scotiz 
adverfus regem Hen- 
ricum fecundum re- 
bellavit, & in boreali 
parte à quibufdam 
militibus — nobilibus 
captus eft ac ad regem 
prolatus, M. 


* delitate regi patri durante vita, Anno vero xx. 
* regni regis Henrici, patris Henrici filii patre vivente 
* coronati, dictus Willielmus rex Scotia rebellare inci- 
* piens venit in Northumbriam cum exercitu magno, 
** magnamque ftragem fecit in populo Anglorum. Cui 
*t concurrentes milites comitatus * Eboracenfis apud AI- 
*' derton ipfum ceperunt, & di&o Henrico regi Angliz 
* reddiderunt. Anno fequenti xv. Kal. Maii idem rex 
* Willielmus permiffus eft libere abire. Poftea vero 
* Eboraci anno eodem vir. Kal. Septembris idem rex 
* Scottorum de conceffu prelatorum, comitum, & ba- 
*t ronum, & aliorum magnatum regni Scotiz domino fuo 
* regi Angliz Henrico, filio Matildis Imperatricis prz- 
* di&ze, fuis literis patentibus ?bene fatis nofcitur, quod 
*c ipfe, & heredes, & fucceffores fui reges Scotiz, * epif- 
*' copi, abbates, comites, & barones, & alii homines de 
«regno Scotiz," de quibus * dominus rex Anglix Hen- 
*t ricus voluit, fecerunt fibi homagium, fidelitatem, & 
*tligeantiam ut ligeo domino contra omnem hominem. 
* [tem ipfi comites & barones convencionaverunt (ut 


* verbis ejufdem conventionis utamur) domino regi An- Fol. 153: à. 


*eliz patri, & Henrico filio fuo predi&is, Quod fi rex 
*Scotiz aliquo tempore à fidelitate regis Anglix & 
** conventione przdicta decederet, ipfi cum domino rege 
*' Anglie tenebunt ficut cum ligeo domino fuo contra 
* regem Scotiz quoufque ad fidelitatem regis Anglie 
*redeat. Quam quidem compofitionem fidelis recor- 


. *. Dedit €, €, 2. Eborum C.C, 3. .4n, bene fatis caviffe nofcitur ? 
4. Defunt (. C. $. Di&us rex C, €. 6, Facere C. €, F. facient. NO 
Z2 ** dationis 


180 jJ. Refi, Autiquarii Warwicenfis, 

* dationis Gregorius papa 1x. in diverfis Ícriptis regibus 
"Anglie dire&is mandavit firmiter obfervari, continen- 
* tibus inter cetera, quod Willielmus & Alexander reges 
"c Scotiz regibus Anglix Johanni & Henrico ligium ho- 
"magium & fidelitatem fecerunt, que tenentur füccef- 
"fores eorum comites & barones regni Scotiz ipfis & fuis 
* fuccefforibus exhibere. Etiam quod idem rex jura- 
*' mento praftito obligavit fe, ' quod nichil in regis An- 
** gliz *detrimentum in futuro attemptaret, Item papa 
* Clemens fcribens regi Anglis pro Johanne epifcopo 
"Sandi Andrez expulo ab epifcopatu fuo per regem 
"*Scotiz, inter cetera rogavit, quod Willielmum regem 
* Scotiz moneret & induceret, & fi neceffe fuerit dif- - 
** cretione regali qua ei ? preminet, & conceffa fuz re- 
* giz celfitudini poteftate compelleret, ut di&o epiícopo 
"omnem rancorem animi remitteret, & epifcopatum 
*Íuum eum pacifice habere permitteret. Et pott con- 
" ventionem praedictam in ecclefia beati Petri Eboraci 
* coram przdidis regibus Anglie & Scotis & David 
"fratre fuo & univerfo populo epiftopi, comites, & 
* barones, & milites de terra regni Scotiz juraverunt 
* domino regi Anglie & Henrico filio fuo & heredibus 
" eorum fidelitatem contra omnem hominem ficut ligeis 
* dominis fuis. Et idem Willielmus rex Scotiz ad man- 
* datum regis Anglize Henrici prxdicti venit Northam- 
* ptoniam ad parliamentum domini fui, adducens fecum 
* omnes epifcopos, abbates, priores totius regni fui, & 
"^ venit etiam ad mandatum ejufdem regis in Norman- 
Wilidmus" niam. Et idem rex Willielmus poft difceffum regis: 
fithom, Henrici veniens Cantuariam, Ricardo regi Anglie, fi- 


fecit homa- ,, 7 Hm a 
gium Jo- "lio & heredi di&i regis Henrici, fecit homagium. 


ARA * Quo Ricardo rege mortuo, prefatus rex Scotize Willi- 
pud Lincol. * elmus Johanni regi Angliz, fratri & heredi dicti regis 
nim.M. *Ricardi, extra civitatem Lincolniz in confpectu totius 
* populi fecit ei homagium, & juravit ei fidelitatem 
** fuper crucem * Huberti, tunc Cantuarienfis archiepif- 


"copi, & eidem regi Johanni domino fuo conceffit per 


Fol, 155. b, 


1. Et pro quod i4 C.C. 2. Detrimentum futurum €. C. 3. Premiret C. C. j 
4. Habenti C. C. , 


** cartam 


Hiflería vegum. Anglie. 181 
* cartam fuam, quod Alexandrum filium fuum ficut ho- 
* minem ligeum maritaret, promittendo firmiter in ea- 
** dem carta quod idem Willielmus rex Scotize & filius 
* fuus Alexander Henrico filio regis predi&di Johannis 
* tanquam ligio domino fuo contra omnes mortales fi- 
** dem & fidelitatem tenerent. A quo quidem Willielmo 
** rege Scotiz poftmodum, pro eo quod defponderat fi- 
** liam fuam comiti Boloniz prxter Johannis regis do-rol. :54.a. 
*' mini fui affenfum, pro taefokedidne & temeraria tunc 
* prefumptione hujufmodi, debitam fatisfa&ionem fuf- 
*' cepit. Item Alexander rex Scotiz, nofter fororius, regi 
** Angliz Henrico patri noftro pro regno & poftea nobis 
** homagium fecit. Vacante deinde regno Scotie per mor- 
* tem Alexandri regis illius, & fubfequenter per mortem 
* Margaretz ejufdem regni Scoti» regine, & dominzx 
** Margareta proneptis noftre, epifcopi, abbates, priores, 
** comites & barones, proceres, & ceteri nobiles & com- 
* munitates totius regniScotiz ad nos, tanquam ad defen- 
** (orem, ducem, aurigam, capitaneum, & dominum capi- 
** talem ejufdem regni fic vacantis, gratis & fpontanea vo- 
**]untate accedentes, prout tenebantur de Jure, jus no- 
** ftrum,progenitorum,& anteceflorum noftrorum,ac pof- 
* feffionem fuperioris ac ?* dire&i dominii ?in regno eo- 
** dem,& ipfius regni fübjectionem ex certa fcientia,pure, 
*' fimpliciter, & abfolute recognoverunt, & przftitis ab 
*' eis nobis, tanquam fuperiori& *dire&o domino Scotie, 
* debitis & confuetis ddelitatis juramentis, ac civitati- 
** bus, burgis, villis, caftris, & ceteris manfionibus ejuf- 
* dem regni in manu noflra traditis, ad cuftodiam ejuf- 
.* dem regni *certos jure noítro regio officiales cum 
- * miniftris $deputavimus, quibus ipfi tempore vacationis 
** hujus concorditer fuerant obedientes, & intendentesrol. 154. 
*' regiis noftris preceptis & mandatis. Poftmodum au- 
*tem diverfz perfonz ?íuper fuücceffonem in dictum 
** regnum Scotiz jure hereditario inter fe contendentes, 
** ad nos, tanquam ad fuperiorem deminum regniScotiz, 
*accefferunt, petentes fuper fucceífionem regni pra- 


1, Nomine fororius C. C. 2. Di&i C.C. 3. Cui pro in babet C.C.— 4. Di- 
&o C. C. 3$. Ceteros (. (. 6. Deputamus C.C. 7. Si pro fuper i» C.C. 


« di&i 


182 J. Rofü, Antiquarii Warwicenfis, 


"di&i per nos t exhiberi juftitiz complementum, vo4 | 
* lentes & expreffe confentientes coram nobis, tanquam 
" coram füperiori ac *dire&o domino, in omnibus or- 
* dinandis ftare & obtemperare, ac demum ? judicialiter 
x: propofitís & fufficienter auditis, rimatis & examinatis, 
* & diligenter intelle&is partium juribus, * finaliter in 
"* prefentia omnium prelatorum & nobilium quafi totias 
* regni Scotiz, & de voluntate & affeníu expreffo eo- 
* rum procedentes, Johannem de Balliolo debite przfe- 
*' cimus in regem Scottorum, quem nunc in fucceffione 
* ejufdem regni heredis jura invenimus habere potiora. 
*" Qui quidem przlati, comites, & barones, communita- 
"tes, & ceteri incola regni ipfius fententiam noftram ac- 
" ceptaverunt,approbaverunt,& ipfum Johannem de man- 
"dato noftro virtute hujus judicii in regem funm admife- 
"runt, ac idem Johannes rex Scotiz pro regno fuo prz- 
"di&o nobis homagium debitum & confuetum fecit, & fi- 
Fol. 155.2. *' delitatis juramentum praftitit. Et ex tunc tam in Par- 
deemed *liamentis quam confiliis noftris tanquam fubditus no- 
M, *fter, ficut alii de regno fuo, interfuit, & noftri tan- 
«quam domini fui fuperioris beneplacitis & mandatis 
« obediens & intendens extitit, quoufque idem Johan- 
« nes rex Scotiz, & przlati, comites, & barones nobiles, 
«5 communitates, ac ceteri incole majores ejufdem regni 
*ex praconcepta malicia, & prelocuta ac praordinata 
* proditione, communicato confilio cum tunc inimicis 
* noftris capitalibis notoriis amicitias copularunt, ac 
** pa&iones, confpirationes & conjurationes in exhereda- 
* tionem noftram, & heredum noftrorum, ac regni no- 
* ftri, contra debitum homagium in crimen lzíz ma- 
* jeftatis nequiter incidendo, fidelitatis juramentumini- 
* erunt cam eifdem. Verum cum premitfa relatione & 
* fama publica ad aures noftras deveniffent, volentes 
* futuris periculis precavere, quz ex hiis & aliis poffent 
* nobis, regno noítro, & noftri regni incolis verifimi- 
* ]iter provenire, pro a(Tecuritate regni noftri acceffimus 
* ad confinia regni utriufque, pluries mandantes eidem 


r. Exhibi €, C. 2, Di&o C.C. 5. Judicialem (;(. 4. Finalem C. C. 
5. Comitates C. C, . , 
* Johanni 


 Hifloria vegum. Anglia. 135 

** Johanni jam regi Scotiz, * ut ad certa lota in confinio 
*'nofiro praedico ad nos accederet fuper premiífis & 
** aliis affecurationis ftatum, tranquillitatem & pacem 
* regni uriufque contingentibus tractaturus. Qui fpre- 
*'tis mandatis noftris in fua perfiftens perfidia ad bellicos 
"apparatus cum epiícopis, przlatis, comitibus, baro- 
* nibus regni, ac aliis * exteris conductis contra nos, rol. i55. b; 
** regnum ? noftrum," & regni noftri incolas fe conver- 
* tens accinxit, & ad hoftiles aggreffus & incurfus pro- 
"cedens, regnum noftrum invafit, & quafdam villas 
*^ regni noflri per fe * & fnos eas eft depredatus quz 
*' vaftavit incendio, homines noftros interfecit, & non- 
** nullis nautis noftris per eos peremptis naves hominum 
* noftrorum & regni Anglie comburi fecit & & veftigio - 
* aggredi, redditifque nobis homagio & fidelitate tam 
* pro fe quam pro aliis quibufcumque regni fui incolis 
* per literas ejufdem regis verba offenfionum exprimen- 
** tes, & inter alia verba 5diffidationis continentes, co- 
** mitatus noftros Northumbriz, Cumbriz, & Weftmer- 
* landiz regni noftri Angliz congregato exercitu ingenti 
** hoftiliter per fe & fuos invafit, ftragem innumeram 
* hominum noftrorum, incendia monafteriorum, eccle- 
*fiarum, & villaram inhumaniter perpetrando, & pa- 
* triam undique depopulando, infantes in cunabilis, mu- 
** ieres in puerperio decumbentes gladio trucidarunt,&, - 
* quod auditu horrendum eft, à nonnullis mulieribus 
** mamillas atrociter abfciderunt, parvos $clericulos pri- 
*' mam tonfuram habentes & grammaticam difcentes ad 
* numerum dacentorum in ícolis exiítentes obftru&is 
*" hoftiis fcolarum igne fuppofito cremaverunt. Nos 
** quoque cernentes tot dampna, obprobria, facinora & 
** injurias ad exheredationem noftram & deftru&tionem 
^ populi noftri ? proditionaliter irrogari, nec valentes Fol. 156. 2, 
* ratione juramenti quo ad confervationem jurium *co- 
* ron&e regni noftri fumus aftri&i premiffa facinora ul- 
"* terius concelare, nec jura noftra relinquere indefenía, 


r. Ut cetera loca C. C. 2. Externis C.C. 5. Deeff C.C. 4. 4n, & fuos 
deprzdatus eft, eafque vaítavit incendio, &c?  ;. Diünationis C. C. 6. Cle- 
ricos C.C. 7. Proditionalem C, C, 8. Corong Anglix & regni C, C. 


* cum 


194 J- Reffi, Autiquari Warwicenfis, 

*cum pet leges ipfum Johannem tunc regem Scotiz 
* gentemque fuam nobis fubditam juftificare non poffe- 
" mus, nec ipfum regnum Scotiz, quod à longiffimis 
"temporibus (ficut fuperius exprimitur) nobis & pro- 

** genitoribus noftris feodale extitit, in caufis predictis - 
* contra dictum Johannem & gentem Scottorum vires 
* potentiz noftrz extendimus prout de jure nobis licuit, 

**& proceffimus contra ipfos tanquam hottes noftros & - 
** proditores, Subje&o itaque regno Scotiz & jute pro- 
"prietatis noftre ditioni fubacto, prefatus Johannes . 
** quondam rex Scotiz ipfum regnum Scoti, quatenus | 
** de fao tenuit, fponte, pure, & abfolute reddidit in 
* manum noftram, fuas proditiones & ' fcelera memo- 
"rata coram nobis & proceribus noftris recognofcens: 

* Quo peracto, prefati comites, & barones, nobiles & - 
"communitates regni Scotiz, quos ad pacem noftram 

* regiam fufcepimus, fubfequenter homagia & fideli- 

"tates nobis, tanquam inmediato domino & proprio 
"ejuldem regni Scotiz, nobis fecerunt & praftiterunt. 

* Ac etiam redditis nobis ejufdem regni civitatibus, & 

**villis, caftris, munitionibus, ac ceteris locis omnibus 
"ad di&um regnum fpe&tantibus, officiales noftros &c 
"miniftros ad regimen ejufdem regui Scoti prefecimus 
Fol. 156, b. jure noftro. Cumque jure pleni dominii in poffeffione 
j * ejufdem regni exiftere dinofcamur, non poffumus nec 
* debemus quin infolentiam fubditorum noftrorum re- 
*' bellium, fi quos * invenerimus, praminentia regia pro- 
*ut expedire viderimus reprimamus. Quia vero ex pra- 
**miffis & aliis conftat evidenter & notorium exiftit, 
* quod przlibatum regnum Scotiz tam ratione poffeffi- 
* onis quam proprietatis ad nos pertinet pleno jure, nec 
* quicquam fecerimus vel caverimus in fcripto vel fa&o 
* (ficuti nec poffimus) per quz poffeffioni predicte de- 
* beat aliquid derogari, Sanditati veftr humiliter fup- 

** plicamus, quatenus prazmiffa provida meditatione pen- | 
** fantes, ex illis veftrum motum animi dignamini infor- 
* mare, fuggeftionibus contrariis emulorum in hac parte 
*fidem nequaquam adhibendo, quafi vero ftatum no- 


b 


1, Scelerata C. C, 2, Invenimus C. C, 
* ftrum 


e pes 
E eddidit n 
| Celeta tenp- 
S. Tecopnofceg. 
Jü6S, nobiles | 
pacem noftrzn 
lagia & fidei 
ino & propio 
& praftiterutt. 
civitatibus, X 
locis omnibis 
ales noíttos de 
ti prefecimiis 
ii in poffeffiole 
n poffumus dc 
1 noftrorum E 
entia regia pfj* 
uia vero ex pra 
otoríum exi 
ratione pofle 
leno jute; ne; 
(cripto vel fad 
ni radice r 
| umiliter fuj- 
editatione pe." 
ienamini 106" 
un in hac pate 
ero ftatum P^ 


" 
'" 


«frün 


E 


A Guyes Cave. E.'TheC 
B Theallev over theCave F. ^T he PaíT ag 
C The lower walks. G.The Qreat ! 


D.ACliffe in the rock H.Chambevs i 


— 


C IMMISIT I MR Ra — m M RENE 


diperifi Juutifconfulti docfi 


EC. IPFE 


La 


SIE T 


The portraicture of IouN Rous, fometime a - 
Chantry rieft here, as it was taken from an 
antient Toll, drawne by  hunfíelfe, wherein 
the pictures of the Earles of Warwick are 
alío curiouíly delineated. ; 


Dugd.p. 1 9a. 


; E x — ————— eene ü : - MB. cup, 
Phe Statue of the (ometime famousGUY [tanding 
[- wilhein theChapell oí S:Mary Magdalen. 


Msi Viri erudinfrim;: RICHARDI. MEAD, M.D. de Academia 
! OXON/IENS I, utc ettam de me,optime meritt. 


-—— Hifloria vegum Anglia. 
** ftrum & jura noftra regia fapradi&ta habere velitis fi 
*' placet promptis affe&ibus commendata," uantum 
vero ad hoc quod petivit papa, quod fi rex Angliz.jas 
haberet ia regno Scotiz vel in aliqua ejus patte, procufa- 
tores inftructos mitteret & fieret cis juítitiz comple- 
mentum, rex per fe noluit refpondere, fed hoc commifit 
* comitibus aliifque terre proceribus, qui fuper hoc do- 
mino papz hujus tenoris literas refcripferunt: *SaxcrA 
* Romana mater ecclefia, per cujus minifterium fides 
"5 catholica in (uis a&ibus cum ea, ut firmiter credimus, 
*^ maturitate procedit, quod nulli prajudicari, fed fin- 
** gulorum jura confervari velit illefa. ^ Sane convocato 
* nuper per Sereniffimum dominum noftrum Edowar- 
** dum Dei gratia regem Anglix illuftrem Parliamento 
**apud Lincolniam generali, idem * dominus nofter quaí- 
** dam literas Apoftolicas, quas fuper certis negotiis con- 
* ditionem & ftatum regni [*concernentibus"] ex 5veftra roi, 
*' parte receperat, in medio exhiberi ac ferioíe nobis fe- 
"cit exponi, Quibus auditis & diligentius intelle&tis 
**tam fenfibus admiranda quam inaudita in eis audivi- 
* mus contineri, Scimus enim, pater fan&iffime, & no- 
* torium in partibus ac nonnullis non ignotum exiftit, 
** quod à prima inftitutione regni Angliz reges ejufdem 
** regni tam temporibus ? Britonum quam" Anglorum fu- 
* perius &'dire&um dominium regni Scotiz ? habuerunt, 
* vel capitanei fuperioritatis & '?re&i dominii ipfius 
*Scotiz Íucceffivis temporibus extiterunt, Nec ullis 
* temporibus ipfum regnum in temporalibus pertinuit vel 
* pertinet quovifmodo ad ecclefiam di&am, quinymmo 
**idem regnum Scotiz progenitoribus di&i regis noftri 
*' regibus Angliz atque fibi feodale extitit ab antiquo. 
"Sic etiam reges Scottorum & regnum aliis quam regi- 
** bus Angliz [non] fübfuerunt nec ''fübici confueve- 
* runt. Nequereges Angliz "^füper juribus fuis in regno 
* predicto aut aliis fuis temporalibus coram aliquo [Ju- 


———————— ÀÁÓÉÁu Lua o desee iE 


t. Quintum C, C. 2. Communitatibus M$. 3. Lez. catholica guberna- 
tur, in fuis érc. 4. Di&us pr» dominus i» C. C. $. Deeft C.C. 6. Noftra 
C.C. 7. Defunt C.C. 8. Didum C.C, 9. Habuerunr. in poffeffione, vel 
capianei CC. 10. Di&i C. C, 11. Subjici C. €. 1a, Superioribus fuis C. C. 


à ** dice 


185 


157. à, 


186 3. Reffi, Antiquarii. Warwicenfis, 
* dice ecclefiaftico vel feculari ex przminentia flatus 
* fit regiz dignitatis & confuetudinis cundis tempori- 
* bus irrefragabiliter * obfervatz refponderunt aut re- 
* (pondere debebant. Unde habito tractatu & delibera- 
« rione * diligenti fuper contentis in *veltris literis me- 
* moratis, communis, concors & unanimis omnium no- 
*firorum & fingulorum confenfus fuit, & eft, & erit 
* inconcuffe Deo propitio in futurum, quod praefatus 
* dominus nofter rex juribus regni Scotiz aut aliis fuis 
* temporalibus nullátenus refpondeat * judicialiter coram 
** vobis, nec judicium fubeat quoquo modo, aut jura fua 
* prxdi&a in dubium squaftionis"queftionis deducat;nec 
* ad przífentiam veftram procuratores aut nuncios ad hoc 
* mittat, precipue cum przmiffa cederent manifefte in 
Fol. 157. b. t exheredationem juris coronz Anglie & regiz dignita- 
«tis, ac Sfübverfionem ftatus ejufdem regni notoriam, 
* & in prejudicium libertatum,confüetudinum,& legum 
* paternarum, ad quarum obfervationem & defenfionem 
« ex debito juramenti praftiti aftringimur, & qua manu- 
*' tenemus toto poffe totifque viribus cum ' divino auxi- 
«]io defendemus. Nec *etiam permittimus, aut aliqua- 
* iter permittemus ((icut nec poffumus nec debemus ) 
* prmiffa ? jam infolita, indebita, & alias inaudita prz- 
«]|ibatum dominum noftrum regem, etiamfi vellet fa- 
* cere, quoquo modo attemptare. Quocirca Sanditati 
« o ve(trz reverenda " humiliter fupplicamus, quatenus. 
t eundem dominum noftrum regem, qui inter alios prin- 
* cipes orbis terra catholicum fe exhibet & Romanz 
« ecclefie devotum, jura fua & libertátes, confuetudines, 
*' & leges przdictas abíque diminutione & inquietudine 
* pacifice poffidere ac illibata perfiftere '* benignus per- 
* mittatis." Michi vero hujus operis compilatori mi- 
randum videtur, quod dominus papa hoc à rege Angli 
pro jure ecclefie Romana peteret, cum antequam ec 
clefia Romana temporales poffeffiones dono Conftantini 
imperatoris poffidebat '5 qualiter tunc regnum Scoti 


ri. Obfervare C.C. 2. Diligenter C.C. 3. Nofítris C.C. 4. Jeadicialem 
€.C. $5. Deeft C.C. | 6. Subje&ienem €. C. 7. Di&o aux. C. C. 8. Autem 
€.C. 9. F.tam, ro, Vere C.C, 1r, Homilem C,C. — 12, Lef. benignius, 
f 


3. Qualem C. C. 
! fede 


i 


Hiftoria vegum. Anglie. 
* fede papali feodarium exifteret, quod diu ante, ymmo 
ipfius fedis ante inftitutionem, puta à primo ? introitu 
Bruti primi regis hujus infule, tunc Britanie nunc An- 
glig dice, fibi & 1uis fuccefforibus fubjacuit. Nec 
unquam poteft ? comperi, quod aliquis rex Angliz inte- 
gro a(fenfu regni fui Romanz ipfam fuperioritatem prz- 
dominii regni Scotie contulit ab heredibus fuis. Devoti 
vero illz fan&iffimz fedi fuerunt conferendo elemofinas. 
* Rex Ine conferendo annuum eis penfum unius denarii 
fingulorum domum manentium per cotam Weftíaxoniam, 
quz multum poflidet de auftrali occidentali partem parte 
Anglie. Hujus virtuofo exemplo ab aliis regibus ita 
5 arge concetfum eít, quod per totam Angliam eadem 
peníio eis folvitur. Item antiquorum indufítria circum- 
nofcitur adinventum, perlonis fide dignis concedendum, 
ut contrahentium vota, aca judicialia, proceflus, con- 
tractus & pa&a, & alia quz in ipforum facra prefentia 
diligenter & prudenter aufcultantes & ctiam recolligen- 
tes conícribant, & fuper hiis requifiti publica faciant 
inftrumenta. - Ad que etiam $ fideliter & ? fine fraude 
conícribenda & in publicam formam redigenda ipfo- 
rum quilibet requifitus praftiti facramenti virtute con- 
ftringitur. Idcirco Andreas quondam Willielmi de Tang 
clericus * Eboracenfis diocefis facrofan&x fedis apofto- 
lice publicus au&toritate notarius, & magifter Johannes 
Artiur de Cadomo predicte fan&i(fimz fedis notarius 
publicus teftes erant predi&i proceffus de fuperioritate 
regis Angliz ad Scotiam, & de diícreta ejufdem di&i re- 
gis determinatione in ambiguitate regis futuri & aliis 
multis materiis di&um longum proccífum concernenti- 
bus. Unde anno Domini M. ccixxxx?1?. menfis Maii 
die x*. apud Norham in confinio Anglix & Scotiz Du- 
nelmen(is diocefis convocato Parliamento per dominum 
regem Anglie Edwardum, filium regis Henrici tercii, 
prolocutor Parliamenti in prafentia Anglorum & etiam 
Scotorum in magna multitudine prefentium dixit, «quod 


1, Leg. fedi, 4r deeff in C. C. 2. Ynteritu C. C. 3. Sic. 4. Nen aliter bac 
eencipiwmtur, 3$. Longe CC. 6. Fidelem C.C, 7. Super C.C, 8, Eborum CC. 


A2 C rex 


Ípe&a, utilitate publica penfata, tabellionatus officium Fo 


187 


l. 158.2, 


188 J. Reffi, Antiquarii Warwicenfis, 
*' tex Anglix directus dominus Scotiz confiderans defola- 
*' tionem Scotiz pro defe&u regis vos in hac quindena 
* Pafchz proximo praeterito ad locum iftum,in di&i regni 
* confinio fituatum, ut veftris laboribus parceret & ex- 
** penfis per fuas literas convocavit. Et quod ipfe fit ve- 
** fter dominus dire&us per diverías Chronicas & per alias 
*  informationes & rationes evidentes fi neceffe fuerit pa- 
* ratus eft probare, & hac potentia fua ufus juftitiam fa- 


*' cjat univerfis, & unde hzc deduci valeant ad effectum . 


*' idem dominus rex fuper pramiffis ' veftrum benivolum 
*' requirit affenfum, & fuperioritatis & hujus directi do- 
** minii recognitionem." Tunc domini Scotizx prefentes 
diem ad confulendum cum dominis & communibus ab- 

Fol. 158. b. fentibus de illa materia petierunt. Tunc prefixa eft eis 
fecunda dies menfis Junii proximo * fequens. Rex An- 
gli: ad probationem fui dire&i dominii füper Scotiam 
incepit à tempore Bruti, & fic fucceffive defcendendal 
ufque ad tempus fuum, ficut in antiquis Chronicis & li- 
bris in diverfis Angliz & Scoti regoorum monafteriis 
compertis fcripta reperiebantur, videlicet in Chronicis 
magiftrorum Mariani Scoti, Willielmi de Malmsburia, 
Rogeri de ? Hoveden, Henrici de Huntingdon & Ra- 
dulphi de Duceto in multis libris, necnon fanctorum 
patrum fummorum pontificum bullis plumbeis & aliis 
autenticis fcriptis, ut fecundum Gaufridi Chronicam in 
temporibus Hely & Samuelis prophetz vir quidam ftre- 
nuus & infignis Brutus nomine de gente Trojanorum poft 
excidium urbis Troje cum multis nobilibus Trojanorum 
applicuit in hanc infulam, tunc Albania dicam, gigan- 
tibus inhabitatam. Qui Brutus illic gigantibus devictis 

London.M. 

Divifio re- exiftens rex hic pacificus *divifit regnum in tres partes, 


gni Angliz5 ['eoeriam, que nunc Anglia $dicitur, Cambriam, quz 
n tribus : 


paribus Wallia appellatur, & Albaniam, qua nunc nomen Sco- | 


fcilietLo*- tj fortirur, Quas partes dedit tribus filiis fuis, confti- 
griam, 


Cambriam, tuens fuperioritatem in Leogria, reliquas duas fibi fub- 
& rige dens & fuperioritate Lo8griz refervata. Et biennio poft 
am. M. 


1, Virum benevolum C.C. 2, Sequentis C, €. 5, Hunden C.C. 4. Di-- 


mifit C.C. 5. Loégram C.C. 6. Di&a C.C. 


fecit urbem Trinovantum, nunc London di&am. Etipfe 


mortem. 


Mc VIS en 


Low 


Hifloria regum Anglia. 189 
mortem Bruti Albana&o ab hoftibus ' eum infültantibus 
occifo Albania rediit Locrino. Et ficut Britones Alba- 
niam inhabitantes femper fubditos pofüerunt regibus 
Lcogriw five Anglie: fic & Scotti Anglorum regibus 
femper fuerunt fubditi, ut patet per Chronicas annuatim 
recurrendo, & cvidet in litera fuperius fcripta prxdi&i 
regis Edwardi domino papz Bonifacio dire&a.  Adve- 
niente die limitata, videlicet fecunda uii auno prz- 
di&o, congregatis ex oppofito caftri de Norham ex 
altera parte fluminis de Tweda in quadam terra viridi 
in parochia de Upfetlington Sancti Andrez diocefis, con- 
gregatis Scotis ex omni * quafi ftatu, prefatus rex Anglic 
illuttris in dicto caftro de Norham exiftens mifit ? illis Fol. 159. a. 
Robertum epifcopum * Bathonienfem, petens an *aliquid | 
habebant oftendere contra fuperioritatem fuam in do- 
minio Scotiv. Et ipfi nichil habebant oftendere. Et 
tunc proteftabantur, quod eum pro dire&o domino Sco- 
tiz recipiebant, & ejus judicio de rcge futuro vellent 
fe Gne variatione affentire. Sic dicebant omnes ! feria- 
tim qui thronum ?regium vendicabant, & in (ua carta 
figillis fuis fignata obligaverunt fe ? ftare regis Aneliz ju- 
dicio in hac materia. Tunc ordinatum eft, quod Johan- 
nes de Baliolo & Johannes Comyn pro fe & aliis peten- 
tibus, qui nominationi & ele&ioni per ipfos facienda 
confentire vellent, eligant xr. viros fide dignos fecun- 
dum credere fuum, & dominus Robertus T? Bruz pro fe 
& aliis petentibus, qui nominationi & ele&ioni confen- 
tire vellent, eligant alios xr. quorum nomina in fcriptis 
tradita funt regi quinta die Junii, Et dominus rex ultra 
pronominatos & ele&os XXIIII. & plures vel pauciores 
pro fuo libito ratione fuperioritatis & directi dominii 
fui illis txxxx. affignaret. Ita ut hii electi infimul con- 
gregati jura omnium & fingulorum petentium faciant 
ficut juri & rationi fuerit faciendum & ut magis vide- 
rent convenire, & regem inde "' inftruere, ut ipfe pro- 
nuntiet ficat de jure ett faciendum ; potetlate tamen li- 


——— E UE PU 


1. Enim infult. C.C. 2. Qui ftatu C, C. 5. Illum C. C. 4. Bathoniz C. €. 
5. Aliud C. C. 6. Super C.C. 7. Fratri qui C C. 8. Regni C.C, 9. Fa- 
cere regis judicio C. C, 1o, Rouz C. €. 1j. Inftituere C. C. 


bera 


190 J. Refi, Anutiquari. Warwicenfis, 

bera addendi, mutandi & diminuendi de affignandis per 

ipfum regem fibi femper refervata. Item ordinatum eft, 

. quod fi aliquis vel aliqui de illis o&oginta per infirmi- 
tatem vel aliud * hujufmodi non adeífe, tunc licitum 

"erit eis totiens quotiens pro abfente alium vice ejus af- 
fumere. — Et ifti ele&i convenerunt apud Berwyk fupcr 
Twedam, limitata eis die determinationis materiz per 

cos fecunda die menfis Augufti. Facta eft hzc limitatio 

cis fexta die Junii, fed hzc dies poftea prolongata eft. 
Tandem devenit ad hoc? quod quzfílio mota eít ele&is, 

"an linea gradui. effet praeferenda, vel & contra," & 

ele&i refponderunt regi ad hoc dicentes, ** Quod linea, 

**Iicet uno gradu remotior," "Tunc rex materias conti- 

nuavit. Tandem xvi1. die Novembris adjudicata eíl co- 

rona Scotiz Johanni de Baliolo, falvo homagio ab ipfo, 
domino regi Edwatdo & fuccefforibus fuis regibus An- 

glis. Et xx. die Junii in caftro de Norham Johannes 

de Baliolo tex Scotiz fecit fidelitatem pro dicto regno 

Scotiz in aula ejufdem caftri, & juravit fidelitatem, & 

inde fecit cartam. | Et anno Domini M. CC. LXXXXIII. 

Novum c»- incipiente, fefto San&i Stephani apud Novum Caftrum 
iram V. (über "inam Johannes rex Scotiz fecit homagium Ed- 
wardo regi Anglia in aula ejufdem caftri pro toto regno 

Scoti & omne quod ei *appendet. Hic multa alia 
inferuiffem, fi quendam librum meum habuiffem ple- 

narie hanc materiam tractantem, quem mutuo pro temi- 

Fol. 155. b. pore tradidi reverendo in Chrifto patr? & domino do- 
mino Johaoni Fox in decretis Doctori, epifcopo Exce- 

ftriz, cultodi privati tunc figilli fub metuendiffimo prin- 

cipe Henrico feptimo rege Angliz. Rege Johanne de 
RobertusdeDaliolo à corona Scotiz & throno regio feparato in- 
sio trufit fe Robertus de Bruz, & regnavit annis xx1III. 
Rege *etiam Edwardo fub minori etate coronato, qui 

tunc regno przerant infano utentes confilio per cartam 

regio figillo fignatam excluferunt regnum Scotiz à regno 
Anglix, relaxantes $ in fuperioritatis coronz Angliz fu- 

per Scotiam. Sed mihi & multis aliis videtur, quod illa 


r. Hujus non adeffent C. C. 2. Eflet C. C. 5. Quod cummota eft C. C 
4. Impendet C, C, $5. Autem C. €. 6. F. jus, i 
per 


e ^ 


Hiftoria regim Anglia. 191 
per cartam relaxatio nichi] valet, quia non fa&a fuit 
unanimi confenfu procerum qui regnum defenderent & 
privilegia antiqua & jura fervarent, Etiam minor ztas 
regis idem excufaret, & pro nichilo illam cartam fur- 
tive fa&am pro vano & illicito facto revocaret. Vide- 
mus nempe fxpius pueros matrimonialiter jun&os cum 
magna folempnitate ecclefie, & tamen ' non" obligat, 
nifi confenfus partium cum perfe&a difcretione atate ad 
hoc congrua fequatur. Et fi tunc * concenfus denege- 
tur, difpenfatio hujufmodi pro nulla reputabitur. Sie 
ipfa carta in minore etate regis fa&ta, & per eundem 
regem cum ad annos diícretionis pervenit revocata eft, 
& conftituit Edwardum de Baliolo filium regis Johannis 
regem Scotiz, qui Scotos rebelles feepius valde contrivit. 
Tandem toedio falforum Scotorum fatigatus coronam 
Scotiz iterum dicto regi Anglix & fuis heredibus regibus 
Anglix refignavit. Etiam, ut fcribit in Chtonica fua qui- 
dam Johannes Herdyng, quod fortuna fibi favente ipfe 
idem Johannes recuperavit in fuam propriam cuftodiam 
di&am cartam factam Scotis per dictum regem Edwar- 
dum tercium in minore ztate fua de relaxatione fupe- 
rioritatis regis Angli fuper regnum Scoti, &, ut ipfe- 
met afferit, didam cartam manu propria apud Leicce- 
ftriam deliberavit invido principi Edwardo ? quarto il- 
luftri regi Angliz, Et hec ad tempus fufficiunt de regno 
Scotiz. 

Nobilis comitatus Engolifmi in Vafconia licet non re 
tamen de jure pertinet coronz Anglie. Nam Johannes 
rex Angliz duxit in uxorem illuftrem dominam Ifabel- 
lam, filiam & heredem nobilis comitis de Engolifmo 
in Vafconia, de qua illuftri domina predi&us rex An-  - 
gliz Johannes genuit regem Henricum tertium ambo- 
rum verum heredem, & fic jure materno di&to regi Hen- 
rico devoluta eft tora ampla hereditas nobilium comitum 
de Engolifmo in Vaíconia. Hujus regis diebus anno 
Domini v. cr1x. * feftum" Reliquiarum primo inftitu- 
tum eft folempniter ab ecclefia celebrari. Et hujus regis Fol. 16. a. 
Henrici fecundi diebus anno Domini v. c. rxxv. incepit 


lonence On 
1. Deeflin MS, 2. Sie, 5. Quinto C, C. 4. Dee C. C. 


primo 


192 7. Roffi, Antiquarii Warwicenfis, 
primo fcabies ovium in Anglia, & 1x. anno fequente, 
iecundum Chronicam Willielmi de Wanges, Philippus 
PS ., rexFranciz fecitomnesvicos civitatisParifienfis 
lippus rex Angliz . , e]: : 
juffit omnes vicos cj- llerni duris lapidibus, ut ' nomen derifüm ab an- 
viraris Parifienüs da-. tiat pro lutofitate datum fcilicet ? Luteia au- 
ris lapidibus fterni, f v, à 
M. erret, Hanc quondam Trojani egreffi de Sicam- 
. ,., bria fub principe Ibor nomine fundaverunt an- 
Ibor fundavit civita- c3 . : "pese 
tem Parifienis, M... PIS*DCCCIXCY, ante incarnationem Chrifti, vo- 
cantes eam Parifius, & incolas Parifianos ab A- 
lexandro Paris, filio.Priami regis lroje. Et anno 
quinto fequente omnes Judzi füb ditione regis Francia 
expulfi funt. | 
Rex tinc oS Illuftris rex Angliz Ricardus | minc qui 
qui eft di&us Corde-. * communiter propter audaciam fuam Cor de 
lom, nas et Oxo-. 5 D'eon nominatur, filius regis Henrici fecundi 
niz in regio palatio, ^ 4 : Á 
quod primo appellaa natus eft in regio palacio Oxoniz fefto Affum- 
Janis s Cw- ptionis beatz Marie, ubi modo eft domus fra- 
VRNQNEL ^ trum Carmelitarum,& ipfa aula ecclefiz,ut anti- 
qui dicunt, erat aula olim regia, & ubi campanile fitua- 
tür erat camera ubi natus eft predi&us nobilis rex Ricar- 
dus. Etrex Edwardus fecundus contulit dictum pala- 
cium fratribus Carmelitis, qui prius manebant juxta lit- 
tus aqux Thamifiz ex oppofito abbatiz ibi monachorum 
de Ruley ordinis Ciftercienfis. Et bene recolo dum eram 
. ad fcolas Oxonizx rex Henricus fextus, quociens ad illas 
,,. Venit partes, folebat * apud dictos fratres, ut in proprio 
dus conqui- palacio, moram trahere. Ifte? eciam rex Ricardus guerra 
bvirregem incepta inter eum & regem Cipri nomine Curfachum 
opis conquifivit regem Cipri, & eum primo captum fub certa 
. appunc&uatione liberum dimifit, & cito adum fregit, 
quem rex Ricardus de loco in locum in equens iterum 
cepit. Qui conqueftus eft dicens, fi ferro effet vincu- 
latus cito moreretur. Unde rex Ricardus eum tenuit & 
vinculis argenteis compedivit caufa guerrz inter eos, ut 
fubtus plane fcribitur, compedibus argenteis vinculavit. 
Diftat hoc regnum Cipri à terra San&a per triduanam 
navigationem. Tunc infulani reddideruntfe regi, & duo- 


T. Non derifium C.C. 2. Lutetia auferetur (.(. 3. Sic MS, 4. Co- 
miter C.C, 5. Lion C. C. &, Ad di&os C. C. 7. Autem €. C. P. 
us 


Hiftoria regum. Anglie. | 193 
bus menfibus in Cipro exactis,cun&is illi urbibus,& ma- 
nitionibus, & thefauris cum filia regis refignatis, tandem 
ordinata prout voluit & decuit infula, cunctifque rite Fol. 16o. b. 
difpofitis, per mare ' Tholomaidam properavit. Et non 

longe poft, ut fcribit Johannes Herdyng in Chronica fua, 
rex Ricardus vendidit regnum Cypri Guidoni regi Jeru- 
falem cum maritagio filiz regis Cypri Curfach nuper de- 
fun&i, & pro defe&u exitus didi Guidonis & uxoris 
fuz talliavit dicus rex Ricardus regnum Cipri fibi & he- 
redibus fuis. Et ex Chronica Willielmi de Wanges ha- 
betur, quod anno Domini w. c. xxvir. Aimericus, rex 
Cipri, frater Guidonis regis, fa&us eft rex Jerüfalem, eo - 
quod nupíerat dominz Ifabellz, relicte Conradi regis 
Jerufalem, * cui regni jus competebat. — Jam noftris dic- 
bus eft fub regimine Venetorum, ut fcribit Bernardus 
Decanus Maguntineníis in Itinerario fuo. Erat tunc rex 
Ricardus peregrinus, & in caufa Dei cum nobili militia 
contra Saracenos pugnaturus juravit. Caufa guerra inter 
cum & regem Cypri erat hec. Nam anno Domini M. c, 
LXXXXI. rex Anglorum Ricardus in Terram Sanctam à 
Cicilia in regnum Cypri navigio procedens, irruentibus 
Cypris, dux naves ejus confractz fpoliatz funt. Qua- 
propter rex Ricardus regem terrz fatisfacere nolentem 
de urbe in urbem profequebatur donec fe dediffet. Red- 
didit ergo fe regi Ricardo eo pacto, ut in vinculis fer- 
reis non poneretur. Annuit rex Ricardus, fed in vin- 
culis argenteis conjecit eum. — Et fic de tota infula ad 
libitum difpofuit per univerfum tempus ibi commorando. 
Scribit etiam quidam venerabilis & maguz literatura vir 
nofter contemporaneus magifter Bernardus de Breiden- 
bach, Decanus ecclefiz Maguntitrienfis, in Itinerario fuo 
verfus Terram San&am, quod anno Domini: M. CCCC. 
LxXxiII. fuit ipfe peregrinus in Cypro * ufque Terram 
San&am, quod regnum à Cypro civitate trahit nomen, 
& cum fociis fuis venit in civitatem, cui vocabulum eft 
Piícopia, quam cum quidam rex Anglix comperiffer, 
fororem fuam Jerofolymam pergentem ibi à rege Cypri 
fuifleviolaram, dicitur penitus deítruxiffz & totam illam 
Lvi-iladciin wt mo Prat iae eriici dili eM ra 
1. Thomaidem C,€. a. Circa pre cui j» C. C. 3. Veríus C. €. 


patriam 


I94 
patriam 


Alianora regina ad 
civiratem . Turonen- 
fem adduxit Ricardo 
filio fuo regi Angliz 
filiam regis Naverro- 
rum, quam Rex Ri- 
cardus duxit in uxo- 
fem 12. die Maii. M. 


J. Roffi, Antiquavii. Warwicenfis, 

! vaftaviffe. Quis nominatim erar ipfe rex non 
determinat. Hoc tamen in Chronicis habemus, 
"Quod ad civitatem Turonenfem quod Alianora 
regina Anglic filio fuo regi Ricardo adduxit 
ad eum ? Berengoriam" filiam regis Navarrorum 
virginem cum forore fua regina Sicilie, ,. 

: : : .* Fol.161.a. 
quam rex Ricardus duxit x11. die Maii 


in uxorem, & abhinc tranftulit fe verfus Terram 
Sancam. Et in fuo reditu à Terra Sancta in Cyprum 
remigans inde * premifit duas reginas, fcilicet uxorem 
& Íororem cum omne pene familia fua ufque Siciliam. 
lfte 5*etiam idem rex dum effet in Terra Sandia fecit 
Walterum archiepifcopum Rothomageníem fuum re- 
gnum Anglie difponere. Rex Ricardus non permifit 
dominos Anglix folito modo in dominiis fuis omagium 
facere.  Warwicenfium prioribus temporibus omagium 
erat ad orientem, ut reperi in fcriptis Cancelle ecclefiz 
collegiatz San&s Mariz matris Chrifti, ubi, ut diebus 
meis novi, erat venella modo obturata & ad auftrum 
cemiterii tranflata. Monetariorum etiam nomina ibi- 
dem licite tunc & ante occupantia in fcriptis fzpiuslegi, 
ut Baldredus, Everardus, & ceteri hujufmodi monetarii. 
Horum folita manfio in loco, ubi vicarii nunc collegii 
manent, pro certo erat. líte *etiam maxime audaciz 
rex ne militia torpore laberetur ftatuit torneamenta am- 
pliffime in regno fuo ex ufu continuari, Sane hujufmodi 
militaris. concertatio prius nunquam in Anglia fuiffe 
nofcitur nifi in diebus regis Stephani, cum per ejus in- 
decentem, fecundum Willielmum Nuburgenfem libro 
quinto, mollitiem nullus effet publica vigor difcipling. 
Porro temporibus regum priorum, Henrici quoque Íe- 
cundi, qui Stephano regi fucceffit, in Anglia prorfus in- 
hibitus, qui forte armorum affectantes gloriam exerceri 
volebant,transfretantesin terrarum exercebant confiniis. 
Confiderans igitur illuftris rex Ricardus Gallos in con- 
fli&ibus tanto effe acriores quanto exercitatiores atque 
inftru&iores, ideo Anglos hoc ludo exerceri voluit, ne 
BT HP A DIR MEN Y YS e NMEADITNIEOA ond 


r. Vafcaffe (pro vaftaffe) (.(. 2. Hec ita fe babent in Cod. noflro MS. 


3. Deefl C, €. 4. Permifit €. C. 5. Autem C. C. 6, Autem C.C. 
) tanquam 


Hifloria vegum. nglia. 195 
tanquam rudes & ignari ' haberentur. Hujufímodi vero 
torneamenta tribus generalibus confiliis prohibita funt 
per Innocentium papam & Eugenium papam, ac tercio 
in concilio Lateranenfi fub papa Alexandro, ubi ftatu- 
tum eft quod fic ?decedentes Chriftiana carerent fepul- 
tura. Sed ifte ludus poftea anno Domini v. cc. xr 11. in 
alium modum ludendi commutatur, & vocabatur rotun- 
da tabula, & inde fepius quorundam ludentium feque- Fol. 16;. 5. 
batur mors. Et convenirent milites & generofz dominz, 
ipfi 3 haftiludo utebantur, & dominz tripudiando amictz 
* fericis mantellis pro anulis preciofis. . Ut Rogerus de 
Mortuo mari comes Marchie apud Killingworth prope 
Wartwyk anno Domini w.cc. rxx1ix. rotundam tabulam 
tenuit folempniter cum c. militibus & c. dominabus. 

Ad quam pro exercicio armorum de diverfis regnis con- 

fluxit militia multa nimis. Ifterex Ricardus no- ,. ,.., 
bilifime fe habuit in Terra San&a; & in re- eft in CMM d 
deundo captus eft per ducem Auftriz, & pofitus | ducem Auftriz, cujus 
ad redemptionem ducentorum millium marca- MPO ITe niic 
rum. Dimidium folvit, & de reliquo pardona- — & pottea Angliam re- 
tus eft. Dimidio foluto relaxatus eft, & An- (P6, iR 
gliam rediens tandem partibus tranfmarinis in — ad mortem, M. 
quadam obfidione vulneratus eft ad mortem i&u baliftz 
venenat, Et anno Domini w. c. rxxxx1x. *apud" Cdi 
Andeliam in Normannía conftruxit caftrum in figno, xi Sa iint 
quod olim pertinebat archiepiícopis Rothomagenfibus, RAMS 
& erat in confiniis Francie & Normanniz. Et poft mor- Normanig, 


tem tripartitus eft, tribus locis diverfis fepeliendus. Unde Tripariitio 
corporisR i 


quidam metricus de eo" fic ait: cardi regis 
Vifcera Carleolum, Fons corpus fervat Ebraudi, Anglis poft 

. orte 
Et cor Rotbomagus, magne Ricarde, tuum. defun&io-. 


Erat ifte rex Ricardus ftatura procerus, elegantis forma, nemejus.M, 
inter rufum & ?flavum temperata *feíarie, merbbris 
flexibilibus & dire&is, brachia produ&a, tibiarum longa 
dimenfio, totiufque corporis difpofitio pene congrua, 
Ípecies digna imperio. Hzc Trevet. Regi Ricardo in 


t. Viderentur C. C. 2. Perpetrantes C, C. 3. Hafüitudo C.C. 4. Servicis 
C.C. 5. Def C.C, 6. Defumt (.(. 7. Flavum medio temperata (. (, 


9, Sic, pro cxíarie, 
Bba tefta- 


196 


J. Refi, Antiquarii Warwicenfis, 
teftamento & ultima fua voluntate fucceífit ín regno 


RexJohan-Írater fuus Johannes. Habuit rex Henricus fecundus 


nes, M. 


1111". filios legitimos, duos magnz ftature, fcilicet 
duos feniores filios, Henricum in regem coronatum, 
ante patrem mortuum, & regem Ricardum. Et prater 
hos habuit alios duos parvz ftaturz, Gaufridum vide- 
licet jure uxoris comitem Britannie Minoris, patrem 
Arthuri veri heredis Anglie, quem rex Johannes tyran- 
nide interfecit, & ipfum regem Johannem virum albi co- 


Fol. 16. 2.]oris, vultu ' fpeciofum fed actibus multam fcelerofum. 
Natus eft rex Johan-. Natus eft ifte rex Johannes vigilia Nativitatis 


nes vigilia Nativia- Domini fecundum quofdam Oxoniz, & fíecun- 
tis Domini in Anglia, 


fecundum 


quoàam Qum Trevet natus erat in Anglia, fecundum a- 


Oxonien(s, vero fe- ]ios in partibus tranfmarinis civitate Andega- 


cundum alios traní- 
marinos natus eít in 


venfi five de Angers. Suis temporíbus incepe- 


civitate de Andega- runt ordines fratrum Prazdicatorum fub Sancto 


venfi five Angets. M. 


Dominico, & Minorum fub Sanc&o Francifco. 
Ducatus * etiam Normanniz ab Anglorum dominio jam 
primo ad manus Francorum ? devoluta eft. Et civitates 
Angliz primo fub Majoribus gubernatz funt, per antea 
fub ballivis. Primus Major civitatis Londoniz nomina- 
tus eft Henricus Dewke anoo x^. rcgni di&i regis Johan- 
nis. Ejus *etiam diebus per feptennium tota Anglia erat 
5 pofita fub interdicto. — Hujus regis diebus, fecundum 
Flores Hiftoriarum, amotum eft fcaccarium à Weftmo- 
nafterio ufque Northamptoniam anno Domini w. cc. 
Ix. Et fic variis de caufis ad alias villas diverfis vici- 
bus amotum eft à Weftmonafterio, ut ad Salopiam anno 
Domini M. cc. rxxv11. & ad Eboracum. De ifto rege 
Matheus Parifienfis in Chronica fua fcribit, quod fuo 
tempore quidam Philofophi Graci, vultu & geltu feveri 
& venerabiles, tercio vel quarto anno regni fui in An- 
gliam ab Athenis Grzeciz venientes curiam regiam adie- 
runt, fperantes eos & alios per ! confequens in archum 
pravum convertiffe. Senefcallo quoque regis dixerunt: 
* Habemus fermonem domino regi declarandum. Latini 


r. Ponfum C.C, 2. Autem C.€. 3. Sic. 4. Autem C.C. 5. Ponita C. C, 
6. Eborum C.C, 7. Confequens occidentales in archum C, C. 


** enim 


Füflovia vegum. Anglie. 


* enim Chriftiani à * tramite veritatis in articulis fidei 


*' exorbitantes enormiter periclitantur,quos defideramus 
** ad cognitionem veritatis falubriter rationibus irrefra- 
* gabilibus revocare, ut ipfi falventur." Quod cum do- 
mino regi Johanni plenius intimaretur, fpiritu fan&o, 
ut creditur, do&us refpondit: ** Multorum San&orum, 
* de quorum fanctitate & auctoritate toti mundo con- 
** ftat, miraculis evidentibus fides, quam füfcepimus, ro- 
* boratur teftimonio. Nolo igitur ut eorum ambagis dif- 
** putationibus diícuffa vacillet, ? ne certa pro incertis 


*commutemus. Poffent enim cito multos etiam in fiderol. 1€. b, 


"nunc ftabiles cum fuis ambagibus & dubiis deceptio- 
* nibus à ftatu certitudinis concutere, & aliquam novi- 
"tatem qua gaudent moderni perfuadere.  Recedant 
*' igitur confeítim, nec amplius videantur in terra mea." 
Et fic ? impofito eis filentio vacui recefferunt & confufi. 
Hiis diebus in figillis dominorum erant tunicz fuper 
loricas, antea non, & ipfe tunice erant longze ad talos. 
Iftius regis temporibus erat guerra baronum in Anglia, 
Ludowico filio regis Franciz in regnum ad regnandum 
vocato. Sed tandem Lincolniz captus, cum dedecore 
ad propria remeavit, juratus quod titulum fuum ad An- 
gliam per dicam quorundam baronum advocationem in- 
juftam pro imperpetuo renunciaret. Ad multa etiam alia 


197 


fub eodem juramento aftrictus eft. *Ifte rex 
Johannes fundavit abbathiam de 5 Bewle in 
Nova Forefta comitatu Suthamptonix ordinis 
Ciftercienfis, redditibus & poffeffionibus uber- 
rime & amplis privilegiis eandem roboravit, & 
matrem fuam reginam dominam Alianoram ibi 
honefte tumulavit. Monialibus etiam de God- 
ftow juxta Oxoniam & monialibus de $ W rox- 


Rex illuftris Johannis 
fundavit — abbathiam 
de Bowle in Nova 
Forefta in comitatu 
Sothamptonienfi or- 
dinis Ciftercienfis. M. 
Regina nobilis Alie- 
nora maxima bene- 
fa&rix abbathizg de 
Godfítoue, M. 


hale juxta Warwyk, pro animabus parentum fuorum & 
fua, & pro anima domine Rofamundz olim patris 
! fuis concubinz, per matrem fuam * Alienorem reginam 
apud Woodítok veneno interfe&x, & apud Godítow 
fepulte, amplas pofleffiones dedit. Demum ipfe rex 


T. T'rannitate C.C. 2. Nec M$. 3. Imponito €.C. 4. Ipfe (. €. 
$. Bowley C.C. 6. Wexhale C.C. 7. Leg. fui, 8. Gic. 


Johannes 


198 — 3. Refi, Antiquarià. Warwicenfis, 
Apudew- Johannes veneno fumpto in diffentiriam, id eft, fluxum 
neno obi; V€ntris, incidit, unde obiit apud Newark, & Wigorniz 
rex johan- fepultus eft. Cui multi applicant illud vaticinium Mer- 
"e siaj lini, ** Inter fan&os collocabitur." Ibi jacet ante fam- 
Wigorn. mum altare monachorum in ecclefia cathedrali inter no- 
^ bilia fcrinea San&iffimorum Confeílorum Wolftani & 
Ofwaldi, olim Wigornenfium epifcoporum. Ad hoc ob- 
Fol. 163.3. probrium ductus eft, quod coactus pro obduratione fua 
' tempore interdi&i" demum fponte coronam fuam re- 
fignare & fub tributo eam refumere. Sed id tributam 
RexHeneri- pro nichil in poft reputatum eft. Itto rege Johanne viro 
fuit corona. Imalarum conditionum ficcis lacrimis deplorato * in mor- 
tw apud te, alis papalibus defenfus fucceffit fibi filius fuus & 
Sioctr- heres rex Henricus tercius. Mox ? fefto apoftolorum 
Simonis & Jude puer rx. annorum Glouceftrie eft in 
regem coronatus, fultus viribus & induftria Gualonis, 
legati *papz, Wintonienfis epifcopi, & comitum de 
Pembrok & Ceftriz. Facta 5hzc ibi coronatio guerra 
cogente anno Domini w.cc.xvirr. Circa hxc tempora 
domini in figillis modo $folido habebant equites armatos 
cum gladiis, & in dorfo figillorum de novo arma fua 
pofuerunt in fcutis, & facies vmaginum primo habue- 
uto XR runt gmbrelies. Item anno Domini w. cc. rrr. miffi 
mim (e funt in Anglia Ricardo fratri regis Angliz bubali utriuf- 
Rida re que fexus, ut hujufmodi animalia in partibus noftris 
cani multiplicarentur. Et triennio poft hoc elephas dabatur 
erenur.M. regi Anglie Henrico tercio. Eodem 'etiam anno erat 
tanta caliditas & ficcitas, quod ab eo, tanquam infigni 
termino, confueverunt aliquando homines tempora re- 
rum actarum computare, & talia contingentia de ficci- 
tate, tonitruo, vento, fluminibus, & hujufmodi quzcum- 
que fuerint aliqua futura pronofticant. Idem faciunt 
monftra orta cum ordo naturz fubvertitur, mala pro- 
nofticant, ibi precipue ubi oriuntur. Etiam, fecundum 
Willielmum Wanges, fi forte fanguis Chrifti Sacramen- 
talis effundatur extra calicem, portendit periculum fu- 


- 


1. Defunt C. C. 2». In morte, huic fucceffit fibi C.C. — 5$. San&o apoft. 
C.C. 4. Propter Wintonienfem epifcopum & comitem de Pembrok. C. C. 
$. Hzc fuit ibi C, C. 6. Si. 7. Autem C.C. 

turum 


Hifloria Tegum | Anglia. 
turum illi loco, licet ex negligentia acciderit, ut accidit 
' Papz" anno Domini w. c. xix. Quod monftra & 
prodigia futura przdicant, afferit Vincentius in Speculo 
Naturali libro xxx. cap. cxix..— Ifte rex Henricus fun- 
davit hofpitale San&i Johannis Oxoniz, ubi modo eft 
nobile certe collegiuni Scolarium, vulgariter di&um 
$Daublyn Colleoge. — Prima obfervatio in elemofynis & 
peregrinorum receptione multum melius folito conti- 
naatur, fecundum formam primz fundationis. Frater 


199 


* etiam hujus regis Ricardus primo comes Cor- 
nubie, poft rex Almanie, & femper Auguftus, 
fundavit abbathias monachorum Ciftercienfis 
ordinis de Royal, alias Rewley, Oxoniz, & de 
Hayles in comitatu Glouceftriz ubi honorifice 
eft (epultus. Cor tamen fuum Oxoniz in choro 
fratrum Minorum fub ? fümptuofo & mirandi o- 


Fol. 165. b. 
Rex Almaniz femper 
Auguftus fundavit ab- 
bathias monachorum 
ordinis Ciftercienfis, 
quarum unam funda- 
vit & conftruxit Ox- 
On , quz vocatur 
Rewley, alteram apud 
Hayles Glouceftriz, M, 


peris piramide decentiffime humatum eft. Hau- 
jus regis Almaniz Ricardi femper Augufti filius & heres 
nobilis Cornubix comes Edmundus proceffu temporis ad 
dicum monafterium de Hayles predictum jocale inter 
omnia preciofiffimum partem fanguinis Chrifti fufi in 
cruce dico monafterio attulit & pro futuris ibi tempo- 
ribus reliquit. . Qui quidem fanguis à vulneribus Jefa 
Chrifti Salvatoris noftri diftillabar, dum pro noftra omni- 
um redemptione pendebat in cruce. Et anno Domini 
M. CC. LXIII. *quaíi quadam congruentia feftum cor- 
poris ordinatum tunc eft feftive celebrari folempniter 
cum Odctavis in univerfali ecclefia. Hujus patrui regis 
Angliz Henrici tercii Wintoniz nati ultimis diebus in- 
cepit nova Baronum acerrima guerra contra dominum 
fuum regem, quz terminata elt in bello apud Evefham, 
occifo ibi Simone de Monte Forti comite. Leiceftriz 
cum multis aliis. Qui erant ex parte comitis Simonis 
quadam proditione ceperunt caftrum Warrwici multis 
de caftellanis illo *infultu occifis. Mauris etiam caftri 
exceptis ? turribus funditus proftratis, Comitem Williel- 
mum, nomine Manduit, cum Alicia comitiffa fecum ad 


1, Deelb C.C. 2. Autem C.C. — 5. Sic. 4. Qui pro quafi j» C. C. ;. In- 
fi&u C, C. 6. Autem C.C.. 7. Tribus C, C, 


caftrum 


200 j. Refü, Autiquarii. Warwicenfis, 
caftrum de Kenelworth tamen in fua cuftodia tranftule- 
runt, comitis redemptionem ad novemdecim centena- 
ria marcarum limitaverunt, & ante ejus liberationem ad 
plenam folutionem eum 'cogerunt. "Nec multum poft 
quin rex Henricus fuperveniens Warwici confilium cum 
proceribus fuis fpiritualibus & temporalibus tenuit. Ca- 
ftrum de Kyllingwurth obfidens, demum, diícretis me- 
diantibus viris, fa&a eft apun&uatio inter regem & in 
caftro obíeffos, & Ífub apun&uatione caftrum eft red- 
ditum regi, ut vidi Londoniis in aula Gild in libro inti- 
tulato de aquis Thamifiz, & Oc&obonus legatus tunc in 
Anglia poftea papa dictus Adrianus quintus dictam a- 
pun&uationem publice in pulpito ecclefiz collegiata 
Sanctz Mariz Warwici Dominica poft feftum Omnium 
San&orum coram domino rege Anglix Henrico tercio & 
Fol. 164.2, toto fuo nobili confilio, immo tocius regni Angliz au- 
tentico auditorio omnium * ftatuum infimul tunc con- 
gregatorum diftin&e propalavit. Ingens tunc erat audi- 
entibus cundis vultus exhillaratio, manuum plaufus, & - 
corde gaudium.  Ifle etiam rex Henricus coégit omnes 
uii Angliz fingulis diebus Veneris abftinere à carni- 
us, & etiam in Quadragefima. Rex Edwardus primus, 
Rex Eduar- vulgariter dictus JApng Cpívato tuitb tbe long fbanhes, 
disprimu*- erat Datre fno rege Henrico multum altior. Ipfe eciam 
i rex Henricus erat vir mediocris ftature, fed bene com- 
pa&us, alterius oculi palpebra demiffiore, ita ut partem 
nigredinis pupille celaret. Erat eciam robuftus viribus, 
fed przceps in fa&o. Sed filius fuus, ut fupra dixi, rex 
Edwardus primus erat vir procerus & elegantis forme, 
alte (tatur, qua ab humetis & fupra omni populo prz- 
eminebat. —Cafaries ejus in adolefcentia à colore pene 
argenteo in flavum vergens, in juventute à flavo decli- 
nans in nigredinem, & finiftri oculi palpebra demiffior 
erat, ?paterni afpedus fimilitudinem exprimens, & 
* cum lingua bleía erat fibi efficax facundia. fte rex 
Edwardus erat Saracenorum malleus & oppreffor, Scoto- 
rum corrector, & Anglorum indeficiens prote&or. Hic 
Walliz principatum principe Lewelino perempto fibi & 
Mone RI HH C ERIS DBIQEADI LUST RINOE IC 7 a Apo hg 


I. Sie. a. Stantium €. €. 3. Patrui (,(. 4. In lingua C6, — 
| fuis 


Hifloria regum. Anglia. 


fuis annexuit heredibus, & coronulam principis 'feretro- 


San&i Edwardi mifit, ipfamque Walliam in comitatus di- 
vifit.Scotis novum regem throno regali vacante affignavit. 
Rebellante Johanne de Baliolo novo rege Scotiz circa 
1l1II. annum regni fui Edwardus rex Anglie in manu 
forti perfecutus eft, & perluftravit totam Scotiam ad ul- 
teriores ejusterminos. Tandem rex Scoti fe humillime 
fubmifit regi Anglie, filium fuum Edwardum obfidem 
pro fe ponens. Tunc rex Edwardus in Angliam rediens, 
tranfivit per abbathiam de Scone, ubi fublato lapide, 
quo reges Scottorum tempore coronationis fuz folebant 
uti pro trono, ufque Weftmonatterium tranftulit illum 
jubens inde fieri celebrantium cathedram facerdotum. 
Et multi hiftorici dicunt, quod erat cathedra 


201 


Moyfi judicialis in deferto Synay & per /Egy- 
ptios tranflata in Hifpaniam, & iterum in Hi- 
berniam, & demum in Scotiam. Etiam Wallia 
caftrum de Flynt, Rudlan, & in comitatu Ce- 
ftri Regalis vallis; iterum in Wallia Conway, 
de Bello Mariíco five Beumaris, & Karnarvan 
fundavit aut fumptuofe reparavit. Ifte eciam 
rex apud Blankford in Vafconia cum crucis 


Fol. 164. b; 

Rex Edwardus pri- 
mus fundavit caftrum 
de Flynte in Wallia, 
etiam de Rudland in 
comitatu Ceílriz, &c 
etiam de Conway, de 
Bello Marifco, & Ka- 
rumvan —fümptuofe 
admodum & Íplen- 
dide. M, 


fignum fufcepit tunc anno Domini «. cc. rxxxvr1r. 
omnes Judzos expulit de Vaíconia & ? ab" omnibus ter- 
ris fuis quas habuit fub dominio Francie. Tunc eodem 
vel anno fequenti omnes Judzos ab Anglia etiam ex- 
pulit datis exfpenfis ultra regnum, & propter hoc con- 
ceffa eft fibi in Parliamento xv. pars bonorum, & fuit 
numerus Judzorum tunc expulforum quindecim mille & 
rx. Hic, ut afferunt quidam, minori etate Oxoniz ftu- 
duit tempore illo quo Judaei tunc ibi commorantes fefto 


Aícenfionis dominice crucem ? portatilem de ligno antenuz cruces 
folempnem fidelium proceffionem in odium Crucifixi && per 

proftrarunt, fregerunt, & calcarunt di&o domino Ed: dior u- 
wardo regis primogenito Oxonix commorante, & rege na ex auro, 


altera vero 


Henrico patre fuo apad Woodttok exiftente. Unde Ju- « npidi- 
dzi areftati & incarcerati funt, & adjudicati funt facerebus M, 
crucem fumptuofam de auro & argento, qua ufque ho- 


€ 


" 


1, Feretur Edwardi C, €, — à. Deeff C. C. 3. Portalem C. C, 


die 


202 


3. Reffi, Antiquavit. Warwicen[is, 

die in cuftodia Univerfitatis fervatur, & aliam crucem 
lapidiam fecerunt ubi crux lignea erat proftrata de la- 
pide, quz ibi ufque hodie erigitur. Et cancellarius ex 
officio per fe vel per alium, ut dicitur, fingulis feftis 
dominice Afcenfionis tempore proceffionis ibi folem- 
pnem faciet fermonem. Et in diebus quibus ibi fui ad 
Ícolas pars crucis de marmore fa&z cecidit, in qua erat 
defixa tabula aurea ' habens in ea fcriptos hos verfus 
?ciídem, ni fallor, verbis verfilibus : 


* Quis meus au&or erat? Judaei. Quomodo? Sumptu. 
** Quis juffit? Regnans. Quo procurante? Magiftris, 
*3 Cur? Cruce pro fractaligni. Quo tempore? Fefto 
«4 Afcenfus domini. Quis erat locus? Hic ubi fifto."" 


Vicus ab hinc tendens ad ecclefiam Omnium San&orum 


Fol, 165. a, VOCabatur Le Jury, id eft, Vicus Judzorum. Iíte etiam 


Vallus re» 
galis. M: 


Edwardus primus rex eximius 5 Judaeis in regno fuo ut 
ab aliis nofcerentur tabulare ad unius $ palme ferrent 
longitudinem, figna ferrent in exterioribus " indumentis. 
Nec multum poft, videlicet anno Domini w.cc.rxxxix. 
omnes Judzos à regno imperpetuum exulavit. Iíte rex 
abbathiam ? valli regalis in comitatu Ceftrie fundavit, 
& partem fanc crucis de ? Neit in Wallia, fecundum 
Trevet in Chronica fua, recepit anno Domini M. cc. 
LxxxIII. per quendam fecretarium principis Walliz fibi 
fponte allatam & datam. Et habet nomen Neoti, eo 
quod quidam facerdos Neotus nomine antiquus de Terra 
San&a eam in Walliam deportavit. Scribit tamen '? Mat- 
thzus Parifienfis, quod anno domini w. cc. xvrr. qui- 
dam heremita, vel anachorita, dixit regi Anglie Ri- 
cardo in Terra San&a, quod illa vice non caperet civi- 
tatem San&am Jerufalem, & contulit ipfi regi partem 
San&z crucis quz ufque hodie habetur apud "' Wind- 
zout, & Cros de Neità vulgo t* dicitur. Item, ut habe- 
tur in Cronica quz intitulatur Fafciculus * Morum,circa 
pn——————— numum MC ÉMMECRMR M EEOMMM CDMCDCC MID CM C c cc ncc DER 


r. Hujus fro habens i» C.C. a. Eifdem, aut verbis verifimilibus (. (. 

$3. Cur? quia fregerunt crucem. Locus hic. Ubi? Fefto C, C. 4. Defant C.C. 

5. Ita hac concipiuntur. 6. Plane C.C. 7. Adjumentis C.C, 8. Sie. 9. Neia 

C.C. 10. Magifter Parifienis C. C. 11, Windforiam C. C, 12, Di&um C. C, 
15, F, Florum, vel potius Temporum, h 

ec 


Hifleria vegum. Anglia. — — 203 
hzc tempora Rhodus infula capitur de manibus Turclio- Rhodus in- 
tum per dominos ordinis San&i Johannis ' Jerofolitani dena: 
cum adjacentibus, & bellatum fuit per quadriennium. ram capi- 
Item Judai non reverfuri expelluntur de Francia. Item "^ 
ordo Templariorum diftruitur. Hujus regis diebus obiit 
San&us Thomas de Cantilupo epifcopus Herfordenfis. 

Hujus etiam regis diebus anno Domini v. cC. LXXXI. ro- 
tunda tabula fumptuofe, fecundum Cronicam Ofneye, . 
tenebatur apud Warrwyk, catervatim illuc confluentibus 
de. extraneis & indigenis copiofa multitudine. au, 
4 ecuns 
Rex Edwardus fecundus natus eft apud Caier- dus fundavit collegi- 
narvan in Wallia. Erat?etiam ipfe fundator $m regie de Oriell, 
T ; . . rarum Carmeli- 
Collegii regalis de Oriell, & fratrum Carmeli- tum oxoniz, & eti- 
tarum Oxoniz extra muros, ac regiz aule Can- 3m aulam regiam 
tebrigiz, & fratrum predicatorum de Langley epic: Uc i 
uim 
juxta San&um Albanum. Suis etiam diebusordo de Langley. M. 
Templario inctus eft. Erat ifte rex fta- igni 
plariorum extin 
tura procerus, vultu praeclarus & ? amiabilis, fed in om- 
nibus actibus fuis fere infauftus. Habuit in uxorem Ifa- 
bellam filiam regis Francie, qua omnes fratres fuos re- 
ges Franciz fupervixit. Et fic pofteris ex ea natis titu- 
lus magnus ad coronam Franciz crevit. "Tandem ifte 
rex à fuis captus apud Kyllyngworth eft incarceratus. 
quoque au&oritate Parliamenti miffi funt * certi nobiles, 
qui omnium una voce fidem regi folitam refignarunt, 
& vice íua filium Edwardum in regem elegerunt. 
Poftea remotus eft ad alia loca incarcerandus.  Tan- 
dem apud caftrum de Berkley in comitatu Glouceftriz 
à fuis cuftodibus poft multas vilipenfiones & varia ob- 
probría proditorie peremptus eft. Et Glouceftriz in ec- 
clefia abbathiz eft hánasiBcé fepultus. Etquia in tota 
perturbatione fua Deo placuit patientia inzftimabilis, 
igitur ibi gloriofis $chorufcare miraculis fuis proditori- 
bus merito ob facinora fua jufto Dei judicio multiplici- 
ter ad mortem punitis. quidam in Ánglia, alii eorum 
in aliis regnis miferrime perierunt. Rex Edwardus 


1. Jerofolomitani C. C, 2, Autem €,C, 3. Sie. 4. Ceteri GC, s. Omnee 
C, C. 6. Chorufcat C. C. 


Cc23 tercius, 


204. 


Rex Edwardts tertius 
quatriavit arma in 
Ícuto Franciz & An- 
gliz primus regum 
Anglorum. Fundavit 
collegia Stcphani  a- 
pudWeftmonafterium 
& San&i Georgii pro 
militia apud. Wind- 
four, & ettam amplia- 
vit caftrum ejufdem 
fumptuofe. Ampliavit 
denique  Univerfita- 
tem. Oxonie multis 
privilegiis. M. 


7. Ref, Antiquarii Warwicenfis, 
tercius, filius Edwardi fecundi, jure paterno he- 
res Anglis, & jure matris heres Francie, pri- 
mus regum Angliz quarteriavit arma ' Angliz & 
Francie in uno fcuto. — Capellas five Collegia 
Sancti Stephani Weftmonatterii, & San&i Ge- 
orgii pro militia Gartorii apud W yndelfowr fun- 
davit, diumque caftrum fumptuofe ampliavit. 


. Univerfitatem Oxoniz in multis privilegiavit. 


Johannem regem Francie & David regem Sco- 
tiz bellis vi&os captivos tenuit. Novam mone- 
tam de groffis & femigrotfis ordinavit. Villam 
de Calis obfedit & cepit. Hic raro prius vifum 


in Anglia. in hoc fuo regno Anglix ad ftatum ducatus 
diveríos comites promovit, ut de comitatu Langcaftriz 
fecit ducatum. Ad alias dignitates quamplures magnates 
promovit. Poft captionem regis Francie Johannis An- 
glici prius barbati & ?capilli capitis tonfi?etiam ad tu- 
nicas & colobia & armillanfes inceperunt, ubi togis & 
longis crinibus in capite & radere barbas, ac domini & 
generofi relictis ymaginibus equitum in figillis impofu- 
erunt arma fua parvis fcutis. Hujus regis tempore anno 
Domini M. ccc. rxxi1r. facerdotes ftipendiarii primo 
Fol. 166. 2.* ta|liati funt ad folutiones regales, quod prius invifum 
erat. Hujusetiam regis diebus anno Domini v.ccc.rxvi. 
Thomas de Bello 5 Campo comes Warwici poft trienna- 
lem moram guerrz inter paganos pro fide Chrifti cum 
magno honore rediit profpere in Angliam, ducens fe- 
cum filium regis Le&oniz, quem Londoniis levavit de 
facro fonte, à fuo proprio nomine eum Thomam appel- 
lans, & in brevi ipfe juvenis linguam didicit Anglica- 
nam. Et, fecundum Vincentium in Speculo Do&rinali 
libro 11de. cap. xx 1111. omnes Orientis gentes in gutture 
verba & linguam collidunt ficut Hebraei & Siri; omnes 
vero mediterranei fermones in palato feriunt, ut Grzci 
& Afiani; omnes vero occidentales verba in dentibus 
frangunt, ut Italici & Hifpani. Rex Ricardus fecundus, 
filius & heres principis Edwardi, filii & heredis regis 


1. Anglorum C, C. 
$. Capitulo C. C. 


4. Calcati C.C. 


Edwardi 


2. Capillis €. C. 5. Autem C. C. 


Hifleria vegum nglie,.— — 20$ 
Edwardi tercii, avo füo ad coronam Anglie fucceffit. 

' Tunc erat füb minore ztate. Erat is vultu amabilis, &c 

! (ace & moribus femineus, actibus fuis vecors & mul- 

tum infortunatus, & Burdegaliz fuit natus. Vecors erat 

& lepore timidior, hoftes fugere quam fugare multum 
paratior. Carthufienfium Coventrie domum fundavit. one t 
Magnam aulam Weftmonafterii novum adaptans te&um um. «. 
fumptuofe reparavit. Suo tempore erat una vice ingens 

& inauditus ventus, ac etiam enormis alia vice terrz- 
motus. Sequebatur magna infurredio Kenteníium, qui Infurre&io 
crudeliffime fe habentes combufferunt Savey, gloriofum Ee" r^ 
prius hofpitium Johannis Ducis Langcaftrie. Et extra- 

hentes à turri Londoniarum, non obftante in eadem re- 

gali prafentia, archiepifcopum Cantuariz & dominum 

San&i Johannis de Clerkynwell * Londoniarum ambos 

fine ? judicio decapitaverunt. Diebus *etiam fuis incepit 
deteftabilis ufus fotularium roftratorum cum ligaturis ca- 
thenarum de argento & quandoque de aurato ad genu 
ligatorum. Etiam mulieres nobiles tunc utebantur thi- Veftes qui- 
aris altis & cornutis cum togis caudatis & fellis vel fedi- Pa pd 
liis lateralibus equorum, exemplo venerabilis Annz re- res nobiles. 
ginz, filiz regis Bohemiz, qux hec primum in regnum '* | 
introduxit. Nam prius mulieres de omni ftatu equita- 

bant ut vizi tibiis fuper equos divaricatis. Ifta autono- rot, :66. b. 
matice ?longo ex poft tempore Lena regina nna nun- 

cupata eft. Ad hujus reginz inflantias feftum San&tx 

Anne erat primo celebratum in Anglia. Hsc ? nobilis 
quamdiu vixit femper laborabat pro pace inter regem & 
dominos, & multum bonum fecit diícordes pacificando. 

Sed ipfa mortua, rex infano ufus confilio fuos dominos 
interfecit, quofdam pro imperpetuo bannivit, & inde de- 

mum fequebatur fua finalis deftru&tio, & fuorum Confi- 
liariorum cum magna vindicta ? ultimata dampnabilis 
mortificatio & *exheredatio. Duas habuit uxores, fed 

nullam prolem, & extunc corona devoluta eft filio ducis 
Lancaftrie. Nam rex Ricardus cum totam Angliam tri- 


I. Lege (ut in C.C.) facie, 2. London C.C, 35. Judicio legitimo decap; 
C.C. 4. Autem C.(. 5. Longe C.C. 6. Nobilis regina quamdiu C.C. 
7. Ultianta C. C, 8. Exhereditatio C. C. 

bus 


206 3. Reff, Antiquarii Warwicenfis, 


ue bus perfonis ad firmam pofuerat in Hiberniam tranfme- 
onannes 
dux Lan- 


ctriz. M, Gaunt. Ejus quoque filius dux Herfordize comefque 
Derbeiz polt patris mortem ipfe tunc exul audita morte 

.. patris rediit in Angliam, paternam hereditatem petitu- 
mue hr rus.  Applicuit apud Ravinfpor, & tota borialis plaga 
— -. cum eofurrexit. Rex Ricardus hec audiens ab Hibernia 
rediit, & apud caftrum de Neth in Weftwallia fuum fre- 

git domicilium proterrore adverfariorum fuorum,& tunc 
tranftulit fe in Northwalliam ad caftrum de Flynt, ubi 

recepit eum, licet multum contra voluntatem fuam, 
Henricus filius ducis Lancaftrie predi&us, & duxit 

' Londonias" & pofuit in turri. Rex *tunc" Ricardus 

* contraire non aufus refignavit coronam, quafi pro non 

idoneo ad regimen convocato Parliamento. Hzc relaxa- 

tio plane oftenía eft. Et trono regali vacante Henricus 
predictus titulum. fuum ad coronam propalavit, nec 

erat prxfens qui audebat contradicere, & fic ipfe in- 
continenti afcendit thronum *regium, Rex *extunc" 

Rex nobilis Henricus $ quartus appellatus eft. Tunc rex Ricardus 
quartus, M, àamotus eft de carcere in carcerem. — Tandem apud Pon- 
tem fractum in carcere pro fame obiit, ut dicitur. INo- 

luerunt mittere manum in un&um Domini, major fibi 

poena fuit. Erat ifte rex Henricus miles laudatiffimus, 

Fol. 167.2. Chriftianifmo & Paganifmo petoptime probatus. Circa 
initium regni fui apparuit ftella comata, Rofa, fecun- 

dum aftronomos, dicta, de natura folis. Rotunda erat 

& mirz magnitudinis. Statim furrexit magna rebellione 

quidam Wallicus di&us Owen de Glendour, qui totam 
Angliam multum inquietavit. Regio exercitui nunquam 

obviare aufus in certis caftris erat fepius obfeffus, ca- 

ftris ipfis captis inveniri non potuit. Dictum erat tunc 
commune quod lapidem habuit eum reddentem invifi- 

bilem, qui lapis, ut dicitur, quondam erat Ricardi co- 

mitis Arundelliz per regem Ricardum crudeliter ? deca- 

pitati. Comes Arundelliz predictus, ut afferitur, habuit 

corvum de majori ceorum?genere autonomatice a dtabpit 

r. Deeff C. C. 2. Deef C. C. 3. Connire (.(. 4. Regni C.(. 5. Deefl 

C.C. $6. Quartus fic nomine appellatus C, C, 7. Decapi C.C. 8. Genere, 

fcilicet a Ravyn C. C, Qui 


avit. Quo tempore obiit dux Lancaftrie Johannes & 


Hiftoria rogum. Anglia. 


207 


Qui corvus erat nutritus in curia fua, & dum quadam - 
vice luderet ad fcaccarium in quodam orto, dictus cor- 
vus vel fpiritus in fpecie ! corvina coram comite lapidem 
eruc&tavit invifibilitatis habentem virtutem. Comes lapi- 
dem non *appreciavit contra confilium nobilium fuo- 
rum, & cito poft dicus comes manu potenti areftatus 


ad carceres deputatus finaliter decapitatus eft. 
? eciam vel quarto anno regni hujus regis erat 
bellum Salopie inter dicum regem & Henri- 
cum Percy, filium & heredem comitis North- 
umbrie; in quo rex victor extitit, ubi colle- 
gium certorum poft capellanorum fub uno Gar- 
diano pro animabus ibi interfe&orum eft fun- 
datum. . Ifte etiam rex Sanctum Ricardum co- 
gnominatum ^Scrope, de nobile fanguine ortum, 


Tercio 


Tertio vel quarto an- 
no hujus regni regis 
Henerici quarti íuit 
magnum bellum inter 
dominum regem & 
Henericum Percy, f- 
lium & heredem co- 
mitis. Northumbriz, 
Salopix. M, 


Ebora- 


cenfem archiepifcopum, cum aliis dominis juxta Ebo- 
racum decapitari juffit, & nunquam poftea bene con- 
valuit, ut dicebatur, alba lepra percuflus eft. Similiter 
& filius & heres fuus futurus eadem, ut dicitur, infirmi- 


tate involutus eft, miraculorumque varia multitudo de- 


clarabat dicti archiepifcopi gloriofa merita. 


quintus rex Ángliz magnificus, apud Munmoth natus, 
filius & heres regis Henrici quarti, 5 patri" fucceffit. aui 
a .1* «8 A d 
Ita militia m hg. 


fuo tempore militia nulli erat fecundus. 
fapientia ubique fe habuit, quod ore omnium 
perpetue laudis promeruit. 
regeScotiz cepit. Normanniam manu forti ce- 
pit. Filiam regis Franciz Katerinam ut patris 
heredem defponfavit. Religiofa loca de Shene 
& Syon ipfe fundavit. Hunc Carolus rex Franciz 
ex rdi dominorum fuorum in filium & he- 


Rex Hene. 


Henricus ricus quin- 


tus Norma- 
niam devi- 
cit,homagi- 


À pit. M. 
merita Fol, 167. b, 


Homagium in fcriptis à 


Katerina, filia & he. 
res regis Franciz , 
uxor Henerici quinti, 
Fundavit autem reli- 
giofa loca de Shene 
& Syon. M, 


redem adoptavit, & proclamatur heres regis & ipfo rege 


vivente Regens Francia. 


Hic ante regnum Anglix ad- 
eptum Oxonie in collegio Reginz ftuduit, cujus tunc 
camera erat fupra portam in introitu dici collegii, ubi 


Henericus 
Bew ford 


erat fub tutela patrui fui venerabilis patris magiftri Hen- cancellari- 


rici Beauford tunc cancellarii Oxoniz, poftea $ Lincol- 


us Oxoni- 
enfis. M. 


I. Corvia C.C. 2. Applicavit C, C, 


; 3j. Autem C,C. 
$. Def €, C, 6. Lincolniz C. C, 


4. Srope M$. 


nienfis, 


208 


Ifte rex 
Henericus 
quintus, fi 
vixerat, 


propofuerat 


edificare 
collegium 
in caítro 
Oxonienfi. 


Fol, 168. a. 


| 9. Roffi, Antiquarià Warwicenfis, 
nienfis, deinde Wintonienfis epifcopi, tandem * presby- 
teri cardinalis titulo San&i Eufebii. Hanc deinde Uni- 
verfitatem, Oxoniam videlicet, ipfe rex gloriofus fem- 
per in magno honore exinde habuit & favore & intime 
dilexit, & quos tunc virtuofos & nobiles fcientia & mo- 
ribus novit, ad fummos poftea honores promovit. Et 
dum ageret in extremis certos venerabiles viros nomi- 
navit qui ejus precibus & potius precepto ad alta afcen- 
derunt, & inter multos mihi ignotos nuac illorum duos 
nomino, magiftrum Thomam Rodburn de collegio Mer- . 
tonis Oxoniz, & magiftrum Johannem Carpenter. de 
collegio regali de Oriell. Primus ad ecclefiam Mene- 


venfem five Sancti David in Wallia, profundus erat a- 


ftronomus. Secundus ad ecclefiam Wigornenfem Do&or 
Sacre Theologiz, apud Weftbury juxta Briftolliam fe- 
pultus, & poft ibi Yutwc cw miraculis chorufcans. 
Ifte rex Henricus, fi vixerat, propofuit in caftro Oxo- 
nie nobile fundaffe collegium, in quo feptem fcientiz 
profunde laborarentur, & ad aliorum doctrinam ha- 
bunde docerentur. Hanc ordinationem dum puer eram 
in fcriptis Oxoniz vidi, fed quia tunc eram minoris 
etatis, quz vidi non diu memoriter tenui. Idem 
etiam nobilis rex quadam vice Warrwicum veniens ca- 
pellam de Gybclyff alias Gyclyff, vifitavit, ubi quondam 
ille totius militie jubar Guido comes de Warrwyk foli- 
tarie degebat ignotus uxori fuz, omnibus mundi divitiis 
& dele&ationibus ob Dei amorem reli&is. Qui poft 
duellum Wintoniz cum gigante Danorum Collibrando 
devi&o Angliam à fervitute ?Danica rrri?. Idus Julii 
Aliberaverat, biennio in magna devotione ibi ex elemo- 
fyna uxoris vivens, & mundo tunc valefaciens, ad Deum 
migravit, ob cujusamorem ibi ipfe rex Henricusfi vixerat 
cantariam duorum capellanorum fundare propoíaerat. 
Et ibi cum ab Univerfitate receffi manfionem elegi & 
continuavi per multosannos; quorum anno xr 1199. hunc 
libellum ad laudem Dei, beate Marie, & omnium San- 
&orum & complacentiam & proficuum regis regnique 


^y, Wintonig C.C, 2. Sub presbyteris cardinalis C.€. 3. Danaica M$, 
4. Liberavit C. C. 
compilavi, 


Hiftoria regum: uglia, 299 
compilavi.. Ifte etiam idem nobilis rex in capella San&i 
Georgii militie Gartorii apud Wyndíour ymaginem maffi 
argenti & deaurati in honore beate Virginis matris 
Chrifti fieri fecit. Rothomagi ' etiam de novo edificari 
fecit novum regale palatium. | Et infra precin&um de 
Kyllyngworth juxta Warrwyk fecit manerium dele&a- 
bile Placentiz de marifco, vulgariter di&um 3elefaus in 
matps.. Hujus regis diebus dominus Sigifmundus impe- sigitmun- 
rator Romanorum venit in Angliam, cum maximo ho- wa aiii 
nore à rege receptus, tandem ad militiam Gartorii re- in Angli- 
ceptus, offerens cor San&ti Georgii apud Windfour, gau-2»- M. 
didue ad propria rediit, Circa hzc? etiam" tempora 
propter guerram inter Angliam & Franciam fcolares An- 
gliz, Normanniz, * ac Andegaviz, Pictayiz, Aquitaniz, 
Britanig, Vaíconig, & alii fubditi coronz Anglie, eo 
quod non poflent pacifice & fine murmuratione Parifius | 
quiete fcolatizare, communi decreto recefferunt, & tunc Fol 168 5. 
ad Caidomum in Normannia venerunt, novam ibi fa- 
cientes Univerfitatem, multique recefferunt ad Univerfi- 
tatem de Aungers, & fic ad alia loca eis placita, — Circa 
eadem etiam tempora in Scotia dug de novo inceperunt 
Univerfitates, ubi prius nulla erat, Una *earum apud 
Sanc&um Andream ultra Scoticum mare fituata eft, & eft 
nunc metropolis Scotiz, vulgariter di&a Qinpurturt, quafi 
finbteiu's £Loton. Altera fitnatur citra Scoticum mare 
apud civitatem Glafconenfem five de Glafcu, Hujus 
regis, ut quidem ante paulo breviter preícripfi, Henrici 
quinti diebus Sigifmundus, imperator Romanorum, qui 
ex hereditate erat rex Bohemiz, venit in Angliam, ío- 
lempniter receptus, portans fecum patroni gentis An- 
glorum, Sancii videlicet Georgii, comitis & militis & 
fanctiffimi martyris, preciofum cor, quod devote im- 
molavit in collegio militum Gartorii di&i San&i Georgii 
de Windíowr. Et eodem tempore per manus regias in 
unum ordinis did nobilis militis folempniter eft af- 
fumptus, juramentum ordinis predi&i accipiens & fa- 
ciens cum omnibus aliis ad di&um honorabilem ordinem 


T. Autem €.C. a3. Deeft CC, 3. Ac etiam Andegavisz C. €. 3 4. Eo- 
dem €. c. j 


Dd requifitis 


210 y. Ref, Antiquarii. Warwicenfis, 

requifitis & perfe&e adimpletis. Ifte rex Henricus 
quintus obiit manu Dei in Francia apud Boyefvincent 
ultima die menfis Augufti anno Domini M. cCcC. XXIT. 
relinquens poft fe heredem filium fuum unigenitum apud 
Wyndfour, natum fefto Sanàti Nicholai ante patris fui 
obitum, infantem tunc non atatis unius anni completi, 
Tunc di&us eft rex Hen- 


paternum habentem nomen. 


Rex nobilis Heneri- 
cus. fextus fundavit 
novum collegium 
Cantabrigiz, quod vo- 
catur collegium re- 
gale, & etiam addidit 
collegium de Wind- 
four, & certis pofleífi- 
onibus ampliavit col- 
legium novum intra 


ricus fextus. Rex ifte Henricus fextus ut crevit 
ztate crevit fimiliter & virtutibus, omni etate 
difcretionis capace Deo & beate virgini Mariz 
devotiffimus, d mundo & mundanis operibus 
minime deditus,ea femper committensConcilio. 
Hic novum collegium Cantebrigie '& colle- 
eium de Eton juxta Wyndefour de novo *fun- 
davit. Novum etiam collegium Oxoniz intra 


muros, & regale col- 


legium deOriel,M. . IDUfOS, collegiumque regale de Oriell in? eadem 


certis poffeffionibus ampliavit. Bis coronatusfuit, 
femel Weftmonafterii in regem Angliz, & iterum Parifius . 
in regem Franciz. Bis fepultus, & iterum tercio credi- 
tur à pluribus fepeliendus. Suis etíam diebus fuit gene- 
rale Concilium apud civitatem Bafilienfem. Hujus etiam 
diebus fortuna Anglicis finiftrante tota Normannia, Bri- 
tania, Pi&avia, Andegavia, Aquitania, & Vaíconia five 
Gwaíconia à poteflate Anglorum in manus Francorum 
five Gallicorum devolutz funt. Ifte *etiam fan&iffimus 
vir à regno turpiter fugatus poft multam bellicis con- 
fi&ibus fanguinis effufionem tandem captus & incar- 
ceratus eft, plurimis annis pacifice omnia fufferens. Ite- 
rum thronum regium afcendens, non diu ita refidens, 
fed iterum incarceratus demum martirio coronatus mi- 
gravit ad Ele&orum Dei fempiternum confortium, mi- 
raculis mirabiliter chorufcans, patientia vincens, & per 
RexEdwar- hoc patientiam cunctis edocens. 5 Sibi fucceffit rex Ed- 
phan wardus quartus, vi&oriofiffimus' princeps, Rothomagi 

| Cui fortüna vultu hilari arridens in cunctis acti- 


ecclfiam natus. 
Pi og bus fuis erat condu&rix, & in adverfis Ícuto fuz pro- 


1. Et quod vocatur collegium regale, ac etiam edidit collegium de Eton 
C.C. s. Fundavit. Przdi&a collegia, ac preterea novum collegium Oxo- 
nig C, C. 3. Eadem civitate certis C, C.— 4. Autem C, C. 5. Huic C.C. 


Fol. 169. a. 


te&tionis 


Hifloria. vegum: Anglia. ^. — 21II 
te&ionis eum defendit. Semper populus fibi favebat, 
juxta illud podticum : 

Molile verfatur. femper cum principe vulgus. 

Ite rex edificiis & reparationibus fumme ' deditus ec- 
clefiam collegiatam Gartorii de Wyndelzour fumptuofe 
ftru&ura & perfonis ampliavit, poffeffionibus & liber- c«tra m- 
tatibus ac San&orum reliquiis, przcipue capite San&i grace 
Georgi cum procuratione largiífimarum indulgentiarum, & eriam de 
ubetrime ditavit. Turrim Londoniarum, caftrum & ma- Diese 
neria de Windzour, Notynghamie, Dover & Eltam ver, & &t- 
cum multis aliis ad fummam eorum perfectionem repa- 'P^m reps- 
ravit. Et Londonienfíes ejus hortatu muros dict civi- — 
tatis de novo antiquis dirutis erigere fecit, artibus in- 
colarum. ad partes * murorum fiendas difcrete limitatis, 
ut pannarii unam partem, merceri aliam partem, & fic 
de aliis artificibus. Efterlingi vero portam epifcopalem, 
vulgariter dictam jBpíbopfgate, juxta fratres Augufti- Fol. 169. b. 
nenfes de antiquo. in novum laudabiliter & fumptuofe 
ad plenum perfecerunt. |? Papali etiam au&toritate & 
hujus regis affeníu incepit Dublinic in Hibernia nova 
Religioforum Univerfitas. Et hujus etiam regis diebus 
Fratres obíervantiz ordinis Minorum circa annum regni 
hujus regis xxr. in Angliam primo venerunt, locum 
regis benevolentia habentes pro tempore in cantaria 
cum capella Sancte Crucis de Grenwych fuper Thami- 
feam Londoniz juxta le Blakheth. Huic dominus papa 
Sixtus illius nominis quartus mifit gladium & caleptram ,.,; . 
regiz dignitati congruentem. — Suo etiam tempore An- capra ab 
glici ceperunt Berwicum in Scotia; fed non diu ftetit ^nglicis.M. 
in ier Anglorum. Frater etiam regis Scottorum à 
fratre exul fugiens in Franciam ibi periculum timens 
fugit in Angliam, regio tuendus forti brachio, nomine 
Alexander dux Albaniz, & homagium ac fidelitatem regi repr. 
Angliz fecit. Cui rex unde liberaliter honefteque vi- niz, fecit 
veret limitavit & contulit, & ad regem Scotiz conqui- » rerrico 
rendum cum potenti manu, ut rei veritas poftea pro- quarto regi 
bavit, inaniter quafi mifit. Rege Jacobo tamen invito an in 


1. Expeníz pro deditus i» C.C. 2. Minorem C.C. 3. Populi autem €. C. 


* Sie, pro Edwardo. n 
Dd2a Anglici 


212 


Fol. 170. a. 


Jj. Reffi, Antiquarii. Warwicenfis, 
Anglici in reditu Berwicum ceperunt. Obiit ifte rex Ed- 
wardus quartus apud Welftmonafterium rx. die menfis 
Aprilis regni fui xx11r. & apud Windfour in novo opere 
fumptuofo fuz zdificationis regaliter eft tumulatus,ex op- 
pofito fepulturz regis Henrici fexti, illuc poft mortem 
didi regis Edwardi ab abbatia de Chertfey tranflati. 
Ubi nunc quiefcens fibi femper amantíbus, etiam olim 
fuis adverfariis ita in anguftiis modo fübvenit, quod fibi 
applicari poteft, quod de Chrifto dictum fuerat, ** Ecce 
"totus mundus poft eum abiit." Hujus regisdiebus ele- 
phas ductus eft in Angliam, quem Londoniis vidi, & 
cito 'receffit. Regi Edwardo quarto fücceffit, parvo 
tamen, quod dolendum eft, tempore, filius fuus rex Ed- 
wardus quintus qui tempore ?paterni obitus" apud Lud- 
low maníittabart adhuc, ubi puer ?erat ctatis circiter 
Xirr. annorum *& quafi dimidii." Virtuofíe à virtuofis 
erat nutritus, mirabilis ingenii, & in literatura pro tem- 
pore fuo optime expeditus. Mortuo patre fuo ad eum 
confluebant patris amatores. Et craftino Sancti Georgii 
completo folempniter apud Ludlow ejufdem Sanéti mar- 
tyris, ut more Anglorum folet, militum Gartorii folito 
fervicio cum fplendido convivio di&us juvenis rex re- 
movit fe ab hinc verfus Londonias, Demum füperve- 
niens valida manu apud Stony Stretford regis defun&i 
frater Ricardus dux Glouceftrie &' fua ordinatione 
prote&or Anglix novum regem nepotem füum ut pro- 
te&or Anglie in fuum regimen cepit ; aliis, videlicet 
Antonio comite de Rivers, fratre *feniori reginz, novi 
regis avunculo, Ricardo Grey fratre regis ejufdem ex 
"matre, Thoma Vaghan milite exoneratis, immo are- 
ftatis, & in borialem plagam ad Pontem-fractum ad in- 
carcerandum miílis, & ibi in brevi poft injufte perem- 
ptis. Et fic novus rex à fideliffimis fuis avulfus cum 
ofcalis & amplexibus receptus ut innocens agnus in ma- 
nus luporum cecidit. Ejusetiam procipuus ad mores 
diligens ad Dei placitum tunc informator magifter Jo- 
hannes Alkok epifcopus Wigortnenfis üt ceteri amotus 
a ie e 


1. Receífit. Huic fucceffit parvo tamen C. €. 2. Defunt C.C, 5. Eífet C. C. 
4. Defunt C.C. sg. Senioris C. C, 6, Jure, ''homa C. C. " 
eit 


— ee ME PIPER 


^ 


coodHifteria regum. dinglie. 7 213 
eft, * non tamen carcerali rigore gravatus. Quid plura? 
Novus rex * Lundonize ductus, à majore & concivibus 
honorifice, ut decuit, eft receptüs. Sub ejus nomine jura 
regni apud Weftmonafterium & per totum regnum (unt 
modo folito obfervata. Moneta tunc facta fub ejus no- 
mine eft percuffa & formata, & omnia regis dignitati 
pertinentia in fuo nomine folito modo erant obfervata,Fol- 175. 5. 
rege tunc temporis in palacio epifcopi * Londonienfis 
toto tempore à primo adventu fuo Londoniis commo- 
rante. Mater hujus regis regina Elizabeth, audita fratris 
& filii fui areftatione, à palatio regali * Weftmonafte- 
rium fugit cum bonis fuis in abbathiam fub fecuritate 
loci privilegiati tuenda, retinens cum ea. filium fuum 
tunc puerum Ricardum ducem Eboraci cum filiabus fuis. 
Fugerunt 5etiam ad alia loca filius regine ex altero ma- 
rito Thomas Grey marchio de Dorfet, Edwardus Grey 
patruus di&i marchionis, dominus de Infula five de Lyle, 

& multi alii. Confpiratum eft contra eos, quod ipfi 
contriviffent mortem ducis Prote&oris Anglie. ^ Tunc 
dux Anglix Prote&or novos fecit officiarios. Exónerato 
Eboracenfi archiepifcopo àb officio cancellariatus, fubro- 
gavit, licet multum renitentem, magiftrum- Johannem 
Ruffell $ Lincolnienfem epifcopum, prius cuftodem pri- 
 vatifigilli. Ad quod officium promotus eft magifter Jo- 
hannes Gunthorp decanus Wellenfis. || Circa hos dies 
obiit rex Francie." Et regina Franciz ftetit, ut dicitur, 
'fmerege per xr. menfes. In brevi poft dominis pre- 
recitatisapud Pontem-fractum omnium fere lamentatione 
innocentibus acu de eis pofitis crudeliter occifis, comes 
Northumbriz eorum principalis judex progreffus eft — . 

. 4 : Dominus 
verfus * Londonias. . Sed dominus comes de Rivers An- come; a 
tonius Woodvyle morte inftante cilicio ad nudam car- Rivers & 
nem, ut diu ante ufus fuerat, indutus eft repertus. — In i, wood. 
tempore tamen incarcerationis apud Pontem-fra&um vile. M. 
edidit unum Balet in Anglicis, ut mihi monítratum eft, 


quod fubfequitur fub hiis verbis : : 


À r. Ne tum carc, C. C. ». London C.C. 5. Londen C.C. 4. Weftminfte- 
Fum CC. 5j. Autem CC, 6, Lincolnig CC. 7. Super regem C.C, 8. Lon-, 


don €, €, 
| £unt 


214 


Fol. 171. a. 


J. Refü, 4dntiquarii. Warwicenfis, 
Sumtobat mufpig anb nore monpng, - 
3n temembring tbe unftppfatties, 
fLbis toorip being of (ucb tobelpug, 
9pe contrarieng, tobat nap 3 qeffe? 
3| fere poíotles remepiles 
3$ noto to fefe mp toofull cbaunce. 
3Lo ít tbis traunce, noto in fubftance, 
Sucl is mp patunce.- 
Qüyllpng to bpe me copnhyps Culp 
jBotonopi am 3, anb tbat qetlp, 
£o be content. 
Seyng plapnlp tbat fortune botb totp 
£l contravp (tom mpn entent. 
9py lyit t9a5 lent me to on intent, 
TDytt i8 np (pent. 
; Qütelconte forture. 
3But 3 nte foent, 


£Lbus to be fbent. 

J5ut ' (5o bit ntent, 

£ucb is bu2 foo. 
Et fic comites przrecitati adjudicati funt ad mortem 
tanquam rei & conjuratores mortis Ricardi ducis Glou- 
ceftrie, tunc temporis Prote&oris regni Anglix. Et fic 
innocentes propter id quod non excogitaverunt à tor- 
toribus fuis pacifice inimicorum crudeli tormentatione 
? humilime fe fubmiferunt. Comitis Antonii facrum cili- 
cium diu poft coram ymagine beatiffimz virginis Maria 
apud fratres Carmelitas de Doncaftre appenfum. eft. 
Comite Northumbriz, ut predicitur, Londonias veni- 


ente, ftatim dux Glouceftriz regni Prote&orís titulum - 


ad exheredationem domini fui regis Edwardi quinti ? in- 
venit, pro fua propria promotione non invenit fed po- 
tius finxit. Et inbrevi dominum fuum regem Edwardum 
quintum, actu regem, fed non coronatum cum fratre fuo 
Ricardoà Weftmonafterio fub promiffione fecuritatis fuf- 
cepto incarceravit,ita quod ex poft pauciffimis notum fuit 
qua morte martirizati funt. Thronum regium tunc afcen- 
dit occiforum, quorum Prote&or in minori atate fuiffet 


t. So C. C. 2, Humiliter C, C. 3. Invenit ad coronationem pro C. C. 
| ipfe, 


Hiflria regum. Anglia. 215 
ipfe, tyranpus rex ' Ricardus, qui natus eft apud Fodryng- roi. i71. 5. 
hay in comitatu NNorthamptoniz, biennio matris utero dart d 
tentus; exiens cum dentibus & capillis ad humeros; na-w, — 
tus fefto undecim milium virginum. . Cujus in nativitate 
Scorpio erat afcendens, quod fignum eft domus Mattis. 
Et ut Scorpio vultu blandiens, cauda pungens, fic & ipfe 
cunc&is fe oftendit. Dominum fuum regem Edwardum 
quintum blandiendo cum amplexibus & ofculis recepit, 
& infra circiter tres menfes vel parum ultra cum fratre 
Íuo interfecit,, & dominam Annam reginam fuam filiam 
comitis Warrwici intoxicavit. |? Matrem fuam Annam 
venerabilem comitiffam,illius nobilis dominii Dominam 
& juftifimam heredem, durante vita fua incarceravit, 
quz fibi maximi cauía refugii confugerat. Et quod ?in 
Dei & omnium * Anglicorum, immo omnium nationum 
ad quorum notitiam pervenit, deteftabiliffimum erat, 
ipfum fanciffimum virum regem Henricum fextum per 
alios, vel multis credentibus manu pocius propria inter- 
fecit. Et quia erat quedam prophetia, 5 quod pott E. 
id eft, poft Edwardum quartum, G. regnaret, fub hoc 
ambiguo Georgius dux Clarenciz, medius amborum 
5 fratrum Edwardi & Ricardi regum, dux ob hoc Geor- 
gius peremptus eil. Et alter G. fcilicet Glouceftriz, uf- 
que prophetiam finiret prafervatus. "Simili prophetia 
Bumfridus, dux Glouceftriz, funditus peremptus dice- 
batur, nempe quod dux Glouceftriz ipfum interficeret, 
& totum completum eft in ifto mifero rege Ricardo ter- 


cio prius Glouceftrriz duce. Erat ifte rex Ri- 
Rex Ricardus funda. 


cardus in xdificiis laudandus, ut * Weftmonafte- 
rii, Notinghamie, Warrwici, Eboraci, & apud 
Midlam, multifque aliis locis, ut ad oculum 
manifefle evidet. Hic Eboraco in ecclefia ca- 
thedrali nobilem cantariam. centum capellano- 
rum fundavit, & apud Midlam ultra E- 
boracum collegium fecit. Aliud *eciam 
Londoniis juxta Turrim apud San&am Mariam 


Fol. 172. a. 


vit nobilem cantari- 
am centum capellano- 
rum Eboracz,& etiam 
fecit collegium apud 
Midlam, & aliud apud 
London apud San&am 
Mariam deBerckynge, 
& ditavit collegium 
Cantebrigiz Reginz 
amplis poflefiionibus, 


1. Ricardus tertius, qui €. C. 2. Magiítram C. C. 
^4. Anglorum (. (. 
8. Welminfter C. C. 9. Autem London C.C, 


2. lta bec concipiuntur, 
j. Ut CC. 6. Fratris C,C. 7. Scilicet Humíridus C.C. 


de 


216 j. Rofü, Antiquari. Warwicenfis, 

de Berkyug fundavit, & collegium reginz Cantebrigiz 
quingentis marcis annui redditus indotavit.  Pecunias 

fibi à communitatibus * Londoniarum, Glouceftriz, Wi- 

gorniz ? fibi" oblatas refpuit cum gratiarum actionibus; 

potius afferens eorum corda quam opes fe velle habere. 

Parve ftature erat, curtam habens faciem, inzquales 
humeros,dexter fuperior ?*finifterque inferior. Dominum 

de Haftings cubicularium regis Edwardi quarti *fine ju- 

dicio decollavit, archiepifcopum Eboracenfem & epif- 

copum Helienfem variis locis incarceravit, ad 5 hzc 
maxime $ defudante Henrico duce Bukkynghamiz. Do- 

minus ? etiam" de Stanley erat vulneratus, captus, & in- 
carceratus, fed ipfe in brevi regis gratiam recuperavit & 
libertatem. Tandem cum regina fua coronatus novos 

creavit dominos. Henricus dux Bukkynghamiz fa&us 

Johame — eft magnus camerarius & feneícallus Anglie. Johannes 
/«]H*, Haward dux Northfolchie, & Thomas filius fuus & 
Norfolis. heres comes Surreiz, & Willielmus dominus de Barkley 
Willidm,, €9mes Notynghamiz & marefcallus Angliz, & dominus 
Barkley co- de Lovel camerarius regis. Rege Edwardo quinto in- 
cand carcerato rex Ricardus tercius omnes gazas fuas contulit 
M, "Henrico duci Bukkynghamiz, qui tunc *liberaturam 
dans de nodis Staffordenfium gloriabatur, fe tot de illis 

habere ficut prius habuit Ricardus Nevel comes Warr- 

wici de baculis ramofis, id eft, raggíb ffabes. Multum 

tamen ?numero" erant impares, & non diu quin crevit 

latens odium inter regem & ducem. | Rex tunc à Lon- 

. doniis removens "ufque per Oxoniam.& ufque Wod- 

ftoke clamore populi deforeftavit magnum circuitum pa- 

triz, quem rex Edwardus rz11'u5, frater fuus contra con- 
fcientiam ad nocumentum patriz " annexerat & foreftz 

de Whichwoode incorporaverat fub lege foreftz, & ab 

inde removit Glouceftriam. Ob nomen antiquum du- 

Fol. 172. b. catus fui conftituit ibi Majorem & vicecomites. Et Me 
ad Wigorniam, deinde Warrwicum. | Ubi à Wyudfour 

veniens obviavit fibi regina. Quo pervenerunt regi am- 


1. Londoni C.€. 2. Deefb C.C. 3. Quam inferior.C.C. 4. Super C.C; 
v. Hoc €. €. 6. Defidente C.C. 7. Deef. C. C. 8. Liberatum MS. g. Deeft 
C.C. 1o. Ufque Briftolliam per-Oxoniam C.C. 11. Sic. 


baffiatores 


wHifleria verum: ingles, 
baffiatores regis Hifpanis pro süariragio intet regis uni- 
genitum & filiam regis Hifpariize, Erant tunc * Warrtici 
cum rege prelentes Wigornienfis, Coventreníis; Lich- 
feldenfis, Dunelmenfis, & Afaphenfis epifcopi, dux A]- 
baniz frater regis Scotize,: Edwardus comes Warrwi ei, 
Thomas comes Surreic fenefcallus domus regiz,: comes 
Huntingdon; Johannes comes Lincolnix;: & dotnini de 
Stanley, Dudley; Morley; Scrope; & Francifcus domi- 
nus de Lovell camerarius regis, & Willielmus Hufly ca- 
pitalis jufticiarius'Angliz, & multi alii domini. Et prz- 
clare fimili modo. dominz cum regina. Ab hinc poft 
moram unius ebdomada removit fe rex Coventriam, 
Leiceftriam, Notinghamiam, & Pontem-fra&um, ubi 
conftituit majorem. Deinde vero venit Eboracum, ubi 
fefto nativitatis 'eloriofz virginis Mari ? filius fuus & 
heres parvulus &tatis feptem: annorum & parum ultra 
creavit ih militem, promovitque ad principatum Wallias, 
maltaque alia magni valoris :& honoris accomalans.- Et 
in brevi poft'tantaás lztitias facta eft grandis confpiratio 
contra regem & magna infurre&tio.. Rex ctim fais equi- 
tavit magno exercitu in auftram. Dux. Bükynghamiax 
captus ductus eft regi ad Salisburiam; -& ibi decapita- 
tus eft. Fugerunt tunc quamplures domini'Y regno, & 
in brevi obiit princeps morte infaufta tempote:pafchali. 
Et in meníe Augufti proximo fequente effoflüm eft cor- 
pus regis Henrici fexti, & ufque novatii ecclefiam col- 
legiatam caftri de Wyndzour eft tranflatum, ibi hono- 
rifice receptum, & cum maxima folempnitate iterum 
tumulatum:ad auftralem partem fummi altaris." Erat il- 
lud tunc facrum corpus valde odoriferum; non quidem 
ex fpeciebus * appofitis, cum per. inimicos atque tor- 
tores fuos erat fepultumi. Et pro magna parte erat tunc 
* incorruptum, capillis & crinibus übique fixum 
confueta fed parum depreffa cim macilentiori afpectu 
folito... Et ftatim affluebant miracula regis fan&titatem 
profitentia, ut in fcriptis ibi 5 füfficienter evidet. Non 
multo poft principe, ut dicitur, mortuo, juvenis comes 
to—————H— MÁ—ÓÓÓMMÓMÓÁÓÓ€—M$€ 


r. Watwici C.C. ^2, Sic, ^3. Apponiris C, C, 4. Incorporatum C. c, 


f. Evidenter evidet C.C, 
ie Warrwici 


417 


, facie Fol, 175. a; 


218 


Tohannes 


3. Reofí, Antiquarii Warwicenfis, 
Wartwici Edwardus, filius primogenitus Georgii ducis 
Clarenciz,proclamatus eft apparensAngliz in curia regali, 
& in ferviciis ad menfam &t cameram poft regem & re- 
ginam primo ei ferviebatur. - Poftea fub 'arta cuftodia 
? pofitus comes Lincolnienfis ei * przferrebatar nomine 
Johannes * Pole, filius & heres Johannis Pole ducis Suf- 


Poole dux folchig. 'Tandem advefperante vita regis Ricardi multi 


Suftolcix, 
M, 


Milford 
Haven M. 


clam ab eo fe retraxerunt, qui adjunct auftralibus exu- 
libus adheferunt Henrico comiti Richmundiz ex fratre 
uterino nepoti regis Henrici fexti, qui in Wallia fefto 
transfigurationis domini apud Mildford Havyn cum 
paucis comparative applicans multos habuit obvios. 
Tandem cum rege Ricardo & íuo maximo exercitu 
vi1I. die Aífumptionis beate Marix anno Domini w. 
cccc. xxxv. congrediens, regem Ricardum in campo 
interfecit in confinibus comitatuum Warrwici & Lei- 
ceftris. Ifte rex Ricardus diebus fuis ultra modum cru- 
delis triennio & parum ultra ad inftar Antechrifti 5regna- 
turi regnavit. Et ficut Antichriftus 5in futuro" in max- 
ima füblimitate fua confundetur, fic. & ifte corona prz- 
fente cum thefauri copiofa multitudine fübito in exercitu 
fuo conglobato paucorum in comparatione tamen ferventi 
7 armorum fulmine ut mifer extin&us eft. — Attamen fi 
ad ejus honorem veritatem dicam ut nobilis miles licet 
corpore parvus & viribus debilis ad ultimum anheli- 
tum fuum modo defenforio clariffime fe habuit, fxpius 
fe proditum clamans & dicens, Z'vefomn, Zvtefor, re» 
fon, & fic guítans quod aliis fzpius propinaverat mi- 
ferrime vitam finivit, & finaliter apud fratres Minores 
Leiceftrie in choro eft fepultus. Et quamvis paucos 
dies habuit, eos tamen fine fuorum plangentium fubdi- 
torum lamentatione terminavit. Et fic comes Rich- 


Fol. 75. 5, mundiz in regem commutatus di&us eft Henricus fepti- 


Henricus 
feptimus 
M. 


mus. Qui ftatim duxit in uxorem przclaram dominam 
3 Elizabeth, filiam & heredem regis Edwardi 1111. Erat 
ifte rex ex triplici genere; ex parte Anglicus, ex Anna 
& nobilioribus progenitoribus Gallicus, ex loco nati- 


r. Ar&a C.C. 2. Ponitus C.C. 3. Sic, 4. Poole C.C, 5. Regnantis C.C. 
6, Defant C.C. 7. Armorum invaforum fulmine C.C, $8. Elizabetham C.C. 


vitatis 


LHüflrid regum Anglia. 219 
vitatis & avi progenie Wallicus. Angelicum habuit 
vultum, intuentium omnium femper provocans amorem. 
Qui & illius nominis feptimus licet fit regum Angliz,; 
tamen dominorum Hiberniz inter reges Angliz illius no- 
minis fextum tenet locum... INam nobilis rex Henricus 
primus nihil fe intromifit de Hibernia, fed tunc quia in 
amoris ardore te intuens, Ó * nobili rex, fi tantam gra- 
tiam permiffivam in oculis munificentiz tuz inveni, fub 
tua fpeciali licentia & favore alloquor. Tu certe, Ó 
preclare rex Henrice, licet feptimus fis Anglix, folum- 
modo tamen es nifi fextus Hiberniz. De quodam fexto 
Hibernix multa vaticinia currunt ad maximum honorem 
fonantia, & multa laude digna funt per quendam talem, 
Deus novit, fienda, fecundum antiqua vaticinia non me- 
diocria, fed in fuperlativo gradu maxima, & ad fum- 
mum honorem cunctis futuro feculis memoranda. Tibi 
coronam Anglix bene novimus Deus nunc donavit. Te 
noftram in regem accipimus, antiquioribus regibus à 
mundo fublatis ad tuam nunc celfitudinem pervenimus. 
Quz tibi in futuro ad Dei laudem funt conferenda no- 
bis penitus funt ignota, fed indubitanter in fecreto & 
facro fuo armariolo funt ad ejus placitum refervata, & 
ad fuum placitum in futuro propalanda pro certo de te 
optima erunt ut fperamus quz de Te adimpleri noftra 
etas femper avidi(lime optat. Tibi fummus pontifex Jefu 
Chrifti vicarius Innocentius papa octavus in bonum omen 
gladium, caleptram, & alia infignia tuam futura in glo- 
riam vaticinantia mifit. Te in utriufque fexus prole al- 
tiffimus largiflue benedixit. "Tuo nempe ex ? femore 
prodiit modernus princeps Walliz inclitus Arthurus filius 
tuus primogenitus & heres Anglix Deo ordinante fu- roi, 74.4, 
turus, alterius Arthuri magni in futuro divina provi- 
dentia probitatem fufceprurus. 


? Finis Roffei, five Rous" 


qompareo voit), ano trnlp corredeo by, tbe Spanuferiot 
ín C.C. bp Will. Maíon 
Sam. Fleet. 


1. Nobilis €, C. 2, Favore C, €. 3. Ex €. C, adjecimur. 
Be23 


. [ua201] 


PA. I.lin. r. Tozzzis Roff, &c.] Hujus Tituli Auctor 
fuit D. T'homas Cottonus, Baronettus, V. Magni D. Ro- 
berti Cottorii filius, ut e litteris colligo Viri Amiciffimi Jacobi 
Sothebeii, Junioris. | ; | 

P. 3.1. 22. Costexeruzt] Lege, contexuerunt. 

P. 20. ]. 16.. Sepedicfo Bruto] Supraditfo Brzto in exem- 
plari v. cl. Thomz Alleni, quo ufus eft v. cl. Br. T'wynus. 
Vide Apol. Antiq. Oxon. p. 114. 

P. 2r. 1; 27. Memre nominavit] Mempric nominavit in ex- 
empl. Alleniano. V. Twyn. p. 118. I4i4. 1. 28. Ridebez , | 
Rydychez in exemp. Allen. V. ibid. 

P.22.1.8. Belifituz,| Mox. pott hanc vocem cozvezit ad- 
jiciendum effe € T'wyni difco Apologia, p. 118. Inde etiam 
paullo inferius fremflatam; pro frazfiatum reponendum effe 
colligo. 

PO: l.19. Merlion] Mention in exemplari Alleniano, 
tefte Twyno Apol. p. 7. 

P. 26. 1. 7. -AMppellata] Appellata eft in exempl. Allen. V. 
Twyn. p. 8. 

rub l. 9. vod eff bominum cetus &c.] Lege ex Auguftini 
de civ. Dei l. Il. c. 21. 404 eff bominum cetus juris eoz[ez[u 
c» utilitatis communione fotiatzs. Itaque fruftra in margine 
Codicis noftri fcriba conjecit pro cezuzis reponendum effe 
catiffis :. licet aliquando hanc conje&uram & ipfe probaffem. 

P. 67..1..6. Scolas puerorum. grammaticales,| Hinc colligi- 
mus explicationem quam adhibuimus in Notis ad vitam ZEl- - 
fredi per Spelmannum [p. 178.] re&e fe habere, neque pro- 
inde Sigebertum Univerfitarem Cantabrigienfer fundafíe. 

P. 69. l.2«. Im Chromica Radulphi de Duceto,] Multorum 
librorum auctor erat Radulphus de Duccto,- five de Diceto. 
Inter alios vidi fz22mÓentum in pergamena libri Inquifitionem 
maneriorum beati Pauli Londini continentis. Et hujus etiam 
auctor erat Radulphus nofter, tunc temporis Decanus Lon- 
dinenfis. Folio fcriptus eft." Mihi oftendit amicus chariffi- 
mus, virtute fua fpectabilis, Richardus Rawlinfonus, A.M. 
€ Coll. D, Joannis Bapt. Oxon. Is vero acceperat à Viro per- 
humano: Joanne Evelyno, Baronetto. Utinam reliqua Operis 
fragmenta.comparari poffent. Di&a Inquifitio facta erat an- 
20.vigeflimo regni Henrici IT. annoque primo Radulphi De- 
canatus, Ad fummitatem fragmenti noftri manus recentior 
fcripfit, DoziifZay Radi de Diceto. x. 

P. 71.1.23. Didagus] Didacus in exemplari Alleniano. V. 

"o TET | Twyni 


NE OPE) X 


Twyni Apol. p. 166. 15d. 1. 27. Sazila nmozialis ] Sautti- 
monialis in ex ome V.'Twyn.ibid. .. | | 

P. 76. l. 26. Et Werfertbum Wygornienfem &c.] Et WAri- 
fritbum Wygornen[em antea prefulem Herefordenfem | c Worz- 
nulfam Lezeceffrenfem viros literatos in ex. Allen. Vide Twyn. 
p.182. l4jd.l.29. Opzabant erudierunt.] Optabat erudicbagt 
in ex. Allen. V. 'T'wyn. loc. cit. Idi. l. 31. Bertiz | Beze- 
diclini in ex. Allen. V. T wyn. loc. cit. 

P. 77. l. 1. Uzivit] dcer[ivit in ex Allen. V. 'T'wyn. 1. c. 


Ibid. |. 4. pcccrxxtir. ) nCccerxxiir. inex. All. V.'Twyn. 


l. c. IZid. l. 5. Neote] Neoto in ex. Allen. V, Twyn. l. c. J5id. 
l. 9. Qui ad d comverfi funt, docueruzt| lta etiam in ex. 
Allen. tefte T'wyno, p. 125. non, ut apud Caium, 427 a4 fi- 
dem Cbrifli comverfi dotueruut. lbid. l. 1. Gre&/adie] ita 
etiam ex. Allen. non, ut apud Caium, Crec/adz. V. T wyn. p. 
126. l5ijd.l. v4. Grekladenfis] Confentit C. C. favetque ex, 
Alleni, tefte T'wyno 1l. c. qui Caii Crec/adezfism improbat. 
Ibid. 1.14. 24d Molhnesburiam,] Pro ad é fuo exemplari priza 
2d legit Caius. Sed non adeo re&e, ut ex exempl. Allen. de- 
monítravit T'wynusl.c. Neque adttipulatur C.C. Recte ta- 
men € fuo fraz/lata eff adjecit Caius. Favent enim 'Twynus 
& C.C. Ilid. l. 15. 2Aldelmus,] .Adelruus in Caii ex. Jig. 
l. 16. Propizqua | Propiuquis n Caii ex. I4id. l. 17. De reguo 
Merciorum. fuperius vecitati| (Ut fuperius de regno Mrcdiorum 
recifavi) in parenthefi Caii exemplar. 14/4. l. 18. Oxoniae] 
Oxozia Caii ex. I5id. 1. 19. Sufpezciouem | Recte, ut ex Alleni 
exemplari docuit T'wynus, p. 127. . Male igitur fzfceptonezm 
Caius, quamvis adftipuletur C.C. | IZ/d l. 22. Situata] Sita 
in ex. Allen. V. Pwyn. p. 182. Ibid. Grazzmaticos] Gram- 
maticorum ia ex. Allen. V. 'T'wyn. loc. cit. 

P. 78. 1. 6. Occideutali coutiguam aulam pro] Occideztaliter 
contizuam aulam maguam pro in ex. Allen. V. 'I'wyn. loc. cit. 
Ibid. l. 9. Prater bec] Preter bas in ex. Al. V. Twyn. 1. c. 
I^i2. |. 10. 4lI;7 ] Deeft in ex. Allen. Et recte. V.'T'wyn. l.c. 
I5. 1. 13. Feliciter] Defuit in ex. All. tefte Twyno, 1. c... 72. 
l. 14. Optzmatos | Optimates in ex. All. eo modo quo & in 
C.C. fuiffe oftendi. I4. l. 21. Dia?tizm] Deeft in ex. All. Vide 
T'wyn. l.c. I5. l. »s. Literatorie] Litcrarie in ex. AM. V. 
T'w.1.c. 14. 1. 27. Scolarivz; ] Defuit in ex. All. V. Tw. 1. c. 
Jb. 1. 30. Redberz] Rod£an in ex. All. V. Tw. l.c. 
^P. 79.l. 1. Di&fuzz] Pro ad dictum, utlegebatur in ex. All. 
tefte 'Twynoloc.cit. Et tamen fine prepofitione exemplum 
habemus in Fragmento noftro Liviano, L.xxir. c. 18. Ibi e- 
nim, ZAIsfez munia, quafi palans perveniens, (fic enim diftin- 
guendum) pro ed Z'isfz menia, quafi palaus, percenieus. Vel 
inde quifpiam conjiceretà confarcinatore recentiori fuiffe fra» 

- gmentum, 


222 


b 
A 


CONS OLSTTO JE. 
gmentur, in quo etiam alia Livio minus congrua notavit cl. 
Dodwellus. 14/4. l. 9. 44biude red. c» ref. omnts [tieutia] .4b- 
unde redit Qv reftluxit omnibus fcientia in ex. All. V. 'T'wyn. 
l. c. Ib. l]ar. a4utedicfum, deizde| Plena diftin&io potius 
adhibenda, cum cl. T'wyno l. c. ut fit, eztedi&fum. Deinde. 


c . 
I5. 1. 14. 1x1119.] Pro 9o3. ut apud T'wynum l. c. J2i2. . 15. 

LxXXxv119,] 88. in ex. All. V. Tw. 1l. c. Neque aliter in C.C. 
ut ad imum paginz oftendi. I4. l. 16. Guiutum| Quartum in 
ex. All. V. 'Tw. p. 193. re&te. Iid. 1.23. Sed condidit] Sed 
C condidit in ex. All. V. T'w.1.c. 

P. 97. l. 22. Michelmenfei] L. Michelneffe. 

P. ror. 1. 2. Ofolüerazt] Abfolveranut in fragmentis € Roffi 
libro de Academiis. Vide Append. ad Lelandi Itin. Vol. IV. 
p. 157. Utraque le&io ferri poteft, utin $. 3o. Epiftola: no- 
ftrz ad calcem Vol. V. Lelandi Itin. excufz: monítravi. Non 
tamen ibi fignificavi litteram s hac forma (V) nonnunquam 
confpici in Á&is Apoftolorum quz nuper edidi Grzco-La- 
tine litteris majufculis é Codice quantivis pretii Laudiano. 
J5. 1. 4. 2o Domini 1133.) Ita etiam in Fragmentis e libro 
de Academiis. Haud fecus quoque apud Woodium. ZZ. l. 14. 
[zempore]] A ícriba effe probant unci. At pro hac voce ;z 
legitur apud Twynum, p. 339. ex. exempl. Alleniano. 

P. 169. l. 30. Is principio &c.] Hac corrigenda funt ex ipfo 
Gyraldo, quem videfis de Expugn. Hib. 1. I. c. x. 

P. 171. l. 16. Rex cum [ibi] T$ cum redundat, ut opinor. 

P. 195. 1. 25. Eéraudi, | Ebrandi 21. Integrum goes. 
epitaphium Richardi primi (in quo verficuli ifti defiderantur) 
nuper edidi é Codice MS. Brewíteriano, ad calcem Appendi- 
cis noftra fecundze ad Lelandi Coll. p. 406. | 

P. 196. l. 8. Veri beredis ) Rectiffime veri beredis, fi fucceffio 
linealis accuratiffime confideretur. Sed fucceffit. Joannes 
virtute teftamenti ultimi Richardi; idque pro confuetudine 
veteri, ne quid dicam de aliis rationibus, quas imprazefentia- 
rum in medium proferre neque vacat, neque eft inftituti no- 
ftri. Adeas, fi lubet, librum de jure hereditario re vera aureum 
& pereruditum, quemque refutare nequeunt adveríarii, fer- 
mone vernaculo confcriptum, & A. D. 1713. editum. 

. P. 208. l. 10. Rodburz | Rodéaz exempl. Alleni, tefte T'wy- 
no, Apol. p. 315. Videfis Godwin. de Przf. p. 612. Auctor 
fuit Chronici. Ij. l. 19. Profunde lab. &c. | Profunde elabora- 
reutur, & aliorum doctrine abunde doc. ex. All. Vide T'w. l. cit. 

Ad fphbalmata quod attinet, que ueque correximus, neque uo- 
tavimis, illud (cias velim, ea omuia (qualiacuuque demum fint) 
in Codice moffro (quem fideliter exprimendum duxi) baberi MS. 
1d quod innui etiam im Praefatione. Tute ipfe proinde, Lector, de 
illis judices, meque adftribas vel moffre negligentia, vel typogra- 
£i ofcitantis. INDE X. 


Andegavia. Plura de ea 
148, 149 
Andrez (Johannes) 88 
Andrez (.S.) in Scotia 
Univerfitas 209 
Andromadus gigas 4. 
Anglefeiz infula 163 
Anglia in comitatus di- 
vila 66, 121. Anglix 
corone terrz fübje&dz 
144. Anglia fub inter- 
dido pofia, regnante 
Johanne 196 
Anglorum Scola Rome 
72. Anglorum mores 
tempore. Edwardi Con- 
fefloris 106. & Gulielmi 


A 

Bindonig ccnobi- 
um Pag. 72. 
Adam Catholicon maxi- 
mum (ier fic dictus) 27 
Adrianus IIIL. papa 167. 
Hibernis ^ conquifitio- 
nem concedit Henrico 
IIdo, regi Anglix i44. 
Conceffionis forma ib. 
Albani ( S.) cenobium 

64, 141 : 
Albertus Magnus 114. 
Albina I0, I4. 
Albinus five Alcuinus 
(S.) 67,73. ejus inge- 
nio litere florent Pa- 


B 
Bacon (Rogerus) 29, $1, 
82 
Baliolo (Johannes de) 


Damburg 66 
Bangor civitas 24. Mo- 
naíterium ibi 6$ 
Baronum guerra tem- 
pore H. tertii 199 
Bafilienfe concilium. -te« 
gnante Hen, fexto 210 
Baffianus rex 49 
Bafyngwark 142 
Bath 23 
Beauford (Hen.) cancel- 
larius Univerfitatis Ox- 


rifiis 75 Conq. 108. & Gulielmi | onienfis 207 
Albion, Britanni» no-| Rufi i10. & tempore |Beaumer 142 
men, unde? — 10, rg| Roffi noftri 151. Anglo- |Beda 48, 67, 73, 160 
Albumazar 29| rum lingua 159, 160 Beket (S. Thomas) 146 


Bellinus rex 2$ 
Bello Campo ( Thomas 

de) 204 
Bello Mariíco five Beu- 
maris (caftrum de) aor 
Berench rex 47 
Berwica five Berwicke 
villa 47. capta ab An- 

glis 21r 
Beumaris, Vide Bello Ma- 

riíco. 
Bewle, five Bowle, vel 
Bowley abbathia 197 
Bladud rex ; 23 
Dowle vel Bowley. Vide 
Bewle. 

Brennius Bellini regis 

frater 35 
Bretton. ( Johannes ) 58. 

laudatur 2t 
Breydenbach (Bernardus 
de) 3, 4, 5, 13, 17, 195 
Briftolia 25. Briftolliz 
caftrum 110. Prioratus 
S. Jacobi i£;4. 

Britannia primum habi- 
tatà 10. nomen unde 
accepit 18, 158. Britan- 
niz regni divifio inter 
Bruti tres filios t9. De- 
traními- 


Anna uxor Ricardi Ildi, 
205 
Annz (8.) feftum — 2og 
Anfelmus (S.) Cant. ar- 
chiep. bannitus 110 
Aquinus 160 
Ariftoteles 29. Quadam 
de Ariftotele &  do&ri- 
nis ipfius 55 
Armorica. Vide Britannia, 
Artes & Íícientiz omnes 
à filiis Lamech inven- 
tz 6 
Arthal conful 58 
Arthurus rex 598, r59. 
Hiberni — expugnator 
171. [Íepultus Glafco- 
niz 65 
Arviragus rex 46 
Athelftanus rex 97. mu- 
ro firmat Exceftriam 
19. alia ejus opera 97 
Auguftinus citat, 9, r7, 
39» 33» 34. 36; 37» 81, 
129. 137 — 
Auguflinus in Angliam 
ratunm Anglorum 76.| miflus ad regnum con- 
Aliz res ejus geftz ibd, vertendum 39 
Aluredus Rievallenfis 69 Avicenna 114 
Amaundevile 142 lAurelius rex Zr 


Alclud 22 

Alcmundus (S.) 25 

Alexander dux Albanie 
facit homagium Edvar- 
do 4to, regi Angliz 2i1| 

Alexander Magnus. Li- 
ber de vita ejus 4. Epi- 
ftola ejus ad Ariftote- 
lem ;/id. 

Alexandri IIlI. papz lit- 
terz ad Hen. Ildum. de 
Hibernia 173 

Alfredus hiítoricus — 18 

Alfredus (S.) rex & fi- 
lius Ofwini fundat S. 
Petri nobilem ecclefiam 
apud Ripon 7o t 

Alkok (Johannes epifc. 
Wig.) 212 

Aluredus rex  Weftfax. 
160. fundator Acade- 
miz Oxonig 76, 96. 
fundator etiam mona- 
fleriorum de Shaftef- 
bury &  Wintonia, ac 
decorator item comi- 


224 


I.N D:B X. 
tranfmigratione — regni[ z5;id, rex fa&us totius 
Briranniz in  Anglie| Anglix 104 
regnum 65. Britannia à|Caphera , alias Cefara, 
Romanis devida — 174.| neptis No8 5 
in tres partes divifa|Carpenter ([o.)- ^ "208 
168 .|Carmfientum ordo 1:1 

Britannia Armorica 159,Cafífibelanus rex 44. 
Bricannia Minor 151, 159|Cenomania 149 
Britones à: Saxonibus in-|Ceftria 22; 25, 47. Col- 
terfe&ti 58 legium — Canonicorum 
Drutus ad Britanniam ac-| ibi 98 H3 
cedit 15. rex primus 
Britannie 18, uxor ejus 
-dbid. filii 19. :regimen 
ejis düravit 24. annis 


Croyland 74. 

Cunedagus rex 24. 
Cypri regnum (à rege 
Ricardo prinio  fuba- 
&um 193 


D 


Dani totam Angliam oc- 
cupant ror. onines una 
no&e  interíe&i  1c2. 
"quamdiu vexarunt An- 
gliam 103. in Angliam 
inducunt . immodera- 
tum modum bibendi 


i : ) 
iid. infipnia ipfius s;5.|Ciftercienfium ordo. 111]. 105 
Brutus fex, cognomine|Civitas primum condita| David Fluellene 4f 
viride fcutam 22 ^3. civitates. quando 'à|David (San&us) $9 


Brüz (Robertus de) 190 
Bubalh - 199 
Bylinfgate 25 


majoribus primo  gu- 
bernari inceperint in 
Anglia 196 

Coellus rex $9 
Colceftria $05 j1 
Colwulphus rex North- 
ümbr. y4 


Deorham — ( Willielmus 
de) benefa&or Univer- 
fiacis Oxon. ror 

Dewke (Hen.) primus 
major civitars' Lond. 
196 CN Iw 

Dorceftria juxtà Oxon. 


Caerdeffe (caftrum. de) 
rto ' 
Caerlele - 199 


Caerleon, poftea Caer-|Comites duces fa&i re-| 69 

uimber, & tandem Ca-| gnante Edv. tertio 204| Dover 0 iy 
ergwayt 53; $4.  Vide|Conftlancius imp. pater| Dover Caftel nma 
Legionum urbs. Conftantini Magni  5o|Dovera ^4 
Caerleyl 22. |Conftans rex 55 | Drincurcis (0128 
Caerleyn $o|Conftantinus Magnus, rex| Dubliniz Univerfitas »:* 
Caermerdin $o| & imperator 51. Con-|Dubricius (S.) epifcopus 
Caerwent $4| ftantini Magni — duz| Landavenf. primus 5;. 
Caerworgon $4] uxores 5, — archiprefülaraum — fuu 


Caircradok , id eft, 


fDib Salígbutp 58 
Cairguair five Warwick 
6o 
Canonicorum regulari- 
um ordo florere incipit 
Iro. Canonicorum mi- 
grorum ordo in Angli- 
am indu&us 139 
Cantebrigia decorata 44. 
à Danis combufta 100. 
Eré&io civitatis & uni- 
verfitatis — Cantebrigiz 
26.  Cantebrigie aula 
regia 205. collegium 
rcgale 210. collegium 
regine 216 
Cantebrigienfis —— acade- 
mia ab Edwardo Se- 
niore reftaurata 96 
Cantilupo (Tho. de) 2o; 
Cantuaria 25 
Canutus filius regis Swa- 
ni 195. ipfius res geftx 


Conftantinus, five Con- 
ftantius, . rex  Arthuri 
nepos ex forore 65 
Conílantius, five Con- 
flantinus, fecundus in 
Britannie regem  ad- 
mius 53. Ejus tres fi- 
li 54. interfe&us ibid. 
Conway - 2o0I 
Corineus cum Gogma- 
gog gigante concertat, 
illumque vincit occi- 
ditque 15, 20 
Cornewall unde nomen 
accepit ro. olim multo 
amplior fuit quam eft 
modo ibid, 

Cornubia 159 
Coventriz abbathia mo- 
nialium deftru&a à Da- 
nis ro4. Coventriz do- 
mus Carthufienfium 
205 

Coylus rex 48 


refignat 58 — 
Duceto (Rad. de) 69, 188 


E 


Eboracum 22, 49, tc7, 
.215. Abbathia S. Marix 
Eboraci 109 

Ebrancus rex 22 
Ebroicarum turris — 158 
Edbaldus, rex  Cantiz, 
monaít, monialium de 
Levingas fundat 72 
Edenbrough 22 
Edgarus rex 998, Ejus 
res geítz ibid. — 
Edmundus rex Orienta- 
lium Saxonum 76. . 
Edmundus Yronfide 104 
Edwardus primus rex 
200, ipfius defcriptio 
ibid, res gefte 2or. 
Oxoniz minori xtate 
fluduit iid, 


Edwardus | 


n——— 


Edwardus [Idus. 205. 
ipfius res geftz ibid. 
. Defcriptio | 
líabella i5. peremptus 
ibid. miraculis celebta- 
tus poft mortem jid. 
Edwardus YII. 265, 264. 
vérus hetes Francie 
155. ipfius res. gefta 
204. | 
Edwardus IVtus. 210. 
ipfius res gefhz ary. 
mors 212. ^ ! 
Edwardus quintus 214 
Tioneta percuffa fib e- 
jus nomine 21:3. ipfius 
€edes 214 


Edwardus Senior reftau- |. 


fat academiam  Cante- 


brigienfem ^ 96. — ejus 
obitus 
Edwardus (S.) rex  1co 


Edwardus (S.) Cotifeffor 
Tex' 103 i 
Edwintis (S.) tex North. 
ümbr, primus fundat 
ecclefiam S. Petri Ebor. 


5 
Ejhertus atchiep. Ebor. 
6 


Z5. : : 
Egbri&us (five Egbertus)| gliam pertinet — 154. 


"rex Northambr, 74 
Elephas Héntico tertio 
datus rg$. Elephás in 
Angliam du&us 212 


ibid. ukxot] 


IN DE'x 


thelredus .fék fundat] ; 


monaft, S. Ofwaldi E- 
bor. dioc. & aliud apud 
Bardnex 7:. Ethelre- 
dus rex coronatus apud 
Kyngeftorie 15r. Ethiel- 
redus rex cüm  uxóte 


dfronüs t4» 
ermani in Angliam ve- 
niuDt j9.—— 

Germani ($.) liber, qui 
intitulatüt de Origine 
Britonum, citatur 174. 
Getà rex 


THI9N : "49 
& filiis in Notmanniam |Gigatites. füerübt — anti- 


fugit ros. Danos vin- 
| it j5i4. Echelredi regis 
obitus 164. 
Eton (collegiim de) 216 
Evefharh (bellum de) 169 
Euffachium (]. ad) 67, 
69 70, 71,74. 
Exohia , fe Exceftria 
102. muris citcüm. 
cin&a  àb ^ Athelfano 
rége 97 | 


Fafciculas ^ tempotum , 
five florum, chronica fic 


di&a, 6,203 . " 
Feremundus fé& ^ 7; 
Fevetiham abbatia — 141: 
Flynt (cafltum de) 26: 
Fore(ta tiovà i13 
Fox ( Joasnes) 190 


Ffancim corotià ad An- 
Carta qua Fraficie fe- 
gnum cofiürmatür Hen- 
rico Vto. Ahglie regi 
t$6- 


Elfleda, uxor fübréguli|Fratrumi  Pre&dicatórum 


97 

Eltham 
Engiftus regnat fuper 
Cantiam 59 

Engolifmi comitatus in 
Vaíconia ad An 
ronam pertifet 
Enoch prim civitas 
Effendum (abbathia de) 


19T 


104. "No ] 
Ethelbaldas rex conftrüit Galfridus hiftoricus 


Croylatid 74 


Merciorum. Ethelredi,| & Minorüm in Anglia 


origo 196, 2Tt 


21r|Fulbroke iti com. War- 


wici, ubi olim turtis 
nobilis caftro squipol- 
léns 123 


lis co-|Furium 'peenà regnante 


Hen. primo 139 
G 


18 


IGalfridus five Gaufridus 


Erhelbertus rex Cánriz Mon. 26, $2, 58, 65,188 


66 
Ethelbertus , 


rex Oti- 
entalium 


Gaufridi Arthuri 


hifto- 
ria r6o 


Anglorum , Gaufridus, Comes Ande. 


fundator collegii Cano-| gavis 1359 


nicorum de Hertford 
Ethe!fridds rex péffimus 
66 

Ethelredus rex 106, E- 


74,Gaunt ( Joannes de) 206 


Genevile (domina de) 
2E AUME j 
Georgius ($.) Anglorum 
Ff 


|Gitáldu 


quis teffiparibus 6, 16, 
uti etiam ndnc in qui- 
bufd. plagis niundi 17. 
Gigantis offa 5o  pe- 
dum it ^ 
Gildas laüdatuf ^ 26,84 
lus five Girardus 
Cinibfenfis 98, 143, 
159, 169, t 3 
Giraldis liltoricus — £ 
Glafcotiiéhfis Univerfitas 
Z6g-" 
Glendour (Owen de) bel- 


lum gerit contra H. 
quartum 406 "e 
Glocefter five — Gloucé- 
Btitds, 115 nose 
Glovetti&  abbathia $. 
Ofwaldi 97 

Godgiva "vel  Goditha 


cofmitiffa pét Coventri- 
am nuda equitat 10g 


Godfítowe 197 
Gogmagog gifás 15,20 
Goherland IIO 
Gorbonianu$ rex condit 
Grantham 44. decorat 
Cantebrigiam ibid. 
Gràntha conditá 


44. 
Gratianus dux $2 
Gregorius M. 131,133 
Greklade — ( Univerfitas 

de) 26 

Grenwych 21r 
Grefley ( Joàh..) 98 
Grey (Edw.) 213 


Grey (Tho.) marchio de 
Dotfet 2: 


|Grimbaldus, primus can- 


Cellarius  Oxonie 7g. 
obitus ejus ibid. 
Guendolena, dxor ac re- 
gina Locrini, pto filio 
imperium accipit, &c 
reghat Xv. annos 2r 
Guiderius rex 4 
Guido «comés Warwici 
$4397 
Gulielmus —— Conqueftór 
IIO. thefauros ecclefii- 
fticorum 


225 


226 


fticorum extorquet. 108 
facit totam Angliam 
. defcribi ibid. Judxos in 
Angliam transfert 109 
ufum longorum arcuum 
& fagittarum in Angli- 
am primus inducit 72:2. 
Nova Foreftz  au&cor 
ibid. monaíleria ab. eo 

fundata i/;4. 

Culielmus Rufus — 107. 
ipfius res geftx 109. 
obitus ire. defcriptio 
jb. Gc 1r 1. fratres 111. 


Gunthorp (Joannes) 215 
Gurguntius rex. 2j. ür- 


bium fundator iid. de- 
vincit ac fubjicit fue 


ditioni Danemarchiam 
ac infulas Orchades 26, 
158 


Guthelinus archiepifcop. 
Lond. nuncius totius 
regni 55» 54. 

Guthelinus rex 44, 45. 
condit Porceftriam & 
etiam urbem Warwici 
26. Londini fepultus 27 


. Gwayr Britonum prin- 


.Ceps $4. 


Gybcyf, five Gyclyt, 


(capella de) 208 


H 
Hamptonia 46 
Hardeknutus rex 105; 
106 
Hardlaghe 65 
Hardyng five Herdyng 


(Joannes) 19; 23,58, 99; 
191, 195 
Haroldus . Harfote rex 
105 
Hayles (abbatia de) 199 
Helena heres regni, ux- 
or Conftantii impera- 
toris 5o. Helena Coel- 
ceftriam ac Londinum 
facit, ac circumcingit 
macnibus ji 
Hengiftus Saxonum 
princeps 6. Rowen 
filia ejus i;d. 
Henricus ep. Wint. frater 
regis Stephani 141 
Henricus primus — 137. 
ejus res geltx 159, 140 


IeNI OD € x: 


Henricus fecundus | 141. 
ejus res geftz 142. po- 
tentia 143. fuperbia i5. 
infortunia 3/5;d. defcri- 
ptio ipfius ibid. littera 
ejus Imperatori Con- 
ftantinopolitano — 16o. 
[ubjugat Hiberniam 165 
confpiratio — baronum 
Angliz adverfus eum 
171. ejus quatuor filii 


legitimi 196 
Henricus tertius — 198 
ipfius res geftz 199. 


efcriptio 200 . 
Henricus quartus 226. 
ipfiüs res gefte 207. 
lepra percuflüs ibid. — 
Henricus quintus 207. à 
Carolo, rege Franciz, 
in filium adoptatus 55. 


Oxonie in Collegio 
Reging  ftudet — 55:4. 
ipfius fortitudo — s/;2, 
uxor  Katerina  ;/;d. 


Univerfitatem — Oxoni- 
enfem Ííummo  profe- 
quitur favore 208. ipfius 
res geítz 207, 208, 209. 
Collegium | in Caftro 
Oxoniz wdificare con- 
ftituerat 208. uti etiam 
cantariam Warwici, ubi 
capellam de Gyclyft vi- 
fitat zbid. ipfius obitus 


210.  fepultuta 212. 
ipfius corpus ad Wind. 
four tranflaum 217. 


ihcorruptum, & mira- 
culis clarum i54, Vide 
Francia, 
Henricus fextus 210. in 
Francie regem corona. 
tus 158. apud Carme- 
litas Oxonie moram 
trahere folebat 192. 
ipfius virtutes & . res 
geftz 210. bis coronatus 
& bis fepultus i5;d. ejus 
aili&diones & mors zb. 


Henricus comes  Rich- Johannes 


mundix vincit Richar- 


Herberti vita S. ''horms 
147 
Herdyng. Vide Hardyng. 
Hereditarium. Vide Jus. 
Herfordweft jo 
Hibernia 158. primum 
habitata (6. Hifpanis 
quibufd. conceffa fub 
homagio tenenda 25. 
In Hibernia olim res 
litteraria maxime flo- 
rebat 67. Hibernia ab 
H. IIdo. fübjugata r45. 
declaratio quo modo do- 
minium . Hibernie eft 
ad coronam Anglix de- 
volutum 166. Plura dc 
Hiberniz conqueftu 46, 
169 
Higdeni (Ran.) polychro- 
nicon 10, 141 
Hifpalis five Sibilla 146 
Hoveden (Rog. de) 1:88 
Hoxtuifday ive Hox- 
tewíday 105, 106 
Hugonis cronica 20 
Humber fl. unde nomen 
fumpfit 20 
Humífredus dux Glouc. 
21$ 
Huntingdon (Hen.) ci- 
tatus 18, $9, 66,67, 74. 
86, 100, 150, 188 
Hundreda olim contine- 
bat centum villas 12: 


Hydz abbatia 158 
I 

Ibor fundat civitatem 

Parifienfem 192 

Ida rex 66 

Ignis virtus 146 

Imperatoris  ele&ores 


conflituti 102 

Ina rex fundat monaft, 
Abbindoniz, & reparat 
abbathiam Glaíconiz 7a 
& fÍcholam Anglorum 
Romz ibid. 
Reverlacenfis 


177 


dum tertium 218. ad|Johannes rex 141, 196 
thronum regalem eve-| ubinam natus 196. ipfi- 
&us &c Henricus VII.| us defcriptio isi, res 


nominatur 
ipfius defcriptio iiid. 
virtute &37 


Joppe civitas 


137, 218. geíle 171, 196. mors 


198 
4 
Jofephus 


P^N^D E x. 


Yofephuscitatus — 8,29 |Lechlade 20 Marius rex 


Ifidorus citatus 3,9, 33; 


illis 8o Chronica 73 
Legionum urbs, poftea'!Matilda imperatrix ma- 
Caerleon 25, 48. Legi-| ter Hen. IId;. 14r 
onum tres urbes anti-|Matthzus Parifienfis 10r, 
quitus 27 102, 106, 108, 112,137, 
Leirceftria 23| 139» 14, 1535 196,202. 
Leofrici comitis res ge-|Maxentius tyrannus 5o 
fiz 105 « Maximus Britanniz rex 
Leomfítre (monaft. de) 71| 159 rt Eis 
Leyl rex 22 |Maximus five Maximius 
Leyr rex 23| Seuator, ac regni. An- 
Lincolnia 107. confilium| glix gubernator 5 t. Bri- 
convocatum apud Lin-| tannia Minor per eum 
colniam 176 vi&a, ac íuz ditioni 
Lira (do&or de) citat, 58| fubje&a 52 
Litterz olim in monafte- | Maylros | 22 
riis florebant 75. Quz- |Mempricius rex 21. occi- 
dam notatu digna de| ditur in loco qui dici- 
litterarum — ignorantia| tur Wolvercott ;^. Oxo- 
68 . | niam fundavit z2;4. 
Merlinus citatus 2 
Merwaldus  Occidentali- 
um Merciorum rex fun- 
dat monaft. de Leom- 


14 
YIthen locus ubi Gul, Ru- 
fus interiit 112 
judzi à carnibus abfi- 
nere coacti 200. Judei 
de Vaíconia & Anglia 
expulfüi 201, 262. duas| 
cruces Oxoniz faciunt, 
& qua de cauffa ;/;4. 
Judei in Anglia quo 
modo ab aliis homini- 
bus erant diílinguendi 
202. Judzi de Francia 
expulíi 205 
Judicium per ignem & 
aquam prohibitum 102 
Julius Gzfar 44. Ex juffu 
ejus turris Londini, ca- 
ftrum. Dorenfe ac Ro- 
fenfe incepta 45 
Jus hereditarium  colla- 
terali przferendum 190 


Locrinus rex 20 
Londinum five Londo- 


nig 44,45, 48, 51,215. 


K Londoniarum turris 
I10, 211, muri 2:t.| flre & de Rependon 71 
Karnarvan 2o1| pons ibi lapideus 1r42.|Methodius citatus 6, 16 


Mettellus (S.) primus ep. 
Lond. 69. 
Midlam 21$ 


Leones in turri quando 
primum confervari cce- 
perunt r43. Londonix 
primus major 196. Vide 
Troja. 

Lucius rex 48. Chrifítia. 
nus fa&us ibid. tres ar- 
chiepifcopales fedes per 
eum inftitutz ;jjid. pol- 
feffiones ac territorium 
templorum,  archiepif- 
coporum, ac parachia- 
narum ecclefiarum am- 
pliat ac ditat 49 

Lud rex conditor civita- 


Katerina (S.) perempta 
go 

Kenelmus, rex Merc. à 
proditore occifus 7 $ 
Kenelworth caftrum 200 
Kenredus Merciorum rex 
71 

Kentenfium — infürre&io 
regnante Richardo ífe- 
cundo 20$ 

Kenulphus, Rex Merc. 
fundat abbatiam mona- 
chorum de  Winch- 
combe 7; 

Kinegilfus rex Weftfax., 


rex 24, 
Morganus rex ^ — 24 
Mortimer. Vide Wigmore. 
Mortuo Mari (Rog. de) 
195 
Mortuo Mari ( monaft. 
de) 138 
Mundus quo modo poft 
diluvium habitatus 8 


N 


ecclefiam — cathedralem| tis Troinovantz 44. Nammarenfis,  Namar- 

Dorceftris juxta Oxon. cenfis,  Nammacenfis , 

fundat 69 M five Mammarenfis urbs 

nyghton (Henr. 8 149 

Dohiveu i29 Magdan rex 21|Neit (San&a crux de) 
| Mailgo rex 65;| 202. — 

L Mandevilla  ( Johannes|Wormanniz ducatus, pli- 


ra de illo 150. ad Fran- 


de 16, 36 
Mcd cos devolvit 196. Nor- 


Lampadervant, feu Lam- |Marchiz comitatus in 


padervare, vel Lampa- Pictavia 154. mannia, Britannia &c. 
derwauar, caftrum con-|Marize (S.) Hora 1:1:1:.| regnante Hen. fexto in 
ftru&um 164. feftum ibid. Y manus Gallorum  per- 
Lancaftria .  2j|Marianus. five Marinus| veniunt 21o 


Langley (fratres Pradi-| Scotus 1:39, 188. ejus|Notingham five Noting- 


4 inica 13, 1 hamia 22, 107,211, 215 
catores de) 203 Chro » 78. "ia , 107; je 2 


47 
Leges antiqug, plura de Martini five  Metrlini 


Molmucius ( Dunwallo) 


227 


228 


I.N.D.E X. 


Novo burgo (Henricus| r92. abbatia de Ru- 
de) comes Warwicenfis, ley ibid. & 199. Hof- 
108, 110, 195. 77. piae S. Johannis 199. 

Novus Mercatus 138, 9Dauolpn Q.ollcbge 


i514; Oxoniz duz cruces 


omnes vicos civitatis 
Parifienfis duris lapidi- 
bus flerni jubet 192 

Philofophi Graci  reg- 
nante Johanne  mori- 


[v) à Judzis fa&z 201. Vi-| bus pravis Angliam cor- 

; cus Judzorum,  five| TUmpere tentant 196 

Ofdyche 141| doe $ntp, Oxoniz Mrd. * Mo 
Offa rex 6o, 61, 62, 63, | 202. collegium regale Aid ; Ij 

64, 141, diverfa fundar de Oriell 203, 208, col- |*'*ryng villa 4e 


monafteria 74. aliz ejus 
res geftz 141. ejus mors 
3b14. 

Omagia à Ricardo. primo 
non permifíla fieri eo- 
dem modo quo & antea 
24b 

Opida excogitata j3 

Orofius citatus 12 

Ofneye (Cronica de) 203 

Ofwaldus (S.) rex North- 
unibr.69 i 

Ofwinus (S.) rex Deiro- | 
rum fundat monaít. de 


ell ab Henrico fexto pot- 
feffionibus ampliatum 
210, collegium Reginz 
207. in quo camera 
Henrici quinti i. Uni- 
verfitas Oxonienfis ab 
Edvardo tertio privile- 
giis ornata 204.. ab Hen- 
rico quinto honoribus 
cumulata 208. colle- 
gium de Merton ;jbi4. 
collegium quod in ca. 
flro Oxoniw | adificare 


Whytby 7o . conftituerat H. quintus 

Ovidius citatus ; oa] sbid, collegium novum 
Ovium ícabies in Anglia| poffefüonibus ^ amplia- 
incipit 192 d tura ab Henrico fexto 
Oxonia fundata 2;. flu-.| 210 


dium ibi generale, ab,Oyly (Rob. de) cafirum 
inclita Univerfitate de| Oxonix conftruit 107 
Greklad derivatum 7. | 
urbis hujus fitus muta- P 
tus 22. Oxoniz litterz | i NK 
florent beneficio regisParifienfis fludii gene. 
Alaredi 68. qui & Aca- | ralis fundatio 68. Pari- 
demiam illic fundat 76| fienfis civitas duris la. 
Plura de hac Academia| pidibus / quagdo pri- 
;bi2. monaft. ibi S. Fre. | mum (lrata 192. unde 
difwide 7:. Oxonia à| nomen iftud fumpferit 
Danis A.D. 979. combu-| i/id. Antea Luteria ap- 
fta 100. & A.D. 1009. j5.|. pellata à luto ;did, quis 
Oxonienfis Academia àj ejuídem  cenditor. ;/i4, 
Roberto Poleyn inftau-|Pavoim (ve Papse U- 
Tata ror, & beneficiis| niverfitas 68. 
ornata à Gul. Dunel-|Pencair (Davidis) chro- 
menfi ibid. cafitrum a-| nica to 

4 Oxon. conftrudum Percy (Henricus) comes 
3 Roberto de Oyly 107,| Northumbriz, ab Hen- 
Oxonis Theologia &c| rico quarto devidus 207 
alim fcientiz florere in-|Peridurus rex . condit 
cipiunt procurante Hen. 'villam. de Pikryng 44 
primo :4o. Aula palacii] Perfz à Nembroth, ignem 


regii illic ibid. Oxonig| pro dee colere docti r1 


fratres Carmelitz / 140,| Peter Pens 725 141 
192, 205. S. Fredifwidz|Philippi regis Man epi- 
tranflatio 142. Palacium| (tela ad Atiftotelem $$ 
in domo Carmeliarum|Pbibppus rex Franci 


legium. di&um de Ori-| tone & ejus do&rinis 35 


Plato. --- Quzdam de Pla- 


Pole (Johan.) comes Linc. 
218 


Poleyn (Rob.) inftaura- 
| tor Academiz Oxoni- 


enfis ror 


Pons Urfonis 138 
Pontuni comitatus 154 
Porceftria 26 
Poutrel (Joan.) 98 
Prato (monaft, de) 138 
Prognoiticationes — 198 


Pronuntiandi ratio in di- 
verfis gentibus 204. 

Prophetia verufta ryth- 
mis Anglicis 130 
Pugnandi modus in di- 
verfis regnis 86 


R 
Rabanus , 160 
Ramíei mon. 97 
Redyng . 158 


Reliquiarum feftum in- 
ftirutum 191 

Rependon vel 
(mmonaft. de) 7: ) 

Rewley.. Vide Oxonia, 

Rewyeh (Erhardus) ' ; 

Rex. -- Dominus rex non 
fubeft alicui nifi Deo 58 
Quxdam de rege & fub- 
ditis 37, &c. 


Repton 


Rhodus infula de mani- 


bus Turcarum capta 203 
Richardus comes Arun- 
delliz 206 


Richardus comes Cornu- 


:big frater Hen, tertii 


199 
Richardus Imus. Oxoniz 
natus 192, regem Cypri 
fubjugat ;5. in uxorem 
ducit Berengoriam fili- 
am regis Navarrorum 
194. ipfius res gefta. i7. 

captus 


|PNIEx 
antiquarie —— -fludiofus 
208. ab Univerfitate re- 
cedens ad capellam de 
Gyclyff  proficifcitur , 
ibique vitam degit ;/. 
quin & ibi librum hunc 
de regibus litteris con- 


Captus 195. redemptus 
ib, ejus mors i&id, de- 
fcriptio ibid. 

Richardus fecundus 204 
ipfius defcriptio 205, res 
gefte ibid. contra illum 
infurre&io ;jjd. uxor 
ejus Anna prima in An-| fignat sid, — ' 
glia femina quz muli-|Rowen, Hengifti filia, 56 
erum novam equitandi| Rudhudibrace rex |. 25 
rationem introduxit ;b.| Rudlan 142., 201 
ab ipfa gubernatus i5;2.| Ruffell ( Joan.) ep. Linc. 
alim uxorem  habuit| 213 
16;d. refignat coronam 
206. ejus mors ijid. 

Richardus dux  Glouc, 
prote&or Anpgliz 212, 
213. ipfius crudelitas 
212, &c. $16, 218. thro- 
num regium afcendit 
214. ipiius defcriptio 
215, 216, ada pia five 
religiofa 215. alim res 
gefiz 216. filius ejus 
217. confpiratio contra 
Richardum regem iia. 
Deus ilii adverfatur ob 
demerita 27. in proelio 
interfe&us ab Henrico 
comite ^ Richmundie 
218. ubinam fepultus 
ibid. 

Rivallo rex 24. 

Robertus filius Haymo- 
nis IIO 

Rocheftria 


Shaftisbury &-22 
Shene (abbatia de) | 207 
Siccitas. mira. &;. incon- 
fueta r98 . T" 
Sigebertus rex Anglorum 
; Orientalium 67, ícolas 
puerorum . .grammati- 
cales fundat ;4;4, 
Sigilla dominorum re- 
nante Johanne 197. & 
regnante Hen, tertio 198 
Sigillandi cum cera ini- 
tium r58 

|Sigifmundus ^ imperator 
in Angliam venit. 209 
Silurius (Barnardus). 121 
Socratis do&rinz. y 
Solins (Johannes de) s 
Southamptona 23. Fo- 
refta juxta Southam- 
ptonam rrr 

Stanefmor 4T 


S 


Sacerdotes taxati — reg- 
nante Edv. tertio 264 
Salepia 65. collegium 
capellanorum illic 267 
Saxonum verba prodito- 
ria erga Britannos con- 
ura eorum fidem & ju- 
ramentum 58. Saxonum 
regum infignia 59 
Scaccarium à Weítmona- 
fterio amotum 196 
Scientia, --- De fcientia 
& Ílcientiz inventori- 
bus obfervationes. qua-- 
am 58 
Scolares  Angliz, Nor. 
mannig, &c. à Parifiis 
recedunt tempore Hen- 
rici quinti 209 
Scoti 158. Scoii rebel- 
lantes ab Athelftano re- 


25 
Stella comata initio Hen, 
quarti regni 206 
Stephanus rex, & ejus 
res gefte 139 
Stonehinges fepulcrum 
nobilium |. Britannorum 
58 , 
Stonley 14.2. 
Strangbow (Ric.) comes 
Strigulig 169 
Strench ( Joan.) PI 


4$ Suchen Lupoldus de) 4 
Rodburn (Tho.) 75,78,| ge perdomiti 98 Swanus rex Danorum 
825 96, 98, 208 Scotim epiícopi archie-| Angliam invadit 102 
Rodericus rex 47| pifcopo Ebor. fubditi ejus obitus ;bid. . 


141. Declaratio | juris 
regis Angliz ad Scotiz 
regnum, in qua multa 
egregia comprehendun- 
tur 174. Rex Scotiz 
homagium facit Henr. 
fecundo 175.  Scotix 
regnum non  ecclefix 
Romanz, fed regno An- 
gliz fubditum 186 

Serope (Ric.) archiep. 
120.  Roffus ipjuriis| Ebor. 207. Tetford 140 
multis affe&us 137. li-|Sebertus rex fundat tem-«| Thamifia. -- Liber de a- 
brum de  fubje&ione| plum San&i Petri Weft-| quis Thamifiz à Roíffo 


Roffus ( feines) in 
' Northwalliam & infu- 
lam Anglefeig  miflus 
ad cronicas coníulen- 
das 54.. ejus tra&atus de 
gigantibus 18. ipfius 
ortus rro. illum quid 
potifmum ^ impulerit 
ad hiftoriam hanc,quam 
in lucem proferimus, 
litteris — cenfignandam 


Syon (abbatia de). 207 
* 


Tabula rotunda vice 
Torneamentorum . in 
ufum addu&a rog 

Templariorum ordo rjr 
deftruitur 203 

Terremotus enormis 
20$ 


regni Scotie  coronz| monafterii 69 infpc&us 200 
Angliz Jo. Fox, go Seneca cit. 36 | Tholetum 2. 146 
Exceflrig, mutuo dat|Severus imperator 49g |'Tholofa, plura de illa 144. 


190. fcolaris Oxonienfis| Murus ejus sid. - Tiptoft (Johannes) comes 
192. etiam juvenis rei|Seymor (Johannes) :20 Wigorniz 5 Ads 
] Ire 


Staunfordie ^ univerftas 


229 


230 


uL Pd 
"Veneciis (Paulus de) 4 


ENIDIEX 


Wigornia 216 

Wigorniz caftrum — 107 

Willielmus Malmesburi- 
enfis 67, 75, 98, 99,103; 
111, 157, 140, 149, 151, 
188 


"rirel (Walter.) miles r11|Urbs prima poft dilu- 
Tomworth 97| vium 8 
Torneamentotum in An-|Uter Pendragon rex 58 
lia ufus 194. prohi- 
Est 195 eS. Ww 
Trivet five Trevet (Nic.) 
58, 142, 144, 146, 147; 
150, 152, 153, 1544 159, 
166, 195, 196, 202 
"Troja Nova, vel T'roino- 
vanta, five Trinovan- 


Walliz divifio 159. regi- |Willielmus Newburgen- 
onis natura :b;id. uti| fis 145, 149, 166, 194. 
etiam incolarum 160.|Winchcombe I4I 
Plura de conqueftu Wal-| Wincheftre 140 
liz ab Anglis 161. dr|Windefour five Wyndíor 
tum five London 18, 44| /?74. Wallia in comita-| vel Wyndelzour 146, 
zdificata 188 tus divifa 20r 202, 209. collegium de 

Tullius citatus 35; 39| Waltham 142| Wyndíor 120, 204. ca- 

Turonenfis civitas fun-|Wanges (Wil. de) 193,192| ftrum 5bid. ordo Garte- 
data 18 Warremundus rex (o.| rii in caftro de Wynde- 

Tylba (S) 7o| conditor Warwici, unde| four 209. Wyndelzour 

"T'ynmouth 7o| & nomen oppidi :5;7.| ab Edv. 4to. ampliatum 

Warwicum five Warwick| 21:1 
24,4, 215, 216. War-(Wintonia 23. Wintoniz 
wici urbs 26. caftrum| concilium temp. Wil- 
$4, 107, 123, 199. Sedes| lielmi Conq. 107 
epifcopalis olim — ibi|Wiftanus rex  fepultus 
conflituta à San&o Du-| apud Eufham 76 
bricio ibid. Warwicum| Wodftock 158, 140 
reparatum 58. muniti-|Wolferus, rex  Mercio- 
ones ibi conditz ab El-| rum, fundat monafte- 
fleda 97. dux abbathiz 
Warwici à Danis de- 
flru&z 104. Canonico- 
rum regularium prio- 
ratus 129. Warwici mo- 
netarii 194. Alia ad 
Warwicum fpe&antia 
107. 'Tabula Ro:unda 
Warwici celebrata 203. 
Warwici comes juvenis 
proclamatus heres ap. 
parens Anglix 2:8 — 

Warwyk (Guido de) 208 

Wegenok 158 

Wentbryge | 140 

Weftmaria 47 

Weftmonaflerium — 215 

Weftmonaflerii — magna 


v 


Vallis regalis 2or. Vallis 
regalis abbatia 202 
Vaíconia, plura de illa 


Ventus inauditus 20, 
Vernolium 138 
Vefpafianus 46; 47 
Veftes hominum  reg- 
nante Ric. IIdo, 20g 
Vigili circa funera 
mortuorum quando fi- 
eri coptz 98 
Ville. --- Multa contra 
villarum. &  parochia- 
lium ecclefiartum | de- 
ftru&ores 39. variz ob- 
fervationes przclarz de 
eadem re 89, t 15. 
Vincentius cit. 68, 151, 
199, 204. Lm 
Virginum xt. millia 52 
Vitriaco ( Jacobus de) 15 
Ultoniz comitatus  r$4 


Petri juxta paludes 7o 
Wolvercott 21 
Woodvyle (Ant.) comes 
de Rivers 213. carmen 
ipfius, paullo ante mor- 


rem, vulgo à 2balet 
2i : 
Wroxhale five Wexhale 


19 Fono 
Wulftanus ep. Wigorniz 
105 
Wygmore. -- Comites de 
Wygmore, cognomine 
Mortimer r$4 
Wyndfor, five Wyndel- 
zour. Vide Windefour. 


Vocabula multa in anti-| aula r:o, 205. capella Y 

quis legibus reperienda| five collegium S. Ste- 

explicata 84. phani 204 Yfidorus cit. 43 
Vortigernus comes pro-| Wexhale. Vide Wroxhale. Z 

ditor 55. ad culmen re-|Whichwoode  ( Forefta " ; 
gium afcendit iv, uxor| de) 11:6 Zoroaítes, rex Bracciano- 
ejus pagana j6 Whytby monaft. 7o' rum, 9 


rium de Burgo San&i: 


JOANNIS LELANDI 
AN TIQUARII 


NZENIA IN MORTEM 
D. HENRICI DUDDELEGI 


EQ UIT.LS. s UsR. A T4. 


E. Bibliotheca Publica Cantabrigienfi 
communicavit vir doctiffimus Tno- 
MAS BakERUus, S. T. B. Przfigi- 
tur, Joannis Balei de LELANDo 
Teftimonium amplum & pracla- 
rum, hactenus ineditum. 


- * 
TN - 
: w 
AN , 
y: 
] - 
M - 
a D 
$)-^. M 
Ü . 
* T 
À / , a 
fo 
Pp ^"^ 
1 [h. - 
| ?7^N: Y 5^ 
d! d. vodgé M 
inp "m Cm» " 
bu h 1 "PU 
PIT » , "ys 
d y 
AM Do 
| ^ 
á i 
* ." p 
í ; 
M " 
» Wh 
) ^ 
; 
, - 
(334 
i» 
me M Z 
1 EIN Mnnman 
BO ^d 
í ( 7n * t u 
* Im 


r] 


Teftimonium de Lr LANDO, € libro MS, de Scriptoribus or- 
dinis Carmelitani penes cl. Bakerum cui titulus, z4zg/oruzn 
Heliades, Opus ex variis «Autoribus. ql» eifdem . probis. cozn- 
geffum, d in duos divifum li&ros, "Toauz? Baleo Sudovolgo 
4d JoNaNNEM LEYLANDUM .4ifore. 


DoGiffimo Viro, fibique amiciíffimo JoaNNi LEYLANDO 
Londinenfi Theologo, Rhetorique ! aviflimo, 
Joannes Baleus S. D. P. 


UO patriam gentem venuftes, fuaviffime Leylande, & 

quo illuftriorem oftentes, nulli labori parcis, nihilque 
inexploratum relinquis, indomitos Herculeo füdore fuperans 
Thauros.A Platone enim Philofophorum Principe doctus,tibi 
foli haud natum effe te credis, fed & parentibus, & amicis, 
atque patriz quse dederit vitalis aura primitias. Nihil enim 
«que humanum eft, atque alteri prodefle. Bene gefta Majorum 
noftrorum facinora, quz vetuftate collapfa deficere vifa funt, 
per te modo reviviicunt, atque Immortalitati donantur: uc 
alter *fofepbus aut Philo, Antiquitatum natalis foli cupidus, 
incognita quaeque in lucem preducis,tam oculatus atque Z4rgus 
nihil poft terga relinquens. Peculiariter certe noftram An- 
gliam tibi demereris, quam talibus illuftras ornamentis, quze 
fola verum & immortale decus afferre potfunt. Utinam omni- 
bus zeque cordi effet hoc certamen tam frugiferum,atque tibi. 
Plurimum vere glorix tum tibi tum univerfz noftra nationi 
pariet Hiftoria illa quam pre manibus habes, quam fpero ad 
omnium utilitatem in brevi é tuis Officinis in publicum pro- 
dituram. Quales enim Rectores femper habuerimus, & qua 
juftitia, qua fide, quo con filio, qua conftantia, qua prudentia, 
qua fapientia, quibus moribus, quo Imperio in rebus agendis 
ufi femper fuerint, palam faciet. Nec interim filebit, quam 
fan&tos femper produxerimus Patres, quam doctos in quovis 
difciplinarum genere V iros, quam eruditos fcriptores & quam 
preclara ingenia, De Patriis, Civitatibus, Villis, 'Territoriis, 
Pagis, Caftellis, Montibus, Paludibus, Campis, N emoribus, 
FE luminibus, Ripis, Fontibus, Infulis, Lapidibus, Metallis, lanis, 
ZEdificiis, carminibus, Gymnafiis, & id genus aliis, miranda 
fatis indicabit. Jactat quaque Natio proprios H eroes,affertque 
in medium fuos Theologos quifque Conventiculus, fola heec 
nobiliffima Regio hucuíque prz ceteris dormitavit, quod non 
folum ingemuiíti, fed & plenum adhibuifti remedium. De 
unoquoque Regni Anegliz fodalitio fanctiores Viros & pecu- 
liares Scriptores fcire exopt2s, ut nihil te przetereat quod ad 
Patrize decorem efficiat, Quid mirum, fi vir literatiffimus 
fui fimilium gloriam voluerit propagari? Et quia nullus poterit 
etiam fi Linceos habuerit oculos omnia profpicere, mihi Pro- 
vinciam injungis, ut Czrzef/tarsm in Aneliam ingreflum, pro- 
gretfum, & tandem Illuftrium Virorum Cathalogum tibi de- 
G g Pingam. 


23 


234 


pingam. Et quamvis innumeros longe me do&tiores, & in 
rebus agendis dexteriores noveris, qui id muneris libentius 
obirent, tu tamen me hoc fa&itare voluifti, five quod in hifce 
rebus idoneum dijudicaveris, five (quod magis credo) amor 
meus feu potius reverentia & pietas qua te profequor per- 
belle deceperit. Verum utcunque res fit, quod petis tribuam, 
quod quaris offeram, & comite gratia quod pulfas aperiam, 
pro viribus efficiens, ut quam ocyus te Aufpice, te Autore, 
te Judice in lucem exeant, Juftum eft enim aliquid pro eo fen- 
tire, quem in Corde atque vifceribus tam charum habeam. A- 
mico namque tam Candido, tam pio Mazcenati favere fanum, 
obtemperare jocundum, recalcitrare delirum arbitror, quam- 
vis feu fus Mizervam te doceo. Quo noftram experiaris iníci- 
tiam facis, ut Pigmeus robuftiffimo Sev[oni fuppetias feram, A- 
quilamque volare doceam. Nugis noftris ut te onerem potius 
quam ornem cogis. Propterea fi quid inconcinnum inerudi- 
tumque offenderis, hoc non folum meo imbecilli ftudio attri- 
bues, fed & tux licentiae tam liberze. Non enim heze vires meze 
tam vivida funt, ut haec audeam, nifitu addideris calcar. Quid 
igitur tuis par laudibus referemus ? Cujus Vigiliae ceterorum 
labores adeo fuperant, ut quanto illi ceteris przftiterunt,tanto 
tu ipfis przcítantior judiceris. Qui tanquam lucidum Sydus hac 
noftra tatc enites,qui non folum tibi natusjimmo ad commu- 
nemomniumurtilitatem nulli parcis fudori,quo tepentibus z4z- 
£His auxilio fis, atque in hunc ufque diem ad id te refervatum à 
Deo credimus. Vivis ut & hos femper vivere facias, laboras 
ut & alii deinceps à labore quiefcant. Carnalibus curis alie- 
nus, tuique quodammodo oblitus, honorem fpernis, fpernis 
& divitias, dum parvula Cella fzpius inclufus, aliis prodeffe 
(tudaeris affidue. Non poffum non admirari in fcribendo tum 
facilitatem, tum Sermonis elegantiam. Verborum enim pon- 
dere, fententiarumque gravitate, nulli, nec ipfi cedis Cicerozr. 
"Taceo multiplicem literarum cognitionem, cum fciam te mo- 
defiifimum hominem (quamvis veriffima fint) graviter hzec 
ferre. Non enim plus te movent futiles Mundi glorie, quam 
lippum pictz "Tabulz, aut aures Citharg collecta forde do- 
lentes. Omnia tibi fordent, nifi quae meram olent virtutem. 
Perge igitur charorum amantiffime Ley/azde, & quo jam coe- 
pifti, tu pede femper eas, «tatem ftudio felici fydere coepto 
in Nefforeos protrahens annos incolumem. A Domino tibi 
creditum talentum, in terram fodere noli, nec lucernam mo- 
dio fupponas. Erit enim tui virtuofiffimi laboris Dominus mer- 
ces immortalis, atque pro temporalibus zeterna recipies. Fe- 
lix vale, & amore folito me femper profequere, conatumque 
noftrum benigno fufcipias animo, grato pedore, corde beni- 
volo. Ex Gippifwico fRorentiffimo Sudevolgie Pago, Anno 


oft Chrifius natum MDXXXVI. ! 
" n NZENIA 


| [ 235 ] 
N /ENIA 
IN MORTEM 


SPLENDIDISSIMI EQUITIS 
HENRICI DUDDELEGI 


Somarigani, Infulani, Verovicani. 
JOANNE LELANDO 


"ntiquario zdutore. 


Excudebat Londini Joannes Mayler 
Anno Dom. r545. 


py erat claris natalibus ortus, 
Veroque Vicanz fplendida gemma domus. 
Phofphorus ille nitens.  Juvenem natura venuttum 
Et nive, purpureis pinxerat atque Rofis. 
Corporis egregie proceri munere felix, 
Caftor & Hifpano confpiciendus Equo. 
Parva loquor. Virtus animi majora perennis 
Poftulat, & nullo quz moritura die. 
Excoluit doctas intento pectore Mufas, 
Sz pe Caballino flumine labra rigans. 
Ingenio certe nullus felicior acri. 
Ad cumulum accedit quodque modeftus erat. 
Lotus Evangelium Chrifti complexus in Ulnis 
Exhibuit verz Relligionis opus. 
Gga Bis 


236 


s ^ 
Bis duo luftra quidem vix dum compleverat ille 
. Cum peteret Morinos Martia tela ferens. 
Tempore quo ceffit perfra&ta Bononia Regi 
Henrico, & collum fubdidit aca jugo. 
Hinc ubi Tutorem devi&z fenferat urbis ie. 
Effe patrem, reputans omnia tuta, fuum: — — 
Invida profluvio Juvenem Rhamnufia folvit, 
^. Unde repentinz caufa fecuta necis. 
Squallida tam magnam miferata Bononia cladem 
Triftia defoflà funera claufit humo. 
At pietas mentem vcl ad aftra hinc tranftulit alpiam, ^ 
* Vertice füblimem conftituitque Poli. E 


Carmine fi poffunt quicquam przítare Camcenz, 
Illius in terris nobile nomen erit. 


yd,